Marko 4
1 Yesu akaanza kufundisha tena kando ya bahari. Umati wa watu uliokuwa umekusanyika kumzunguka ulikuwa mkubwa, kiasi kwamba ilimbidi Yesu aingie kwenye mashua iliyokuwa baharini na kuketi humo, nao watu wote walikuwa ufuoni mwa bahari.
Junmul chik ri Jesús xuchapleꞌj uyaꞌik kꞌutuꞌn chuchiꞌ ri plo. Sibꞌalaj e kꞌi winaq xkimulij kibꞌ chutayik ri kꞌutuꞌn rumal riꞌ xaqꞌan ri Jesús pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ ri jaꞌ. Konojel ri winaq xekꞌojiꞌ chuchiꞌ ri plo.
2 Akawafundisha mambo mengi kwa mifano, naye katika mafundisho yake akasema:
Xuchapleꞌj ukꞌutik sibꞌalaj kꞌi jastaq rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj jewaꞌ xubꞌij:
3 “Sikilizeni! Mpanzi alitoka kwenda kupanda mbegu zake.
¡Chitampeꞌ! Jun ajtikolobꞌ xeꞌ pa tikoꞌnijik.
4 Alipokuwa akitawanya mbegu, nyingine zilianguka kando ya njia, nao ndege wakaja na kuzila.
Are xuchikoj ri ijaꞌ, nikꞌaj xqaj chuchiꞌ ri bꞌe, xoꞌpan ri chochiꞌ xkitijo.
5 Nyingine zilianguka kwenye ardhi yenye mwamba isiyo na udongo wa kutosha. Zikaota haraka, kwa kuwa udongo ulikuwa haba.
Nikꞌaj ijaꞌ chik xqaj chuxoꞌl ri abꞌaj, jawjeꞌ man nim taj ulew kꞌolik. Aninaq xkꞌiy loq ri tikoꞌn rumal man naj taj qajinaq ri ulew.
6 Lakini jua lilipozidi, mimea ikanyauka na kukauka kwa kuwa mizizi yake haikuwa na kina.
Are xel loq ri qꞌij, xechaqiꞌjar ri tikoꞌn rumal man naj taj qajinaq ri ukꞌaꞌmal pa ri ulew.
7 Mbegu nyingine zilianguka kwenye miiba, nayo miiba hiyo ikakua, ikaisonga hiyo mimea, hivyo haikutoa mazao.
Nikꞌaj ijaꞌ chik xqaj chuxoꞌl ri kꞌix, are xekꞌiy loq xejiqꞌ chuxoꞌl ri kꞌix, man xewachin taj.
8 Mbegu nyingine zilianguka kwenye udongo mzuri, zikaota vizuri na kukua, zikatoa mazao, moja mara thelathini, nyingine mara sitini, na nyingine mara mia moja.”
Ri nikꞌaj ijaꞌ chik xeqaj pa ri utz ulew. Are xkꞌiy loq, xenimaꞌqirik, xewachinik e jujun xkiya juwinaq lajuj, e nikꞌaj oxkꞌal e nikꞌaj chik jun ciento.
9 Kisha Yesu akasema, “Mwenye masikio ya kusikia, na asikie.”
Kꞌa te riꞌ xubꞌij ri Jesús: Ri kꞌo uxikin chutatabꞌexik, chutatabꞌej.
10 Alipokuwa peke yake, watu waliokuwepo naye pamoja na wanafunzi wake kumi na wawili wakamuuliza kuhusu mifano yake.
Are xebꞌe konojel ri winaq, xeqet ri kabꞌlajuj utijoxelabꞌ rukꞌ ri Jesús, xkita che jas ubꞌanik ri kꞌambꞌejabꞌal noꞌj.
11 Naye akawaambia, “Ninyi mmepewa kujua siri ya Ufalme wa Mungu. Lakini kwa wale walioko nje, kila kitu husemwa kwao kwa mifano,
Ri Jesús xubꞌij: Yaꞌtal chiꞌwe ix kiwetaꞌmaj ri ajawarem rech ri Dios; are kꞌu ri man e qachiꞌl taj rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal noꞌj kinbꞌij chike.
12 ili, “‘daima waone lakini wasitambue, daima wasikie lakini wasielewe; wasije wakageuka, wakatubu na kusamehewa!’”
Jeriꞌ rumal cher pune kekaꞌyik man kakichꞌobꞌ taj ri kakilo, pune kakito man kakichꞌobꞌ taj ri kakitatabꞌej. Rech man kakikꞌex taj kikꞌuꞌx xuqujeꞌ man kekuyutaj taj.
13 Kisha Yesu akawauliza, “Hamwelewi maana ya mfano huu? Basi mtaelewaje mifano mingine?
¿Man kichomaj taj we jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ? Man kixkwin ta bꞌa ri kichomaj ronojel ri nikꞌaj chik.
14 Yule mpanzi hupanda neno.
Ri ajtikolobꞌ kutik ri utzij ri Dios.
15 Hawa ndio wale walio kando ya njia ambako neno lilipandwa. Walisikiapo neno, Shetani huja mara na kulinyakua lile neno lililopandwa ndani yao.
E kꞌo winaq kejunumataj rukꞌ ri ulew ri kꞌo chuchiꞌ ri bꞌe. Are katatabꞌetaj ri tzij kumal kape ri itzel karesaj pa kanimaꞌ.
16 Nazo zile mbegu zilizoanguka kwenye udongo wenye miamba, ni wale wanaolisikia neno, na mara hulipokea kwa furaha.
E jujun chik kejunumataj rukꞌ ri abꞌaj ulew. Sibꞌalaj kekiꞌkotik are kakitatabꞌej ri tzij.
17 Lakini kwa kuwa hawana mizizi, wao hudumu kwa muda mfupi tu. Kisha dhiki au mateso yanapoinuka kwa ajili ya lile neno, mara wao huiacha imani.
Man katikiꞌ ta kꞌu ri tzij pa kanimaꞌ, man naj taj kuqꞌiꞌo. Are kape kꞌaxkꞌolal, o kabꞌan kꞌax chike xa rumal ri utz laj tzij, kakijelechꞌuj kanoq kibꞌe.
18 Lakini wengine, kama mbegu iliyopandwa kwenye miiba, hulisikia lile neno;
E nikꞌaj chik kejunumataj rukꞌ ri kꞌix ulew: kakitatabꞌej ri tzij.
19 lakini masumbufu ya maisha haya, na udanganyifu wa mali na tamaa ya mambo mengine huja na kulisonga lile neno na kulifanya lisizae. (aiōn g165)
Are kꞌu ri kirajawaxik rech we kꞌaslemal rech uwachulew, ri subꞌunik, xuqujeꞌ ri qꞌinomal, itzel taq rayinik, kakijiqꞌisaj ri utz laj tzij, man kawachin taj. (aiōn g165)
20 Wengine, kama mbegu iliyopandwa kwenye udongo mzuri, hulisikia lile neno, wakalipokea na kuzaa mazao. Wao huzaa mara thelathini, au mara sitini, au mara mia ya mbegu iliyopandwa.”
Nikꞌaj chik kejunumataj rukꞌ ri utz ulew. Kakitatabꞌej ri tzij, kakikꞌamawaꞌj pa kanimaꞌ, kewachinik kakiya juwinaq lajuj, kakiya oxkꞌal, kakiya jun ciento kiwach.
21 Akawaambia, “Je, taa huwashwa na kufunikwa chini ya kikapu au mvunguni mwa kitanda? Je, haiwashwi na kuwekwa juu ya kinara chake?
Xubꞌij xuqujeꞌ ri Jesús chike: ¿La katzij jun lámpara kꞌa te riꞌ kaya chuxeꞌ jun chꞌat o chuxeꞌ jun cajon? ¿La man xa kaya pa jun kꞌolibꞌal chikaj rech katunanik?
22 Kwa kuwa hakuna kilichofichika ambacho hakitafunuliwa, wala hakuna jambo lolote la siri ambalo halitaletwa nuruni.
Maj jun jastaq awatalik ri mat kariqitaj na, xuqujeꞌ maj jun jastaq ri xaq pa awal bꞌiꞌtalik ri mat ketaꞌmataj na.
23 Mwenye masikio ya kusikia, na asikie.”
Ri kꞌo uxikin chutatabꞌexik, chutatabꞌej.
24 Naye akawaambia, “Kuweni waangalifu na yale mnayosikia. Kipimo kile mpimacho, ndicho mtakachopimiwa ninyi, hata na zaidi.
Ri Jesús xuqujeꞌ xubꞌij: Chichajij iwibꞌ che ri kito. Rukꞌ ri pajbꞌal ri kixpajanik, rukꞌ riꞌ kapaj na ri jastaq iwe, kayaꞌtaj ne na uwiꞌ.
25 Kwa maana kila mtu aliye na kitu atapewa zaidi, naye atakuwa navyo tele. Lakini yule asiye na kitu, hata kile alicho nacho atanyangʼanywa.”
Ri kꞌo rukꞌ kayaꞌtaj nim che, are kꞌu ri maj kꞌo rukꞌ kamaj na che ri nitzꞌ ri kꞌo rukꞌ.
26 Pia akawaambia, “Ufalme wa Mungu unafanana na mtu apandaye mbegu shambani.
Ri Jesús xubꞌij: Ri ajawarem rech ri Dios kajunumataj rukꞌ ri ajtikolobꞌ ri kuchikoj ri ijaꞌ pa ri ulew.
27 Akiisha kuzipanda, usiku na mchana, akiwa amelala au ameamka, mbegu huota na kukua pasipo yeye kujua ikuavyo.
Ri ajtikolobꞌ pune kawarik o man kawar taj, ri ijaꞌ chi paqꞌij chi chaqꞌabꞌ tajin kakꞌiyik. Pune jeriꞌ man retaꞌm ta kꞌut jas kubꞌan ri ijaꞌ che ukꞌiyem.
28 Udongo huifanya iote kuwa mche, halafu suke, kisha nafaka kamili kwenye suke.
Ri ijaꞌ kawachinik pa utukel: nabꞌe katuxar loq, kꞌa te riꞌ kakꞌiy loq ri ujolom, kꞌisbꞌal rech kakꞌiy loq ri uwach.
29 Lakini nafaka inapokuwa imekomaa, mara mkulima huingia shambani na mundu wa kuvunia, maana mavuno yamekuwa tayari.”
Are kutzir ri tikoꞌn, kaqꞌatik, rumal cher xopan ri qꞌij rech yakoj.
30 Akawaambia tena, “Tuufananishe Ufalme wa Mungu na nini? Au tutumie mfano gani ili kuueleza?
Xubꞌij xuqujeꞌ ri Jesús: ¿Jas rukꞌ kaqajunamaj wi ri ajawarem rech ri Dios? ¿Jas kꞌambꞌejabꞌal noꞌj kaqakoj chutzijoxik rij?
31 Ni kama punje ya haradali, ambayo ni mbegu ndogo sana kuliko mbegu zote zinazopandwa ardhini.
Kajunumataj rukꞌ jun uwach moxtansia. Nitzꞌ chikiwach konojel ri ijaꞌ are katikik.
32 Lakini ikishaota, hukua ikawa mmea mkubwa kuliko yote ya bustanini, ikawa na matawi makubwa hata ndege wa angani wanaweza kujenga viota kwenye matawi yake.”
Are kakꞌiy loq sibꞌalaj nim keꞌek, kux jun nimalaj cheꞌ chikiwach ri nikꞌaj e tikoꞌn chik. Nimaꞌq kebꞌe ri uqꞌabꞌ, chilaꞌ kakibꞌan wi kisok ri aꞌwaj ri kerapinik.
33 Kwa mifano mingine mingi kama hii Yesu alinena nao neno lake, kwa kadiri walivyoweza kulielewa.
Rukꞌ jaljoj kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj xuya uchꞌobꞌik ri Jesús ri kꞌutuꞌn chike ri winaq. Jas na kꞌu ri xkwin ri kichomabꞌal chuchꞌobꞌik.
34 Hakusema nao neno lolote pasipo mfano. Lakini alipokuwa na wanafunzi wake, aliwafafanulia kila kitu.
Rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj xubꞌij chike ri winaq ronojel ri jastaq. Are xaq xwi ri utijoxelabꞌ e kꞌo rukꞌ, xubꞌij chike jas jeꞌ kel kubꞌij ri kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj.
35 Siku hiyo ilipokaribia jioni, aliwaambia wanafunzi wake, “Tuvukeni twende mpaka ngʼambo.”
Chaqꞌabꞌ che ri qꞌij riꞌ xubꞌij ri Jesús chike ri utijoxelabꞌ: Chujqꞌax chꞌaqaꞌp.
36 Wakauacha ule umati wa watu, na wakamchukua vile alivyokuwa kwenye mashua. Palikuwa pia na mashua nyingine nyingi pamoja naye.
Ri tijoxelabꞌ xeꞌl bꞌik kukꞌ ri winaq, xebꞌek rukꞌ ri Jesús pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ ri jaꞌ, e kꞌo chi nikꞌaj winaq xaqꞌan bꞌik pa nikꞌaj taq jukubꞌ chik, xebꞌe kukꞌ.
37 Kukawa na dhoruba kali, nayo mawimbi yakaipiga ile mashua hata ikawa karibu kujaa maji.
Are e kꞌo chi puꞌwiꞌ ri plo, xwaꞌjil aqꞌanoq jun nimalaj kyaqiqꞌal jabꞌ, ri jaꞌ xuchapleꞌj okem pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal karaj kasach kanoq chuxeꞌ ri plo.
38 Yesu alikuwa katika shetri, akiwa analala juu ya mto. Wanafunzi wake wakamwamsha, wakamwambia, “Mwalimu, hujali kama tunazama?”
Ri Jesús tajin kawarik pa ri kꞌisbꞌal tꞌuyulibꞌal ri kꞌo pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal, ri e tijoxelabꞌ aninaq xkikꞌasuj xkibꞌij che: ¡Ajtij! ¿la man kil la chi raj kujkamik?
39 Akaamka, akaukemea ule upepo, akayaambia yale mawimbi, “Uwe kimya! Tulia!” Ule upepo ukatulia, kukawa shwari kabisa.
Xwaꞌjilik ri Jesús, xuyaj ri kyaqiqꞌ, kꞌa te riꞌ xubꞌij che ri plo: Chatuxlanoq. Ri plo xjoriꞌk xuta chꞌabꞌexik.
40 Yesu akawaambia wanafunzi wake, “Kwa nini mnaogopa hivyo? Je, bado hamna imani?”
Ri Jesús xuta chike ri utijoxelabꞌ: ¿Jas che sibꞌalaj kixiꞌj iwibꞌ? ¿Maj ikojobꞌal?
41 Nao wakawa wameogopa sana, wakaulizana, “Ni nani huyu ambaye hata upepo na mawimbi vinamtii?”
Ri tijoxelabꞌ sibꞌalaj xkixiꞌj kibꞌ kakibꞌij chibꞌil taq kibꞌ: ¿Jachin we achi riꞌ, ri plo rachiꞌl ri kyaqiqꞌ keniman che?
