Mithali 17
1 Afadhali kula ukoko mkavu ukiwa na amani na utulivu kuliko kukaa kwenye nyumba ya karamu kukiwa na magomvi.
| טוב פת חרבה ושלוה-בה-- מבית מלא זבחי-ריב |
2 Mtumishi mwenye hekima atatawala juu ya mwana aaibishaye, naye atashirikiana katika urithi kama mmoja wa hao ndugu.
| עבד-משכיל--ימשל בבן מביש ובתוך אחים יחלק נחלה |
3 Kalibu ni kwa ajili ya fedha na tanuru ni kwa ajili ya dhahabu, bali Bwana huujaribu moyo.
| מצרף לכסף וכור לזהב ובחן לבות יהוה |
4 Mtu mwovu husikiliza midomo mibaya; mwongo husikiliza kwa makini ulimi wa madhara.
| מרע מקשיב על-שפת-און שקר מזין על-לשון הות |
5 Yeye anaye mdhihaki maskini huonyesha dharau kwa Muumba wake; yeyote afurahiaye maafa hataepuka kuadhibiwa.
| לעג לרש חרף עשהו שמח לאיד לא ינקה |
6 Wana wa wana ni taji la wazee, nao wazazi ni fahari ya watoto wao.
| עטרת זקנים בני בנים ותפארת בנים אבותם |
7 Midomo yenye uwezo wa ushawishi haimfai mpumbavu: je, ni mibaya kiasi gani zaidi midomo ya uongo kwa mtawala!
| לא-נאוה לנבל שפת-יתר אף כי-לנדיב שפת-שקר |
8 Kipawa ni kama kito cha thamani machoni pake yeye aliye nacho; kokote kigeukiapo, hufanikiwa.
| אבן-חן השחד בעיני בעליו אל-כל-אשר יפנה ישכיל |
9 Yeye anayesamehe kosa hudumisha upendo, bali yeyote arudiaye jambo hutenganisha marafiki wa karibu.
| מכסה-פשע מבקש אהבה ושנה בדבר מפריד אלוף |
10 Karipio humwingia sana mtu mwenye kutambua kuliko mapigo mia kwa mpumbavu.
| תחת גערה במבין-- מהכות כסיל מאה |
11 Mtu mbaya hupenda kuasi tu; mjumbe asiye na huruma atatumwa dhidi yake.
| אך-מרי יבקש-רע ומלאך אכזרי ישלח-בו |
12 Ni afadhali ukutane na dubu aliyenyangʼanywa watoto wake, kuliko mpumbavu katika upumbavu wake.
| פגוש דב שכול באיש ואל-כסיל באולתו |
13 Ikiwa mtu atalipa baya kwa jema, kamwe ubaya hautaondoka katika nyumba yake.
| משיב רעה תחת טובה-- לא-תמיש (תמוש) רעה מביתו |
14 Kuanzisha ugomvi ni kama kutoboa bwawa la maji; kwa hiyo acha jambo hilo kabla mabishano hayajaanza.
| פוטר מים ראשית מדון ולפני התגלע הריב נטוש |
15 Yeye asemaye kuwa asiye na haki ana haki, naye asemaye kuwa mwenye haki hana haki: Bwana huwachukia sana wote wawili.
| מצדיק רשע ומרשיע צדיק-- תועבת יהוה גם-שניהם |
16 Fedha ina faida gani mikononi mwa mpumbavu, wakati yeye hana haja ya kupata hekima?
| למה-זה מחיר ביד-כסיל-- לקנות חכמה ולב-אין |
17 Rafiki hupenda wakati wote naye ndugu amezaliwa kwa ajili ya wakati wa shida.
| בכל-עת אהב הרע ואח לצרה יולד |
18 Mtu mjinga hupana mkono ili kuweka rehani, naye huweka dhamana kwa jirani yake.
| אדם חסר-לב תוקע כף ערב ערבה לפני רעהו |
19 Yeye apendaye ugomvi apenda dhambi; naye ainuaye sana lango lake hutafuta uharibifu.
| אהב פשע אהב מצה מגביה פתחו מבקש-שבר |
20 Mtu mwenye moyo mpotovu hawezi kufanikiwa; naye ambaye ulimi wake ni mdanganyifu huanguka kwenye taabu.
| עקש-לב לא ימצא-טוב ונהפך בלשונו יפול ברעה |
21 Kuwa na mwana mpumbavu huleta huzuni; hakuna furaha kwa baba wa mpumbavu.
| ילד כסיל לתוגה לו ולא-ישמח אבי נבל |
22 Moyo wenye furaha ni dawa nzuri, bali roho iliyopondeka hukausha mifupa.
| לב שמח ייטיב גהה ורוח נכאה תיבש-גרם |
23 Mtu mwovu hukubali rushwa kwa siri ili kupotosha njia ya haki.
| שחד מחק רשע יקח-- להטות ארחות משפט |
24 Mtu wa ufahamu huitazama hekima, lakini macho ya mpumbavu huhangaika hadi kwenye miisho ya dunia.
| את-פני מבין חכמה ועיני כסיל בקצה-ארץ |
25 Mwana mpumbavu huleta huzuni kwa baba yake na uchungu kwa yeye aliyemzaa.
| כעס לאביו בן כסיל וממר ליולדתו |
26 Si vizuri kumwadhibu mtu asiye na hatia, au kuwapiga sana maafisa kwa ajili ya uadilifu wao.
| גם ענוש לצדיק לא-טוב-- להכות נדיבים על-ישר |
27 Mtu mwenye maarifa hutumia maneno kwa kujizuia, naye mtu mwenye ufahamu ana moyo wa utulivu.
| חושך אמריו יודע דעת וקר- (יקר-) רוח איש תבונה |
28 Hata mtu mpumbavu hudhaniwa kuwa na hekima kama akinyamaza, na mwenye ufahamu kama akiuzuia ulimi wake.
| גם אויל מחריש חכם יחשב אטם שפתיו נבון |
