Mithali 10
1 Mithali za Solomoni: Mwana mwenye hekima huleta furaha kwa baba yake, lakini mwana mpumbavu huleta huzuni kwa mama yake.
Ordtøke av Salomo. Ein vis son er til gleda for far sin, men ein dårleg son er mor si til sorg.
2 Hazina zilizopatikana kwa njia mbaya hazifai, lakini uadilifu huokoa kutoka mautini.
Ragn-fegne skattar gagnar inkje, men rettferd frelser frå dauden.
3 Bwana hawaachi waadilifu kukaa njaa, lakini hupinga tamaa ya mtu mwovu.
Herren let ikkje rettferdig mann hungra, men giren hjå gudlause viser han burt.
4 Mikono mivivu hufanya mtu kuwa maskini lakini mikono yenye bidii huleta utajiri.
Lat-hand skaper armod, men strevsam hand gjer rik.
5 Yeye akusanyaye mazao wakati wa kiangazi ni mwana mwenye hekima, lakini yeye alalaye wakati wa mavuno ni mwana mwenye kuaibisha.
Ein klok son sankar um sumaren, ein skjemdar-son søv um hausten.
6 Baraka huwa taji kichwani mwa mwenye haki, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.
Velsigningar kjem yver hovudet på den rettferdige, men munnen åt dei gudlause gøymer vald.
7 Kumbukumbu ya mwenye haki itakuwa baraka, lakini jina la mwovu litaoza.
Minnet um den rettferdige ert til velsigning, men namnet åt dei gudlause morknar.
8 Mwenye hekima moyoni hupokea maagizo, lakini mpumbavu apayukaye huangamia.
Den vise tek imot påbod, men gapen gjeng til grunns,
9 Mtu mwadilifu hutembea salama, lakini mtu aendaye katika njia zilizopotoka atagunduliwa.
den som ferdast i uskyld, ferdast trygt, men den som gjeng krokvegar, skal verta kjend.
10 Yeye akonyezaye kwa nia mbaya husababisha huzuni, naye mpumbavu apayukaye huangamia.
Den som blinkar med auga, valdar vondt, men gapkjeften gjeng til grunns.
11 Kinywa cha mwenye haki ni chemchemi ya uzima, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.
Rettferdig manns munn er ei livsens kjelda, men munnen åt gudlause gøymar vald.
12 Chuki huchochea faraka, lakini upendo husitiri mabaya yote.
Hat yppar trætta, men kjærleik breider yver alle brot.
13 Hekima hupatikana katika midomo ya wenye kupambanua, lakini fimbo ni kwa ajili ya mgongo wake asiye na ufahamu.
På vitug manns lippor er visdom å finna, men riset høver åt ryggen på dåren.
14 Wenye hekima huhifadhi maarifa, bali kinywa cha mpumbavu hualika maangamizi.
Dei vise gøymer kunnskapen sin, men or narremunn kann ein venta fåre.
15 Mali ya tajiri ni mji wake wenye ngome, bali ufukara ni maangamizi ya maskini.
Rikmanns eiga er hans faste by; fatigfolks ulukka er deira armod.
16 Ujira wa wenye haki huwaletea uzima, lakini mapato ya waovu huwaletea adhabu.
Det den rettferdige tener, gjeng til liv, det den gudlause vinn, gjeng til synd.
17 Anayekubali kuadibishwa yuko katika njia ya uzima, lakini yeyote anayepuuza maonyo hupotosha wengine.
Den som på tukt tek vare, gjeng til livet, men den fer vilt som ikkje agtar age.
18 Yeye afichaye chuki yake ana midomo ya uongo, na yeyote anayeeneza uchonganishi ni mpumbavu.
Den som løyner hat, hev ljugarlippor, og den som breider ut baktale, er ein dåre.
19 Wakati maneno ni mengi, dhambi haikosekani, lakini yeye ambaye huzuia ulimi wake ni mwenye busara.
Der d’er mange ord, vil synd ikkje vanta, men den som set lås for lipporn’, er klok.
20 Ulimi wa mwenye haki ni fedha iliyo bora, bali moyo wa mwovu una thamani ndogo.
Rettferdig manns tunga er utvalt sylv, men gudløysings vit er lite verdt.
21 Midomo ya mwenye haki hulisha wengi, lakini wapumbavu hufa kwa kukosa ufahamu.
Rettferdig manns lippor læskar mange, men dårarne døyr for dei vantar vit.
22 Baraka ya Bwana hutajirisha, wala haichanganyi huzuni.
D’er Herrens velsigning som gjer rik, og eige stræv legg inkje til.
23 Mpumbavu hufurahia tabia mbaya, lakini mtu mwenye ufahamu hupendezwa na hekima.
Dåren finn moro i skjemdarverk, men den vituge mannen i visdom.
24 Kile anachoogopa mwovu ndicho kitakachompata; kile anachoonea shauku mwenye haki atapewa.
Det den ugudlege gruar for, kjem yver han, og det rettferdige ynskjer, vert deim gjeve.
25 Tufani inapopita, waovu hutoweka, lakini wenye haki husimama imara milele.
Der stormen hev fare, er den gudlause burte, men den rettvise stend på æveleg grunn.
26 Kama siki ilivyo kwa meno na moshi kwa macho, ndivyo alivyo mvivu kwa wale waliomtuma.
Som edik er for tennerne og røyk for augo, so er letingen for den som sender han.
27 Kumcha Bwana huongeza urefu wa maisha, lakini miaka ya mwovu inafupishwa.
Otte for Herren lengjer livet, men gudløysings år vert stytte.
28 Tarajio la mwenye haki ni furaha, bali matumaini ya mwovu huwa si kitu.
Rettferdige kann venta gleda, men voni åt gudlause vert til inkjes.
29 Njia ya Bwana ni kimbilio kwa wenye haki, lakini ni maangamizi ya wale watendao mabaya.
Herrens veg er vern for den skuldfri, men øydeleggjing for illgjerningsmenner.
30 Kamwe wenye haki hawataondolewa, bali waovu hawatasalia katika nchi.
Rettferdig mann skal aldri rikkast, men gudlause skal ei få bu i landet.
31 Kinywa cha mwenye haki hutoa hekima, bali ulimi wa upotovu utakatwa.
Rettferdig manns munn ber visdoms frukt, men avskori vert den falske tunga.
32 Midomo ya wenye haki inajua kile kinachofaa, bali kinywa cha mwovu hujua kile kilichopotoka tu.
Rettferdig manns lippor søkjer hugnad, men munnen på gudlause berre fals.
