Mithali 22
1 Heri kuchagua jina jema kuliko utajiri mwingi, kuheshimiwa ni bora kuliko fedha au dhahabu.
Haosatna sanga minphat kilhen ding apha jon, sana le dangka sanga jong, mihem lunglhaina um ding aphajoi.
2 Tajiri na maskini wanafanana kwa hili: Bwana ni Muumba wao wote.
Mihao hihen mivaicha hijongleh akisu-khen thei aum poi, ajeh chu Yahweh Pakai in anitah lhon'a asem ahi.
3 Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha, bali mjinga huendelea mbele kama kipofu nayo ikamtesa.
Miching chun alungthim in hahsatna hung lhung ding avephan, ama le ama akivengdoh jin ahi. Hinlah mi lungthim bei le ima kholtoh louva machalpi chun gimna ato tei ding ahi.
4 Unyenyekevu na kumcha Bwana huleta utajiri, heshima na uzima.
Kineosah pum le Elohim Pathen gin jeh'a kipaman chu haosatna jouse, jabolna chule hinna ahi.
5 Katika mapito ya waovu kuna miiba na mitego, bali yeye ailindaye nafsi yake hukaa mbali nayo.
Phatlouna jenga chonpa lam lhahna chu ling le khaovin abom jin, koi hileh ling le khao lah'a kiveng thempa chu hoidoh tei ding ahi.
6 Mfundishe mtoto njia impasayo kuiendea, naye hataiacha hata akiwa mzee.
Chapang chu lamdih jenga khoukhah in, chutileh akhanlhit geija asuhmil lou ding aki lhonpi jing ding ahi.
7 Matajiri huwatawala maskini naye akopaye ni mtumwa wa akopeshaye.
Mihao in mivaichate chunga vai ahom in, chule sum bapa jong abatsah napa soh'in apang e.
8 Yeye aupandaye uovu huvuna taabu, nayo fimbo ya ghadhabu yake itaangamizwa.
Koi hileh thu adihlou'a tan chun hamsetna ato tei ding, amapa chu lunghang henlang mol-a pansa jongleh, apansahna mol chu atahsa chunga lechuh ding ahibouve.
9 Mtu mkarimu yeye mwenyewe atabarikiwa kwa kuwa hushiriki chakula chake na maskini.
Koi hileh midang mit-ha phatah'a vepa chu phatthei chang ding, ajeh chu aman aneh ding an chu vaicha ho apejin ahi.
10 Mfukuze mwenye dhihaka, na mvutano utatoweka; ugomvi na matukano vitakoma.
Miphalou chon chavei ho chu no-mang un, chutileh kinahna jong beiyin tin, baotamna jouse jong thip hel ding ahi.
11 Yeye apendaye moyo safi na yeye ambaye maneno yake ni ya neema, mfalme atakuwa rafiki yake.
Yahweh Pakai in mi lungtheng chu angailun, Koi hileh O ngei sel'a thusei chun lengpa jeng jong gol le paija akisem thei ahi.
12 Macho ya Bwana hulinda maarifa, bali huyapinga maneno ya asiye mwaminifu.
Yahweh Pakai in hetna kiti hi Amit tenin ave-jing in, chule kitahna bei mi chu apaidoh jin ahi.
13 Mvivu husema, “Yuko simba nje!” au, “Nitauawa katika mitaa!”
Mithasen aseijin, “hichea khun keipi bahkai aum in, potdoh leng kholai dunga ei-tha ding ahi” ati.
14 Kinywa cha mwanamke kahaba ni shimo refu; yeye aliye chini ya ghadhabu ya Bwana atatumbukia ndani yake.
Jonlungpu numeinu kamsung hi, kokhuh thuh tah ahin, Yahweh Pakai lung hansah chan chu hiche kokhuh sunga hi lhalut tei ding ahi.
15 Upumbavu umefungwa ndani ya moyo wa mtoto, bali fimbo ya adhabu itaufukuzia mbali naye.
Chapang lungthim sunga hi ngolna dimset ahin, hinlah achunga hilchahna aum teng, ngolna chu bei tei ding ahi.
16 Yeye amwoneaye maskini ili kujiongezea mali, naye ampaye tajiri zawadi, wote huwa maskini.
Hao ding deija mivaicha sugentheija chule ahaopa pehbe mi chu vaichat nan aphah ding ahi.
17 Tega sikio na usikie misemo ya wenye hekima, elekeza moyo wako kwenye yale nifundishayo,
Nana hong phan lang miching ho thumop ngaiphan, chule kahetna hi nalung sunga het tei ding gon lang kisanlut in;
18 kwa maana inapendeza unapoyahifadhi moyoni mwako na kuwa nayo yote tayari midomoni mwako.
Ajeh chu hiche ho jouse hi nalung sunga nachin leh, nangma dinga lung nopna'a pang ding, chule aboncha nakam'a na phondoh thei teng, nalung lhai ding ahi.
19 Ili tumaini lako liwe katika Bwana, hata wewe, ninakufundisha leo.
Ajeh chu Yahweh Pakaija nakison theina dinga, tunia hi keiman nangma jah-tah'a kaseipeh nahi.
20 Je, sijakuandikia misemo thelathini, misemo ya mashauri na maarifa,
Keiman nakom'a thumopna le hetthemna thucheng phatah tah kasutdoh peh nahi lou ham?
21 kukufundisha maneno ya kweli na ya kuaminika, ili uweze kutoa majibu sahihi kwake yeye aliyekutuma?
Hitiahi nangman thutah hochu nahet them'a, chutengleh nahinsol ho ang-a thu adih'a na donbut theina dinga kahil nahi.
22 Usiwadhulumu maskini kwa sababu ni maskini, wala kumdhulumu mhitaji mahakamani,
Najotho man'in mivaicha ho chom hih in, ama chu vaicha tahbeh ahi.
23 kwa sababu Bwana atalichukua shauri lao naye atawateka wao waliowateka.
Ajeh chu Yahweh Pakai hi amaho vengtup a pang ahin, koi hileh amaho sumang achu Aman asuhmang ding ahi.
24 Usifanye urafiki na mtu mwenye hasira ya haraka, usishirikiane na yule aliye mwepesi kukasirika,
Milung chom le lunghang jing hotoh kivop dan, chule mi lungsa jing hoto jong chekhom hih in.
25 la sivyo utajifunza njia zake na kujiingiza mwenyewe kwenye mtego.
Hitia chu naum louleh ama tobanga nachon ding, chepaina'a nanei loa nahinkho lamvai ding ahi.
26 Usiwe mwenye kupana mikono katika rehani, au kuweka dhamana kwa ajili ya madeni.
Bat lahna'a batman a kitung doh ho bang in, batsah nan kimoh tun hih in.
27 Kama ukikosa njia ya kulipa, kitanda chako kitachukuliwa ukiwa umekilalia.
Asahna ding ima naneitah lou jongleh, nalupna jalkhun geijin pedoh jeng tan.
28 Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani lililowekwa na baba zako.
Napu Napa khang apat gamgi melchihna song chu, nangman na chondoh lou ding ahi.
29 Je, unamwona mtu stadi katika kazi yake? Atahudumu mbele ya wafalme; hatahudumu mbele ya watu duni.
Lolhingtah'a natong khut them namudoh lou ham? Amachu lengpa ang-sunga bou ding ding, michavei masanga vang ding thei lou ding ahi.
