Mithali 12
1 Yeyote apendaye kuadibishwa hupenda maarifa, bali yeye achukiaye kuonywa ni mpumbavu.
Den som elskar age, elskar kunnskap, men den som hatar refsing, han er fåvis.
2 Mtu mwema hupata kibali kutoka kwa Bwana, bali Bwana humhukumu mwenye hila.
Den gode vinn seg hugnad hjå Herren, men den meinsløge fordømer han.
3 Mtu hathibitiki kutokana na uovu, bali mwenye haki hataondolewa.
Ingen mann vert stød av gudløysa, men roti åt rettferdige kann ingen rikka.
4 Mke mwenye tabia nzuri ni taji ya mumewe, bali aaibishaye ni kama uozo katika mifupa ya mumewe.
Ei fagna kona er ein krans for mannen sin, eit skjemda ting er fæl som ròt i beini hans.
5 Mipango ya mtu mwadilifu ni ya haki, bali ushauri wa mwovu ni udanganyifu.
Tankar hjå rettferdige tenkjer er det som rett er, dei råder som ugudlege legg upp, er svik.
6 Maneno ya waovu huotea kumwaga damu, bali maneno ya waadilifu huwaokoa.
Ordi hjå ugudlege gjeng ut på luring etter blod, men ærlege vert berga ved sin munn.
7 Watu waovu huondolewa na kutoweka, bali nyumba ya mwenye haki husimama imara.
Ugudlege vert kasta i koll, og so er det ute med deim, men rettferdige folks hus stend fast.
8 Mtu husifiwa kulingana na hekima yake, bali watu wenye akili zilizopotoka hudharauliwa.
Ein mann fær ros alt etter som vitet hans er, men den ranglyndte kjem i vanvyrdnad.
9 Heri mtu wa hali ya chini mwenye mtumishi, kuliko kujifanya mtu wa hali ya juu nawe huna chakula.
Betre småmann med ein tenar enn låst vera storkar og ikkje ha mat.
10 Mtu mwenye haki hujali mahitaji ya mnyama wake, bali matendo ya huruma ya mwovu ni ukatili.
Den rettferdige veit korleis buskapen har det, men hardt er hjarta hjå ugudlege folk.
11 Yeye alimaye shamba lake atakuwa na chakula tele, bali yeye afuataye mambo ya upuzi hana akili.
Den som dyrkar si jord, fær mette av brød, den som fer etter fåfengde ting, er fåvis.
12 Waovu hutamani mateka ya watu wabaya, bali shina la mwenye haki hustawi.
Ein gudlaus hev hug til vonde folks garn, men roti åt rettferdige gjev frukt.
13 Mtu mwovu hunaswa kwa mazungumzo yake ya dhambi, bali mwenye haki huepuka taabu.
Lippe-synd er snara vond, men den rettferdige slepp ut or trengsla.
14 Kutokana na tunda la midomo yake mtu hujazwa na mambo mema, hakika kama ilivyo kazi ya mikono yake humtunza.
Av sin munns frukt fær ein mann sin gode mette, og eit menneskje fær att det han hev gjort med sine hender.
15 Njia ya mpumbavu huonekana sawa machoni pake mwenyewe, bali mtu mwenye hekima husikiliza ushauri.
Uvitingen held sin eigen veg for den rette, men den vise høyrer på råd.
16 Mpumbavu huonyesha kuudhika kwake mara moja, bali mtu wa busara hupuuza matukano.
Når uvitingen er vreid, vert det kjent same dagen, men den kloke løyner skjemsla.
17 Shahidi wa kweli hutoa ushuhuda wa kuaminika, bali shahidi wa uongo husema uongo.
Den som andar ærlegskap, segjer det som rett er, men det falske vitnet talar svik.
18 Maneno ya kipumbavu huchoma kama upanga, bali ulimi wa mwenye hekima huleta uponyaji.
Mang ein fer med svall som sverdstyng; men tunga åt dei vise, ho er lækjedom.
19 Midomo isemayo kweli hudumu milele, bali ulimi wa uongo hudumu kwa muda mfupi tu.
Sanningslippa held seg æveleg, men falske tunga berre i ein augneblink.
20 Upo udanganyifu katika mioyo ya wale ambao hupanga mabaya, bali kuna furaha kwa wale wanaoleta amani.
Svik er i deira hjarta som smider vondt i hop, men dei som rå’r til fred, hev gleda.
21 Hakuna dhara linalompata mwenye haki, bali waovu wana taabu nyingi.
Inkje vondt den rettferdige råkar, men gudlause fær ulukka i fullaste mål.
22 Bwana anachukia sana midomo idanganyayo, bali hufurahia watu ambao ni wa kweli.
Ei stygja for Herren er ljugarlippor, men han likar deim som fer fram med truskap.
23 Mtu mwenye busara hujihifadhia maarifa yeye mwenyewe, bali moyo wa wapumbavu hububujika upumbavu.
Ein klok mann løynar kunnskap, men dåre-hjarta ropar ut vitløysa.
24 Mikono yenye bidii itatawala, bali uvivu huishia katika kazi za utumwa.
Strævsam hand kjem upp til herrevelde, men leta fører til trældom.
25 Moyo wa wasiwasi humlemea mtu, bali neno la huruma humfurahisha.
Sorg i mannens hjarta bøygjer det ned, men eit godt ord gjev det gleda.
26 Mtu mwenye haki ni mwangalifu katika urafiki, bali njia ya waovu huwapotosha.
Den rettferdige rettleider næsten sin, men vegen åt gudlause fører deim vilt.
27 Mtu mvivu haoki mawindo yake, bali mtu mwenye bidii ana mali za thamani.
Letingen steikjer ikkje si veidn, men annsemd er rikdom so dyr for menneskja.
28 Katika njia ya haki kuna uzima; katika mapito hayo kuna maisha ya milele.
På rettferds stig er liv, og gonga på vegen gjeng ikkje til dauden.
