< Marko 6 >
1 Yesu akaondoka huko na kwenda mji wa kwao, akiwa amefuatana na wanafunzi wake.
Yesu noa kanyo modhi dalagi kaachiel gi jopuonjrene.
2 Ilipofika siku ya Sabato, akaanza kufundisha katika sinagogi, na wengi waliomsikia wakashangaa. Nao wakauliza, “Mtu huyu ameyapata wapi mambo haya yote? Tazama ni hekima ya namna gani hii aliyopewa? Tazama matendo ya miujiza ayafanyayo kwa mikono yake!
To ka Sabato nochopo nochako puonjo ei sinagogi. Ji mangʼeny mane owinje nohum nono, ka gipenjore ni, “Ngʼatni ogolo gigi kure? Koso rieko manade mosemiyeni, momiyo otimo koda ka honni?
3 Huyu si yule seremala, mwana wa Maria? Na ndugu zake si Yakobo, Yose, Yuda na Simoni? Dada zake wote si tuko nao hapa kwetu?” Nao wakachukizwa sana kwa ajili yake, wakakataa kumwamini.
Donge en fundi bao-cha ma wuod Maria kendo ma owetene gin Jakobo gi Josef kod Judas gi Simon? Nyiminene donge nikodwa ka?” Kamano negichwanyore kode.
4 Yesu akawaambia, “Nabii hakosi heshima isipokuwa katika mji wake mwenyewe, na miongoni mwa jamaa na ndugu zake, na nyumbani kwake.”
To Yesu nowachonegi niya, “Janabi imiyo duongʼ kuonde duto, makmana e kind jogwengʼ-gi gi wedene kod joode owuon.”
5 Hakufanya miujiza yoyote huko isipokuwa kuweka mikono yake juu ya wagonjwa wachache na kuwaponya.
Omiyo Yesu koro ne ok nyal timo honni kanyo, makmana ni noketo lwete kuom joma tuo manok mi ochangogi.
6 Naye akashangazwa sana kwa jinsi wasivyokuwa na imani. Kisha Yesu akawa anakwenda kutoka kijiji kimoja hadi kingine akifundisha.
To nowuoro kaka jogo ne onge gi yie. Bangʼ mano Yesu nomedo dhi nyime gipuonjo e gwengʼ ka gwengʼ
7 Akawaita wale kumi na wawili, akawatuma wawili wawili, na kuwapa mamlaka kutoa pepo wachafu.
Kindeno noluongo ji apar gariyo ire, mi oorogi ji ariyo ariyo, kendo omiyogi teko kuom jochiende maricho.
8 Akawaagiza akisema, “Msichukue chochote kwa ajili ya safari isipokuwa fimbo tu. Msichukue mkate, wala mkoba, wala fedha kwenye mikanda yenu.
Nomiyogi chik machal kama: “Kik utingʼ gimoro ka udhi e wuoth makmana ludh wuoth. Makati, kata ofuku kata pesa mikano e ofuku kik utingʼ.
9 Vaeni viatu, lakini msivae nguo ya ziada.”
Opato ema urwaki, to kik utingʼ kata law machielo miloko.
10 Akawaambia, “Mkiingia kwenye nyumba yoyote, kaeni humo hadi mtakapoondoka katika mji huo.
Ot moro amora mudonje, to dagieuru nyaka udar e dalano.
11 Kama mahali popote hawatawakaribisha wala kuwasikiliza, mtakapoondoka huko, kungʼuteni mavumbi kutoka kwenye miguu yenu ili kuwa ushuhuda dhidi yao.”
Kaponi udhi e dala moro to ok orwaku kata ka jo-dalano otamore winjo wachu, to mondo utengʼ buch tiendeu bangʼe ua kanyo. Mano nobednigi ranyisi ni bura oseloyogi.”
12 Kwa hiyo wakatoka na kuhubiri kwamba inawapasa watu kutubu na kuacha dhambi.
Negidhi ma gilando wach ji mondo olokre owe richo.
13 Wakatoa pepo wachafu wengi, wakawapaka wagonjwa wengi mafuta na kuwaponya.
Bende negigolo jochiende mathoth kuom ji kendo ne giolo mo kuom joma tuo mathoth mi gichangogi.
14 Mfalme Herode akasikia habari hizi, kwa maana jina la Yesu lilikuwa limejulikana sana. Watu wengine walikuwa wakisema, “Yohana Mbatizaji amefufuliwa kutoka kwa wafu, ndiyo sababu nguvu za kutenda miujiza zinafanya kazi ndani yake.”
Ruoth Herode nowinjo wechegi, nikech nying Yesu koro noselandore mongʼere malach. Jomoko ne wacho kuom Yesu niya, “Johana Ja-batiso osechier oa kuom joma otho, kendo mano emomiyo teko mar timo honni ni e ngimane.”
15 Wengine wakasema, “Yeye ni Eliya.” Nao wengine wakasema, “Yeye ni nabii, kama mmojawapo wa wale manabii wa zamani.”
Joma moko to ne wacho niya, “En Elija.” To joma moko bende noramo niya, “En janabi machal gi jonabi machon gi lala.”
16 Lakini Herode aliposikia habari hizi, akasema, “Huyo ni Yohana Mbatizaji, niliyemkata kichwa, amefufuliwa kutoka kwa wafu!”
Kane ruoth Herode owinjo wechegi, nowacho niya, “Johana ngʼat mane asengʼado wiye osechier oa kuom joma otho!”
17 Kwa kuwa Herode alikuwa ameagiza kwamba Yohana Mbatizaji akamatwe, afungwe na kutiwa gerezani. Alifanya hivi kwa sababu ya Herodia, mke wa Filipo, ndugu yake, ambaye Herode alikuwa amemwoa.
Herode ne chunye chandore nikech en owuon ema nogolo chik mondo omak Johana, kendo kuom chikneno askechene nomako Johana moketo e od twech. Notimo kamano nikech wach Herodia mane en chi owadgi ma nyinge Filipo. Herode nomayo owadgino dhako mi oloko chiege owuon.
18 Yohana alikuwa amemwambia Herode, “Si halali kwako kuwa na mke wa ndugu yako.”
To Johana nosebedo ka kwero Herode kawachone niya, “Chik ok oyieni mondo ibed gi chi owadu.”
19 Kwa hiyo Herodia alikuwa amemwekea Yohana kinyongo akataka kumuua. Lakini hakuweza,
Kuom mano dhako ma nyinge Herodia nomako sadha gi Johana, kendo nodwaro mondo onege. To kata kamano ne ok onyal,
20 kwa sababu Herode alimwogopa Yohana akijua kwamba ni mtu mwenye haki na mtakatifu, hivyo akamlinda. Herode alifadhaika sana alipomsikia Yohana, lakini bado alipenda kumsikiliza.
nikech Herode ne oluoro Johana kendo ne ok odwar ni ngʼato ohinye, nikech nokawe kaka ngʼama kare kendo maler. Kinde ka kinde ka Herode nowinjo yalo Johana to dhoge ne moko; to pod nogombo mana mondo omed winjo yalone.
21 Mfalme Herode alifanya karamu kubwa wakati wa sikukuu ya kuzaliwa kwake. Akawaalika maafisa wake wakuu, majemadari wa jeshi na watu mashuhuri wa Galilaya. Hatimaye Herodia alipata wasaa aliokuwa akiutafuta.
Achien thuolo nochopo mondo Herodia otim dwarone. Chiengʼ rapar mar nywol Herode nochopo, kendo ne oloso chiemo moyiedhi ne jotend ogandane madongo gi jotend jolweny mage kod jok midewo duto moa Galili.
22 Binti yake Herodia alipoingia na kucheza, akamfurahisha Herode pamoja na wageni wake walioalikwa chakulani. Mfalme Herode akamwambia yule binti, “Niombe kitu chochote utakacho, nami nitakupa.”
To kane budho dhi nyime, nyar Herodia nobiro momiel e nyim Herode mi miendeno nomoro ruoth gi wende. Ruoth nowachone nyakono niya, “Kwaya gimoro amora ma chunyi dwaro mondo amiyi.”
23 Tena akamwahidi kwa kiapo, akamwambia, “Chochote utakachoomba nitakupa, hata kama ni nusu ya ufalme wangu.”
Herode nosingore ne nyakono e yor kwongʼruok niya, “Gimoro amora mikwaya abiro miyi, kata obed mana nus pinyruodha.”
24 Yule binti akatoka nje, akaenda kumuuliza mama yake, “Niombe nini?” Mama yake akamjibu, “Omba kichwa cha Yohana Mbatizaji.”
Nyakono nowuok modhi openjo min mare gima dokwa ruoth kowacho niya, “En angʼo manyalo kwayo?” To min mare nodwoke niya, “Wi Johana Ja-batiso.”
25 Yule binti akarudi haraka kwa mfalme, akamwambia, “Nataka unipe sasa hivi kichwa cha Yohana Mbatizaji kwenye sinia.”
Gikanyono nyakono nodok ir ruoth koreto mi okwaye kowacho niya, “Adwaro ni mondo imiya wi Johana ja-batiso sani sani e san.”
26 Mfalme akasikitika sana, lakini kwa sababu alikuwa ameapa viapo mbele ya wageni wake, hakutaka kumkatalia.
Ruoth ne chunye ochandore ahinya ka nowinjo kwayono, to nikech noyudo osesingore e yor kwongʼruok, kendo nikech wende mane ni e nyasineno, ne ok odwar tuono nyakono gima nosekwayo.
27 Mara mfalme akatuma askari mmojawapo wa walinzi wake kukileta kichwa cha Yohana. Akaenda na kumkata Yohana kichwa humo gerezani,
Kuom mano nooro janek piyo piyo kendo nomiyo janekno chik mondo odhi okelne wi Johana Ja-batiso. Ngʼatno nodhi mongʼado wi Johana e od twech kama ne entie,
28 akakileta kichwa chake kwenye sinia na kumpa yule msichana, naye yule msichana akampa mama yake.
bangʼe nokelo wiye koketo e san. Ne ochiwe ne nyakono, mi nyakono nochiwe ni min mare.
29 Wanafunzi wa Yohana walipopata habari hizi, wakaja na kuuchukua mwili wake, wakauzika kaburini.
Kane giwinjo wachni, jopuonjre Johana nobiro mokawo ringre kendo ne giike e bur.
30 Wale mitume wakakusanyika kwa Yesu na kumpa taarifa ya mambo yote waliyokuwa wamefanya na kufundisha.
Joote noduogo onyiso Yesu gik moko duto mane gisetimo kendo puonjo.
31 Basi kwa kuwa watu wengi mno walikuwa wakija na kutoka, hata wakawa hawana nafasi ya kula, Yesu akawaambia wanafunzi wake, “Twendeni peke yetu mahali pa faragha, mpate kupumzika.”
To nikech ji mathoth ne biro irgi kendo aa ma ok giwenegi thuolo kata mar chiemo, Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Wawuoguru ka mondo wadhi kamoro mopondo ma ji ongee mondo waywe kuno.”
32 Hivyo wakaondoka kwa mashua peke yao, wakaenda mahali pasipo na watu.
Kuom mano ne giwuok gidhi kama opondo ka gin kendgi giwegi e yie.
33 Lakini watu wengi waliowaona wakiondoka, wakawatambua, nao wakaenda haraka kwa miguu kutoka miji yote, nao wakatangulia kufika.
Kata kamano ji mangʼeny ma nonenogi kagiwuok nofwenyo gisano ni ne en gin, omiyo ne giwuok e mier mokiewo machiegni duto ka giringo e yor tielo magikwongo ne Yesu gi jopuonjrene kama negidhiye.
34 Yesu alipofika kando ya bahari, aliona makutano makubwa ya watu, akawahurumia kwa maana walikuwa kama kondoo wasiokuwa na mchungaji. Kwa hiyo akaanza kuwafundisha mambo mengi.
Kane Yesu ogowo loka, noneno oganda maduongʼ, nokechogi nikech ne gichal kaka rombe maonge gi jakwath. Omiyo nochako puonjogi gik mangʼeny.
35 Mchana ulipokuwa umeendelea sana, wanafunzi wake walienda kwake, wakamwambia, “Mahali hapa ni nyikani, nazo saa zimekwenda sana.
To ka sa koro ne oniangʼ, jopuonjrene nobiro ire mowachone niya, “Ka en thim kendo sa koro olewo ahinya.
36 Waage watu ili waende mashambani na vijijini jirani, wakajinunulie chakula.”
We jogi owuogi mondo gidhi e gwenge kod mier machiegni mondo gingʼiew gima digicham.”
37 Lakini Yesu akawajibu, “Ninyi wapeni chakula.” Wakamwambia, “Je, twende tukanunue mikate ya dinari 200 ili tuwape watu hawa wale?”
To Yesu nodwokogi kowacho niya, “Un uwegi migiuru gimoro gicham.” Gin to negidwoke ka gipenje niya, “Ere kaka dwadhi mwangʼiew makati ma nengone oromo chudo mar ngʼato mar dweche aboro mondo wapidhgo oganda machal kama?”
38 Akawauliza, “Kuna mikate mingapi? Nendeni mkaangalie.” Walipokwisha kujua wakarudi, wakamwambia, “Kuna mikate mitano na samaki wawili.”
Eka Yesu nopenjogi niya, “Un gi makati adi? Dhi ungʼi.” Kane gisekwano kar romb makati mane gin-go neginyiso Yesu niya, “Abich, gi rech ariyo.”
39 Kisha Yesu akawaamuru wawaketishe watu makundi makundi kwenye majani,
Eka Yesu nochiko jopuonjrene mondo ochan ji e migepe matindo tindo, ka gibet e lum mangʼich.
40 nao wakaketi kwenye makundi ya watu mia mia na wengine hamsini hamsini.
Kuom mano ji nobedo piny e migepe, ka migepe moko otingʼo ji mia achiel to moko otingʼo ji piero abich.
41 Yesu akaichukua ile mikate mitano na wale samaki wawili, akainua macho yake akatazama mbinguni, akavibariki na kuimega ile mikate. Kisha akawapa wanafunzi wake ili wawagawie wale watu wote. Pia akawagawia wote wale samaki wawili.
Bangʼe nokawo makati abichgo gi rech ariyogo nongʼiyo polo malo, kogoyo erokamano. Nongʼingo makatigo mi omiyo jopuonjrene mondo opog ji. Rech ariyo ka bende nopogo matindo tindo ni ji duto.
42 Watu wote wakala, wakashiba.
Giduto negichiemo mi giyiengʼ chuth,
43 Nao wanafunzi wake wakakusanya vipande vilivyosalia vya mikate na samaki, wakajaza vikapu kumi na viwili.
kendo bangʼ chiemo jopuonjre nochoko ngʼinjo mag chiemo mane ji ochamo oweyo okepe apar gariyo mopongʼ mag makati gi rech.
44 Idadi ya wanaume waliokula walikuwa 5,000.
Kar romb chwo mane ochiemo ne gin ji alufu abich.
45 Mara Yesu akawaambia wanafunzi wake waingie kwenye mashua watangulie kwenda Bethsaida, wakati yeye alikuwa akiwaaga wale makutano.
Gisano Yesu nochiko jopuonjrene mondo odonji e yie kendo gitel nyime gingʼad gidhi loka nam e dala mar Bethsaida, ka en to ne pod odongʼ chien kogonyo oganda.
46 Baada ya kuwaaga wale watu, akaenda mlimani kuomba.
Bangʼ goyone oganda oriti, noidho modhi e bath got malo mondo olem.
47 Ilipofika jioni, ile mashua ilikuwa imefika katikati ya bahari, na Yesu alikuwa peke yake katika nchi kavu.
Kane piny chiegni imore, yie koro ne ni e chuny nam to Yesu to ne ni kende oko e lowo motwo kuma ne odongʼie.
48 Akawaona wanafunzi wake wanahangaika na kupiga makasia kwa nguvu, kwa sababu upepo ulikuwa wa mbisho. Wakati wa zamu ya nne ya usiku, Yesu akawaendea wanafunzi wake, akiwa anatembea juu ya maji. Alikuwa karibu kuwapita,
Yesu noneno kaka jopuonjrene ne chandore gi chiko yie, nikech yamo ne kedo kodgi. To kar sa apar kogwen, Yesu nobiro irgi kowuotho ewi pi. Kochopo irgi to nochalo ka gima odwa kalo akala odhi,
49 lakini walipomwona akitembea juu ya maji, wakadhani ni mzimu. Wakapiga yowe,
to kane ginene kowuotho ewi pi, negiparo ni en jachien. Omiyo ne gibuok mi gikok matek,
50 kwa sababu wote walipomwona waliogopa. Mara Yesu akasema nao, akawaambia, “Jipeni moyo! Ni mimi. Msiogope!”
nikech giduto ne ginene ma luoro nomakogi. To Yesu noloso kodgi gisano kowachonegi niya, “Beduru gi chir! En mana An! Kik uluor.”
51 Akapanda ndani ya mashua nao, na ule upepo ukakoma! Wakashangaa kabisa,
Eka nodonjo e yie mobet kodgi, kendo yamo nokwe mos. Jopuonjrene nohum nono,
52 kwa kuwa walikuwa hawajaelewa kuhusu ile mikate. Mioyo yao ilikuwa migumu.
nikech tiend hond makati ne pok odonjonigi. Pachgi ne pod odinore.
53 Walipokwisha kuvuka, wakafika nchi ya Genesareti, wakatia nanga.
Kane gisengʼado loka komachielo negichopo Genesaret, mi gigowo kanyo.
54 Mara waliposhuka kutoka mashua yao, watu wakamtambua Yesu.
To sa nogono mane giwuok gilor e yie, ji nofwenyo ni Yesu obiro.
55 Wakaenda katika vijiji vyote upesi, wakawabeba wagonjwa kwenye mikeka ili kuwapeleka mahali popote waliposikia kuwa Yesu yupo.
Negiringo gidhi e mier machiegni man e alworano duto ka gitingʼo joma tuo konindo e kitendini. Negikelone jotuo kamoro amora mane giwinjo ni entie.
56 Kila mahali Yesu alipokwenda, iwe vijijini, mijini au mashambani, watu waliwaweka wagonjwa wao masokoni. Wakamwomba awaruhusu hao wagonjwa waguse japo upindo wa vazi lake. Nao wote waliomgusa waliponywa.
Kamoro amora mane Yesu odhiye; e mier madongo kata matindo kata e gwenge, ji ne kelo joma tuo e chirni kendo negisaye mondo oyie jotuogo omul kata mana riak lawe. Ji duto mane omule nochango.