Mithali 23
1 Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
なんぢ侯たる者とともに坐して食ふときは 愼みて汝の前にある者の誰なるかを思へ
2 na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
汝もし食を嗜む者ならば汝の喉に刀をあてよ
3 Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
その珍饈を貪り食ふこと勿れ これ迷惑の食物なればなり
4 Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
富を得んと思煩らふこと勿れ 自己の明哲を恃むこと勿れ
5 Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
なんぢ虚しきに歸すべき者に目をとむるか 富はかならず自ら翅を生じて鷲のごとく天に飛さらん
6 Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
惡目をする者の糧をくらふことなく その珍饈をむさぼりねがふことなかれ
7 kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
そはその心に思ふごとくその人となりも亦しかればなり 彼なんぢに食へ飮めといふこといへどもその心は汝に眞実ならず
8 Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
汝つひにその食へる物を吐出すにいたり 且その出し懇懃の言もむなしくならん
9 Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
愚なる者の耳に語ること勿れ 彼なんぢが言の示す明哲を藐めん
10 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
古き地界を移すことなかれ 孤子の畑を侵すことなかれ
11 kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
そはかれが贖者は強し 必ず汝に對らひて之が訴をのべん
12 Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
汝の心を教に用ゐ 汝の耳を知識の言に傾けよ
13 Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
子を懲すことを爲ざるなかれ 鞭をもて彼を打とも死ることあらじ
もし鞭をもて彼をうたばその霊魂を陰府より救ふことをえん (Sheol h7585)
15 Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
わが子よもし汝のこころ智からば我が心もまた歓び
16 utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
もし汝の口唇ただしき事をいはば我が腎腸も喜ぶべし
17 Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
なんぢ心に罪人をうらやむ勿れ ただ終日ヱホバを畏れよ
18 Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
そは必ず應報ありて汝の望は廃らざればなり
19 Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
わが子よ汝ききて智慧をえ かつ汝の心を道にかたぶけよ
20 Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
酒にふけり肉をたしむものと交ること勿れ
21 kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
それ酒にふける者と肉を嗜む者とは貧しくなり 睡眠を貪る者は敞れたる衣をきるにいたらん
22 Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
汝を生る父にきけ 汝の老たる母を軽んずる勿れ
23 Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
眞理を買へ これを售るなかれ 智慧と誡命と知識とまた然あれ
24 Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
義き者の父は大によろこび 智慧ある子を生る者はこれがために樂しまん
25 Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
汝の父母を樂しませ 汝を生る者を喜ばせよ
26 Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
わが子よ汝の心を我にあたへ 汝の目にわが途を樂しめ
27 kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
それ妓婦は深き抗のごとく 淫婦は狭き井のごとし
28 Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
彼は盗賊のごとく人を窺ひ かつ世の人の中に悖れる者を増なり
29 Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
禍害ある者は誰ぞ 憂愁ある者は誰ぞ 争端をなす者は誰ぞ 煩慮ある者は誰ぞ 故なくして傷をうくる者は誰ぞ 赤目ある者は誰ぞ
30 Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
是すなはち酒に夜をふかすもの 往て混和せたる酒を味ふる者なり
31 Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
洒はあかく盃の中に泡だち滑かにくだる 汝これを見るなかれ
32 Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
是は終に蛇のごとく噬み蝮の如く刺すべし
33 Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
また汝の目は怪しきものを見 なんぢの心は諕言をいはん
34 Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
汝は海のなかに偃すもののごとく帆桅の上に偃すもののごとし
35 Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
汝いはん人われを撃ども我いたまず 我を拷けども我おぼえず 我さめなばまた酒を求めんと
