Mithali 16
1 Mipango ya moyoni ni ya mwanadamu, bali jibu la ulimi hutoka kwa Bwana.
İnsan aklıyla çok şey tasarlayabilir, Ama dilin vereceği yanıt RAB'dendir.
2 Njia zote za mtu huonekana safi machoni pake mwenyewe, bali makusudi hupimwa na Bwana.
İnsan her yaptığını temiz sanır, Ama niyetlerini tartan RAB'dir.
3 Mkabidhi Bwana lolote ufanyalo, nayo mipango yako itafanikiwa.
Yapacağın işleri RAB'be emanet et, O zaman tasarıların gerçekleşir.
4 Bwana hufanya kila kitu kwa kusudi lake mwenyewe; hata waovu kwa siku ya maangamizi.
RAB her şeyi amacına uygun yapar, Kötü kişinin yıkım gününü de O hazırlar.
5 Bwana huwachukia sana wote wenye kiburi cha moyo. Uwe na hakika kwa hili: Hawataepuka kuadhibiwa.
RAB yüreği küstah olandan iğrenir, Bilin ki, öyleleri cezasız kalmaz.
6 Kwa upendo na uaminifu uovu huondolewa; kwa kumcha Bwana mtu hujiepusha na ubaya.
Sevgi ve bağlılık suçları bağışlatır, RAB korkusu insanı kötülükten uzaklaştırır.
7 Njia za mtu zinapompendeza Bwana, huwafanya hata adui zake waishi naye kwa amani.
RAB kişinin yaşayışından hoşnutsa Düşmanlarını bile onunla barıştırır.
8 Afadhali kitu kidogo pamoja na haki kuliko mapato mengi pamoja na udhalimu.
Doğrulukla kazanılan az şey Haksızlıkla kazanılan büyük gelirden iyidir.
9 Moyo wa mtu huifikiri njia yake, bali Bwana huelekeza hatua zake.
Kişi yüreğinde gideceği yolu tasarlar, Ama adımlarını RAB yönlendirir.
10 Midomo ya mfalme huzungumza kwa hekima ya kiungu, wala kinywa chake hakipotoshi haki.
Tanrı buyruklarını kralın ağzıyla açıklar, Bu nedenle kral adaleti çiğnememelidir.
11 Vipimo na mizani za halali hutoka kwa Bwana; mawe yote ya kupimia yaliyo katika mfuko ameyafanya yeye.
Doğru terazi ve baskül RAB'bindir, Bütün tartı ağırlıklarını O belirler.
12 Wafalme huchukia sana kutenda maovu, kwa maana kiti cha ufalme hufanywa imara kwa njia ya haki.
Krallar kötülükten iğrenir, Çünkü tahtın güvencesi adalettir.
13 Wafalme hufurahia midomo ya uaminifu; humthamini mtu asemaye kweli.
Kral doğru söyleyenden hoşnut kalır, Dürüst konuşanı sever.
14 Ghadhabu ya mfalme ni mjumbe wa mauti, bali mtu mwenye hekima ataituliza.
Kralın öfkesi ölüm habercisidir, Ama bilge kişi onu yatıştırır.
15 Uso wa mfalme ungʼaapo, inamaanisha uhai; upendeleo wake ni kama wingu la mvua wakati wa vuli.
Kralın yüzü gülüyorsa, yaşam demektir. Lütfu son yağmuru getiren bulut gibidir.
16 Ni bora kiasi gani kupata hekima kuliko dhahabu, kuchagua ufahamu kuliko fedha!
Bilgelik kazanmak altından daha değerlidir, Akla sahip olmak da gümüşe yeğlenir.
17 Njia kuu ya wanyofu huepuka ubaya; yeye aichungaye njia yake, huchunga maisha yake.
Dürüstlerin tuttuğu yol kötülükten uzaklaştırır, Yoluna dikkat eden, canını korur.
18 Kiburi hutangulia maangamizi, roho ya majivuno hutangulia maanguko.
Gururun ardından yıkım, Kibirli ruhun ardından da düşüş gelir.
19 Ni afadhali kuwa mnyenyekevu katika roho miongoni mwa walioonewa kuliko kugawana nyara pamoja na wenye kiburi.
Mazlumlar arasında alçakgönüllü biri olmak, Kibirlilerle çapul malı paylaşmaktan iyidir.
20 Yeyote anayekubali mafundisho hustawi, tena amebarikiwa yeye anayemtumaini Bwana.
Öğüde kulak veren başarıya ulaşır, RAB'be güvenen mutlu olur.
21 Wenye hekima moyoni huitwa wenye ufahamu, na maneno ya kupendeza huchochea mafundisho.
Bilge yüreklilere akıllı denir, Tatlı söz ikna gücünü artırır.
22 Ufahamu ni chemchemi ya uzima kwa wale walio nao, bali upumbavu huleta adhabu kwa wapumbavu.
Sağduyu, sahibine yaşam kaynağı, Ahmaklıksa ahmaklara cezadır.
23 Moyo wa mtu mwenye hekima huongoza kinywa chake, na midomo yake huchochea mafundisho.
Bilgenin aklı diline yön verir, Dudaklarının ikna gücünü artırır.
24 Maneno ya kupendeza ni kama sega la asali, ni matamu kwa nafsi na uponyaji kwenye mifupa.
Hoş sözler petek balı gibidir, Cana tatlı ve bedene şifadır.
25 Iko njia ionekanayo kuwa sawa kwa mtu, bali mwisho wake huelekeza mautini.
Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür, Ama sonu ölümdür.
26 Shauku ya mfanyakazi humhimiza kufanya kazi; njaa yake humsukuma aendelee.
Emekçinin iştahıdır onu çalıştıran, Çünkü açlığı onu kamçılar.
27 Mtu mbaya kabisa hupanga mabaya, maneno yake ni kama moto uunguzao.
Alçaklar başkalarına kötülük tasarlar, Konuşmaları kavurucu ateş gibidir.
28 Mtu mpotovu huchochea ugomvi, nayo maongezi ya upuzi hutenganisha marafiki wa karibu.
Huysuz kişi çekişmeyi körükler, Dedikoducu can dostları ayırır.
29 Mtu mkali humvuta jirani yake na kumwongoza katika mapito yale mabaya.
Zorba kişi başkalarını ayartır Ve onları olumsuz yola yöneltir.
30 Yeye akonyezaye kwa jicho lake anapanga upotovu; naye akazaye midomo yake amenuia mabaya.
Göz kırpmak düzenbazlığa, Sinsi gülücükler kötülüğe işarettir.
31 Mvi ni taji ya utukufu; hupatikana kwa maisha ya uadilifu.
Ağarmış saçlar onur tacıdır, Doğru yaşayışla kazanılır.
32 Ni afadhali mtu mstahimilivu kuliko shujaa, mtu anayeitawala hasira yake kuliko yule autekaye mji.
Sabırlı kişi yiğitten üstündür, Kendini denetleyen de kentler fethedenden üstündür.
33 Kura hupigwa kwa siri, lakini kila uamuzi wake hutoka kwa Bwana.
İnsan kura atar, Ama her kararı RAB verir.
