Mithali 10

1 Mithali za Solomoni: Mwana mwenye hekima huleta furaha kwa baba yake, lakini mwana mpumbavu huleta huzuni kwa mama yake.

משלי שלמה בן חכם ישמח אב ובן כסיל תוגת אמו׃

2 Hazina zilizopatikana kwa njia mbaya hazifai, lakini uadilifu huokoa kutoka mautini.

לא יועילו אוצרות רשע וצדקה תציל ממות׃

3 Bwana hawaachi waadilifu kukaa njaa, lakini hupinga tamaa ya mtu mwovu.

לא ירעיב יהוה נפש צדיק והות רשעים יהדף׃

4 Mikono mivivu hufanya mtu kuwa maskini lakini mikono yenye bidii huleta utajiri.

ראש עשה כף רמיה ויד חרוצים תעשיר׃

5 Yeye akusanyaye mazao wakati wa kiangazi ni mwana mwenye hekima, lakini yeye alalaye wakati wa mavuno ni mwana mwenye kuaibisha.

אגר בקיץ בן משכיל נרדם בקציר בן מביש׃

6 Baraka huwa taji kichwani mwa mwenye haki, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.

ברכות לראש צדיק ופי רשעים יכסה חמס׃

7 Kumbukumbu ya mwenye haki itakuwa baraka, lakini jina la mwovu litaoza.

זכר צדיק לברכה ושם רשעים ירקב׃

8 Mwenye hekima moyoni hupokea maagizo, lakini mpumbavu apayukaye huangamia.

חכם לב יקח מצות ואויל שפתים ילבט׃

9 Mtu mwadilifu hutembea salama, lakini mtu aendaye katika njia zilizopotoka atagunduliwa.

הולך בתם ילך בטח ומעקש דרכיו יודע׃

10 Yeye akonyezaye kwa nia mbaya husababisha huzuni, naye mpumbavu apayukaye huangamia.

קרץ עין יתן עצבת ואויל שפתים ילבט׃

11 Kinywa cha mwenye haki ni chemchemi ya uzima, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.

מקור חיים פי צדיק ופי רשעים יכסה חמס׃

12 Chuki huchochea faraka, lakini upendo husitiri mabaya yote.

שנאה תעורר מדנים ועל כל פשעים תכסה אהבה׃

13 Hekima hupatikana katika midomo ya wenye kupambanua, lakini fimbo ni kwa ajili ya mgongo wake asiye na ufahamu.

בשפתי נבון תמצא חכמה ושבט לגו חסר לב׃

14 Wenye hekima huhifadhi maarifa, bali kinywa cha mpumbavu hualika maangamizi.

חכמים יצפנו דעת ופי אויל מחתה קרבה׃

15 Mali ya tajiri ni mji wake wenye ngome, bali ufukara ni maangamizi ya maskini.

הון עשיר קרית עזו מחתת דלים רישם׃

16 Ujira wa wenye haki huwaletea uzima, lakini mapato ya waovu huwaletea adhabu.

פעלת צדיק לחיים תבואת רשע לחטאת׃

17 Anayekubali kuadibishwa yuko katika njia ya uzima, lakini yeyote anayepuuza maonyo hupotosha wengine.

ארח לחיים שומר מוסר ועוזב תוכחת מתעה׃

18 Yeye afichaye chuki yake ana midomo ya uongo, na yeyote anayeeneza uchonganishi ni mpumbavu.

מכסה שנאה שפתי שקר ומוצא דבה הוא כסיל׃

19 Wakati maneno ni mengi, dhambi haikosekani, lakini yeye ambaye huzuia ulimi wake ni mwenye busara.

ברב דברים לא יחדל פשע וחשך שפתיו משכיל׃

20 Ulimi wa mwenye haki ni fedha iliyo bora, bali moyo wa mwovu una thamani ndogo.

כסף נבחר לשון צדיק לב רשעים כמעט׃

21 Midomo ya mwenye haki hulisha wengi, lakini wapumbavu hufa kwa kukosa ufahamu.

שפתי צדיק ירעו רבים ואוילים בחסר לב ימותו׃

22 Baraka ya Bwana hutajirisha, wala haichanganyi huzuni.

ברכת יהוה היא תעשיר ולא יוסף עצב עמה׃

23 Mpumbavu hufurahia tabia mbaya, lakini mtu mwenye ufahamu hupendezwa na hekima.

כשחוק לכסיל עשות זמה וחכמה לאיש תבונה׃

24 Kile anachoogopa mwovu ndicho kitakachompata; kile anachoonea shauku mwenye haki atapewa.

מגורת רשע היא תבואנו ותאות צדיקים יתן׃

25 Tufani inapopita, waovu hutoweka, lakini wenye haki husimama imara milele.

כעבור סופה ואין רשע וצדיק יסוד עולם׃

26 Kama siki ilivyo kwa meno na moshi kwa macho, ndivyo alivyo mvivu kwa wale waliomtuma.

כחמץ לשנים וכעשן לעינים כן העצל לשלחיו׃

27 Kumcha Bwana huongeza urefu wa maisha, lakini miaka ya mwovu inafupishwa.

יראת יהוה תוסיף ימים ושנות רשעים תקצרנה׃

28 Tarajio la mwenye haki ni furaha, bali matumaini ya mwovu huwa si kitu.

תוחלת צדיקים שמחה ותקות רשעים תאבד׃

29 Njia ya Bwana ni kimbilio kwa wenye haki, lakini ni maangamizi ya wale watendao mabaya.

מעוז לתם דרך יהוה ומחתה לפעלי און׃

30 Kamwe wenye haki hawataondolewa, bali waovu hawatasalia katika nchi.

צדיק לעולם בל ימוט ורשעים לא ישכנו ארץ׃

31 Kinywa cha mwenye haki hutoa hekima, bali ulimi wa upotovu utakatwa.

פי צדיק ינוב חכמה ולשון תהפכות תכרת׃

32 Midomo ya wenye haki inajua kile kinachofaa, bali kinywa cha mwovu hujua kile kilichopotoka tu.

שפתי צדיק ידעון רצון ופי רשעים תהפכות׃