Mithali 22
1 Heri kuchagua jina jema kuliko utajiri mwingi, kuheshimiwa ni bora kuliko fedha au dhahabu.
| נבחר שם מעשר רב מכסף ומזהב חן טוב׃ |
2 Tajiri na maskini wanafanana kwa hili: Bwana ni Muumba wao wote.
| עשיר ורש נפגשו עשה כלם יהוה׃ |
3 Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha, bali mjinga huendelea mbele kama kipofu nayo ikamtesa.
| ערום ראה רעה ויסתר ופתיים עברו ונענשו׃ |
4 Unyenyekevu na kumcha Bwana huleta utajiri, heshima na uzima.
| עקב ענוה יראת יהוה עשר וכבוד וחיים׃ |
5 Katika mapito ya waovu kuna miiba na mitego, bali yeye ailindaye nafsi yake hukaa mbali nayo.
| צנים פחים בדרך עקש שומר נפשו ירחק מהם׃ |
6 Mfundishe mtoto njia impasayo kuiendea, naye hataiacha hata akiwa mzee.
| חנך לנער על פי דרכו גם כי יזקין לא יסור ממנה׃ |
7 Matajiri huwatawala maskini naye akopaye ni mtumwa wa akopeshaye.
| עשיר ברשים ימשול ועבד לוה לאיש מלוה׃ |
8 Yeye aupandaye uovu huvuna taabu, nayo fimbo ya ghadhabu yake itaangamizwa.
| זורע עולה יקצור און ושבט עברתו יכלה׃ |
9 Mtu mkarimu yeye mwenyewe atabarikiwa kwa kuwa hushiriki chakula chake na maskini.
| טוב עין הוא יברך כי נתן מלחמו לדל׃ |
10 Mfukuze mwenye dhihaka, na mvutano utatoweka; ugomvi na matukano vitakoma.
| גרש לץ ויצא מדון וישבת דין וקלון׃ |
11 Yeye apendaye moyo safi na yeye ambaye maneno yake ni ya neema, mfalme atakuwa rafiki yake.
| אהב טהור לב חן שפתיו רעהו מלך׃ |
12 Macho ya Bwana hulinda maarifa, bali huyapinga maneno ya asiye mwaminifu.
| עיני יהוה נצרו דעת ויסלף דברי בגד׃ |
13 Mvivu husema, “Yuko simba nje!” au, “Nitauawa katika mitaa!”
| אמר עצל ארי בחוץ בתוך רחבות ארצח׃ |
14 Kinywa cha mwanamke kahaba ni shimo refu; yeye aliye chini ya ghadhabu ya Bwana atatumbukia ndani yake.
| שוחה עמקה פי זרות זעום יהוה יפול שם׃ |
15 Upumbavu umefungwa ndani ya moyo wa mtoto, bali fimbo ya adhabu itaufukuzia mbali naye.
| אולת קשורה בלב נער שבט מוסר ירחיקנה ממנו׃ |
16 Yeye amwoneaye maskini ili kujiongezea mali, naye ampaye tajiri zawadi, wote huwa maskini.
| עשק דל להרבות לו נתן לעשיר אך למחסור׃ |
17 Tega sikio na usikie misemo ya wenye hekima, elekeza moyo wako kwenye yale nifundishayo,
| הט אזנך ושמע דברי חכמים ולבך תשית לדעתי׃ |
18 kwa maana inapendeza unapoyahifadhi moyoni mwako na kuwa nayo yote tayari midomoni mwako.
| כי נעים כי תשמרם בבטנך יכנו יחדו על שפתיך׃ |
19 Ili tumaini lako liwe katika Bwana, hata wewe, ninakufundisha leo.
| להיות ביהוה מבטחך הודעתיך היום אף אתה׃ |
20 Je, sijakuandikia misemo thelathini, misemo ya mashauri na maarifa,
| הלא כתבתי לך שלשום במועצות ודעת׃ |
21 kukufundisha maneno ya kweli na ya kuaminika, ili uweze kutoa majibu sahihi kwake yeye aliyekutuma?
| להודיעך קשט אמרי אמת להשיב אמרים אמת לשלחיך׃ |
22 Usiwadhulumu maskini kwa sababu ni maskini, wala kumdhulumu mhitaji mahakamani,
| אל תגזל דל כי דל הוא ואל תדכא עני בשער׃ |
23 kwa sababu Bwana atalichukua shauri lao naye atawateka wao waliowateka.
| כי יהוה יריב ריבם וקבע את קבעיהם נפש׃ |
24 Usifanye urafiki na mtu mwenye hasira ya haraka, usishirikiane na yule aliye mwepesi kukasirika,
| אל תתרע את בעל אף ואת איש חמות לא תבוא׃ |
25 la sivyo utajifunza njia zake na kujiingiza mwenyewe kwenye mtego.
| פן תאלף ארחתו ולקחת מוקש לנפשך׃ |
26 Usiwe mwenye kupana mikono katika rehani, au kuweka dhamana kwa ajili ya madeni.
| אל תהי בתקעי כף בערבים משאות׃ |
27 Kama ukikosa njia ya kulipa, kitanda chako kitachukuliwa ukiwa umekilalia.
| אם אין לך לשלם למה יקח משכבך מתחתיך׃ |
28 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani lililowekwa na baba zako.
| אל תסג גבול עולם אשר עשו אבותיך׃ |
29 Je, unamwona mtu stadi katika kazi yake? Atahudumu mbele ya wafalme; hatahudumu mbele ya watu duni.
| חזית איש מהיר במלאכתו לפני מלכים יתיצב בל יתיצב לפני חשכים׃ |
