Mithali 3
1 Mwanangu, usisahau mafundisho yangu, bali zitunze amri zangu moyoni mwako,
| پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن. |
2 kwa kuwa zitakuongezea miaka mingi ya maisha yako na kukuletea mafanikio.
3 Usiache kamwe upendo na uaminifu vitengane nawe; vifunge shingoni mwako, viandike katika ubao wa moyo wako.
| محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس، |
4 Ndipo utapata kibali na jina zuri mbele za Mungu na mwanadamu.
| اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان. |
5 Mtumaini Bwana kwa moyo wako wote wala usizitegemee akili zako mwenyewe;
| با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما. |
6 katika njia zako zote mkiri yeye, naye atayanyoosha mapito yako.
| در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت. |
7 Usiwe mwenye hekima machoni pako mwenyewe; mche Bwana ukajiepushe na uovu.
| به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن، |
8 Hii itakuletea afya mwilini mwako, na mafuta kwenye mifupa yako.
| و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید. |
9 Mheshimu Bwana kwa mali zako na kwa malimbuko ya mazao yako yote;
| از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن. |
10 ndipo ghala zako zitakapojaa hadi kufurika, viriba vyako vitafurika kwa mvinyo mpya.
| آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید. |
11 Mwanangu, usiidharau adhabu ya Bwana na usichukie kukaripiwa naye,
| پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو. |
12 kwa sababu Bwana huwaadibisha wale awapendao, kama vile baba afanyavyo kwa mwana apendezwaye naye.
| زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند. |
13 Heri mtu yule aonaye hekima, mtu yule apataye ufahamu,
| خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛ |
14 kwa maana hekima ana faida kuliko fedha na mapato yake ni bora kuliko ya dhahabu safi.
| زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است! |
15 Hekima ana thamani kuliko marijani; hakuna chochote unachokitamani kinachoweza kulinganishwa naye.
| ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد. |
16 Maisha marefu yako katika mkono wake wa kuume; katika mkono wake wa kushoto kuna utajiri na heshima.
| حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد. |
17 Njia zake zinapendeza, mapito yake yote ni amani.
| حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند. |
18 Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomkumbatia; wale wamshikao watabarikiwa.
| خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است. |
19 Kwa hekima Bwana aliiweka misingi ya dunia, kwa ufahamu aliziweka mbingu mahali pake;
| خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود. |
20 kwa maarifa yake vilindi viligawanywa, nayo mawingu yanadondosha umande.
| به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید. |
21 Mwanangu, hifadhi maamuzi mema na busara, usiache vitoke machoni pako;
| پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛ |
22 ndipo vitakapokuwa uzima nafsini mwako na pambo la neema shingoni mwako.
| زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید، |
23 Kisha utaenda katika njia yako salama, wala mguu wako hautajikwaa;
| و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛ |
24 ulalapo, hautaogopa; ulalapo usingizi wako utakuwa mtamu.
| با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛ |
25 Usiogope maafa ya ghafula au maangamizi yanayowapata waovu,
| از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید، |
26 kwa kuwa Bwana atakuwa tumaini lako na kuepusha mguu wako kunaswa katika mtego.
| زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی. |
27 Usizuie wema kwa wale wanaostahili ikiwa katika uwezo wako kutenda.
| اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار. |
28 Usimwambie jirani yako, “Njoo baadaye, nitakupa kesho”: wakati wewe unacho kitu kile karibu nawe.
| هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی. |
29 Usifanye hila ya kumdhuru jirani yako, ambaye anaishi karibu na wewe akikuamini.
| علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن. |
30 Usimshtaki mtu bila sababu, wakati hajakutenda dhara lolote.
| با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن. |
31 Usimwonee wivu mtu mwenye jeuri wala kuchagua njia yake iwayo yote,
| به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما، |
32 kwa kuwa Bwana humchukia mtu mpotovu, lakini siri yake iko kwa mwenye haki.
| زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند. |
33 Laana ya Bwana i juu ya nyumba ya mwovu, lakini yeye huibariki nyumba ya mwenye haki.
| لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد. |
34 Huwadhihaki wale wanaodhihaki, lakini huwapa neema wale wanyenyekevu.
| خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد. |
35 Wenye hekima hurithi heshima, bali huwaaibisha wapumbavu.
| دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد. |
