Mithali 23
1 Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
Thunei vaihom khat toh ankong sohkhom dinga naum tengleh, na ang-sunga kiloi chengse chu melchih in.
2 na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
Milop nahileh nalol chutoh chemcha kanbeh jeng in.
3 Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
Vaihompa neh ding anho chu ducha hih in, ajeh chu nangma lhep lhahna ding an jeng ahi.
4 Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
Haodoh ding ngaito na boujeh in na-tong hih in, chule jou le phatlou a kon in haodoh ding jong ngaito hih in.
5 Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
Hitia haodohna dia namu chan chu miphetkah louva mang ding ahi. Ajeh chu chomlou kah'in muvanlai bang in vanlam angan aleng mang jitai.
6 Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
Muda sasa'a navepa toh an nekhom hih in, aneh chu tuitah hijongleh ducha hih in.
7 kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
Amapa chu alung thim in aphun in, nangma jah din, “Haneh in lang, hadon in don in” tia asei vang chun alung thim in nathet bouve.
8 Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
Nangman themcha naneh jong chu naloh lhah ding, chule lunglhai nathu nasei jouse jong pannabei soh ding ahi.
9 Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
Mingol ho jah ding in houlim boldan, ajeh chu chihna thu nasei jouse imalouvin gel khaget inte.
10 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
Gol lui laija pat umsa gamgi song chu nabodoh lou hel ding, chule nu le pa neilou chagate lou-laia jong chelut hih in.
11 kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
Ajeh chu amaho lhatdohpa chu mihat tah ahin, alhatdohpa tah uvin amaho athumop a apanhu ding ahi.
12 Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
Nalung thim in nakihilna ngaisang in lang, hetthemna thu kisei chengse jong ngai phan.
13 Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Na chate chu gahna beijin koihih in, nangman mol-lam jong le chun thilou diu;
Chule nangman achunga mol nalap-a ahileh, thina lampia kon nahuhdoh ding joh ahibouve. (Sheol h7585)
15 Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
Kachapa, nangman chihna lungthim nanei poule, keima jong kipah ding kahi.
16 utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
Thudih chu nakam sunga kon nasei teng, keima lhagao jong kipah lheh ding ahi.
17 Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
Nalung thim in mi chonsete thang thip-pi dan, amavang nitin a Yahweh Pakai nagin ding ahi.
18 Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
Adih tah in nikho hung lhung dinga kinepna khat aum jing e, nangma kinepna jong mangthah lou hel ding ahi.
19 Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
Kachapa ngai tem in, chule chingthei tah in um in, nalung thim in lamdih jenga lam lhah ding ngaiton.
20 Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
Ju-kham holah a lha-hih beh in, sane holah jenga jong jao ding geldan.
21 kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
Ajeh chu ju le sa'a lop chan chu vaichat nan alhun khum diu, chule emut so nan atom u va ponse tobang diu ahi.
22 Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
Nahinga napa thumop ngai jing in, nanu jong ateh teng thetbol hih hel in.
23 Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
Thutah chu kisan lut in lang pedoh hih in, chihna le kigah chahna chule hetthemna jong nakisan lut ding ahi.
24 Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
Chate adih teng apa athanom in akipah jin, chapa chingtah hingpa jong achapa chunga kipah lheh ding ahi.
25 Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
Hijeh chun nanu le napa kipah thanom in umsah jing in, chule nahing nu nanu jong kipah tah'in umsah jing in.
26 Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
O Kachapa, nalung thim neipen lang, kanun le khan abonchan namit tenin vepha tan.
27 kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
Numei kijoh hohi tijat um kokhuh tobang ahin, numei hija jonva le jong twikul tobang ahi.
28 Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
Amanu chun gucha michom tobang in mi achang lhih le jin, chule pasal tamtah akipal sah in asuchavei jitai.
29 Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
Koiham avangse a pang? Koiham genthei thoh a pang? Koiham mitoh kiphun? Chule Koiham aki-engsah?
30 Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
Hitobang miho chu ju-phung dalha louva tou chule jua lop ho ahiuve.
31 Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
Ju chu asan keikui teng vehih beh in, chule khon na vetnom umtah hihen lang; bailam tah a gah don thei di hi jong le, vetding jong go-hih hel in.
32 Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
Ajeh chu achaina teng gul gunei in mi achuh banga nachuh lo ding ahi.
33 Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
Namit tenin thil kidang tahtah amu ding, nalunggel jeng jong kikalah lah ding ahi.
34 Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
Chule twikhanglen lailunga lum den banga nalup den ding, konga kitungdoh khom chunga umpa banga naum'a nalup den ding ahi.
35 Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
Chutengleh “amaho hin eivo tauve,” tia nasei ding, hinlah “eivoh nau maha ima kamupoi,” amahon eivo nauvin, ahinlah kathoh lal poi. Kakhahdoh teng aban kahol nah lai ding ahi, tia nasei ding ahi.
