< Mithali 16 >

1 Mipango ya moyoni ni ya mwanadamu, bali jibu la ulimi hutoka kwa Bwana.
לאדם מערכי לב ומיהוה מענה לשון׃
2 Njia zote za mtu huonekana safi machoni pake mwenyewe, bali makusudi hupimwa na Bwana.
כל דרכי איש זך בעיניו ותכן רוחות יהוה׃
3 Mkabidhi Bwana lolote ufanyalo, nayo mipango yako itafanikiwa.
גל אל יהוה מעשיך ויכנו מחשבתיך׃
4 Bwana hufanya kila kitu kwa kusudi lake mwenyewe; hata waovu kwa siku ya maangamizi.
כל פעל יהוה למענהו וגם רשע ליום רעה׃
5 Bwana huwachukia sana wote wenye kiburi cha moyo. Uwe na hakika kwa hili: Hawataepuka kuadhibiwa.
תועבת יהוה כל גבה לב יד ליד לא ינקה׃
6 Kwa upendo na uaminifu uovu huondolewa; kwa kumcha Bwana mtu hujiepusha na ubaya.
בחסד ואמת יכפר עון וביראת יהוה סור מרע׃
7 Njia za mtu zinapompendeza Bwana, huwafanya hata adui zake waishi naye kwa amani.
ברצות יהוה דרכי איש גם אויביו ישלם אתו׃
8 Afadhali kitu kidogo pamoja na haki kuliko mapato mengi pamoja na udhalimu.
טוב מעט בצדקה מרב תבואות בלא משפט׃
9 Moyo wa mtu huifikiri njia yake, bali Bwana huelekeza hatua zake.
לב אדם יחשב דרכו ויהוה יכין צעדו׃
10 Midomo ya mfalme huzungumza kwa hekima ya kiungu, wala kinywa chake hakipotoshi haki.
קסם על שפתי מלך במשפט לא ימעל פיו׃
11 Vipimo na mizani za halali hutoka kwa Bwana; mawe yote ya kupimia yaliyo katika mfuko ameyafanya yeye.
פלס ומאזני משפט ליהוה מעשהו כל אבני כיס׃
12 Wafalme huchukia sana kutenda maovu, kwa maana kiti cha ufalme hufanywa imara kwa njia ya haki.
תועבת מלכים עשות רשע כי בצדקה יכון כסא׃
13 Wafalme hufurahia midomo ya uaminifu; humthamini mtu asemaye kweli.
רצון מלכים שפתי צדק ודבר ישרים יאהב׃
14 Ghadhabu ya mfalme ni mjumbe wa mauti, bali mtu mwenye hekima ataituliza.
חמת מלך מלאכי מות ואיש חכם יכפרנה׃
15 Uso wa mfalme ungʼaapo, inamaanisha uhai; upendeleo wake ni kama wingu la mvua wakati wa vuli.
באור פני מלך חיים ורצונו כעב מלקוש׃
16 Ni bora kiasi gani kupata hekima kuliko dhahabu, kuchagua ufahamu kuliko fedha!
קנה חכמה מה טוב מחרוץ וקנות בינה נבחר מכסף׃
17 Njia kuu ya wanyofu huepuka ubaya; yeye aichungaye njia yake, huchunga maisha yake.
מסלת ישרים סור מרע שמר נפשו נצר דרכו׃
18 Kiburi hutangulia maangamizi, roho ya majivuno hutangulia maanguko.
לפני שבר גאון ולפני כשלון גבה רוח׃
19 Ni afadhali kuwa mnyenyekevu katika roho miongoni mwa walioonewa kuliko kugawana nyara pamoja na wenye kiburi.
טוב שפל רוח את עניים מחלק שלל את גאים׃
20 Yeyote anayekubali mafundisho hustawi, tena amebarikiwa yeye anayemtumaini Bwana.
משכיל על דבר ימצא טוב ובוטח ביהוה אשריו׃
21 Wenye hekima moyoni huitwa wenye ufahamu, na maneno ya kupendeza huchochea mafundisho.
לחכם לב יקרא נבון ומתק שפתים יסיף לקח׃
22 Ufahamu ni chemchemi ya uzima kwa wale walio nao, bali upumbavu huleta adhabu kwa wapumbavu.
מקור חיים שכל בעליו ומוסר אולים אולת׃
23 Moyo wa mtu mwenye hekima huongoza kinywa chake, na midomo yake huchochea mafundisho.
לב חכם ישכיל פיהו ועל שפתיו יסיף לקח׃
24 Maneno ya kupendeza ni kama sega la asali, ni matamu kwa nafsi na uponyaji kwenye mifupa.
צוף דבש אמרי נעם מתוק לנפש ומרפא לעצם׃
25 Iko njia ionekanayo kuwa sawa kwa mtu, bali mwisho wake huelekeza mautini.
יש דרך ישר לפני איש ואחריתה דרכי מות׃
26 Shauku ya mfanyakazi humhimiza kufanya kazi; njaa yake humsukuma aendelee.
נפש עמל עמלה לו כי אכף עליו פיהו׃
27 Mtu mbaya kabisa hupanga mabaya, maneno yake ni kama moto uunguzao.
איש בליעל כרה רעה ועל שפתיו כאש צרבת׃
28 Mtu mpotovu huchochea ugomvi, nayo maongezi ya upuzi hutenganisha marafiki wa karibu.
איש תהפכות ישלח מדון ונרגן מפריד אלוף׃
29 Mtu mkali humvuta jirani yake na kumwongoza katika mapito yale mabaya.
איש חמס יפתה רעהו והוליכו בדרך לא טוב׃
30 Yeye akonyezaye kwa jicho lake anapanga upotovu; naye akazaye midomo yake amenuia mabaya.
עצה עיניו לחשב תהפכות קרץ שפתיו כלה רעה׃
31 Mvi ni taji ya utukufu; hupatikana kwa maisha ya uadilifu.
עטרת תפארת שיבה בדרך צדקה תמצא׃
32 Ni afadhali mtu mstahimilivu kuliko shujaa, mtu anayeitawala hasira yake kuliko yule autekaye mji.
טוב ארך אפים מגבור ומשל ברוחו מלכד עיר׃
33 Kura hupigwa kwa siri, lakini kila uamuzi wake hutoka kwa Bwana.
בחיק יוטל את הגורל ומיהוה כל משפטו׃

< Mithali 16 >