Mithali 20
1 Mvinyo ni mdhihaki na kileo ni mgomvi; yeyote apotoshwaye navyo hana hekima.
Diven se yon mokè, e bwason fò fè goumen rive nan tenten; nenpòt moun ki vin sou pa li, pa saj.
2 Ghadhabu ya mfalme ni kama ngurumo ya simba; yeye amkasirishaye hupoteza uhai wake.
Laperèz a wa a se tankou gwo vwa lyon k ap rele fò; sila ki fè l fache va pèdi lavi l.
3 Ni kwa heshima ya mtu kujitenga ugomvi, bali kila mpumbavu ni mwepesi kugombana.
Rete lwen konfli ak rayisman, e ou va gen respe; alò, nenpòt moun ensanse ka fè yon kont.
4 Mvivu halimi kwa majira; kwa hiyo wakati wa mavuno hutazama lakini hapati chochote.
Parese a pa laboure tè nan sezon otòn; akoz sa li mande charite pandan rekòlt la, e li p ap gen anyen.
5 Makusudi ya moyo wa mwanadamu ni maji yenye kina, lakini mtu mwenye ufahamu huyachota.
Yon plan nan kè moun se tankou dlo fon; men yon nonm ak bon konprann rale l fè l sòti.
6 Watu wengi hujidai kuwa na upendo usiokoma, bali mtu mwaminifu ni nani awezaye kumpata?
Gen anpil moun ki pwomèt fidelite; men kibò pou jwenn yon nonm onèt?
7 Mtu mwenye haki huishi maisha yasiyo na lawama, wamebarikiwa watoto wake baada yake.
Yon nonm dwat ki mache nan entegrite l; A la beni fis ki vini apre li yo beni!
8 Wakati mfalme aketipo katika kiti chake cha enzi kuhukumu, hupepeta ubaya wote kwa macho yake.
Yon wa ki chita sou twòn lajistis fè tout mal sove ale ak pwòp zye l.
9 Ni nani awezaye kusema, “Nimeuweka moyo wangu safi; mimi ni safi na sina dhambi?”
Se kilès ki kapab di: “Mwen te netwaye kè m; mwen vin pirifye de tout peche m?”
10 Mawe ya kupimia yaliyo tofauti na vipimo tofauti, Bwana huchukia vyote viwili.
Balans ki pa ojis ak mezi ki pa ojis; tou de abominab a SENYÈ a.
11 Hata mtoto hujulikana kwa matendo yake, kama tabia yake ni safi na adili.
Menm yon ti moun se rekonnet pa zèv li yo; si li aji byen e si kondwit li dwat.
12 Masikio yasikiayo na macho yaonayo, Bwana ndiye alivifanya vyote viwili.
Zòrèy ki tande ak zye ki wè; se SENYÈ a ki te fè tou de.
13 Usiupende usingizi la sivyo utakuwa maskini, uwe macho nawe utakuwa na chakula cha akiba.
Pa renmen dòmi, sinon ou va vin malere; ouvri zye ou e ou va satisfè ak manje.
14 “Haifai, haifai!” asema mnunuzi, kisha huondoka akijisifia ununuzi wake.
“Pa bon, pa bon”, di sila k ap achte a; men lè l fè wout li, li pale kè l kontan.
15 Dhahabu kunayo, na marijani kwa wingi, lakini midomo inenayo maarifa ni kito cha thamani kilicho adimu.
Gen lò ak tout kalite bijou; men lèv plèn konesans se pi bèl bagay.
16 Chukua vazi la yule awekaye dhamana kwa ajili ya mgeni; lishikilie iwe dhamana kama anafanya hivyo kwa ajili ya mwanamke mpotovu.
Lè l sèvi garanti pou yon enkoni, pran manto li; epi pou fanm andeyò a, fè papye pwose vèbal pou sa li pwomèt la.
17 Chakula kilichopatikana kwa hila ni kitamu kwa mwanadamu, bali huishia na kinywa kilichojaa changarawe.
Pen kòn twouve nan bay manti dous; men pita, bouch la plen gravye.
18 Fanya mipango kwa kutafuta mashauri, ukipigana vita, tafuta maelekezo.
Fè tout plan ak konsiltasyon; fè lagè ak konsèy saj.
19 Maneno ya kusengenya husababisha kutokuaminika, kwa hiyo mwepuke mtu anayezungumza kupita kiasi.
Sila ki difame moun devwale sekrè; pou sa a, pa asosye ou ak moun ki mache bouch ouvri.
20 Ikiwa mtu atamlaani baba yake au mama yake, taa yake itazimwa katika giza nene.
Sila ki modi papa li oswa manman li an, lanp li va etenn nan tan fènwa.
21 Urithi upatikanao haraka mwanzoni, hautabarikiwa mwishoni.
Yon eritaj ranmase vit nan kòmansman a, p ap beni nan lafen.
22 Usiseme, “Nitakulipiza kwa ajili ya kosa hili!” Mngojee Bwana, naye atakuokoa.
Pa di: “M ap rekonpanse mechanste”; tann SENYÈ a, e Li va sove ou.
23 Bwana anachukia sana mawe ya kupimia ya udanganyifu, nazo mizani zisizo halali hazimpendezi.
Pwa ki pa ojis ak mezi ki pa ojis; tou de abominab a SENYÈ a.
24 Hatua za mtu huongozwa na Bwana. Anawezaje basi mtu yeyote kuelewa njia yake mwenyewe?
Pa a yon nonm regle pa SENYÈ a; konsa, kijan yon nonm kab vin konprann chemen li?
25 Ni mtego kwa mtu kuweka wakfu kitu kwa haraka na baada ya kitambo kidogo kufikiria tena nadhiri zake.
Se yon pèlen pou yon nonm ta di avèk enpridans: “Sa sen!” e aprè ve yo fèt, pou fè ankèt.
26 Mfalme mwenye hekima hupepeta waovu, hulipitisha gurudumu la kupuria juu yao.
Yon wa ki saj va vannen mechan yo e fè wou moulen pase anwo yo.
27 Taa ya Bwana huchunguza roho ya mwanadamu, huchunguza utu wake wa ndani.
Lespri a lòm se lanp SENYÈ a, ki chache pati ki pi entim nan li yo.
28 Upendo na uaminifu humweka mfalme salama, kwa njia ya upendo, kiti chake cha enzi huwa salama.
Fidelite ak verite prezève wa a, e ladwati bay twòn li an soutyen.
29 Utukufu wa vijana ni nguvu zao, mvi ni fahari ya uzee.
Glwa a jèn yo se fòs yo, e lonè a granmoun yo se cheve blan yo.
30 Mapigo na majeraha huusafisha ubaya, nayo michapo hutakasa utu wa ndani.
Kout fwèt ki blese fè disparèt mechanste; li frape rive nan pati pi fon yo.
