Mithali 10
1 Mithali za Solomoni: Mwana mwenye hekima huleta furaha kwa baba yake, lakini mwana mpumbavu huleta huzuni kwa mama yake.
Pa inge soakas lal Solomon: Sie wen lalmwetmet el akinsewowoye papa tumal. Sie wen lalfon el mwe toasr nu sin nina kial.
2 Hazina zilizopatikana kwa njia mbaya hazifai, lakini uadilifu huokoa kutoka mautini.
Mwe kasrup ma kom eis ke inkanek koluk, wangin ma wo ac tuku kac, a moul suwohs ku in molela moul lom.
3 Bwana hawaachi waadilifu kukaa njaa, lakini hupinga tamaa ya mtu mwovu.
LEUM GOD El ac fah tia lela mwet wo in masrinsral, a El ac taran tuh mwet koluk in tia eis ma elos lungse.
4 Mikono mivivu hufanya mtu kuwa maskini lakini mikono yenye bidii huleta utajiri.
Alsrangesr ac oru kom in sukasrup, a alken in orekma ac oru kom in kasrup.
5 Yeye akusanyaye mazao wakati wa kiangazi ni mwana mwenye hekima, lakini yeye alalaye wakati wa mavuno ni mwana mwenye kuaibisha.
Sie mwet etu nunak el kosrani fukun ima lal ke pacl fal — sie mwe mwekin in motul ke pacl in kosrani.
6 Baraka huwa taji kichwani mwa mwenye haki, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.
Sie mwet wo ac eis mwe insewowo, a kas lun sie mwet koluk okanla elah sulallal oan in el.
7 Kumbukumbu ya mwenye haki itakuwa baraka, lakini jina la mwovu litaoza.
Mwet wo uh esamyuk oana sie mwe insewowo, a mwet koluk fah sa in mulkinyukla.
8 Mwenye hekima moyoni hupokea maagizo, lakini mpumbavu apayukaye huangamia.
Mwet etu nunak elos engan in eis kas in kasru. Mwet kaskas lalfon fah kunausyukla.
9 Mtu mwadilifu hutembea salama, lakini mtu aendaye katika njia zilizopotoka atagunduliwa.
Mwet moul suwohs uh fah misla ac okak, a mwet sesuwos ac fah sruhu.
10 Yeye akonyezaye kwa nia mbaya husababisha huzuni, naye mpumbavu apayukaye huangamia.
El su okanla ma pwaye ac ku in pwanang lokoalok, a el su pulaik in kai ke orekma tafongla, ac orala misla.
11 Kinywa cha mwenye haki ni chemchemi ya uzima, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.
Kas lun sie mwet wo oana sie unon in moul, a kas lun sie mwet koluk okanla elah sulallal oan in el.
12 Chuki huchochea faraka, lakini upendo husitiri mabaya yote.
Srunga uh purakak lokoalok, a lungse fah nunak munas ke ma tafongla nukewa.
13 Hekima hupatikana katika midomo ya wenye kupambanua, lakini fimbo ni kwa ajili ya mgongo wake asiye na ufahamu.
Kas lun mwet lalmwetmet oasr kalmac, a mwet lalfon uh enenu in kalyeiyuk.
14 Wenye hekima huhifadhi maarifa, bali kinywa cha mpumbavu hualika maangamizi.
Mwet lalmwetmet uh kena akyokye etauk lalos, a kas lusrongten lun mwet lalfon ac pwanma lokoalok.
15 Mali ya tajiri ni mji wake wenye ngome, bali ufukara ni maangamizi ya maskini.
Kasrup uh ma karinginyen mwet kasrup; a sukasrup uh kunausla mwet sukasrup.
16 Ujira wa wenye haki huwaletea uzima, lakini mapato ya waovu huwaletea adhabu.
Lacnen orekma wo pa moul; a ma koluk uh mwe na akyokye ma koluk.
17 Anayekubali kuadibishwa yuko katika njia ya uzima, lakini yeyote anayepuuza maonyo hupotosha wengine.
Mwet su porongo kas in kai ac fah moul, a elos su tia ku in fahkak lah oasr tafongla lalos, mwe sensen nu selos.
18 Yeye afichaye chuki yake ana midomo ya uongo, na yeyote anayeeneza uchonganishi ni mpumbavu.
Mwet se su okanla srunga lal uh, el sie mwet kikiap. El su srumunelik kas in lesrik, el sie mwet lalfon.
19 Wakati maneno ni mengi, dhambi haikosekani, lakini yeye ambaye huzuia ulimi wake ni mwenye busara.
Kom fin kaskas pusla, ac ku in pwanang kom orala ma koluk. Kom fin lalmwetmet, na kom mislana.
20 Ulimi wa mwenye haki ni fedha iliyo bora, bali moyo wa mwovu una thamani ndogo.
Kas lun sie mwet wo oana silver nasnas, a nunak lun sie mwet koluk wanginna sripa.
21 Midomo ya mwenye haki hulisha wengi, lakini wapumbavu hufa kwa kukosa ufahamu.
Kaskas lun sie mwet wo ac akwoye moul lun mwet puspis, a lalfon lom ku in unikom sifacna.
22 Baraka ya Bwana hutajirisha, wala haichanganyi huzuni.
Mwe akinsewowo sin LEUM GOD pa oru kom in kasrup. Orekma upa tia ku in akyokye kasrup lom.
23 Mpumbavu hufurahia tabia mbaya, lakini mtu mwenye ufahamu hupendezwa na hekima.
Ma lalfon se pa in oru ma koluk. Mwet oasr etauk yoro elos engankin lalmwetmet.
24 Kile anachoogopa mwovu ndicho kitakachompata; kile anachoonea shauku mwenye haki atapewa.
Ac itukyang nu sin mwet suwoswos ma elos kena kac, a mwet koluk uh ac sun ma elos arulana sangeng kac.
25 Tufani inapopita, waovu hutoweka, lakini wenye haki husimama imara milele.
Ke paka uh tuku, mwet koluk uh ac ukukla, a mwet wo uh muta okak in pacl nukewa.
26 Kama siki ilivyo kwa meno na moshi kwa macho, ndivyo alivyo mvivu kwa wale waliomtuma.
Nimet eis sie mwet alsrangesr in orekma lom. El ac oana vinegar nu ke wihsum, ku kulasr nu ke atronmotom.
27 Kumcha Bwana huongeza urefu wa maisha, lakini miaka ya mwovu inafupishwa.
Akfulatye LEUM GOD na ac fah loes moul lom, a moul lun mwet koluk ac akfototoyeyuk.
28 Tarajio la mwenye haki ni furaha, bali matumaini ya mwovu huwa si kitu.
Finsrak lun mwet wo uh pa mwe insewowo; a mwet koluk uh wangin ma elos ac finsrak nu kac.
29 Njia ya Bwana ni kimbilio kwa wenye haki, lakini ni maangamizi ya wale watendao mabaya.
LEUM GOD El loango mwet suwoswos, a El kunauselosla su orekma koluk.
30 Kamwe wenye haki hawataondolewa, bali waovu hawatasalia katika nchi.
Mwet suwoswos fah muta okak pacl nukewa, a mwet koluk uh fah tia ku in mutana fin acn uh.
31 Kinywa cha mwenye haki hutoa hekima, bali ulimi wa upotovu utakatwa.
Mwet suwoswos elos fahk kas lalmwetmet, a loh ma fahk ma koluk fah tulokinyuki.
32 Midomo ya wenye haki inajua kile kinachofaa, bali kinywa cha mwovu hujua kile kilichopotoka tu.
Mwet suwoswos elos etu in fahk kas kulang; a mwet koluk uh fahk kas in aktoasrye mwet pacl nukewa.
