Mithali 24
1 Usiwaonee wivu watu waovu, usitamani ushirika nao;
Pis adamlara qibtə etmə, Onlara qoşulmaq istəmə.
2 kwa maana mioyo yao hupanga mambo ya jeuri, nayo midomo yao husema juu ya kuleta madhara.
Çünki ürəklərində zalımlığı fikirləşər, Dilləri qəddarlıqdan danışar.
3 Kwa hekima nyumba hujengwa, nayo kwa njia ya ufahamu huimarishwa
Ev hikmətlə tikilər, Dərrakə ilə möhkəmlənər.
4 kwa njia ya maarifa vyumba vyake hujazwa vitu vya thamani na vya kupendeza.
Mənzillər bilik vasitəsilə, Hər cür dəyərli, yaxşı şeylərlə dolar.
5 Mtu mwenye hekima ana uwezo mkubwa, naye mtu mwenye maarifa huongeza nguvu,
Hikmətli kişi qüvvətli olar, Bilikli adam öz gücünü artırar.
6 kwa kufanya vita unahitaji uongozi na kwa ushindi washauri wengi.
Düzgün məsləhətlə müharibə edə bilərsən, Doğru nəsihət verən çoxdursa, qələbəyə çatarsan.
7 Hekima i juu mno kwa mpumbavu, katika kusanyiko langoni hana lolote la kusema.
Səfeh üçün hikmət əlçatmazdır, Darvazada susub ağzını açmır.
8 Yeye apangaye mabaya atajulikana kama mtu wa hila.
Şər quran fitnəkar adlanar,
9 Mipango ya upumbavu ni dhambi, watu huchukizwa na mwenye dhihaka.
Səfehin pis əməlləri günah sayılar, Rişxəndçilər insanlarda ikrah yaradar.
10 Ukikata tamaa wakati wa taabu, jinsi gani nguvu zako ni kidogo!
Dar gündə taqətdən düşsən, Necə də zəif adamsan!
11 Okoa wale wanaoongozwa kwenye kifo; wazuie wote wanaojikokota kuelekea machinjoni.
Ölümə aparılanları qurtar, Qırğın təhlükəsi altında olanları geri çək.
12 Kama mkisema, “Lakini hatukujua lolote kuhusu hili,” je, yule apimaye mioyo halitambui hili? Je, yule awalindaye maisha yenu halijui hili? Je, hatamlipa kila mtu kulingana na aliyotenda?
Desən ki, bax bundan xəbərim yox idi, Ürəkləri yoxlayan bunu görməzmi? Canını qoruyan bunu bilməzmi? İnsan əməlinə görə Ondan əvəz almazmı?
13 Ule asali mwanangu, kwa kuwa ni nzuri; asali kutoka kwenye sega ni tamu kwa kuonja.
Oğlum, bal ye, xeyri var, Şanı balının şirin dadı damağında qalar.
14 Ujue pia kwamba hekima ni tamu kwa nafsi yako, kama ukiipata, kuna matumaini kwako ya siku zijazo, nalo tumaini lako halitakatiliwa mbali.
Bil ki, hikmət də canın üçün belə olar, Onu tapsan, nəticəsi də var, Ümidin boşa çıxmaz.
15 Usivizie kama haramia afanyavyo ili kuyashambulia makao ya mwenye haki, wala usiyavamie makazi yake,
Ey şər insan, salehin yurdu üçün pusqu qurma, Onun evini soyma.
16 Kwa maana ingawa mtu mwenye haki huanguka mara saba, huinuka tena, lakini waovu huangushwa chini na maafa.
Saleh yeddi dəfə yıxılsa belə, yenə qalxar, Şər insan büdrəsə, bəlaya düçar olar.
17 Usitazame kwa kufurahia adui yako aangukapo; wakati ajikwaapo, usiruhusu moyo wako ushangilie.
Düşməninin yıxılmasına sevinmə, Onun büdrəməsinə görə ürəyin fərəhlənməsin.
18 Bwana asije akaona na kuchukia akaiondoa ghadhabu yake mbali naye.
Yoxsa Rəbb görər, bundan xoşu gəlməz, Düşmənin üzərindən qəzəbini götürər.
19 Usikasirike kwa sababu ya watu wabaya wala usiwaonee wivu waovu,
Pislik edənlərə görə qəzəblənmə, Şər insanlara qibtə etmə,
20 kwa maana mtu mbaya hana tumaini la siku zijazo, nayo taa ya waovu itazimwa.
Çünki pis insanın axırı yoxdur, Şər adamın çırağı sönər.
21 Mwanangu, mche Bwana na mfalme, wala usijiunge na waasi,
Oğlum, Rəbdən və padşahdan qorx, Xəyanətkarlarla yoldaş olmaqdan çəkin.
22 kwa maana hao wawili watatuma maangamizi ya ghafula juu yao, naye ni nani ajuaye maafa wawezayo kuleta?
Onların bəlası qəfildən gəlir. Hər ikisinin verəcəyi cəzanı kim bilir?
23 Hii pia ni misemo ya wenye hekima: Kuonyesha upendeleo katika hukumu si vyema:
Bu sözləri də hikmətlilər deyib: Məhkəmədə tərəfkeşlik etmək yaxşı deyil.
24 Yeyote amwambiaye mwenye hatia, “Wewe huna hatia,” Kabila zitamlaani na mataifa yatamkana.
Pis insana «sən salehsən» deyəni xalqlar qınayar, Ümmətlər lənət yağdırar.
25 Bali itakuwa vyema kwa wale watakaowatia hatiani wenye hatia, nazo baraka tele zitawajilia juu yao.
Amma onu danlayanlar xeyir tapar, Başlarından bol bərəkət yağar.
26 Jawabu la uaminifu ni kama busu la midomoni.
İnsana doğru cavab verən Sanki onun üzündən öpər.
27 Maliza kazi zako za nje, nawe uweke mashamba yako tayari, baada ya hayo, jenga nyumba yako.
Əvvəlcə çöldəki işini qurtar, Zəmi sal, sonra evini tik.
28 Usishuhudie dhidi ya jirani yako bila sababu, au kutumia midomo yako kudanganya.
Qonşunun əleyhinə haqsız şahidlik etmə, Qoy dilindən yalan söz çıxmasın.
29 Usiseme, “Nitamtenda kama alivyonitenda mimi; nitamlipiza mtu yule kwa kile alichonitendea.”
Demə: «Mənə etdiyini mən də ona edəcəyəm, Onun əməlinin əvəzini verəcəyəm».
30 Nilipita karibu na shamba la mvivu, karibu na shamba la mizabibu la mtu asiye na akili,
Tənbəlin zəmisindən, Qanmazın üzümlüyündən keçdim.
31 miiba ilikuwa imeota kila mahali, ardhi ilikuwa imefunikwa na magugu, na ukuta wa mawe ulikuwa umebomoka.
Gördüm hər yanı tikan basıb, Gicitkən bürüyüb, daşı-divarı uçub.
32 Nikatafakari moyoni mwangu lile nililoliona, nami nikajifunza somo kutokana na niliyoyaona:
Baxaraq ona diqqət yetirdim, Bundan ibrət götürdüm:
33 Bado kulala kidogo, kusinzia kidogo, bado kukunja mikono kidogo upate kupumzika:
Bir az da uzanıb yuxuya dalsan, Əl-qolunu uzadaraq yatsan,
34 hivyo umaskini utakuja juu yako kama mnyangʼanyi, na kupungukiwa kutakujia kama mtu mwenye silaha.
Yoxsulluq üstünə soyğunçu kimi, Ehtiyac üstünə quldur kimi hücum çəkər.
