Luka 7
1 Baada ya Yesu kumaliza kusema haya yote watu wakiwa wanamsikiliza, akaingia Kapernaumu.
Əysa kɵpqilikkǝ bu sɵzlǝrning ⱨǝmmisini ⱪilip bolƣandin keyin, Kǝpǝrnaⱨum xǝⱨirigǝ [ⱪayta] kirdi.
2 Mtumishi wa jemadari mmoja wa Kirumi, ambaye bwana wake alimthamini sana, alikuwa mgonjwa sana karibu kufa.
U yǝrdǝ mǝlum bir yüzbexining ǝtiwarliⱪ ⱪuli eƣir kesǝl bolup, sǝkratta yatatti.
3 Jemadari huyo aliposikia habari za Yesu, aliwatuma wazee wa Kiyahudi kwake, wakamwomba aje kumponya mtumishi wa huyo jemadari.
Yüzbexi Əysaning hǝwirini anglap, birnǝqqǝ Yǝⱨudiy aⱪsaⱪalni uning yeniƣa berip, uning kelip ⱪulini ⱪutⱪuzuxi üqün ɵtünüxkǝ ǝwǝtti.
4 Wale wazee walipofika kwa Yesu, wakamsihi sana amsaidie yule jemadari wakisema, “Mtu huyu anastahili wewe umfanyie jambo hili,
Ular Əysaning aldiƣa kǝlgǝndǝ uningƣa: — Bu ixni tiligüqi bolsa, tilikini ijabǝt ⱪilixingizƣa ⱨǝⱪiⱪǝtǝn ǝrziydiƣan adǝm.
5 kwa sababu analipenda taifa letu tena ametujengea sinagogi.”
Qünki u bizning [Yǝⱨudiy] elimizni yahxi kɵridu wǝ ⱨǝtta biz üqün bir sinagogmu selip bǝrdi, — dǝp jiddiy ⱪiyapǝttǝ ɵtünüxti.
6 Hivyo Yesu akaongozana nao, lakini alipokuwa hayuko mbali na nyumbani, yule jemadari akatuma rafiki zake kumwambia Yesu, “Bwana, usijisumbue, kwani mimi sistahili wewe kuingia chini ya dari yangu.
Əysa ular bilǝn billǝ bardi. Biraⱪ ɵyigǝ az ⱪalƣanda, yüzbexi Əysaning aldiƣa birnǝqqǝ dostini ǝwǝtip uningƣa mundaⱪ degüzdi: — «Tǝⱪsir, ɵzlirini awarǝ ⱪilmisila, ɵzlirining torusumning astiƣa kelixlirigǝ ǝrzimǝymǝn.
7 Ndiyo maana sikujiona hata ninastahili kuja kwako wewe. Lakini sema neno tu, naye mtumishi wangu atapona.
Xunga ɵzümnimu silining aldiliriƣa berixⱪa layiⱪ ⱨesablimidim. Sili pǝⱪǝt bir eƣiz sɵz ⱪilip ⱪoysila, ⱪulum saⱪiyip ketidu.
8 Kwa kuwa mimi mwenyewe ni mtu niliyewekwa chini ya mamlaka, nikiwa na askari chini yangu. Nikimwambia huyu, ‘Nenda,’ yeye huenda; na mwingine nikimwambia, ‘Njoo,’ yeye huja. Nikimwambia mtumishi wangu, ‘Fanya hivi,’ yeye hufanya.”
Qünki mǝnmu baxⱪa birsining ⱨoⱪuⱪi astidiki adǝmmǝn, ⱪol astimdimu lǝxkǝrlirim bar. Birigǝ bar desǝm baridu, birigǝ kǝl desǝm, kelidu; ⱪulumƣa bu ixni ⱪil desǝm, u xu ixni ⱪilidu».
9 Yesu aliposikia maneno haya, alishangazwa naye sana. Akaugeukia ule umati wa watu uliokuwa unamfuata, akawaambia, “Sijaona imani kubwa namna hii hata katika Israeli.”
Əysa bu gǝpni anglap [yüzbexiƣa] tǝǝjjüblǝndi. U burulup kǝynigǝ ǝgǝxkǝn halayiⱪⱪa: Dǝrwǝⱪǝ, ⱨǝtta Israildimu bundaⱪ zor ixǝnqni tapalmiƣanidim! — dedi.
10 Nao wale watu waliokuwa wametumwa kwa Yesu waliporudi nyumbani walimkuta yule mtumishi amepona.
Yüzbexi ǝwǝtkǝn kixilǝr ⱪaytip barƣanda, kesǝl bolƣan ⱪulning sǝllimaza saⱪayƣanliⱪini kɵrdi.
11 Baadaye kidogo, Yesu alikwenda katika mji mmoja ulioitwa Naini. Nao wanafunzi wake na umati mkubwa wa watu walikwenda pamoja naye.
Bu ixtin keyin u Nain degǝn bir xǝⱨǝrgǝ bardi. Uning muhlisliri wǝ yǝnǝ top-top kixilǝr uningƣa ǝgixip mangdi.
12 Alipokaribia lango la mji, alikutana na watu waliokuwa wamebeba maiti wakitoka nje ya mji. Huyu aliyekufa alikuwa mwana pekee wa mwanamke mjane. Umati mkubwa wa watu wa mji ule ulikuwa pamoja na huyo mwanamke.
U xǝⱨǝr ⱪowuⱪiƣa yeⱪinlaxⱪanda, mana kixilǝr jinaza kɵtürüp qiⱪiwatⱪanidi. Ɵlgüqi anisining yǝkkǝ-yeganǝ oƣli idi, uning üstigǝ anisi tul ayal idi. Xǝⱨǝrdin qong bir top adǝm ayalƣa ⱨǝmraⱨ bolup qiⱪⱪanidi.
13 Bwana Yesu alipomwona yule mjane, moyo wake ulimhurumia, akamwambia, “Usilie.”
Rǝb uni kɵrüp, uningƣa iqini aƣritip: — Yiƣlimiƣin, — dedi.
14 Kisha akasogea mbele akaligusa lile jeneza na wale waliokuwa wamelibeba wakasimama kimya. Akasema, “Kijana, nakuambia inuka.”
Xuning bilǝn u ɵtüp, tawutⱪa ⱪolini tǝgküziwidi, tawut kɵtürgǝnlǝr tohtidi. U: — Yigit, sanga eytimǝn, oyƣan! — dedi.
15 Yule aliyekuwa amekufa akaketi akaanza kuongea, naye Yesu akamkabidhi kwa mama yake.
Ɵlgüqi bolsa ruslinip tik olturdi wǝ gǝp ⱪilixⱪa baxlidi. [Əysa] uni anisiƣa tapxurup bǝrdi.
16 Watu wote wakajawa na hofu ya Mungu, nao wakamtukuza Mungu wakisema, “Nabii mkuu ametokea miongoni mwetu, Mungu amekuja kuwakomboa watu wake.”
Ⱨǝmmǝylǝnni ⱪorⱪunq besip, ular Hudani uluƣlap: — «Arimizda uluƣ bir pǝyƣǝmbǝr turƣuzuldi!» wǝ «Huda Ɵz hǝlⱪini yoⱪlap kǝldi!» — deyixti.
17 Habari hizi za mambo aliyoyafanya Yesu zikaenea Uyahudi wote na sehemu zote za jirani.
Uning toƣrisidiki bu hǝwǝr pütün Yǝⱨudiyǝ zemini wǝ ǝtraptiki rayonlarƣa tarⱪilip kǝtti.
18 Wanafunzi wa Yohana Mbatizaji wakamweleza Yohana mambo haya yote. Hivyo Yohana akawaita wanafunzi wake wawili
Yǝⱨyaning muhlisliri ǝmdi bu barliⱪ ixlarning hǝwirini uningƣa yǝtküzdi. Yǝⱨya muhlisliridin ikkiylǝnni ɵzigǝ qaⱪirip,
19 na kuwatuma kwa Bwana ili kumuuliza, “Wewe ndiye yule aliyekuwa aje, au tumngojee mwingine?”
Ularni Əysaning aldiƣa ǝwǝtip: «Kelixi muⱪǝrrǝr zat ɵzüngmu, yaki baxⱪa birsini kütüximiz kerǝkmu?» dǝp sorap kelixkǝ ǝwǝtti.
20 Wale watu walipofika kwa Yesu wakamwambia, “Yohana Mbatizaji ametutuma tukuulize, ‘Wewe ndiye yule aliyekuwa aje, au tumngojee mwingine?’”
Ular Əysaning aldiƣa berip: — Qɵmüldürgüqi Yǝⱨya bizni sǝndin: «Kelixi muⱪǝrrǝr zat ɵzüngmu, yaki baxⱪa birsini kütüximiz kerǝkmu?» dǝp sorap kelixkǝ yeningƣa ǝwǝtti — dedi.
21 Wakati huo huo, Yesu aliwaponya wengi waliokuwa na magonjwa, maradhi na pepo wachafu, na pia akawafungua vipofu wengi macho wakapata kuona.
Dǝl xu waⱪitta [Əysa] aƣriⱪ-silaⱪ wǝ kesǝl-waba basⱪan wǝ yaman roⱨlar qaplaxⱪan nurƣun kixilǝrni saⱪaytti wǝ nurƣun ⱪariƣularni kɵridiƣan ⱪildi.
22 Hivyo akawajibu wale wajumbe, “Rudini mkamwambie Yohana yote mnayoyaona na kuyasikia: Vipofu wanapata kuona, viwete wanatembea, wenye ukoma wanatakaswa, viziwi wanasikia, wafu wanafufuliwa na maskini wanahubiriwa habari njema.
Xuning bilǝn u [Yǝⱨyaning muhlisliriƣa]: — Silǝr ⱪaytip berip, Yǝⱨyaƣa ɵz angliƣan wǝ kɵrgǝnliringlar toƣruluⱪ hǝwǝr yǝtküzüp — «Korlar kɵrǝlǝydiƣan wǝ tokurlar mangalaydiƣan boldi, mahaw kesili bolƣanlar saⱪaytildi, gaslar angliyalaydiƣan boldi, ɵlgǝnlǝrmu tirildürüldi wǝ kǝmbǝƣǝllǝrgǝ hux hǝwǝr jakarlandi» — dǝp eytinglar.
23 Amebarikiwa mtu yule asiyechukizwa na mimi.”
[Uningƣa yǝnǝ]: «Mǝndin gumanlanmay putlixip kǝtmigǝn kixi bolsa bǝhtliktur!» dǝp ⱪoyunglar, — dedi.
24 Wajumbe wa Yohana walipoondoka, Yesu akaanza kusema na makutano kuhusu Yohana Mbatizaji. Akawauliza, “Mlipokwenda kule nyikani, mlikwenda kuona nini? Je, ni unyasi ukipeperushwa na upepo?
Yǝⱨyaning ǝlqiliri kǝtkǝndin keyin, u top-top adǝmlǝrgǝ Yǝⱨya toƣruluⱪ sɵz eqip: — «Silǝr [burun Yǝⱨyani izdǝp] qɵlgǝ barƣininglarda, zadi nemini kɵrgili bardinglar? Xamalda yǝlpünüp turƣan ⱪomuxnimu?
25 Kama sivyo, mlikwenda kuona nini basi? Mtu aliyevaa mavazi ya kifahari? La hasha, watu wanaovaa mavazi ya kifahari na kuishi maisha ya anasa wako katika majumba ya kifalme.
Yaki esil kiyim kiygǝn bir ǝrbabnimu? Mana, esil kiyimlǝrni kiygǝn, ǝyx-ixrǝt iqidǝ yaxaydiƣanlar padixaⱨlarning ordiliridin tepiliduƣu!
26 Lakini mlikwenda kuona nini? Mlikwenda kumwona nabii? Naam, nawaambia, yeye ni zaidi ya nabii.
Əmdi silǝr nemǝ kɵrgili bardinglar? Bir pǝyƣǝmbǝrnimu? Durus, ǝmma mǝn xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, [bu bolsa] pǝyƣǝmbǝrdinmu üstün bir bolƣuqidur.
27 Huyu ndiye ambaye habari zake zimeandikwa: “‘Tazama, nitamtuma mjumbe wangu mbele yako, atakayetengeneza njia mbele yako.’
Qünki [muⱪǝddǝs yazmilardiki]: — «Mana, yüz aldingƣa ǝlqimni ǝwǝtimǝn; U sening aldingda yolungni tǝyyarlaydu» — dǝp yezilƣan sɵz mana dǝl uning toƣrisida yezilƣandur.
28 Nawaambia, miongoni mwa wale waliozaliwa na wanawake, hakuna aliye mkuu kuliko Yohana. Lakini yeye aliye mdogo kabisa katika Ufalme wa Mungu ni mkuu kuliko Yohana.”
Qünki mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, ayallardin tuƣulƣanlar arisida Yǝⱨyadinmu uluƣi yoⱪ; ǝmma Hudaning padixaⱨliⱪidiki ǝng kiqik bolƣinimu uningdin uluƣ turidu
29 (Watu wote hata watoza ushuru waliposikia maneno ya Yesu, walikubali kwamba mpango wa Mungu ni haki, maana walikuwa wamebatizwa na Yohana.
(ǝmdi [Yǝⱨyani] angliƣan puⱪralar, ⱨǝtta bajgirlarmu Hudaning yolini toƣra dǝp Yǝⱨyaning qɵmüldürüxi bilǝn qɵmüldürülgǝnidi.
30 Lakini Mafarisayo na wataalamu wa sheria walikataa mpango wa Mungu kwao kwa kutokubali kubatizwa na Yohana.)
Lekin Pǝrisiylǝr wǝ Tǝwratxunaslar Yǝⱨyaning qɵmüldürüxini ⱪobul ⱪilmay, Hudaning ɵzlirigǝ bolƣan mǝⱪsǝt-iradisini qǝtkǝ ⱪaⱪⱪanidi).
31 Yesu akawauliza, “Niwafananishe na nini watu wa kizazi hiki? Wanafanana na nini?
Lekin bu zamanning kixilirini zadi kimlǝrgǝ ohxitay? Ular kimlǝrgǝ ohxaydu?
32 Wao ni kama watoto waliokaa sokoni wakiitana wao kwa wao, wakisema: “‘Tuliwapigia filimbi, lakini hamkucheza; tuliwaimbia nyimbo za maombolezo, lakini hamkulia.’
Ular huddi rǝstǝ-bazarlarda olturuwelip, bir-birigǝ: «Biz silǝrgǝ sunay qelip bǝrsǝkmu, ussul oynimidinglar», «Matǝm pǝdisigǝ qelip bǝrsǝkmu, yiƣa-zar ⱪilmidinglar» dǝp [ⱪaⱪxaydiƣan tuturuⱪsiz] balilarƣa ohxaydu.
33 Kwa maana Yohana Mbatizaji alikuja, alikuwa hali mkate wala hanywi divai, nanyi mkasema, ‘Yeye ana pepo mchafu.’
Qünki Qɵmüldürgüqi Yǝⱨya kelip ziyapǝttǝ olturmaytti, [xarab] iqmǝytti. Xuning bilǝn silǝr: «Uningƣa jin qaplixiptu» deyixisilǝr.
34 Mwana wa Adamu alikuja akila na kunywa, nanyi mnasema: ‘Tazameni huyu mlafi na mlevi, rafiki wa watoza ushuru na “wenye dhambi.”’
Insan’oƣli bolsa kelip ⱨǝm yǝydu ⱨǝm iqidu wǝ mana silǝr: «Taza bir toymas wǝ mǝyhor ikǝn. U bajgirlar wǝ gunaⱨkarlarning dostidur» deyixisilǝr.
35 Nayo hekima huthibitishwa kuwa kweli na watoto wake wote.”
Lekin danaliⱪ bolsa ɵzining barliⱪ pǝrzǝntliri arⱪiliⱪ durus dǝp tonulidu».
36 Basi Farisayo mmoja alimwalika Yesu nyumbani kwake kwa chakula. Hivyo Yesu akaenda nyumbani mwa yule Farisayo na kukaa katika nafasi yake mezani.
Pǝrisiylǝrdin biri uningdin ɵyümdǝ meⱨman bolsingiz dǝp ɵtündi. Əmdi u Pǝrisiyning ɵyigǝ kirip dastihanda olturdi.
37 Naye mwanamke mmoja kwenye ule mji, ambaye alikuwa mwenye dhambi, alipojua kwamba Yesu alikuwa akila chakula nyumbani kwa yule Farisayo, akaleta chupa ya marhamu yenye manukato.
Wǝ mana, u xǝⱨǝrdǝ buzuⱪ dǝp tonulƣan bir ayal Əysaning bu Pǝrisiyning ɵyidǝ dastihanda olturƣanliⱪini anglap, aⱪ ⱪaxtexidin yasalƣan bir ⱪutida murmǝkki elip kǝldi.
38 Yule mwanamke akasimama nyuma ya miguu ya Yesu akilia. Akailowanisha miguu yake kwa machozi yake, kisha akaifuta kwa nywele zake, akaibusu na kuimiminia manukato.
U yiƣliƣan peti uning kǝynidǝ, putiƣa yeⱪin turup, kɵz yaxliri ⱪilip, putlirini ⱨɵl ⱪiliwǝtti; andin qaqliri bilǝn uning putlirini ertip ⱪurutti ⱨǝm putlirini tohtimay sɵyüp, üstigǝ ǝtir sürdi.
39 Yule Farisayo aliyemwalika Yesu alipoona yanayotendeka, akawaza moyoni mwake, “Kama huyu mtu angekuwa nabii, angejua kwamba ni nani anayemgusa, na kwamba yeye ni mwanamke wa namna gani, na ya kuwa huyu mwanamke ni mwenye dhambi.”
Əmdi uni qaⱪirƣan Pǝrisiy bu ixni kɵrüp, iqidǝ: «Bu adǝm rast pǝyƣǝmbǝr bolƣan bolsa, ɵzigǝ tegiwatⱪan bu ayalning kim wǝ ⱪandaⱪ ikǝnlikini bilǝtti. Qünki u bir buzuⱪ!» dǝp oylidi.
40 Yesu akanena akamwambia, “Simoni, nina jambo la kukuambia.” Simoni akajibu, “Mwalimu, sema.”
Xuning bilǝn Əysa uningƣa jawabǝn: — Simon, sanga dǝydiƣan bir gepim bar, — dedi. — Eyting, ustaz, — dedi Simon.
41 “Palikuwa na mtu mmoja aliyewakopesha watu wawili fedha: Mmoja alidaiwa dinari 500na mwingine dinari hamsini.
— Ikki adǝm mǝlum bir ⱪǝrz igisigǝ ⱪǝrzdar ikǝn. Biri bǝx yüz kümüx dinarƣa, yǝnǝ biri bolsa ǝllik kümüx dinarƣa ⱪǝrzdar ikǝn.
42 Wote wawili walipokuwa hawawezi kulipa, aliyafuta madeni yao wote wawili. Sasa ni yupi kati yao atakayempenda yule aliyewasamehe zaidi?”
Lekin ⱨǝr ikkisining ⱪǝrzni ⱪayturƣili ⱨeqnǝrsisi bolmiƣaqⱪa, ⱪǝrz igisi meⱨribanliⱪ ⱪilip ⱨǝr ikkisining ⱪǝrzini kǝqürüm ⱪiptu. Seningqǝ, ularning ⱪaysisi uni bǝkrǝk sɵyidu? — dǝp soridi Əysa.
43 Simoni akajibu, “Nadhani ni yule aliyesamehewa deni kubwa zaidi.” Naye Yesu akamwambia, “Umehukumu kwa usahihi.”
Simon jawabǝn: — Meningqǝ, [ⱪǝrzi] kɵprǝk kǝqürüm ⱪilinƣan kixi, — dedi. — Toƣra ⱨɵküm ⱪilding, — dedi Əysa.
44 Kisha akamgeukia yule mwanamke, akamwambia Simoni, “Je, unamwona mwanamke huyu? Nilipoingia nyumbani mwako, hukunipa maji ya kunawa miguu yangu, lakini huyu ameninawisha miguu kwa machozi yake, na kunifuta kwa nywele zake.
Andin ⱨeliⱪi ayalƣa burulup, Simonƣa: — Bu ayalni kɵrdüngmu? Mǝn ɵyünggǝ kirginim bilǝn, sǝn putlirimni yuyuxⱪa su bǝrmigǝniding; lekin u kɵz yexi bilǝn putlirimni yudi wǝ qeqi bilǝn ertip ⱪurutti.
45 Hukunisalimu kwa busu, lakini huyu mwanamke hajaacha kuibusu miguu yangu tangu nilipoingia.
Sǝn meni salam berip sɵymiding; lekin u mǝn kirgǝndin tartip putlirimni sɵyüxtin tohtimidi.
46 Hukunipaka mafuta kichwani mwangu, lakini yeye ameipaka miguu yangu manukato.
Sǝn beximƣimu may sürkimigǝniding; biraⱪ u mening putlirimƣa murmǝkkini sürkǝp ⱪoydi.
47 Kwa hiyo, nakuambia, dhambi zake zilizokuwa nyingi zimesamehewa, kwani ameonyesha upendo mwingi. Lakini yule aliyesamehewa kidogo, hupenda kidogo.”
Xunga xuni sanga eytip ⱪoyayki, uning nurƣun gunaⱨliri kǝqürüm ⱪilindi. Qünki mana, uning kɵrsǝtkǝn meⱨir-muⱨǝbbiti qongⱪur ǝmǝsmu? Əmma kǝqürümi az bolƣanlarning meⱨir-muⱨǝbbǝtni kɵrsitiximu az bolidu, — dedi.
48 Kisha akamwambia yule mwanamke, “Dhambi zako zimesamehewa.”
Andin u ayalƣa: — Gunaⱨliring kǝqürüm ⱪilindi, — dedi.
49 Lakini wale waliokuwa wameketi pamoja naye chakulani wakaanza kusemezana wao kwa wao, “Huyu ni nani ambaye hata anasamehe dhambi?”
Ular bilǝn ⱨǝmdastihan olturƣanlar kɵnglidǝ: «Kixilǝrning gunaⱨlirinimu kǝqürüm ⱪilƣuqi bu adǝm zadi kimdu?» deyixti.
50 Yesu akamwambia yule mwanamke, “Imani yako imekuokoa; nenda kwa amani.”
Əysa ⱨeliⱪi ayalƣa: — Etiⱪading seni ⱪutⱪuzdi; aman-hatirjǝmlik bilǝn ⱪaytⱪin! — dedi.
