Mithali 24
1 Usiwaonee wivu watu waovu, usitamani ushirika nao;
Ne zavidi opakim ljudima niti želi da budeš s njima.
2 kwa maana mioyo yao hupanga mambo ya jeuri, nayo midomo yao husema juu ya kuleta madhara.
Jer im srce smišlja nasilje i usne govore o nedjelu.
3 Kwa hekima nyumba hujengwa, nayo kwa njia ya ufahamu huimarishwa
Mudrošću se zida kuća i razborom utvrđuje,
4 kwa njia ya maarifa vyumba vyake hujazwa vitu vya thamani na vya kupendeza.
i po znanju se pune klijeti svakim blagom dragocjenim i ljupkim.
5 Mtu mwenye hekima ana uwezo mkubwa, naye mtu mwenye maarifa huongeza nguvu,
Bolji je mudar od jakoga i čovjek razuman od silne ljudine.
6 kwa kufanya vita unahitaji uongozi na kwa ushindi washauri wengi.
Jer s promišljanjem se ide u boj i pobjeda je u mnoštvu savjetnika.
7 Hekima i juu mno kwa mpumbavu, katika kusanyiko langoni hana lolote la kusema.
Previsoka je bezumnomu mudrost: zato na sudu ne otvara usta svojih!
8 Yeye apangaye mabaya atajulikana kama mtu wa hila.
Tko smišlja zlo zove se učitelj podmukli.
9 Mipango ya upumbavu ni dhambi, watu huchukizwa na mwenye dhihaka.
Ludost samo grijeh snuje, i podrugljivac je mrzak ljudima.
10 Ukikata tamaa wakati wa taabu, jinsi gani nguvu zako ni kidogo!
Kloneš li u dan bijede, bijedna je tvoja snaga.
11 Okoa wale wanaoongozwa kwenye kifo; wazuie wote wanaojikokota kuelekea machinjoni.
Izbavi one koje vode u smrt; i spasavaj one koji posrćući idu na stratište.
12 Kama mkisema, “Lakini hatukujua lolote kuhusu hili,” je, yule apimaye mioyo halitambui hili? Je, yule awalindaye maisha yenu halijui hili? Je, hatamlipa kila mtu kulingana na aliyotenda?
Ako kažeš: “Nismo za to znali”, ne razumije li onaj koji ispituje srca? I ne znade li onaj koji ti čuva dušu? I ne plaća li on svakomu po njegovim djelima?
13 Ule asali mwanangu, kwa kuwa ni nzuri; asali kutoka kwenye sega ni tamu kwa kuonja.
Jedi med, sine moj, jer je dobar, i saće je slatko nepcu tvome.
14 Ujue pia kwamba hekima ni tamu kwa nafsi yako, kama ukiipata, kuna matumaini kwako ya siku zijazo, nalo tumaini lako halitakatiliwa mbali.
Takva je, znaj, i mudrost tvojoj duši: ako je nađeš, našao si budućnost i nada tvoja neće propasti.
15 Usivizie kama haramia afanyavyo ili kuyashambulia makao ya mwenye haki, wala usiyavamie makazi yake,
Ne postavljaj, opaki, zasjede stanu pravednikovu, ne čini nasilja boravištu njegovu;
16 Kwa maana ingawa mtu mwenye haki huanguka mara saba, huinuka tena, lakini waovu huangushwa chini na maafa.
jer padne li pravednik i sedam puta, on ustaje, a opaki propadaju u nesreći.
17 Usitazame kwa kufurahia adui yako aangukapo; wakati ajikwaapo, usiruhusu moyo wako ushangilie.
Ne veseli se kad padne neprijatelj tvoj i ne kliči srcem kada on posrće,
18 Bwana asije akaona na kuchukia akaiondoa ghadhabu yake mbali naye.
da ne bi vidio Jahve i za zlo uzeo i obratio srdžbu svoju od njega.
19 Usikasirike kwa sababu ya watu wabaya wala usiwaonee wivu waovu,
Nemoj se srditi zbog zločinaca, nemoj zavidjeti opakima,
20 kwa maana mtu mbaya hana tumaini la siku zijazo, nayo taa ya waovu itazimwa.
jer zao čovjek nema budućnosti, svjetiljka opakih gasi se.
21 Mwanangu, mche Bwana na mfalme, wala usijiunge na waasi,
Boj se Jahve, sine moj, i kralja: i ne buni se ni protiv jednoga ni protiv drugoga.
22 kwa maana hao wawili watatuma maangamizi ya ghafula juu yao, naye ni nani ajuaye maafa wawezayo kuleta?
Jer iznenada provaljuje nesreća njihova i tko zna kad će doći propast njihova.
23 Hii pia ni misemo ya wenye hekima: Kuonyesha upendeleo katika hukumu si vyema:
I ovo je od mudraca: Ne valja biti pristran na sudu.
24 Yeyote amwambiaye mwenye hatia, “Wewe huna hatia,” Kabila zitamlaani na mataifa yatamkana.
Tko opakomu veli: “Pravedan si”, proklinju ga narodi i kunu puci;
25 Bali itakuwa vyema kwa wale watakaowatia hatiani wenye hatia, nazo baraka tele zitawajilia juu yao.
a oni koji ga ukore nalaze zadovoljstvo, i na njih dolazi blagoslov sreće.
26 Jawabu la uaminifu ni kama busu la midomoni.
U usta ljubi tko odgovara pošteno.
27 Maliza kazi zako za nje, nawe uweke mashamba yako tayari, baada ya hayo, jenga nyumba yako.
Svrši svoj posao vani i uredi svoje polje, potom i kuću svoju zidaj.
28 Usishuhudie dhidi ya jirani yako bila sababu, au kutumia midomo yako kudanganya.
Ne svjedoči lažno na bližnjega svoga: zar ćeš varati usnama svojim?
29 Usiseme, “Nitamtenda kama alivyonitenda mimi; nitamlipiza mtu yule kwa kile alichonitendea.”
Ne reci: “Kako je on meni učinio, tako ću i ja njemu; platit ću tom čovjeku po djelu njegovu!”
30 Nilipita karibu na shamba la mvivu, karibu na shamba la mizabibu la mtu asiye na akili,
Prolazio sam mimo polje nekog lijenčine i mimo vinograd nekog luđaka,
31 miiba ilikuwa imeota kila mahali, ardhi ilikuwa imefunikwa na magugu, na ukuta wa mawe ulikuwa umebomoka.
i gle, sve bijaše zaraslo u koprive, i sve pokrio čkalj, i kamena ograda porušena.
32 Nikatafakari moyoni mwangu lile nililoliona, nami nikajifunza somo kutokana na niliyoyaona:
Vidjeh to i pohranih u srcu, promotrih i uzeh pouku:
33 Bado kulala kidogo, kusinzia kidogo, bado kukunja mikono kidogo upate kupumzika:
“Još malo odspavaj, još malo odrijemaj, još malo podvij ruke za počinak,
34 hivyo umaskini utakuja juu yako kama mnyangʼanyi, na kupungukiwa kutakujia kama mtu mwenye silaha.
i doći će tvoje siromaštvo kao skitač i oskudica kao oružanik!”
