Mithali 15
1 Jawabu la upole hugeuza ghadhabu, bali neno liumizalo huchochea hasira.
溫和的回答，平息忿怒；激昂的言語，使人動怒。
2 Ulimi wa mwenye hekima husifu maarifa, bali kinywa cha mpumbavu hufoka upumbavu.
智慧者的舌，廣傳智慧；愚昧人的口，吐露愚昧。
3 Macho ya Bwana yako kila mahali, yakiwaangalia waovu na wema.
上主的眼目，處處都在；善人和惡人，他都監視。
4 Ulimi uletao uponyaji ni mti wa uzima, bali ulimi udanganyao huponda roho.
撫慰的言辭，有如生命樹；刻薄的言語，能刺傷人心。
5 Mpumbavu hubeza maonyo ya baba yake, bali yeyote akubaliye maonyo huonyesha busara.
愚蠢的人，輕視父親的管教；遵守規勸的，為人必精明。
6 Nyumba ya mwenye haki ina hazina kubwa, bali mapato ya waovu huwaletea taabu.
在義人家裏，財產豐富；惡人的收入，必遭毀滅。
7 Midomo ya mwenye hekima hueneza maarifa, bali sivyo ilivyo mioyo ya wapumbavu.
智慧人的唇，散播智識；愚昧人的心，實不可靠。
8 Bwana huchukia sana dhabihu za waovu, bali maombi ya wanyofu humfurahisha Mungu.
上主厭惡惡人的祭獻，卻喜悅正直人的祈禱。
9 Bwana huchukia sana njia ya waovu, bali huwapenda wale wafuatao haki.
上主厭惡惡人的道路，卻喜愛追求正義的人。
10 Adhabu kali humngoja yeye aachaye njia; yeye achukiaye maonyo atakufa.
離棄正道的，必遭嚴罰；憎恨規勸的，只有死亡。
陰府和冥域，都明擺在上主面前，何況世人的心懷! (Sheol h7585)
12 Mwenye mzaha huchukia maonyo; hatataka shauri kwa mwenye hekima.
輕狂者不愛受人指責，也不願與智慧人往來。
13 Moyo wenye furaha hufanya uso uchangamke, bali maumivu ya moyoni huponda roho.
心中愉快，使面容煥發；心中悲傷，精神即頹喪。
14 Moyo wa mwenye ufahamu hutafuta maarifa, bali kinywa cha mpumbavu hujilisha upumbavu.
明達人的心，尋求智識；愚昧人的口，飽食昏愚。
15 Siku zote za wanaoonewa ni za taabu, bali moyo mchangamfu una karamu ya kudumu.
心情憂傷的，日日困坐愁城；心胸暢快的，時時如享喜宴。
16 Afadhali kuwa na kidogo pamoja na kumcha Bwana, kuliko mali nyingi pamoja na ghasia.
少有財寶而敬畏上主，勝於富有財寶而諸多煩惱。
17 Afadhali chakula cha mboga mahali palipo na upendo kuliko nyama ya ndama iliyonona pamoja na chuki.
有情吃蔬菜，勝於無情食肥牛。
18 Mtu mwepesi wa hasira huchochea ugomvi, bali mtu mvumilivu hutuliza ugomvi.
易怒的人，常引起爭端；含忍的人，卻平息爭論。
19 Njia ya mvivu imezibwa na miiba, bali njia ya mwenye haki ni barabara kuu.
懶惰人的道路，有如荊棘籬笆；正直人的行徑，卻是康莊大道。
20 Mwana mwenye hekima huleta furaha kwa baba yake, bali mtu mpumbavu humdharau mama yake.
智慧的兒子，是父親的喜樂；只有愚昧人，輕視自己的母親。
21 Upumbavu humfurahisha mtu ambaye hana akili, bali mtu mwenye ufahamu hushika njia iliyonyooka.
無知的人，以愚昧為樂；明智的人，卻直道而行。
22 Mipango hushindwa kufanikiwa kwa ajili ya kukosa ushauri, bali kukiwa na washauri wengi hufanikiwa.
缺乏考慮，計劃必要失敗；謀士眾多，策略方克有成。
23 Mtu hupata furaha katika kutoa jibu linalofaa: je, ni zuri namna gani neno lililotoka kwa wakati wake!
應對得當，自覺快慰；言語適時，何其舒暢!
24 Mapito ya uzima huelekea juu kwa ajili ya wenye hekima kumwepusha asiende chini kaburini. (Sheol h7585)
生命之路使明智人向上，為此他能避免向下的陰府。 (Sheol h7585)
25 Bwana hubomoa nyumba ya mtu mwenye kiburi, bali huilinda mipaka ya mjane isiguswe.
上主將拆毀驕傲人的房屋，卻要堅定寡婦的地界。
26 Bwana huchukia sana mawazo ya mwovu, bali mawazo ya wale walio safi humfurahisha yeye.
邪惡的陰謀，為上主所憎惡；溫良的言語，卻為他所喜悅。
27 Mtu mwenye tamaa huletea jamaa yake taabu, bali yeye achukiaye rushwa ataishi.
貪求財貨的，困擾自己的家庭；憎惡饋贈的，生活必能安定。
28 Moyo wa mwenye haki hupima majibu yake, bali kinywa cha mwovu hufoka ubaya.
義人的心，只默思善事；惡人的口，只吐露惡語。
29 Bwana yuko mbali na waovu, bali husikia maombi ya wenye haki.
上主遠離惡人，卻俯聽義人的祈禱。
30 Mtazamo wa tabasamu huleta furaha moyoni, nazo habari njema huipa mifupa afya.
晶瑩的目光，使人心曠神怡；美好的訊息，使人筋骨壯健。
31 Yeye asikilizaye maonyo yatoayo uzima atakuwa miongoni mwa wenye hekima.
喜聽有益生命勸戒的人，必得列於智慧人的中間。
32 Yeye anayedharau maonyo hujidharau mwenyewe, bali yeyote anayekubali maonyo hupata ufahamu.
避免教導的，是作賤自己；聽從規勸的，必獲得機智。
33 Kumcha Bwana humfundisha mtu hekima, nao unyenyekevu huja kabla ya heshima.
敬畏上主，是智慧的導師；謙卑自下，是榮耀的先聲。
