Mithali 3
1 Mwanangu, usisahau mafundisho yangu, bali zitunze amri zangu moyoni mwako,
Ndodana yami, ungakhohlwa imfundiso yami, kodwa ugcine imilayo yami enhliziyweni yakho,
2 kwa kuwa zitakuongezea miaka mingi ya maisha yako na kukuletea mafanikio.
ngoba izakwandisa impilo yakho okweminyaka eminengi, ikuphe ukuthula.
3 Usiache kamwe upendo na uaminifu vitengane nawe; vifunge shingoni mwako, viandike katika ubao wa moyo wako.
Akungasuki kuwe loba nini uthando lokuthembeka; kubophele entanyeni yakho, ukubhale egwalibeni lenhliziyo yakho.
4 Ndipo utapata kibali na jina zuri mbele za Mungu na mwanadamu.
Ngalokho uzathandeka uzuze ibizo elihle emehlweni kaNkulunkulu laphambi kwabantu.
5 Mtumaini Bwana kwa moyo wako wote wala usizitegemee akili zako mwenyewe;
Themba kuThixo ngenhliziyo yakho yonke, ungathembi ekuzwisiseni kwakho;
6 katika njia zako zote mkiri yeye, naye atayanyoosha mapito yako.
mvume kuzozonke izindlela zakho, yena uzaqondisa zonke izindlela zakho.
7 Usiwe mwenye hekima machoni pako mwenyewe; mche Bwana ukajiepushe na uovu.
Ungazenzi ohlakaniphileyo ngokubona kwakho; yesaba uThixo uxwaye okubi.
8 Hii itakuletea afya mwilini mwako, na mafuta kwenye mifupa yako.
Lokho kuzawuphilisa umzimba wakho kuwaqinise lamathambo akho.
9 Mheshimu Bwana kwa mali zako na kwa malimbuko ya mazao yako yote;
Dumisa uThixo ngenotho yakho; ngezithelo zakho zokuqala zonke;
10 ndipo ghala zako zitakapojaa hadi kufurika, viriba vyako vitafurika kwa mvinyo mpya.
ngalokho iziphala zakho zizagcwala ziphuphume, lezimbiza zakho zewayini zize zichitheke ngewayini elitsha.
11 Mwanangu, usiidharau adhabu ya Bwana na usichukie kukaripiwa naye,
Ndodana yami, ungeyisi ukulaya kukaThixo njalo ungacaphukeli ukukhuza kwakhe,
12 kwa sababu Bwana huwaadibisha wale awapendao, kama vile baba afanyavyo kwa mwana apendezwaye naye.
ngoba uThixo ulaya labo abathandayo, njengoyise elaya indodana yakhe ayithandayo.
13 Heri mtu yule aonaye hekima, mtu yule apataye ufahamu,
Ubusisiwe umuntu ozuza ukuhlakanipha, umuntu ozuza ukuqedisisa,
14 kwa maana hekima ana faida kuliko fedha na mapato yake ni bora kuliko ya dhahabu safi.
ngoba khona kulenzuzo eyedlula isiliva lenzuzo eyedlula igolide.
15 Hekima ana thamani kuliko marijani; hakuna chochote unachokitamani kinachoweza kulinganishwa naye.
Kuligugu elidlula amarubhi; kakukho okuloyisayo okungalinganiswa lakho.
16 Maisha marefu yako katika mkono wake wa kuume; katika mkono wake wa kushoto kuna utajiri na heshima.
Impilo ende isesandleni sakho sokunene; kwesokhohlo kulenotho lodumo.
17 Njia zake zinapendeza, mapito yake yote ni amani.
Izindlela zakhe zilokuthokoza, lemikhondo yakhe ilokuthula.
18 Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomkumbatia; wale wamshikao watabarikiwa.
Kuyisihlahla sokuphila kulabo abakwamukelayo; labo abakuphathayo bazabusiswa.
19 Kwa hekima Bwana aliiweka misingi ya dunia, kwa ufahamu aliziweka mbingu mahali pake;
Ngokuhlakanipha uThixo wabeka izisekelo zomhlaba, ngokuqedisisa wamisa izulu endaweni yalo;
20 kwa maarifa yake vilindi viligawanywa, nayo mawingu yanadondosha umande.
ngolwazi lwakhe inlwandle zehlukaniswa, lamayezi athontisa amazolo.
21 Mwanangu, hifadhi maamuzi mema na busara, usiache vitoke machoni pako;
Ndodana yami, gogosa ingqondo ehlela ngolwazi, ungayekeli kukucatshele;
22 ndipo vitakapokuwa uzima nafsini mwako na pambo la neema shingoni mwako.
kuzakuba yikuphila kuwe, kube ngumceciso omuhle entanyeni yakho.
23 Kisha utaenda katika njia yako salama, wala mguu wako hautajikwaa;
Lapho-ke uzahamba ngendlela evikelweyo unyawo lwakho lungakhubeki;
24 ulalapo, hautaogopa; ulalapo usingizi wako utakuwa mtamu.
nxa ulala kawuyikwesaba; uzalala ubuthongo obumnandi.
25 Usiogope maafa ya ghafula au maangamizi yanayowapata waovu,
Ungabi lovalo nxa ujunywa ngumonakalo kumbe yikubhidlika lokho okwehlela ababi,
26 kwa kuwa Bwana atakuwa tumaini lako na kuepusha mguu wako kunaswa katika mtego.
ngoba uThixo uzakuba lithemba lakho avikele unyawo lwakho emjibileni.
27 Usizuie wema kwa wale wanaostahili ikiwa katika uwezo wako kutenda.
Ungaze wala ukusiza labo abadinga uncedo, wena ulakho ongabasiza ngakho.
28 Usimwambie jirani yako, “Njoo baadaye, nitakupa kesho”: wakati wewe unacho kitu kile karibu nawe.
Ungabokuthi kumakhelwane wakho: “Ubobuya kwesinye isikhathi; ngizakunika kusasa” wena ulalo lololutho.
29 Usifanye hila ya kumdhuru jirani yako, ambaye anaishi karibu na wewe akikuamini.
Ungacebi okubi ngomakhelwane wakho, ohlezi lawe ekwethemba.
30 Usimshtaki mtu bila sababu, wakati hajakutenda dhara lolote.
Ungaxabani lomuntu kungelasizatho yena engakonelanga ngalutho.
31 Usimwonee wivu mtu mwenye jeuri wala kuchagua njia yake iwayo yote,
Ungamhawukeli umuntu othanda ukulwa loba nje ufise lakuphi ukwenza kwakhe,
32 kwa kuwa Bwana humchukia mtu mpotovu, lakini siri yake iko kwa mwenye haki.
ngoba uThixo uyamenyanya umuntu oxhwalileyo kodwa oqotho umbeka ekhwapheni lakhe.
33 Laana ya Bwana i juu ya nyumba ya mwovu, lakini yeye huibariki nyumba ya mwenye haki.
Isiqalekiso sikaThixo sehlela endlini yababi, kodwa uyayibusisa indlu yabalungileyo.
34 Huwadhihaki wale wanaodhihaki, lakini huwapa neema wale wanyenyekevu.
Uyabahleka usulu abayizideleli ezizithembayo, kodwa abe lomusa kwabathobekileyo.
35 Wenye hekima hurithi heshima, bali huwaaibisha wapumbavu.
Abahlakaniphileyo baphiwa udumo kodwa abayiziwula ubathela ihlazo.
