Mithali 22
1 Heri kuchagua jina jema kuliko utajiri mwingi, kuheshimiwa ni bora kuliko fedha au dhahabu.
Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.
2 Tajiri na maskini wanafanana kwa hili: Bwana ni Muumba wao wote.
Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.
3 Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha, bali mjinga huendelea mbele kama kipofu nayo ikamtesa.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.
4 Unyenyekevu na kumcha Bwana huleta utajiri, heshima na uzima.
Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.
5 Katika mapito ya waovu kuna miiba na mitego, bali yeye ailindaye nafsi yake hukaa mbali nayo.
Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.
6 Mfundishe mtoto njia impasayo kuiendea, naye hataiacha hata akiwa mzee.
Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Matajiri huwatawala maskini naye akopaye ni mtumwa wa akopeshaye.
Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.
8 Yeye aupandaye uovu huvuna taabu, nayo fimbo ya ghadhabu yake itaangamizwa.
Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.
9 Mtu mkarimu yeye mwenyewe atabarikiwa kwa kuwa hushiriki chakula chake na maskini.
Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.
10 Mfukuze mwenye dhihaka, na mvutano utatoweka; ugomvi na matukano vitakoma.
Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.
11 Yeye apendaye moyo safi na yeye ambaye maneno yake ni ya neema, mfalme atakuwa rafiki yake.
Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.
12 Macho ya Bwana hulinda maarifa, bali huyapinga maneno ya asiye mwaminifu.
Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.
13 Mvivu husema, “Yuko simba nje!” au, “Nitauawa katika mitaa!”
Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.
14 Kinywa cha mwanamke kahaba ni shimo refu; yeye aliye chini ya ghadhabu ya Bwana atatumbukia ndani yake.
Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.
15 Upumbavu umefungwa ndani ya moyo wa mtoto, bali fimbo ya adhabu itaufukuzia mbali naye.
Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.
16 Yeye amwoneaye maskini ili kujiongezea mali, naye ampaye tajiri zawadi, wote huwa maskini.
Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.
17 Tega sikio na usikie misemo ya wenye hekima, elekeza moyo wako kwenye yale nifundishayo,
Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;
18 kwa maana inapendeza unapoyahifadhi moyoni mwako na kuwa nayo yote tayari midomoni mwako.
Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.
19 Ili tumaini lako liwe katika Bwana, hata wewe, ninakufundisha leo.
Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.
20 Je, sijakuandikia misemo thelathini, misemo ya mashauri na maarifa,
Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;
21 kukufundisha maneno ya kweli na ya kuaminika, ili uweze kutoa majibu sahihi kwake yeye aliyekutuma?
Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?
22 Usiwadhulumu maskini kwa sababu ni maskini, wala kumdhulumu mhitaji mahakamani,
Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.
23 kwa sababu Bwana atalichukua shauri lao naye atawateka wao waliowateka.
PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Usifanye urafiki na mtu mwenye hasira ya haraka, usishirikiane na yule aliye mwepesi kukasirika,
Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.
25 la sivyo utajifunza njia zake na kujiingiza mwenyewe kwenye mtego.
Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.
26 Usiwe mwenye kupana mikono katika rehani, au kuweka dhamana kwa ajili ya madeni.
Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;
27 Kama ukikosa njia ya kulipa, kitanda chako kitachukuliwa ukiwa umekilalia.
Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?
28 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani lililowekwa na baba zako.
Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.
29 Je, unamwona mtu stadi katika kazi yake? Atahudumu mbele ya wafalme; hatahudumu mbele ya watu duni.
Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.
