Mithali 29
1 Mtu anayeendelea kuwa na shingo ngumu baada ya maonyo mengi, ataangamia ghafula, wala hapati dawa.
Ein mann som etter mykje refsing endå er ein stivnakke, vil brått verta broten ulækjeleg sund.
2 Wenye haki wanapostawi, watu hufurahi; waovu watawalapo, watu hulia kwa huzuni.
Når rettferdige aukar i tal, då gled seg folket, men når gudlaus mann kjem til styre, sukkar folket.
3 Mtu apendaye hekima huleta furaha kwa baba yake, bali aambatanaye na makahaba hutapanya mali yake.
Den som elskar visdom, gled sin far, men den som gjeng i lag med skjøkjor, øyder eiga si.
4 Kwa haki mfalme huipa nchi uthabiti, bali mfalme aliye na tamaa ya rushwa huiangamiza.
Ein konge held landet sitt uppe med rett, men ein skattekrevjar legg det i øyde.
5 Yeyote amsifuye jirani yake isivyostahili, anautandaza wavu kuitega miguu yake.
Ein mann som smeikjer for næsten sin, breider ut eit net for føterne hans.
6 Mtu mbaya hutegwa na dhambi yake mwenyewe bali mwenye haki huweza kuimba na kufurahi.
Ein vond manns misgjerd er snara for honom, men rettferdig mann fegnast og gled seg.
7 Mwenye haki hujali haki kwa ajili ya maskini, bali mwovu hajishughulishi na hilo.
Den rettferdige syter for stakarens sak, den gudlause hev ikkje greida på noko.
8 Wenye mzaha huuchochea mji, bali watu wenye hekima hugeuzia mbali hasira.
Spottarar øser upp ein by, men vismenner stiller vreiden.
9 Kama mwenye hekima akienda mahakamani na mpumbavu, mpumbavu hukasirika na kudhihaki, wala hakuna amani.
Når vismann fører sak mot dåren, vert dåren sinna og lær, og kann’kje vera still.
10 Watu wamwagao damu humchukia mtu mwadilifu na hutafuta kumuua mtu mnyofu.
Dei blodfuse hatar ein skuldlaus mann, og stend dei ærlege etter livet.
11 Mpumbavu huonyesha hasira yake yote, bali mwenye hekima hujizuia.
Alt sitt sinne slepper dåren ut, men vismannen døyver det til slutt.
12 Kama mtawala akisikiliza uongo, maafisa wake wote huwa waovu.
Agtar ein hovding på lygneord, er alle hans tenarar nidingar.
13 Mtu maskini na mtu anayeonea wanafanana kwa jambo hili: Bwana hutia nuru macho yao wote wawili.
Fatigmann og valdsmann råkast, Herren gjev deim båe augneljos.
14 Kama mfalme akiwaamua maskini kwa haki, kiti chake cha enzi kitakuwa thabiti siku zote.
Ein konge som dømer småfolk rett, hans kongsstol stend æveleg fast.
15 Fimbo ya maonyo hutia hekima, bali mtoto aliyeachiwa bila maonyo humwaibisha mama yake.
Ris og age gjev visdom, men ein agelaus gut fører skam yver mor si.
16 Wakati waovu wanapostawi, pia dhambi vivyo hivyo, lakini wenye haki wataliona anguko lao.
Når dei gudlause aukar, so aukar syndi, men dei rettferdige skal sjå med lyst på deira fall.
17 Mrudi mwanao, naye atakupa amani, atakufurahisha nafsi yako.
Aga son din, so vil han vera deg til hugnad og gjeva lostemat til sjæli di.
18 Mahali pasipo na ufunuo, watu kujizuia, bali ana heri mtu yule aishikaye sheria.
Utan profetsyn vert folket vilt, men sæl er den som held lovi.
19 Mtumishi hawezi kuonywa kwa maneno matupu, ajapoelewa, hataitikia.
Med ord let trælen seg ikkje tukta, for han skynar deim vel, men bryr seg’kje um deim.
20 Je, unamwona mtu azungumzaye kwa haraka? Kuna matumaini zaidi kwa mpumbavu kuliko yeye.
Ser du ein mann som er snar til å tala, dåren gjev større von enn han.
21 Kama mtu akimdekeza mtumishi wake tangu ujanani, atamletea sikitiko mwishoni.
Kjæler du trælen upp frå hans ungdom, vil han vanvyrda deg til slutt.
22 Mtu mwenye hasira huchochea ugomvi, naye mtu mwenye hasira ya haraka hutenda dhambi nyingi.
Sinna mann valdar trætta, og brålyndt mann gjer mang ei misgjerd.
23 Kiburi cha mtu humshusha, bali mtu mwenye roho ya unyenyekevu hupata heshima.
Mannsens ovmod fører til fall, men den audmjuke vinn seg æra.
24 Anayekubaliana na mwizi ni adui wa nafsi yake mwenyewe; huapishwa lakini hathubutu kushuhudia.
Den som helar med tjuven, hatar sitt liv, han høyrer dei tek han i eid, men gjev ingi vitring.
25 Kuwaogopa watu huwa ni mtego, bali yeyote amtumainiaye Bwana atakuwa salama.
Manne-rædsla legg snaror, men den som lit på Herren, vert berga.
26 Wengi hutafuta kusikilizwa na mtawala, bali mtu hupata haki kutoka kwa Bwana.
Mange vil te seg fram for ein styrar, men frå Herren fær kvar mann sin rett.
27 Mwenye haki huwachukia sana wasio waaminifu; waovu huwachukia sana wenye haki.
Ein styggedom for rettferdige er ein urettferdig mann, og ein styggedom for den gudlause er den som fer ærleg fram.
