Mithali 4
1 Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu; sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.
Bana na ngai, boyokaka mateya ya tata, bozalaka na bokebi mpo ete bozwa mayele.
2 Ninawapa mafundisho ya maana, kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.
Pamba te nazali kopesa bino mateya ya malamu; bobwaka mateya na ngai te.
3 Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu, ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,
Ngai mpe nazalaki mwana malamu na miso ya tata na ngai, boye mama na ngai alingaki ngai makasi lokola mwana oyo abotama kaka ye moko.
4 baba alinifundisha akisema, “Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote; yashike maagizo yangu na wewe utaishi.
Tata na ngai azalaki koteya mpe koloba na ngai boye: « Tika ete motema na yo ebatela maloba na ngai, bomba mibeko na ngai mpe okozala na bomoi,
5 Pata hekima, pata ufahamu; usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.
zwa bwanya, zwa mayele, kobosana yango te, kopesa mokongo te na maloba ya monoko na ngai,
6 Usimwache hekima naye atakuweka salama; mpende, naye atakulinda.
kosundola bwanya te, mpe yango ekobatela yo, linga yango mpe ekobomba yo.
7 Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima. Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.
Tala ebandeli ya bwanya: Zwa bwanya, pesa biloko nyonso oyo ozali na yango mpo ete ozwa mayele.
8 Mstahi, naye atakukweza; mkumbatie, naye atakuheshimu.
Simba yango makasi, mpe ekotombola yo; yamba yango, mpe ekopesa yo lokumu.
9 Atakuvika shada la neema kichwani mwako na kukupa taji ya utukufu.”
Ekolatisa yo ekoti ya lokumu na moto, ekopesa yo motole ya nkembo. »
10 Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia, nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.
Mwana na ngai, yoka mpe yamba maloba na ngai, mpe mibu ya bomoi na yo ekobakisama.
11 Ninakuongoza katika njia ya hekima na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.
Nazali kolakisa yo nzela ya bwanya, nazali kotambolisa yo na nzela ya alima.
12 Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa; ukimbiapo, hutajikwaa.
Mpo ete makolo na yo ezala na mikakatano te tango okotambola; mpe soki okimi mbangu, okokweya te.
13 Mkamate sana elimu, usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.
Tingama makasi na mateya oyo bapesi yo, kobwaka yango te, batela yango malamu mpo ete ezali bomoi na yo.
14 Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu wala usitembee katika njia ya watu wabaya.
Kokotaka te na nzela ya bato ya mobulu mpe kotambolaka te na nzela ya bato mabe.
15 Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo; achana nayo, na uelekee njia yako.
Longwa kati na bango, kolekela wana te, kosala mpe maseki kuna te, kasi kende na yo na nzela mosusu.
16 Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu; wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.
Pamba te balalaka pongi te soki basali nanu moto mabe te, mpe pongi ekimaka bango soki babomi moto te;
17 Wanakula mkate wa uovu, na kunywa mvinyo wa jeuri.
baliaka lipa na nzela ya mabe mpe bamelaka vino na nzela ya mobulu.
18 Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko, ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.
Nzokande, nzela ya bato ya sembo ezali lokola pole ya tongo makasi, oyo kongenga na yango eyaka malembe-malembe kino tango moyi ekobima makasi.
19 Lakini njia ya waovu ni kama giza nene; hawajui kinachowafanya wajikwae.
Nzela ya bato ya mobulu ezali lokola molili, bayebaka te eloko nini ekokweyisa bango.
20 Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia; sikiliza kwa makini maneno yangu.
Mwana na ngai, zala na bokebi na maloba na ngai, pesa litoyi na yo na mateya na ngai.
21 Usiruhusu yaondoke machoni pako, yahifadhi ndani ya moyo wako;
Tika ete ezala te mosika ya miso na yo! Batela yango malamu kati na motema na yo,
22 kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.
pamba te ezali bomoi mpo na bato oyo bazwaka yango, mpe epesaka nzoto kolongono.
23 Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo, maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.
Batela malamu motema na yo koleka biloko nyonso, pamba te makambo nyonso oyo tosalaka, wana tozali na bomoi, ewutaka na motema.
24 Epusha kinywa chako na ukaidi; weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.
Longola lokuta na monoko na yo, mpe longola mabe na bibebu na yo.
25 Macho yako na yatazame mbele, kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.
Tika ete miso na yo etalaka kaka liboso, mpe salaka makambo na bosembo mpe bosolo.
26 Sawazisha mapito ya miguu yako na njia zako zote ziwe zimethibitika.
Bongisa nzela oyo makolo na yo ekolekela, mpe tambola kaka na nzela oyo oyebi malamu.
27 Usigeuke kulia wala kushoto; epusha mguu wako na ubaya.
Kotengama te, ezala na ngambo ya loboko ya mobali to ya mwasi, longola makolo na yo na mabe.
