< Mithali 19 >

1 Afadhali mtu maskini ambaye mwenendo wake hauna lawama, kuliko mpumbavu ambaye midomo yake imepotoka.
Melhor é o pobre que anda em sua honestidade do que o perverso de lábios e tolo.
2 Sio vizuri kuwa na juhudi bila maarifa, wala kufanya haraka na kuikosa njia.
E não é bom a alma sem conhecimento; e quem tem pés apressados comete erros.
3 Upumbavu wa mtu mwenyewe huharibu maisha yake hata hivyo moyo wake humkasirikia Bwana.
A loucura do homem perverte seu caminho; e seu coração se ira contra o SENHOR.
4 Mali huleta marafiki wengi, bali rafiki wa mtu maskini humwacha.
A riqueza faz ganhar muitos amigos; mas ao pobre, até seu amigo o abandona.
5 Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo hataachwa huru.
A falsa testemunha não ficará impune; e quem fala mentiras não escapará.
6 Wengi hujipendekeza kwa mtawala na kila mmoja ni rafiki wa mtu atoaye zawadi.
Muitos suplicam perante o príncipe; e todos querem ser amigos daquele que dá presentes.
7 Mtu maskini huepukwa na ndugu zake wote: Je, marafiki zake watamkwepa kiasi gani! Ingawa huwafuata kwa kuwasihi, hawapatikani popote.
Todos os irmãos do pobre o odeiam; ainda mais seus amigos se afastam dele; ele corre atrás deles com palavras, mas eles nada lhe [respondem].
8 Yeye apataye hekima huipenda nafsi yake mwenyewe, yeye ahifadhiye ufahamu hustawi.
Quem adquire entendimento ama sua alma; quem guarda a prudência encontrará o bem.
9 Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo ataangamia.
A falsa testemunha não ficará impune; e quem fala mentiras perecerá.
10 Haistahili mpumbavu kuishi katika anasa, itakuwa vibaya kiasi gani kwa mtumwa kuwatawala wakuu.
O luxo não é adequado ao tolo; muito menos ao servo dominar sobre príncipes.
11 Hekima ya mtu humpa uvumilivu, ni kwa utukufu wake kusamehe makosa.
A prudência do homem retém sua ira; e sua glória é ignorar a ofensa.
12 Ghadhabu ya mfalme ni kama mngurumo wa simba, bali wema wake ni kama umande juu ya nyasi.
A fúria do rei é como o rugido de um leão; mas seu favor é como orvalho sobre a erva.
13 Mwana mpumbavu ni maangamizi ya babaye, naye mke mgomvi ni kama kutonatona kusikoisha.
O filho tolo é uma desgraça ao seu pai; e brigas da esposa são [como] uma goteira duradoura.
14 Nyumba na mali hurithiwa kutoka kwa wazazi, bali mke mwenye busara hutoka kwa Bwana.
A casa e as riquezas são a herança dos pais; porém a mulher prudente [vem] do SENHOR.
15 Uvivu huleta usingizi mzito, naye mtu mzembe huona njaa.
A preguiça faz cair num sono profundo; e a alma desocupada passará fome.
16 Yeye ambaye hutii mafundisho huulinda uhai wake, bali yeye anayezidharau njia zake atakufa.
Quem guarda o mandamento cuida de sua alma; e quem despreza seus caminhos morrerá.
17 Yeye amhurumiaye maskini humkopesha Bwana, naye atamtuza kwa aliyotenda.
Quem faz misericórdia ao pobre empresta ao SENHOR; e ele lhe pagará sua recompensa.
18 Mrudi mwanao, kwa maana katika hiyo kuna tumaini, usiwe mshirika katika mauti yake.
Castiga a teu filho enquanto há esperança; mas não levantes tua alma para o matar.
19 Mtu mwenye kukasirika haraka ni lazima atapata adhabu yake, kama utamwokoa, itakubidi kufanya hivyo tena.
Aquele que tem grande irá será punido; porque se tu [o] livrares, terás de fazer o mesmo de novo.
20 Sikiliza mashauri na ukubali mafundisho, nawe mwishoni utakuwa na hekima.
Ouve o conselho, e recebe a disciplina; para que sejas sábio nos teus últimos [dias].
21 Kuna mipango mingi ndani ya moyo wa mtu, lakini kusudi la Bwana ndilo litakalosimama.
Há muitos pensamentos no coração do homem; porém o conselho do SENHOR prevalecerá.
22 Lile mtu alionealo shauku ni upendo usio na mwisho, afadhali kuwa maskini kuliko kuwa mwongo.
O que se deseja do homem [é] sua bondade; porém o pobre é melhor do que o homem mentiroso.
23 Kumcha Bwana huongoza kwenye uzima, kisha mtu hupumzika akiwa ameridhika, bila kuguswa na shida.
O temor ao SENHOR [encaminha] para a vida; aquele que [o tem] habitará satisfeito, nem mal algum o visitará.
24 Mtu mvivu hutumbukiza mkono wake kwenye sahani, lakini hawezi hata kuupeleka kwenye kinywa chake!
O preguiçoso põe sua mão no prato, e nem sequer a leva de volta à boca.
25 Mpige mwenye mzaha, naye mjinga atajifunza busara, mkemee mwenye ufahamu naye atapata maarifa.
Fere ao zombador, e o ingênuo será precavido; e repreende ao prudente, e ele aprenderá conhecimento.
26 Yeye amwibiaye baba yake na kumfukuza mama yake ni mwana aletaye aibu na fedheha.
Aquele que prejudica ao pai [ou] afugenta a mãe é filho causador de vergonha e de desgraça.
27 Mwanangu, ukiacha kusikiliza mafundisho, utatangatanga mbali na maneno ya maarifa.
Filho meu, deixa de ouvir a instrução, [então] te desviarás das palavras de conhecimento.
28 Shahidi mla rushwa hudhihaki hukumu na kinywa cha mtu mwovu humeza ubaya kwa upesi.
A má testemunha escarnece do juízo; e a boca dos perversos engole injustiça.
29 Adhabu zimeandaliwa kwa ajili ya wenye dhihaka na mapigo kwa ajili ya migongo ya wapumbavu.
Julgamentos estão preparados para zombadores, e açoites para as costas dos tolos.

< Mithali 19 >