Luka 8
1 Baada ya haya Yesu alikwenda, akawa anazunguka katika miji na vijiji akihubiri habari njema za Ufalme wa Mungu. Wale wanafunzi wake kumi na wawili walikuwa pamoja naye,
Masigi matungda Jisuna Tengban Mapugi Ningthou leibakki Aphaba Pao sandoktuna sahar saharda amadi khunggang khunggangda chatlammi. Aduga tung-inba taranithoi adu Ibungoga loinarammi.
2 pia baadhi ya wanawake waliokuwa wametolewa pepo wachafu na kuponywa magonjwa. Miongoni mwao alikuwepo Maria Magdalene, aliyetolewa pepo wachafu saba;
Amasung lai phattaba changlambadagi amadi anaba singdagi Ibungona phahanbikhiba nupi khara haibadi phattaba thawai taret tanthokkhiba Magdalene hainasu koubi Mary,
3 Yoana mkewe Kuza, msimamizi wa nyumba ya watu wa nyumbani mwa Herode; Susana; na wengine wengi waliokuwa wakimhudumia kwa mali zao.
Herod-ki thabak pannaba Cuza-gi nupi Joanna, Susanna amadi atei nupisingsu Ibungoga loinarammi. Makhoina makhoi masagi leijaba maran mathumdagi Jisu amadi mahakki tung-inbasingbu mateng panglammi.
4 Umati mkubwa wa watu ulipokuwa ukija kwa Yesu kutoka kila mji, akawaambia mfano huu:
Amasung tongan tonganba saharsingdagi misingna Jisugi manakta laktuna mi chonna tillarabada, Ibungona makhoida pandam asi hairak-i,
5 “Mpanzi alitoka kwenda kupanda mbegu zake. Alipokuwa akitawanya mbegu, nyingine zilianguka kando ya njia; zikakanyagwa, nao ndege wa angani wakazila.
“Lou uba nupa amana maru hunba chatlammi. Amasung mahakna marusing adu loubukta asum hullakpada maru kharana lambida tare aduga madu misingna khongna netkhaire amasung atiyagi ucheksingnasu chakthokle.
6 Mbegu nyingine zilianguka penye miamba, nazo zilipoota, hiyo mimea ikakauka kwa kukosa unyevu.
Maru kharana nung marakta tare aduga madu hek hourakpaga ising inin leitabana thuna kangsille.
7 Nazo mbegu nyingine zilianguka kwenye miiba, nayo ile miiba ikakua pamoja nazo, na kuisonga hiyo mimea.
Maru kharana tingkang pambi marakta tare aduga tingkhang pambising aduna maduga loinana houminnaraktuna madubu namhatle.
8 Mbegu nyingine zilianguka kwenye udongo mzuri. Zikaota na kuzaa mara mia moja zaidi ya mbegu alizopanda.” Baada ya kusema haya, Yesu akapaza sauti, akasema, “Mwenye masikio ya kusikia, na asikie.”
Atei marusing aduna leihao leiba leibak mathakta tare aduga hougatlaktuna thakhiba adugi saruk chama chama henna mahei yalle.” Amasung Ibungona masi hairaba tungda, khonjel houna hairak-i, “Tananaba nakhong panba mahak aduna tasanu.”
9 Wanafunzi wake wakamuuliza maana ya mfano huo.
Adudagi Ibungogi tung-inbasing aduna Ibungoda hanglak-i, “Pandam asigi wahanthok karino?”
10 Naye akasema, “Ninyi mmepewa kufahamu siri za Ufalme wa Mungu, lakini kwa wengine nazungumza kwa mifano, ili, “‘ingawa wanatazama, wasione; ingawa wanasikiliza, wasielewe.’
Maduda Ibungona khumlak-i, “Tengban Mapu leibakki athuppa adu nakhoidadi khanghanbire adubu ateisingdadi makhoina una una udanaba aduga tana tana khangdanaba eina pandam oina ngangle.”
11 “Maana ya mfano huu ni hii: Mbegu ni neno la Mungu.
“Pandam asigi wahanthokti asini: Maru adu Tengban Mapugi waheini.
12 Zile zilizoanguka kando ya njia ni wale ambao husikia neno, naye ibilisi anakuja na kuliondoa neno kutoka mioyoni mwao, ili wasije wakaamini na kuokoka.
Aduga lambida tariba marusing aduna Tengban Mapugi wa tarabasing aduni; adubu makhoina thajaduna kanbiba phangdanaba Devilna laktuna makhoigi thamoidagi Tengban Mapugi wa adu louthokhi.
13 Zile mbegu zilizoanguka kwenye mwamba ni wale ambao hulipokea neno kwa furaha wanapolisikia, lakini hawana mizizi. Wanaamini kwa muda mfupi, lakini wakati wa kujaribiwa huiacha imani.
Nunglakta taba marusing aduna Tengban Mapugi wa taraga haraona lousinbasing aduni, Adubu makhoigi marasingdu luna tadaba maramna makhoina matam khara thajaramlaga changyeng lakpa matamda hekta tukhi.
14 Zile mbegu zilizoanguka kwenye miiba ni mfano wa wale wanaosikia, lakini wanapoendelea husongwa na masumbufu ya maisha haya, utajiri na anasa, nao hawakui.
Tingkhang pambi marakta taba marusing aduna Tengban Mapugi wa tabasing aduni. Adubu punsigi langtaknaba, lanthum amadi punsigi harao nungaibana namhatkhi, amasung makhoigi maheidu keidoungeida heijing phade.
15 Lakini zile mbegu zilizoanguka kwenye udongo mzuri ni mfano wa wale ambao hulisikia neno la Mungu na kulishika kwa moyo mnyofu wa utiifu, nao kwa kuvumilia kwingi huzaa matunda.
Adubu leihao leiba leibak mathakta taba marusing adudi Tengban Mapugi wa adu taraga aphaba amasung haiba injaba thamoida madubu chetna thamjaduna mahei pandriba phaoba khanglibasing aduni.”
16 “Hakuna mtu awashaye taa na kuificha ndani ya gudulia au kuiweka mvunguni mwa kitanda. Badala yake, huiweka juu ya kinara, ili wale waingiao ndani waone mwanga.
“Mi kananasu thaomei than-gatlaga thumokna kupsinde nattraga kangkhada thamnade. Adubu manungda changlakpasing aduna mangal adu unanaba thaomei makhongda thaomei adu thammi.
17 Kwa maana hakuna jambo lolote lililofichika ambalo halitafichuliwa, wala lolote lililositirika ambalo halitajulikana na kuwekwa wazi.
“Maramdi phongdokloidaba arotpa karisu leite, aduga khangloidaba nattraga phongloidaba athuppa karisu leite.
18 Kwa hiyo, kuweni waangalifu mnavyosikia. Kwa maana yeyote aliye na kitu atapewa zaidi. Lakini yule asiye na kitu, hata kile anachodhani anacho atanyangʼanywa.”
“Maram aduna nakhoina karamna tabage haibadu cheksillu. Maramdi areiba mahak aduda henna pibigani aduga leitaba mangondagi mahakna leijei haina khanjaba khajiktang adu phaoba louthokkani.”
19 Wakati mmoja mama yake Yesu na ndugu zake walikuja kumwona, lakini hawakuweza kumfikia kwa sababu ya msongamano wa watu.
Adudagidi Jisugi mama amasung manaosingna mahakpu unaba laklammi, adubu miyam adugi maramna makhoina Ibungogi manakta changba ngamlamde.
20 Mtu mmoja akamwambia, “Mama yako na ndugu zako wako nje wanataka kukuona.”
Amasung kanagumba amana Ibungoda hairak-i, “Ibungogi ima amasung inaosingna Ibungobu unaningbagi mapanda leptuna leiri.”
21 Yesu akamjibu, “Mama yangu na ndugu zangu ni wale wote wanaolisikia neno la Mungu na kulifanya.”
Maduda Jisuna khumladuna makhoi pumnamak aduda hairak-i, “Tengban Mapugi wa taraga madubu inba makhoi adu eigi ima amasung ichil-inaosingni.”
22 Siku moja Yesu alipanda ndani ya mashua pamoja na wanafunzi wake, akawaambia, “Tuvukeni twende mpaka ngʼambo ya ziwa.” Nao wakaondoka.
Nongma Jisuna magi tung-inbasingda hairak-i, “Eikhoi pat asigi wangmada chatsi.” Adudagi makhoina hida kakhattuna hidu hondokle.
23 Hivyo walipokuwa wakienda, akalala usingizi. Dhoruba kali ikatokea mle ziwani, hata mashua ikawa inajaa maji, nao walikuwa katika hatari kubwa.
Amasung makhoina asum hi honduna lakpada Ibungo tumthakhirammi. Adudagi ikhang khanghoudana akanba nonglei nungsit ama pat aduda humjillakle amasung hi aduda ising hajillaktuna makhoi pumnamak yamna khudongthibada tarammi.
24 Wanafunzi wake wakamwendea na kumwamsha, wakisema, “Bwana, Bwana, tunaangamia!” Yeye akaamka, akaukemea ule upepo na yale mawimbi; dhoruba ikakoma, nako kukawa shwari.
Matamduda tung-inbasing aduna Ibungogi manakta laktuna mahakpu houdoktuna hairak-i, “Oja Ibungo, oja Ibungo! Eikhoi siba tare!” Maduda Ibungona hougatladuna nungsit amasung ithak ipom aduda lepnanaba yathang pirammi. Adudagi nonglei nungshit adu lepkhirammi amasung pumnamak tumin leikhirammi.
25 Akawauliza wanafunzi wake, “Imani yenu iko wapi?” Kwa woga na mshangao wakaulizana, “Huyu ni nani, ambaye anaamuru hata upepo na maji, navyo vikamtii?”
Aduga Ibungona tung-inbasing aduda hanglak-i, “Nakhoigi thajaba adu kadaino?” Maduda makhoina akiba amadi angakpaga loinana amaga amaga hangnarak-i, “Mahak asi karamba mino? Mahakna nungsit amadi ithak-ipomda phaoba yathang pi aduga makhoina mahakna haiba illi.”
26 Basi wakafika katika nchi ya Wagerasi, ambayo iko upande wa pili wa ziwa kutoka Galilaya.
Adudagi Jisu amadi mahakki tung-inbasingna Galilee ipak lanthoktuna Gerasa lamdamda laklammi.
27 Yesu aliposhuka kutoka mashua na kukanyaga ufuoni, alikutana na mtu mmoja wa mji ule aliyekuwa amepagawa na pepo mchafu, naye kwa muda mrefu alikuwa havai nguo wala kuishi nyumbani, bali aliishi makaburini.
Amasung Jisuna hidagi kangphalda kumthaba matam aduda sahar aduda leiba lai phattaba changba nupa amaga thengnarammi. Mahak matam kuinadagi maphi marol settana leirammi amasung mayumda leiramde. Adubu mahak mongphamsingda leirammi.
28 Alipomwona Yesu, alipiga kelele, akajitupa chini mbele yake na kusema kwa sauti kuu, “Una nini nami, Yesu, Mwana wa Mungu Aliye Juu Sana? Nakuomba, usinitese!”
Mahakna Jisubu hek ubaga kanna laoraduna Ibugogi khuyakhada tuthajaraga ahouba khonjelda hairak-i, “Jisu, Wangthoiraba Tengban Mapugi Macha, nangga eiga kari mari leinabage? Eina nangonda haijari, eibu awaba pibiganu.”
29 Wakati huo Yesu alikuwa amemwamuru yule pepo mchafu amtoke huyo mtu. Mara nyingi huyo pepo mchafu alimpagaa, na hata alipofungwa kwa minyororo mikono na miguu na kuwekwa chini ya ulinzi, alikata hiyo minyororo na kupelekwa na huyo pepo mchafu kwenda nyikani.
Mahakna asumna hairibasi Jisuna hanna phattaba thawai aduda mangondagi chatkhinaba yathang pibagi maramnani. Phattaba thawai aduna mahakpu kayarak hanna pharammi, aduga mahakpu phajinduna makhong makhut yotling phalang chanduna thamlabasu mahakna madu pumnamaktu thadatli aduga phattaba thawai aduna chingduna mahakpu lamhang tumhangda puthok-i.
30 Yesu akamuuliza, “Jina lako ni nani?” Akamjibu, “Legioni,” kwa kuwa alikuwa ameingiwa na pepo wachafu wengi mno.
Adudagi Jisuna mangonda hanglak-i, “Naming kari kou-i?” Maduda mahakna khumlak-i, “Tenggol kou-i.” Maramdi mangonda lai phattaba mayam ama changlammi.
Adudagi lai phattabasing aduna Ibungoda makhoibu makha naidaba komda chatnanaba yathang pibidanaba hanna hanna haijarammi. (Abyssos g12)
32 Palikuwa na kundi kubwa la nguruwe hapo likilisha kando ya kilima. Wale pepo wachafu wakamsihi Yesu awaruhusu wawaingie hao nguruwe, naye akawaruhusu.
Aduga yamlaba ok sanggu ama manak nakpa chingmai aduwaida machinjak chaduna leirammi. Amasung phattaba laising aduna Ibungoda makhoibu oksing aduda changhanbinaba haijare. Aduga maduda Ibungona yabire.
33 Wale pepo wachafu walipomtoka yule mtu, wakawaingia wale nguruwe, nalo kundi lote likateremkia gengeni kwa kasi, likatumbukia ziwani na kuzama.
Adudagi lai phattabasing aduna nupa adudagi thoraktuna oksing aduda changlammi amasung angamba chingmai adudagi patta chentharaklaga iraknaduna sire.
34 Wale watu waliokuwa wakichunga lile kundi la nguruwe walipoona yaliyotukia, wakakimbia, wakaeneza habari hizi mjini na mashambani.
Ok senbasing aduna thokkhiba thoudok adu ubada chenkhiduna saharsing amadi khul khulsingda pao adu talammi.
35 Nao watu wakatoka kwenda kujionea wenyewe yaliyotukia. Walipofika hapo alipokuwa Yesu, wakamkuta yule mtu aliyetokwa na pepo wachafu amekaa karibu na Yesu, akiwa amevaa nguo na mwenye akili timamu! Wakaogopa.
Aduga thoudok adu yengnaba misingna thoraklammi. Adudagi makhoina Jisugi manakta lakpa matamda lai phattaba changlambadagi thokkhraba nupa adu maphi settuna wakhal tana Jisugi khuyada phamduna leiba adu makhoina thengnarammi amasung maduda makhoi kirammi.
36 Wale walioyaona mambo hayo wakawaeleza watu wengine jinsi yule mtu aliyekuwa amepagawa na pepo wachafu alivyoponywa.
Amasung thoudok adubu uhouba mising aduna phattaba lai changba nupa aduna kamdouna phakhibage haibadu mising aduda tamlammi.
37 Ndipo watu wote wa nchi ile ya Wagerasi wakamwomba Yesu aondoke kwao, kwa sababu walikuwa wamejawa na hofu. Basi akaingia katika mashua, akaondoka zake.
Adudagi Gerasa-gi akoibada leiba miyam apumba aduna Jisuda mapham adu thadoktuna chatpikhinaba haijarammi, maramdi makhoi adukki matik kirammi. Maram aduna Jisuna hida tongladuna mapham adu thadoknaba touba matamda,
38 Yule mtu aliyetokwa na pepo wachafu akamsihi Yesu afuatane naye, lakini Yesu akamuaga, akamwambia:
Lai phattaba changlamba nupa aduna Jisuda haijarak-i, “Eihaksu Ibungoga loinana chatchage.” Adubu Jisuna asumna hairaduna nupa adu thakhirammi,
39 “Rudi nyumbani ukawaeleze mambo makuu Mungu aliyokutendea.” Kwa hiyo yule mtu akaenda, akatangaza katika mji wote mambo makuu ambayo Yesu alimtendea.
“Nahakna yumda handuna Tengban Mapuna nangonda kayada chaoba thabak toubikhre haibadu tamlu” Aduga nupa aduna chatkhraga Jisuna mangonda kayada chaoba thabak toubikhibage haibadu sahar sinba thungna tamlammi.
40 Basi Yesu aliporudi, umati mkubwa wa watu ukampokea kwa furaha, kwani walikuwa wakimngojea.
Jisuna patki wangmada halakpa matamda miyamna mabu haraona oklammi, maramdi makhoi pumnamakna Ibungobu ngaiduna leirammi.
41 Kisha mtu mmoja, jina lake Yairo, aliyekuwa kiongozi wa sinagogi, akaja na kuanguka miguuni mwa Yesu, akimwomba afike nyumbani kwake,
Adudagi maming Jairus kouba synagogue-ki luchingba ama laktuna Jisugi khuyada tuthajaduna mahakki yumda Ibungona lakpinaba haijarammi,
42 kwa kuwa binti yake wa pekee, mwenye umri wa miaka kumi na miwili, alikuwa anakufa. Yesu alipokuwa akienda, umati wa watu ukamsonga sana.
Maramdi mahakki chahi taranithoi surabi amata pokchabi machanupi sigadourammi. Aduga Jisuna lambida lakpada miyam aduna Ibungogi maikei khudingmakta yomsillammi.
43 Katika umati huo palikuwa na mwanamke mmoja aliyekuwa na tatizo la kutokwa damu kwa muda wa miaka kumi na miwili. Tena alikuwa amegharimia yote aliyokuwa nayo kwa ajili ya matibabu, wala hakuna yeyote aliyeweza kumponya.
Makhoisingdugi marakta chahi taranithoi chupna ee taduna naraklabi ama yaorammi. Mahakna laiyengba mi kaya amada mahakki leijaba pumanmak puthoktuna layenglurabasu kana amatana mahakpu phahanba ngamlamde.
44 Huyo mwanamke akaja kwa nyuma ya Yesu na kugusa upindo wa vazi lake. Mara kutokwa damu kwake kukakoma.
Amasung mahakna Ibungogi tungda laktuna Ibungogi phijida sokcharammi aduga khudak aduda mahakki ee taramba adu lepkhirammi.
45 Yesu akauliza, “Ni nani aliyenigusa?” Watu wote walipokana, Petro akasema, “Bwana, huu umati wa watu unakusonga na kukusukuma kila upande.”
Maduda Jisuna hanglak-i, “Kanana eingonda sokhibage?” Aduga pumnamakna sokte hairabada, Peter-na Ibungoda hairak-i, “Oja Ibungo, Mi pumnamakna Ibungoda omsinduna insinnabanani.”
46 Lakini Yesu akasema, “Kuna mtu aliyenigusa, kwa maana nimetambua kuwa nguvu zimenitoka.”
Adubu Jisuna hairak-i, “Kanagumba amana eibu sokkhre maramdi eingondagi panggal thokkhiba adu ei khangngi.”
47 Yule mwanamke alipofahamu ya kuwa hawezi kuendelea kujificha, alikuja akitetemeka, akaanguka miguuni mwa Yesu. Akaeleza mbele ya watu wote kwa nini alimgusa na jinsi alivyoponywa mara.
Adudagi nupi aduna lotpa yararoi haiba khanglabada tanik tanikna laklaga Ibungogi khuyada tuthajarammi. Aduga mahakna Ibungoda kari maramgidamak sokkhiba aduga kamdouna mahakki anabadu khudaktuda phakhibage haibadu miyam adugi mangda mahakna haidokle.
48 Basi Yesu akamwambia, “Binti, imani yako imekuponya. Nenda kwa amani.”
Maduda Ibungona mangonda hairak-i, “Ichanupi, Nanggi thajabana nahakpu phahanbire; ingthana chatcharo.”
49 Yesu alipokuwa bado anasema, akaja mtumishi kutoka nyumbani kwa Yairo, yule kiongozi wa sinagogi, kumwambia, “Binti yako amekwisha kufa. Usiendelee kumsumbua Mwalimu.”
Jisuna wa asi hairingei matamduda synagogue-ki luchingba Jairus-ki yumdagi paopuba mi ama laktuna Jairus-ta hairak-i, “Nahakki nachanupi sire, aduna oja Ibungobu amuk wahalluraganu.”
50 Yesu aliposikia jambo hili, akamwambia Yairo, “Usiogope. Amini tu, naye binti yako atapona.”
Hairiba adu tabada Jisuna Jairus-ta hairak-i, “Kiganu, thada thajou aduga mahakpu soidana phahanbigani.”
51 Walipofika nyumbani kwa Yairo, hakumruhusu mtu yeyote aingie ndani naye isipokuwa Petro, Yakobo na Yohana, pamoja na baba na mama wa yule binti.
Adudagi makhoina Jairus-ki yumda thunglabada, Jisuna Peter, John, Jacob amadi nupimacha adugi mama mapa nattana kana amatabu manungda changhallamde.
52 Wakati ule ule watu wote walikuwa wakilia na kuomboleza kwa ajili ya huyo binti. Yesu akawaambia, “Acheni kulia. Huyu binti hajafa, ila amelala.”
Aduga mi pumnamakna nupimacha adugidamak kaplammi amasung tengtha nawoirammi. Adubu Jisuna hairak-i, “Kapkanu, mahak siba natte, mahak tumlibani.”
53 Wao wakamcheka kwa dharau, wakijua kuwa amekwisha kufa.
Maduda makhoi pumnamakna mahak sire haiba khangbana Ibungobu noknarammi.
54 Yesu akamshika yule binti mkono na kuita, “Binti, amka!”
Adubu Jisuna mahakki makhuttu pairaduna houna hairak-i, “Nupimacha, hougatlu.”
55 Roho yake ikamrudia, naye akainuka mara moja. Akaamuru apewe kitu cha kula.
Maduda nupimacha adugi thawaidu amuk hallaktuna mahak khudak aduda lepkhatlakle. Adudagi Jisuna nupimacha aduda chananaba karigumba khara pinanaba makhoida hairammi.
56 Wazazi wake wakastaajabu sana, lakini Yesu akawakataza wasimwambie mtu yeyote juu ya yale yaliyotukia.
Amasung nupimacha adugi mama mapa adu ingak ngaklammi, adubu thokhiba thoudok adu mi kana amatada tamthoktanaba Ibungona makhoida yathang pirammi.
