Mithali 19
1 Afadhali mtu maskini ambaye mwenendo wake hauna lawama, kuliko mpumbavu ambaye midomo yake imepotoka.
melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam torquens labia insipiens
2 Sio vizuri kuwa na juhudi bila maarifa, wala kufanya haraka na kuikosa njia.
ubi non est scientia animae non est bonum et qui festinus est pedibus offendit
3 Upumbavu wa mtu mwenyewe huharibu maisha yake hata hivyo moyo wake humkasirikia Bwana.
stultitia hominis subplantat gressus eius et contra Deum fervet animo suo
4 Mali huleta marafiki wengi, bali rafiki wa mtu maskini humwacha.
divitiae addunt amicos plurimos a paupere autem et hii quos habuit separantur
5 Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo hataachwa huru.
testis falsus non erit inpunitus et qui mendacia loquitur non effugiet
6 Wengi hujipendekeza kwa mtawala na kila mmoja ni rafiki wa mtu atoaye zawadi.
multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuenti
7 Mtu maskini huepukwa na ndugu zake wote: Je, marafiki zake watamkwepa kiasi gani! Ingawa huwafuata kwa kuwasihi, hawapatikani popote.
fratres hominis pauperis oderunt eum insuper et amici procul recesserunt ab eo qui tantum verba sectatur nihil habebit
8 Yeye apataye hekima huipenda nafsi yake mwenyewe, yeye ahifadhiye ufahamu hustawi.
qui autem possessor est mentis diligit animam suam et custos prudentiae inveniet bona
9 Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo ataangamia.
testis falsus non erit inpunitus et qui loquitur mendacia peribit
10 Haistahili mpumbavu kuishi katika anasa, itakuwa vibaya kiasi gani kwa mtumwa kuwatawala wakuu.
non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus
11 Hekima ya mtu humpa uvumilivu, ni kwa utukufu wake kusamehe makosa.
doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua praetergredi
12 Ghadhabu ya mfalme ni kama mngurumo wa simba, bali wema wake ni kama umande juu ya nyasi.
sicut fremitus leonis ita et regis ira et sicut ros super herbam ita hilaritas eius
13 Mwana mpumbavu ni maangamizi ya babaye, naye mke mgomvi ni kama kutonatona kusikoisha.
dolor patris filius stultus et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier
14 Nyumba na mali hurithiwa kutoka kwa wazazi, bali mke mwenye busara hutoka kwa Bwana.
domus et divitiae dantur a patribus a Domino autem proprie uxor prudens
15 Uvivu huleta usingizi mzito, naye mtu mzembe huona njaa.
pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet
16 Yeye ambaye hutii mafundisho huulinda uhai wake, bali yeye anayezidharau njia zake atakufa.
qui custodit mandatum custodit animam suam qui autem neglegit vias suas mortificabitur
17 Yeye amhurumiaye maskini humkopesha Bwana, naye atamtuza kwa aliyotenda.
feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei
18 Mrudi mwanao, kwa maana katika hiyo kuna tumaini, usiwe mshirika katika mauti yake.
erudi filium tuum ne desperes ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam
19 Mtu mwenye kukasirika haraka ni lazima atapata adhabu yake, kama utamwokoa, itakubidi kufanya hivyo tena.
qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet
20 Sikiliza mashauri na ukubali mafundisho, nawe mwishoni utakuwa na hekima.
audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis
21 Kuna mipango mingi ndani ya moyo wa mtu, lakini kusudi la Bwana ndilo litakalosimama.
multae cogitationes in corde viri voluntas autem Domini permanebit
22 Lile mtu alionealo shauku ni upendo usio na mwisho, afadhali kuwa maskini kuliko kuwa mwongo.
homo indigens misericors est et melior pauper quam vir mendax
23 Kumcha Bwana huongoza kwenye uzima, kisha mtu hupumzika akiwa ameridhika, bila kuguswa na shida.
timor Domini ad vitam et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi
24 Mtu mvivu hutumbukiza mkono wake kwenye sahani, lakini hawezi hata kuupeleka kwenye kinywa chake!
abscondit piger manum suam sub ascella nec ad os suum adplicat eam
25 Mpige mwenye mzaha, naye mjinga atajifunza busara, mkemee mwenye ufahamu naye atapata maarifa.
pestilente flagellato stultus sapientior erit sin autem corripueris sapientem intelleget disciplinam
26 Yeye amwibiaye baba yake na kumfukuza mama yake ni mwana aletaye aibu na fedheha.
qui adfligit patrem et fugat matrem ignominiosus est et infelix
27 Mwanangu, ukiacha kusikiliza mafundisho, utatangatanga mbali na maneno ya maarifa.
non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae
28 Shahidi mla rushwa hudhihaki hukumu na kinywa cha mtu mwovu humeza ubaya kwa upesi.
testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem
29 Adhabu zimeandaliwa kwa ajili ya wenye dhihaka na mapigo kwa ajili ya migongo ya wapumbavu.
parata sunt derisoribus iudicia et mallei percutientes stultorum corporibus
