Mithali 27
1 Usijisifu kwa ajili ya kesho, kwa kuwa hujui ni nini kitakachozaliwa kwa siku moja.
Jing nikhoa dingin kiletsah tothon thu seihih in, ajeh chu itobang nikho ahung lhun ding nahepoi.
2 Mwache mwingine akusifu, wala si kinywa chako mwenyewe; mtu mwingine afanye hivyo na si midomo yako mwenyewe.
Nakamsunga nakipachat sangin, midang kipachat sah jon, chule nangle nang nakam sunga naki vahchoi sangin, hetkhahlou kholgam mi kivahchoi sah in.
3 Jiwe ni zito na mchanga ni mzigo, lakini kukasirishwa na mpumbavu ni kuzito kuliko vyote viwili.
Songhi agih lheh in, neldi jong gihtah ahi. Hinlah mingol lunghanna hi neldi sanga jong gihjo nalai ahi.
4 Hasira ni ukatili na ghadhabu kali ni gharika, lakini ni nani awezaye kusimama mbele ya wivu?
Lunghan hi giloutah ahin, lungsat in jong mi achup jin; hinlah thangthipna hi akhoh jon ahi.
5 Afadhali karipio la wazi kuliko upendo uliofichika.
Aguh a kingailut sangin, lhang phonga kiphosal aphajoi.
6 Majeraha kutoka kwa rafiki yaonyesha uaminifu, bali kubusu kwa adui ni kwingi sana.
Gol phatah'a kon kimavona chu kitah jal ahin, melman eibeng chop vang kilhep lhahna ahibouve.
7 Yeye aliyeshiba huchukia kabisa asali, bali kwa mwenye njaa hata kile kilicho kichungu kwake ni kitamu.
Mihem aoi-vasa dingin khoiju jeng jong lohso nabep ahin, agilkilpa din vang an tuimopen jong alhum tobang ahi.
8 Kama ndege atangatangavyo mbali na kiota chake, ndivyo alivyo mtu atangatangaye mbali na nyumbani mwake.
Ain'a kon vahmangpa chu, abusunga kon lengmang vahcha tobang ahi.
9 Manukato na uvumba huleta furaha moyoni, nao uzuri wa rafiki huchipuka kutoka kwenye ushauri wake wa uaminifu.
Thao le gimnamtui in mihem lungthim akipahsah jin, gim hesohna vang hin mihem lhagao athohlal sah jin ahi.
10 Usimwache rafiki yako wala rafiki wa baba yako, tena usiende nyumbani mwa ndugu yako wakati umepatwa na maafa. Bora jirani wa karibu kuliko ndugu aliye mbali.
Nagol hihen napagol hijongle nung sun hih in, hahsatnan nahin phah nikhon jong nasopipa in-a sunglha hih in; ajeh chu gam latah a um penpi sopi sang in, naicha um hengle kom aphachom joi.
11 Mwanangu, uwe na hekima, nawe ulete furaha moyoni mwangu, ndipo nitakapoweza kumjibu yeyote anitendaye kwa dharau.
Kachapa, chingthei jin kalungthim kipa sah jing in, chutileh eidoupa jeng jong kadonbut thei ding ahi.
12 Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha, bali mjinga huendelea mbele nayo ikamtesa.
Milung ching in thilphalou hung lhung ding ahethem masan, ama le ama ahoidoh theije, hinlah milham vang chu kho hephalou tah in aum in, gim hesoh atoh jin ahi.
13 Chukua vazi la yule awekaye dhamana kwa ajili ya mgeni; lishikilie iwe dhamana kama anafanya hivyo kwa ajili ya mwanamke mpotovu.
Hetkhah lou mikhat batsah nadinga kitung pa chu, aponsil kichom peh jenga! Hetphalou mi dinga, hitobang mihem chu akipehdoh jeng thei nadem!
14 Kama mtu akimbariki jirani yake kwa sauti kuu asubuhi na mapema, itahesabiwa kama ni laana.
Jingkah matah-a thouva othong jejua, phatthei osam chun aheng akom agaosap joh ahibouve.
15 Mke mgomvi ni kama matone yasiyokoma ya siku ya mvua.
Tanglouva nilhum keija gojuh hi, numei phunse tohbang bep ahi.
16 Kumzuia yeye ni kama kuuzuia upepo au kukamata mafuta kwa kiganja cha mkono.
Hitobang numei phohtang theija chun, khohui geija aphotang jou ding ahin; akhutphang jet lam'a jong, thaotui akihamdoh thei ding ahi.
17 Kama vile chuma kinoavyo chuma, ndivyo mtu amnoavyo mwenzake.
Thihchun thih mama anol hemthei bangin, mihem jong khat in khat akikhelsah thei ahi.
18 Yeye autunzaye mtini atakula tunda lake, naye amtunzaye bwana wake ataheshimiwa.
Koi hileh theiphung phut chan in aga aneh bangin, koi hileh apupa ngaichat jouse hethem chu, mi jabolna achang teijin ahi.
19 Kama uso uonekanavyo kwenye maji, ndivyo hivyo moyo wa mtu humwonyesha alivyo.
Twichung ivet teng mihem eima mai akilahdoh ji bangin, mihem kiti jong hi alungthim in aphondohji ahi.
Thina le thilse in bei tih aneilou bang chun mihem mit teni jeng jong thil vet achim joupoi. (Sheol h7585)
21 Kalibu ni kwa ajili ya fedha na tanuru kwa ajili ya dhahabu, bali mtu hupimwa kwa sifa azipokeazo.
Khangbel hi dangka lhahtheng na ding ahin, thuh khuh jong hi sana sonjolna'a kimang ahi; hijeh achu mihem jeng jong pachatna dinmun'a aum laitah a bou patepna changji ahi.
22 Hata ukimtwanga mpumbavu kwenye kinu, ukimtwanga kama nafaka kwa mchi, hutauondoa upumbavu wake.
Mingol chu lhengkong sunga suhdun changbong toh goitha jongleh chun, angolna laitah chu amatahsa'a kon potdoh dehlou ding ahi.
23 Hakikisha kuwa unajua hali ya makundi yako ya kondoo na mbuzi, angalia kwa bidii ngʼombe zako.
Nakelngoi honte umchan hethem jingin, chule nabong honte jeng jong phaten vephan;
24 Kwa kuwa utajiri haudumu milele, nayo taji haidumu vizazi vyote.
Ajeh chu haona hi tonsotna ding ahipon, lallukhuh jong hi akhang khang ding um hinam?
25 Wakati majani makavu yameondolewa na mapya yamechipua, nayo majani toka milimani yamekusanywa,
Hampa apul chaisoh tengleh ana ahung noudoh kit jin, chule molchunga hampa louhing jouse jong kichom khomji ahi.
26 wana-kondoo watakupatia mavazi na mbuzi thamani ya shamba.
Nakelngoi teovin ponsil ding natopeh diu, chule nakelchateu vin jong loumun khat man natopeh diu ahi.
27 Utakuwa na maziwa mengi ya mbuzi kukulisha wewe na jamaa yako, na kuwalisha watumishi wako wa kike.
Nadon khopset kelcha noitwi tatlouva um jing ding, chule na in-sung vahna dingle nalhacha nungah ho vahna dia jong lhingset ding ahi.
