Mithali 10
1 Mithali za Solomoni: Mwana mwenye hekima huleta furaha kwa baba yake, lakini mwana mpumbavu huleta huzuni kwa mama yake.
Soloumone ea malasu sia: da haguduga dedei diala: - Dunu mano e da asigi dawa: su ida: iwane galea, ea eda da hahawane ba: sa. Be gagaoui dunu mano ea hamobeba: le, ea ame da se bagade naba.
2 Hazina zilizopatikana kwa njia mbaya hazifai, lakini uadilifu huokoa kutoka mautini.
Di da wadela: i hou hamobeba: le, liligi bagade gagusia, hahawane hame ba: mu. Be hou moloidafa hamosea, dia esalusu da gaga: i dagoi ba: mu.
3 Bwana hawaachi waadilifu kukaa njaa, lakini hupinga tamaa ya mtu mwovu.
Hina Gode da moloiwane dunu ha: ma: ne hame dawa: Be E da moloiwane hame hamosu dunu amo ea hanai lamu logo hedofamu.
4 Mikono mivivu hufanya mtu kuwa maskini lakini mikono yenye bidii huleta utajiri.
Di da hihi dabuli galea di da liligi hame gagui dunu esalumu. Be gasa gala hawa: hamosea, di da liligi bagade gagui agoai esalumu.
5 Yeye akusanyaye mazao wakati wa kiangazi ni mwana mwenye hekima, lakini yeye alalaye wakati wa mavuno ni mwana mwenye kuaibisha.
Noga: le dawa: su dunu, ea ha: i manu faisu eso doaga: sea, ea ha: i manu noga: le faili gilisisa. Be ha: i manu gamibi galu amo ganodini golamu da defea hame. Amo da gogosiasu liligi.
6 Baraka huwa taji kichwani mwa mwenye haki, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.
Gode E da moloiwane dunu ema hahawane dogolegele hamosu dawa: Be wadela: le hamosu dunu ea sia: da ea nimi bagade wadela: i asigi dawa: su amo wamolegesa.
7 Kumbukumbu ya mwenye haki itakuwa baraka, lakini jina la mwovu litaoza.
Dunu noga: idafa amo bogosea, dunu amola uda huluane da amo dunu ilia hame gogolesa. Amola dunu nowa da hou ida: iwane hame hamosu bogosea, ilia hedolowane gogolesa.
8 Mwenye hekima moyoni hupokea maagizo, lakini mpumbavu apayukaye huangamia.
Nowa dunu da asigi dawa: su ida: iwane galea, e da enoga sia: be noga: le naba. Nowa dunu da udigili sefe fisu sia: sea, e da wadela: lesi dagoi ba: mu.
9 Mtu mwadilifu hutembea salama, lakini mtu aendaye katika njia zilizopotoka atagunduliwa.
Dunu moloiwanedafa da hahawane gaga: iwane esalumu. Be wadela: i hou hamosu dunu da ea wadela: i hou wamo legemu hamedei ba: mu.
10 Yeye akonyezaye kwa nia mbaya husababisha huzuni, naye mpumbavu apayukaye huangamia.
Nowa da dafawane sia: banesea, da mosolasu bagade hamosa. Be nowa da mae wamolegele gagabole sia: sea da olofosu fidima: ne hamosa.
11 Kinywa cha mwenye haki ni chemchemi ya uzima, lakini jeuri hufunika kinywa cha mwovu.
Moloidafa dunu ea sia: da hahawane esalalalusu hano iasu agoai gala. Be wadela: le hamosu dunu ea sia: da ea nimi bagade hou wamolegesa.
12 Chuki huchochea faraka, lakini upendo husitiri mabaya yote.
Higasu hou amo ganodini da mosolasu bagade ba: sa. Be asigidafa hou da giadofasu huluane dedebosa.
13 Hekima hupatikana katika midomo ya wenye kupambanua, lakini fimbo ni kwa ajili ya mgongo wake asiye na ufahamu.
Dunu asigi dawa: su moloiwane dawa: su dunu da hou moloi fawane olelesa. Be gasa fi gagaoui dunu da se iasu ba: mu da defea.
14 Wenye hekima huhifadhi maarifa, bali kinywa cha mpumbavu hualika maangamizi.
Nowa da asigi dawa: su moloiwane galea e da ea dawa: su asigilama: ne logo hogosa. Be gagaoui dunu ilia da sia: sea, mosolasu da doaga: mu agoai ba: sa.
15 Mali ya tajiri ni mji wake wenye ngome, bali ufukara ni maangamizi ya maskini.
Liligi bagade gagui dunu ilia da gagoi ganodini hahawane esala. Be hame gagui dunu ilia da wadela: lesi dagoi agoai ba: sa.
16 Ujira wa wenye haki huwaletea uzima, lakini mapato ya waovu huwaletea adhabu.
Noga: idafa hamosu dunu ilia da esalusu bidi lasa. Be wadela: i hamosu dunu da wadela: le hamobeba: le, e da fa: no wadela: i hou baligili hamonanumu.
17 Anayekubali kuadibishwa yuko katika njia ya uzima, lakini yeyote anayepuuza maonyo hupotosha wengine.
Nowa dunu ilia da eno dunu ilia gagabole sia: nabasea, da esalusu ba: mu. Be nowa dunu da ilia wadela: i hou dodofesea da wadela: mu logoga ahoa.
18 Yeye afichaye chuki yake ana midomo ya uongo, na yeyote anayeeneza uchonganishi ni mpumbavu.
Nowa dunu da ea eno dunuma higasu hou wamolegesea da ogogosa. Amola nowa da eno dunu eno dunuma baligidu sia: sea, amo dunu e da gagaoui agoane.
19 Wakati maneno ni mengi, dhambi haikosekani, lakini yeye ambaye huzuia ulimi wake ni mwenye busara.
Dia sia: bagade sia: sea, hedolowane wadela: i hou hamomu. Di da asigi dawa: su ida: iwane galea, di da ouiya: le esalebe ba: mu.
20 Ulimi wa mwenye haki ni fedha iliyo bora, bali moyo wa mwovu una thamani ndogo.
Dunu ida: iwane ea sia: amo da noga: i silifa agoane gala. Be wadela: i hamosu dunu amo ea hou amo ganodini da hamedeidafa ba: sa.
21 Midomo ya mwenye haki hulisha wengi, lakini wapumbavu hufa kwa kukosa ufahamu.
Amola dunu ida: iwane ea sia: da dunu bagohame fidisa. Be gagaoui hou da dina: fane legesu dawa:
22 Baraka ya Bwana hutajirisha, wala haichanganyi huzuni.
Hina Gode da hahawane dogolegele fidibiba: le, di da bagade gaguiwane ba: mu. Be disu gasa gala hamosea fawane, bagade gaguiwane hame ba: mu.
23 Mpumbavu hufurahia tabia mbaya, lakini mtu mwenye ufahamu hupendezwa na hekima.
Wadela: i hou amoga nodosea da gagaoui agoane gala. Be bagade dawa: su dunu ilia da Bagade Dawa: su Hou amo dawa: sea, hahawane bagade ba: sa.
24 Kile anachoogopa mwovu ndicho kitakachompata; kile anachoonea shauku mwenye haki atapewa.
Moloidafa dunu da ilia hanai amo da lamu. Be wadela: le hamosu ilia da liligi amoma ilia da baligiliwane beda: i, amo fawane lamu.
25 Tufani inapopita, waovu hutoweka, lakini wenye haki husimama imara milele.
Isu misini fulabobe defele, wadela: le hamosu dunu da foga mini asili, hamedafa ba: mu. Be hou ida: iwane dawa: su dunu da eso huluane hahawane gaga: i dagoi ba: sa.
26 Kama siki ilivyo kwa meno na moshi kwa macho, ndivyo alivyo mvivu kwa wale waliomtuma.
Hihi dabuli dunu amo da dia hawa: hamoma: ne mae lama. Amasea di da hahawane hame ba: mu amola di da se nabimu galebe. E da siaboi hano dia bese wadela: sa amola dia si mobiga ga: i agoai ba: mu.
27 Kumcha Bwana huongeza urefu wa maisha, lakini miaka ya mwovu inafupishwa.
Di da Godema dawa: ma, amasea di da fifi asi helemu. Wadela: le hamosu e da ea bogosu eso ilegei mae doaga: le hedolo bogosa.
28 Tarajio la mwenye haki ni furaha, bali matumaini ya mwovu huwa si kitu.
Dunu moloidafa da dafawane hamoma: beyale dawa: beba: le, hahawane hou da ilima doaga: mu. Be hahawane hou da wadela: i hamosu dunu ilima hame doaga: mu.
29 Njia ya Bwana ni kimbilio kwa wenye haki, lakini ni maangamizi ya wale watendao mabaya.
Hina Gode da moloidafa dunu gaga: sa. Be E da wadela: i hamosu dunu gugunufinisisa.
30 Kamwe wenye haki hawataondolewa, bali waovu hawatasalia katika nchi.
Moloidafa dunu da eso huluane gaga: su ba: mu. Be wadela: i hamosu dunu da soge ganodini hame esalumu.
31 Kinywa cha mwenye haki hutoa hekima, bali ulimi wa upotovu utakatwa.
Moloidafa dunu da bagade dawa: su sia: sia: sa. Be dunu da wadela: i sia: sia: sea, ea lafi da ga: i dagoi ba: mu.
32 Midomo ya wenye haki inajua kile kinachofaa, bali kinywa cha mwovu hujua kile kilichopotoka tu.
Moloidafa dunu da asigi sia: sia: musa: dawa: Be wadela: i hamosu dunu da dunu eno se nabima: ne fawane sia: sa.
