Mithali 23
1 Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
| כי-תשב ללחום את-מושל-- בין תבין את-אשר לפניך |
2 na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
| ושמת שכין בלעך-- אם-בעל נפש אתה |
3 Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
| אל-תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים |
4 Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
| אל-תיגע להעשיר מבינתך חדל |
5 Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
| התעוף (התעיף) עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה-לו כנפים כנשר ועיף (יעוף) השמים |
6 Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
| אל-תלחם--את-לחם רע עין ואל-תתאו למטעמתיו |
7 kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
| כי כמו שער בנפשו-- כן-הוא אכול ושתה יאמר לך ולבו בל-עמך |
8 Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
| פתך-אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים |
9 Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
| באזני כסיל אל-תדבר כי-יבוז לשכל מליך |
10 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
| אל-תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל-תבא |
11 kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
| כי-גאלם חזק הוא-יריב את-ריבם אתך |
12 Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
| הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי-דעת |
13 Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
| אל-תמנע מנער מוסר כי-תכנו בשבט לא ימות |
| אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל (Sheol h7585) |
15 Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
| בני אם-חכם לבך-- ישמח לבי גם-אני |
16 utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
| ותעלזנה כליותי-- בדבר שפתיך מישרים |
17 Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
| אל-יקנא לבך בחטאים כי אם-ביראת-יהוה כל-היום |
18 Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
| כי אם-יש אחרית ותקותך לא תכרת |
19 Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
| שמע-אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך |
20 Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
| אל-תהי בסבאי-יין-- בזללי בשר למו |
21 kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
| כי-סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה |
22 Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
| שמע לאביך זה ילדך ואל-תבוז כי-זקנה אמך |
23 Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
| אמת קנה ואל-תמכר חכמה ומוסר ובינה |
24 Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
| גול (גיל) יגיל אבי צדיק יולד (ויולד) חכם וישמח- (ישמח-) בו |
25 Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
| ישמח-אביך ואמך ותגל יולדתך |
26 Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
| תנה-בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה (תצרנה) |
27 kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
| כי-שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה |
28 Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
| אף-היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף |
29 Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
| למי אוי למי אבוי למי מדונים (מדינים) למי שיח-- למי פצעים חנם למי חכללות עינים |
30 Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
| למאחרים על-היין-- לבאים לחקר ממסך |
31 Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
| אל-תרא יין כי יתאדם כי-יתן בכיס (בכוס) עינו יתהלך במישרים |
32 Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
| אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש |
33 Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
| עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות |
34 Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
| והיית כשכב בלב-ים וכשכב בראש חבל |
35 Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
| הכוני בל-חליתי-- הלמוני בל-ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד |
