Luka 8
1 Baada ya haya Yesu alikwenda, akawa anazunguka katika miji na vijiji akihubiri habari njema za Ufalme wa Mungu. Wale wanafunzi wake kumi na wawili walikuwa pamoja naye,
Tua zawkciang in, Jesus sia Pathian kumpingam lungdamna thupha son tu in khuapi le khua no sang ah nungzui sawmleni te taw pai hi,
2 pia baadhi ya wanawake waliokuwa wametolewa pepo wachafu na kuponywa magonjwa. Miongoni mwao alikuwepo Maria Magdalene, aliyetolewa pepo wachafu saba;
Taciang natna a tatuam le doai ngilo vei na pan a damsak numei te, tua numei te sung ah, a sung pan doai sali a hawlkhiatsak Mary magdalene,
3 Yoana mkewe Kuza, msimamizi wa nyumba ya watu wa nyumbani mwa Herode; Susana; na wengine wengi waliokuwa wakimhudumia kwa mali zao.
Herod i neisa keam Chuza i zi Joanna, Susanna le a dang tampi te in amate neisa te taw Jesus paai uh hi.
4 Umati mkubwa wa watu ulipokuwa ukija kwa Yesu kutoka kila mji, akawaambia mfano huu:
Khua tatuam pan in mi tampi te Jesus kung ah hong ki kaikhop ciang in, thu sontena son a:
5 “Mpanzi alitoka kwenda kupanda mbegu zake. Alipokuwa akitawanya mbegu, nyingine zilianguka kando ya njia; zikakanyagwa, nao ndege wa angani wakazila.
Thaici poai khat thaici poai tu in pai hi: a poai ciang in, pawlkhat te lamlai ah tak hi; tate sia ki sikcil lel a, van a leang vacim te in ne siat hi.
6 Mbegu nyingine zilianguka penye miamba, nazo zilipoota, hiyo mimea ikakauka kwa kukosa unyevu.
Pawlkhat te sia suang tung ah tak a; a po zawkpociang ngawtak pai hi, banghangziam cile lei hing ngawl hang a hihi.
7 Nazo mbegu nyingine zilianguka kwenye miiba, nayo ile miiba ikakua pamoja nazo, na kuisonga hiyo mimea.
Thaici pawlkhat te sia lingphung sung ah tak hi; ling te taw khangkhawm a, ling te in deapcip hi.
8 Mbegu nyingine zilianguka kwenye udongo mzuri. Zikaota na kuzaa mara mia moja zaidi ya mbegu alizopanda.” Baada ya kusema haya, Yesu akapaza sauti, akasema, “Mwenye masikio ya kusikia, na asikie.”
A dang te sia leipha na mun ah tak a, po in a se zakhat in khang hi. Taciang hi thu te a son zawkciang in, Zak natu bil nei theampo in za ta uh hen, ci au hi.
9 Wanafunzi wake wakamuuliza maana ya mfano huo.
Taciang a nungzui te in, hi sontena a khiakna bang ziam? ci in dong hi.
10 Naye akasema, “Ninyi mmepewa kufahamu siri za Ufalme wa Mungu, lakini kwa wengine nazungumza kwa mifano, ili, “‘ingawa wanatazama, wasione; ingawa wanasikiliza, wasielewe.’
Jesus in, Pathian kumpingam thuku te heak thei na note tung ah hong ki pia zo hi: ahihang ngualdang te tung ah sontena te bek taw ki son tu hi; en napi mu ngawl tu uh hi, ngai na pi tel tuan ngawl tu uh hi.
11 “Maana ya mfano huu ni hii: Mbegu ni neno la Mungu.
Hi sontena sia hibang a hihi: thaici sia Pathian kammal a hihi.
12 Zile zilizoanguka kando ya njia ni wale ambao husikia neno, naye ibilisi anakuja na kuliondoa neno kutoka mioyoni mwao, ili wasije wakaamini na kuokoka.
Lampi ah a tak thaici sia Pathian kammal za napi, um in ngupna a nga thei ngawl natu in, doaimangpa hongpai a amate thinsung pan in Pathian kammal te laksak siat hi.
13 Zile mbegu zilizoanguka kwenye mwamba ni wale ambao hulipokea neno kwa furaha wanapolisikia, lakini hawana mizizi. Wanaamini kwa muda mfupi, lakini wakati wa kujaribiwa huiacha imani.
Suang tung ah a tak thaici te sia, Pathian kammal za a, lungdam in sang napi, zung a nei ngawl hang in tawmvei sung um a, ze-etna hun ciang pukkik pai hi.
14 Zile mbegu zilizoanguka kwenye miiba ni mfano wa wale wanaosikia, lakini wanapoendelea husongwa na masumbufu ya maisha haya, utajiri na anasa, nao hawakui.
Lingphung sung a tak thaici te sia, Pathian kammal za napi, leitung thinngimna, hauna le lungkimna te in deap cip a, nga pha nga zo ngawl hi.
15 Lakini zile mbegu zilizoanguka kwenye udongo mzuri ni mfano wa wale ambao hulisikia neno la Mungu na kulishika kwa moyo mnyofu wa utiifu, nao kwa kuvumilia kwingi huzaa matunda.
Ahihang leipha na a tak thaici te sia, Pathian kammal a zak uh ciang in, thinsung pha le thuman taw Pathian kammal za a, keamcing ahikom thuakna taw nga pha a nga te a hihi.
16 “Hakuna mtu awashaye taa na kuificha ndani ya gudulia au kuiweka mvunguni mwa kitanda. Badala yake, huiweka juu ya kinara, ili wale waingiao ndani waone mwanga.
Kuama in khuaimei a det uh ciang in khum taw sin ngei ngawl a, lupna nuai ah zong koi ngei ngawl hi; ahihang innsung a tum te in a vaangtang a mu thei natu in meidet na munsang ah koi hi.
17 Kwa maana hakuna jambo lolote lililofichika ambalo halitafichuliwa, wala lolote lililositirika ambalo halitajulikana na kuwekwa wazi.
Banghangziam cile a kilang ngawl tu in sealcip thei om ngawl a; heak ngawl tu le ki thethang ngawl tu in phual thei na zong om ngawl hi.
18 Kwa hiyo, kuweni waangalifu mnavyosikia. Kwa maana yeyote aliye na kitu atapewa zaidi. Lakini yule asiye na kitu, hata kile anachodhani anacho atanyangʼanywa.”
Tua ahikom na thu zak uh te kidawm vun, banghangziam cile a kuamapo a nei te ki pia tu a; a nei ngawl khatpo zong a nei bang in a ngaisut te ki laksak vet lai tu hi, ci hi.
19 Wakati mmoja mama yake Yesu na ndugu zake walikuja kumwona, lakini hawakuweza kumfikia kwa sababu ya msongamano wa watu.
Jesus a nu le a suapui te hongpai uh ahihang, mi tamlei ahikom a kung ah pai thei ngawl hi.
20 Mtu mmoja akamwambia, “Mama yako na ndugu zako wako nje wanataka kukuona.”
Mi khat in Jesus kung ah, na nu le na suapui te nangma taw ki mu nuam in a puasang ah ding hi, ci in son hi.
21 Yesu akamjibu, “Mama yangu na ndugu zangu ni wale wote wanaolisikia neno la Mungu na kulifanya.”
Taciang Jesus in amate tung ah, Pathian thu ngai in, a seam te sia ka nu le ka suapui te a hi uh hi, ci in zo kik hi.
22 Siku moja Yesu alipanda ndani ya mashua pamoja na wanafunzi wake, akawaambia, “Tuvukeni twende mpaka ngʼambo ya ziwa.” Nao wakaondoka.
Nikhat Jesus a nungzui te taw ngunkuang sung ah to uh a: amate tung ah, Tuili ngalkhat ah pai tawng, ci hi. Taciang ngunkuang taw pai tek uh hi.
23 Hivyo walipokuwa wakienda, akalala usingizi. Dhoruba kali ikatokea mle ziwani, hata mashua ikawa inajaa maji, nao walikuwa katika hatari kubwa.
Ahihang ngunkuang taw a pai uh laitak in Jesus mu hi: tuili tung ah huipi suangval hong va hi; taciang ngunkuang sung ah tuidim in, a lauhuai mama dinmun hong theng hi.
24 Wanafunzi wake wakamwendea na kumwamsha, wakisema, “Bwana, Bwana, tunaangamia!” Yeye akaamka, akaukemea ule upepo na yale mawimbi; dhoruba ikakoma, nako kukawa shwari.
Nungzui te Jesus kung pai in phong a, Topa, Topa, bo cip khu hi, ci uh hi. Jesus hong tho a, huipi le tuihual te tei hi: taciang amate thim uh a, dai dide hi.
25 Akawauliza wanafunzi wake, “Imani yenu iko wapi?” Kwa woga na mshangao wakaulizana, “Huyu ni nani, ambaye anaamuru hata upepo na maji, navyo vikamtii?”
Jesus in amate tung ah, Na upna uh kongsung ziam? ci hi. Taciang amate lau le lamdangsa in, hisia pa sia bangbang mihing ziam! banghangziam cile ama in huipi le tui te thupia a, a thu ni uh hi, ci in khat le khat kikum uh hi.
26 Basi wakafika katika nchi ya Wagerasi, ambayo iko upande wa pili wa ziwa kutoka Galilaya.
Taciang amate sia Galilee ngalkhat, Gadarenes ngam ah hong theng uh hi.
27 Yesu aliposhuka kutoka mashua na kukanyaga ufuoni, alikutana na mtu mmoja wa mji ule aliyekuwa amepagawa na pepo mchafu, naye kwa muda mrefu alikuwa havai nguo wala kuishi nyumbani, bali aliishi makaburini.
Jesus tuihui ah hong kato ciang in, doai a vei zawk a ngei mama zo khat taw ki si uh hi, ama sia puansil ngawl in, inn zong om ngei ngawl a, than sung bebek ah om hi.
28 Alipomwona Yesu, alipiga kelele, akajitupa chini mbele yake na kusema kwa sauti kuu, “Una nini nami, Yesu, Mwana wa Mungu Aliye Juu Sana? Nakuomba, usinitese!”
Jesus a mu ciang in, au a, a mai ah bok in, taciang aw ngingtak taw, Jesus, nang a sangbel Pathian Tapa, nang taw bang kisaina nei hi ziam? hong vawtsia heak in, hesuak kong ngen hi, ci hi.
29 Wakati huo Yesu alikuwa amemwamuru yule pepo mchafu amtoke huyo mtu. Mara nyingi huyo pepo mchafu alimpagaa, na hata alipofungwa kwa minyororo mikono na miguu na kuwekwa chini ya ulinzi, alikata hiyo minyororo na kupelekwa na huyo pepo mchafu kwenda nyikani.
Banghangziam cile Jesus in tha-nin sia mihing sung pan pusuak tu in thu pia zo hi. Tamvei mama doai ngilo in ama man hi: taciang ama sia saikhau le thikkhau taw hen uh ahihang; a hen nate bottan in, doai ngilo in duisung ah paisak hi.
30 Yesu akamuuliza, “Jina lako ni nani?” Akamjibu, “Legioni,” kwa kuwa alikuwa ameingiwa na pepo wachafu wengi mno.
Jesus in, Na min kua ziam? ci in dong hi, ama in ka min sia Legion, hi ci hi: banghangziam cile doai ngilo tam mama a sung ah tum hi.
Doai ngilo te in Jesus kung ah, dum thukpi sung ah a hawlkhiat ngawl natu in ngen hi. (Abyssos g12)
32 Palikuwa na kundi kubwa la nguruwe hapo likilisha kando ya kilima. Wale pepo wachafu wakamsihi Yesu awaruhusu wawaingie hao nguruwe, naye akawaruhusu.
Mualtung ah vokhon tam mama anne in om hi: taciang doai ngilo te in Jesus tung ah vokhon sung ah tumsak natu in ngen uh a, Jesus in tumsak hi.
33 Wale pepo wachafu walipomtoka yule mtu, wakawaingia wale nguruwe, nalo kundi lote likateremkia gengeni kwa kasi, likatumbukia ziwani na kuzama.
Tua pa sung pan in doai ngilo te pusuak a, vokhon sung ah tum hi: vokhon te sia liang pan ki nuntaw suk in tuili sung ah tuita in thi siat hi.
34 Wale watu waliokuwa wakichunga lile kundi la nguruwe walipoona yaliyotukia, wakakimbia, wakaeneza habari hizi mjini na mashambani.
Vokcing te in thupiang teng a mu uh ciang, tai uh a, tua thu khuasung le khuano tatuam te ah son hi.
35 Nao watu wakatoka kwenda kujionea wenyewe yaliyotukia. Walipofika hapo alipokuwa Yesu, wakamkuta yule mtu aliyetokwa na pepo wachafu amekaa karibu na Yesu, akiwa amevaa nguo na mwenye akili timamu! Wakaogopa.
Tua thupiang en tu in mi tampi pusuak uh a; Jesus kung ah hongpai uh hi, taciang a sung pan doai ngilo a pusuak pa nik le puan sil in, thinsung man in Jesus peang kung ah a to a mu uh ciang in, lau tek mama uh hi.
36 Wale walioyaona mambo hayo wakawaeleza watu wengine jinsi yule mtu aliyekuwa amepagawa na pepo wachafu alivyoponywa.
Tua pa a mu uh ciang in doai ngilo vei in a thin-am pa a damkik na thu ngualdang te son uh hi.
37 Ndipo watu wote wa nchi ile ya Wagerasi wakamwomba Yesu aondoke kwao, kwa sababu walikuwa wamejawa na hofu. Basi akaingia katika mashua, akaondoka zake.
Tasiaciang Gadarenes ngam le a kiimkot a om mihonpi theampo in amate kung pan pusuak tu in ngen uh hi; banghangziam cile amate lau mama uh hi: taciang Jesus sia ngunkuang sung ah to a, cia kik hi.
38 Yule mtu aliyetokwa na pepo wachafu akamsihi Yesu afuatane naye, lakini Yesu akamuaga, akamwambia:
A sung pan doai ngilo tampi a pusuak pa in Jesus zui tu in ngen hi: ahihang Jesus in ama paisak a,
39 “Rudi nyumbani ukawaeleze mambo makuu Mungu aliyokutendea.” Kwa hiyo yule mtu akaenda, akatangaza katika mji wote mambo makuu ambayo Yesu alimtendea.
Na inn ah cia tan a, Pathian in nangma atu in na lianpi hong vawtsak te son in, ci hi. Tua pa zong pai a, Jesus in ama atu a vawtsak na lianpi te khuasung theampo ah tangko hi.
40 Basi Yesu aliporudi, umati mkubwa wa watu ukampokea kwa furaha, kwani walikuwa wakimngojea.
Jesus a heakkik ciang in, mite in lungdamtak in sang uh hi: banghangziam cile a vekpi in ama ngak tek uh hi.
41 Kisha mtu mmoja, jina lake Yairo, aliyekuwa kiongozi wa sinagogi, akaja na kuanguka miguuni mwa Yesu, akimwomba afike nyumbani kwake,
Taciang, en vun Jairus a kici, synagogue lampui khat hongpai hi: taciang a inn ah pai tu in a peang ah bok in thum hi.
42 kwa kuwa binti yake wa pekee, mwenye umri wa miaka kumi na miwili, alikuwa anakufa. Yesu alipokuwa akienda, umati wa watu ukamsonga sana.
Banghangziam cile a tanu neisun sia kum sawm le kum ni kiim hi a, thi dektak in zau hi. Ahihang Jesus a pai ciang in ngual in phul kheukho hi.
43 Katika umati huo palikuwa na mwanamke mmoja aliyekuwa na tatizo la kutokwa damu kwa muda wa miaka kumi na miwili. Tena alikuwa amegharimia yote aliyokuwa nayo kwa ajili ya matibabu, wala hakuna yeyote aliyeweza kumponya.
Tuate sung ah numei khat kum sawm le kum ni sung thisuak in a nei theampo syavuan te tung ah zangsiat napi, kuama in damsak thei ngawl hi.
44 Huyo mwanamke akaja kwa nyuma ya Yesu na kugusa upindo wa vazi lake. Mara kutokwa damu kwake kukakoma.
Jesus nung pan pai in, a puan mong dawn a tham pociang, a thisuak tawlnga hi.
45 Yesu akauliza, “Ni nani aliyenigusa?” Watu wote walipokana, Petro akasema, “Bwana, huu umati wa watu unakusonga na kukusukuma kila upande.”
Taciang Jesus in, Kua na hong tham nu ziam? ci hi. Mi theampo in nial uh a, Peter le a kung ah a om te in, Topa awng, mihonpi in hong phul kheukho in hong neng cip hi, banghang in, kua in hong tham nu ziam ci ni ziam? ci uh hi.
46 Lakini Yesu akasema, “Kuna mtu aliyenigusa, kwa maana nimetambua kuwa nguvu zimenitoka.”
Jesus in, Khat in hong tham hi: banghangziam cile ka sung pan in vangletna a pusuak hunlam he khi hi, ci hi.
47 Yule mwanamke alipofahamu ya kuwa hawezi kuendelea kujificha, alikuja akitetemeka, akaanguka miguuni mwa Yesu. Akaeleza mbele ya watu wote kwa nini alimgusa na jinsi alivyoponywa mara.
Numeinu in ki im thei ngawl tu hi, ci a tel ciang, huang vadil kawm in hongpai a, Jesus mai ah bok hi, mi theampo mai ah, banghang in Jesus tham ci le, thakhatthu in a dam na thu pualak hi.
48 Basi Yesu akamwambia, “Binti, imani yako imekuponya. Nenda kwa amani.”
Jesus in, Ka tanu awng, patau heak in: na upna in hong damsak zo hi; thinnuamtak in cia in, ci hi.
49 Yesu alipokuwa bado anasema, akaja mtumishi kutoka nyumbani kwa Yairo, yule kiongozi wa sinagogi, kumwambia, “Binti yako amekwisha kufa. Usiendelee kumsumbua Mwalimu.”
Taciang Jesus a pau laitak in, synagogue lampui pa inn pan khat hongpai a, na tanu thi zo hi; Syapa nawngkaisak nawn heak in, ci hi.
50 Yesu aliposikia jambo hili, akamwambia Yairo, “Usiogope. Amini tu, naye binti yako atapona.”
Ahihang Jesus in, tua thu za a, Lau heak in: um bek um in, taciang ama dam tu hi, ci in zo kik hi.
51 Walipofika nyumbani kwa Yairo, hakumruhusu mtu yeyote aingie ndani naye isipokuwa Petro, Yakobo na Yohana, pamoja na baba na mama wa yule binti.
Jesus tua inn a thet ciang in, Peter, James, John le patangno i nu le pa simngawl kuama innsung ah tumsak ngawl hi.
52 Wakati ule ule watu wote walikuwa wakilia na kuomboleza kwa ajili ya huyo binti. Yesu akawaambia, “Acheni kulia. Huyu binti hajafa, ila amelala.”
Mi theampo kap uh a, tua nu sia nasia tak in ka tek uh hi: ahihang Jesus in, Kap heak vun; ama thi ngawl hi, a mu hi, ci hi.
53 Wao wakamcheka kwa dharau, wakijua kuwa amekwisha kufa.
Numei no sia thi hi, ci he tek zo a hi uh man in Jesus selno in nuisan uh hi.
54 Yesu akamshika yule binti mkono na kuita, “Binti, amka!”
Jesus in a vekpi in pusuaksak siat hi, taciang numeino khut pan len in sam a, Tanu no, tho in, ci hi.
55 Roho yake ikamrudia, naye akainuka mara moja. Akaamuru apewe kitu cha kula.
Tasiaciang a thaa hong heakkik a, thakhatthu in thokik hi: taciang Jesus in, an pia tu in thupia hi.
56 Wazazi wake wakastaajabu sana, lakini Yesu akawakataza wasimwambie mtu yeyote juu ya yale yaliyotukia.
Taciang a nu le a pa te in lamdangsa mama hi: ahihang Jesus in a sep thu kuama tung son ngawl tu in vaitha hi.
