Mithali 21
1 Moyo wa mfalme uko katika mkono wa Bwana; huuongoza kama mkondo wa maji, popote apendapo.
Konungs hjarta er i Herrens hand som bekkjer, han vender det kvar helst han vil.
2 Njia zote za mwanadamu huonekana sawa kwake, bali Bwana huupima moyo.
Kvar mann tykkjer at hans eigi ferd er rett, men det er Herren som prøver hjarto.
3 Kufanya yaliyo sawa na haki inakubalika zaidi kwa Bwana kuliko dhabihu.
At folk gjer rett og skil, er meir verdt for Herren enn offer.
4 Macho ya kudharau na moyo wa kiburi, ambavyo ni taa ya waovu, vyote ni dhambi!
Ovmods augo og sjølvgodt hjarta - lampa åt gudlause folk er synd.
5 Mipango ya mwenye bidii huelekeza kwenye faida, kama vile kwa hakika pupa huelekeza kwenye umaskini.
Umtanke hjå den annsame er berre til vinning, men hastverk berre til tap.
6 Mali iliyopatikana kwa ulimi wa uongo ni mvuke upitao upesi na mtego wa kufisha.
Skattevinning med ljugartunga er ein kvervande pust av deim som søkjer dauden.
7 Jeuri ya waovu itawaburuta mbali, kwa kuwa wanakataa kufanya yaliyo sawa.
Den vald dei gudlause gjer, skal riva deim sjølve burt, for det som er, vil dei ikkje gjera.
8 Njia ya mwenye hatia ni ya upotovu, bali tabia ya mtu asiye na hatia ni nyofu.
Skuldig mann gjeng krokut veg, men den reine - han gjer si gjerning beint fram.
9 Ni afadhali kuishi pembeni mwa paa la nyumba, kuliko kuishi nyumba moja na mke mgomvi.
Betre å bu i ei krå på taket enn å ha sams hus med trettekjær kvinna.
10 Mtu mwovu hutamani sana ubaya, jirani yake hapati huruma kutoka kwake.
Ugudleg manns sjæl hev hug til det vonde, hans næste finn ikkje miskunn hjå honom.
11 Wakati mwenye mzaha ameadhibiwa, mjinga hupata hekima; wakati mtu mwenye hekima afundishwapo, hupata maarifa.
Refser du spottaren, vert uvitingen vis, og lærer du vismannen, tek han mot kunnskap.
12 Mwenye Haki huyajua yanayotendeka katika nyumba za waovu, naye atawaangamiza waovu.
Ein rettferdig agtar på gudlause-hus, han støyter dei gudlause ned i ulukka.
13 Mtu akiziba masikio asisikie kilio cha maskini, yeye pia atalia, wala hatajibiwa.
Dytter du øyra til for armings rop, skal sjølv du ropa og ikkje få svar.
14 Zawadi itolewayo kwa siri hutuliza hasira na rushwa iliyofichwa kwenye nguo hutuliza ghadhabu kali.
Gåva i løyndom stiller vreide, og gjeving i barmen stiller største harmen.
15 Wakati haki imetendeka, huleta furaha kwa wenye haki, bali kitisho kwa watenda mabaya.
Det er ei gleda for rettferdig mann å gjera rett, men ei rædsla for illgjerningsmenner.
16 Mtu anayepotea kutoka mapito ya ufahamu, hupumzika katika kundi la waliokufa.
Den som viller seg burt frå klokskaps veg, han skal hamna i skuggeheimen.
17 Mtu apendaye anasa atakuwa maskini, yeyote apendaye mvinyo na mafuta kamwe hatakuwa tajiri.
Ein fatigmann vert den som elskar moro, ei vert han rik som elskar vin og olje.
18 Waovu huwa fidia kwa ajili ya wenye haki, nao wasio waaminifu kwa ajili ya wanyofu.
Den gudlause vert løysepeng for den rettferdige, og utru kjem i staden for den ærlege.
19 Ni afadhali kuishi jangwani kuliko kuishi na mke mgomvi na mkorofi.
Betre å bu i eit øydeland enn hjå arg og trættekjær kvinna.
20 Katika nyumba ya mwenye hekima kuna akiba ya vyakula vizuri na mafuta, lakini mtu mpumbavu hutafuna vyote alivyo navyo.
Vismann hev dyre skattar og olje i huset, men uvitingen øyder det upp.
21 Yeye afuatiaye haki na upendo hupata uzima, mafanikio na heshima.
Den som strævar etter rettferd og miskunn, han skal finna liv og rettferd og æra.
22 Mtu mwenye hekima huushambulia mji wa wenye nguvu, na kuangusha ngome wanazozitegemea.
Ein by med kjempor tek vismannen inn, og han bryt ned den borgi som byen lit på.
23 Yeye alindaye kinywa chake na ulimi wake hujilinda na maafa.
Den som varar sin munn og si tunga, han varar si sjæl frå trengslor.
24 Mtu mwenye kiburi na majivuno, “Mdhihaki” ndilo jina lake; hutenda mambo kwa kiburi kilichozidi.
Ein ovmodig og ubljug kallar me spottar, ein som fer fram med ofselegt ovmod.
25 Kutamani sana kwa mvivu kutakuwa kifo chake, kwa sababu mikono yake haitaki kufanya kazi.
Lysti åt letingen drep honom sjølv, for henderne hans vil inkje gjera.
26 Mchana kutwa hutamani zaidi, lakini mnyofu hutoa pasipo kuzuia.
Heile dagen snikjer den snikne, men ein rettferdig gjev og sparer inkje.
27 Dhabihu ya mtu mwovu ni chukizo, si zaidi sana itolewapo kwa nia mbaya!
Offer frå gudlause er ei gruv, og endå meir når dei samstundes emnar på ilt.
28 Shahidi wa uongo ataangamia, bali maneno ya mwenye kusikia yatadumu.
Eit ljugar-vitne skal ganga til grunns, men ein mann som lyder etter, skal få tala alltid.
29 Mtu mwovu ana uso wa ushupavu, bali mtu mnyofu huzifikiria njia zake.
Gudlaus mann ter seg skamlaus, men den ærlege gjeng sine vegar stødigt.
30 Hakuna hekima, wala akili, wala mpango unaoweza kufaulu dhidi ya Bwana.
Det finst ingen visdom og inkje vit og ingi råd imot Herren.
31 Farasi huandaliwa kwa ajili ya siku ya vita, bali ushindi huwa kwa Bwana.
Hesten vert budd til herferdsdagen, men sigeren kjem ifrå Herren.
