Mithali 23
1 Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
Als ge bij den koning aan tafel zit, Let dan enkel op wat voor u staat,
2 na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
En zet een mes op uw keel Als ge een goede eetlust hebt;
3 Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
Wees niet belust op zijn lekkernijen, Want ze zijn een bedriegelijke spijs.
4 Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
Doe geen moeite, om rijkdom te verwerven, Zie van uw voornemen af;
5 Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
Zodra ge uw zinnen daarop zet, Is hij al heen! Want hij maakt zich vleugels, En vliegt als een arend de lucht in.
6 Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
Ga niet eten bij een vrek, Wees niet belust op zijn lekkernijen;
7 kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
Want het is iemand, die bij zichzelf zit te rekenen, Die "Eet en drink" tot u zegt, maar het niet meent.
8 Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
De spijs, die ge gegeten hebt, spuwt ge weer uit, En uw vriendelijke woorden hebt ge verspild.
9 Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
Spreek niet ten aanhoren van een dwaas; Hij geeft niets om uw wijze woorden.
10 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
Verleg de grenzen van weduwen niet En raak niet aan de akker van wezen;
11 kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
Want hun Losser is sterk, Hij neemt het voor hen tegen u op.
12 Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
Neem een vermaning wel ter harte Open uw oren voor verstandige taal.
13 Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Ge moet een knaap geen vermaning sparen, Al slaat ge hem met een stok, hij gaat er niet van dood;
Want als ge hem met een stok hebt geslagen, Hebt ge hem van de onderwereld gered. (Sheol h7585)
15 Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
Mijn kind, als úw hart wijs is, Zal ook mijn hart zich verheugen;
16 utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
Mijn ziel zal jubelen, Als uw lippen juiste dingen zeggen.
17 Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
Laat uw hart niet jaloers zijn op zondaars, Maar ijveren voor de vrees voor Jahweh, iedere dag;
18 Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
Als ge die bewaart, is er toekomst, En zal uw verwachting niet worden beschaamd.
19 Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
Mijn zoon, luister en wees wijs, Breng uw hart op het rechte pad.
20 Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
Doe niet mee met wijnslempers, Met hen, die zich aan vlees te buiten gaan;
21 kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
Want een drinker en een veelvraat verarmt, De roes hult iemand in lompen.
22 Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
Luister naar uw vader, die u heeft verwekt, Minacht uw moeder niet, als ze oud is geworden.
23 Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
Verwerf u waarheid, en verkoop ze niet, Wijsheid, tucht en inzicht.
24 Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
Innig verheugt zich de vader van een rechtschapene, Wie een wijze baarde, beleeft genoegen aan hem:
25 Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
Zo moge uw vader zich over u verheugen, Zij zich verblijden, die u ter wereld bracht.
26 Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
Mijn zoon, schenk mij uw hart, Laat uw ogen op mijn wegen letten;
27 kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
Want een deerne is een diepe kuil, Een vreemde vrouw een nauwe put.
28 Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
Ja, zij ligt op de loer als een rover, En maakt vele mensen ontrouw.
29 Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
Waar klinkt ach, en waar klinkt wee; Waar heerst twist, waar nijpen de zorgen? Waar worden zonder reden wonden geslagen, Waar worden de blikken beneveld?
30 Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
Waar men nog laat aan de wijn zit, Waar men komt, om de drank te keuren.
31 Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
Zie niet om naar de wijn, hoe rood hij is, Hoe hij fonkelt in het glas. Wel glijdt hij zachtjes naar binnen, Vloeiend langs lippen en tanden.
32 Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
Maar ten leste bijt hij als een slang, Is hij giftig als een adder.
33 Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
Uw ogen zien vreemde dingen, Uw hart slaat wartaal uit;
34 Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
Ge voelt u als iemand, die dobbert op zee, Als een matroos bij zware storm:
35 Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
"Ze hebben me geslagen, en ik voelde het niet, Ze hebben me gebeukt, en ik merkte het niet! Wanneer ben ik weer wakker? Dan ga ik er nog eens op uit!"
