Luka 19
1 Yesu akaingia Yeriko, naye alikuwa anapita katikati ya huo mji.
Lani n pendi Jesu den kua Jeliko dogu nni ki cuoni ki poandi u niinni.
2 Tazama, palikuwa na mtu mmoja mkuu wa watoza ushuru naye alikuwa tajiri, jina lake Zakayo.
O ja den ye likani ki tie piado ke bi yi o Sake, ki tie bi lubigaaba yudanba siiga nni yendo.
3 Yeye alikuwa akijitahidi kumwona Yesu ni mtu wa namna gani. Lakini kutokana na umati mkubwa wa watu hakuweza kwa sababu alikuwa mfupi wa kimo.
O den moandi ki baa bandi yua n tie Jesu, ama wan koabi maama ke ku niligu mo nan yaba, waa den fidi ki baa la Jesu.
4 Kwa hiyo akatangulia mbio mbele ya umati wa watu akapanda juu ya mkuyu ili amwone Yesu, kwa sababu angeipitia njia ile.
Lani o den sani ki ga liiga ki doni ya tibu n yi sikomoli ke o baa la Jesu, kelima o den baa tagi ki pendi lankane.
5 Yesu alipofika pale chini ya huo mkuyu, akatazama juu, akamwambia, “Zakayo, shuka upesi, kwa maana leo nitakuwa mgeni nyumbani kwako!”
Jesu n den pundi li kani, o den yaadi ki diidi o ki yedi: “Sake, jiidi tontoni kelima li tie tiladi min tundi a denpo dinla.”
6 Hivyo Zakayo akashuka upesi, akamkaribisha Yesu nyumbani kwake kwa furaha kubwa.
O den jaligi ki jiidi ki ga o cangu leni li pamanli.
7 Watu wote walipoona hivyo, wakaanza kunungʼunika wakisema, “Amekwenda kuwa mgeni wa ‘mtu mwenye dhambi.’”
Bi niba kuli den laa lani ki yenbidi ki tua: “O ja na gedi ki ban cani u tagibiadu daano: “
8 Lakini Zakayo akasimama na kumwambia Bwana, “Tazama, Bwana! Sasa hivi nusu ya mali yangu ninawapa maskini, nami kama nimemdhulumu mtu yeyote kitu chochote, nitamrudishia mara nne ya hicho kiwango.”
Sake den sedi O Diedo nintuali ki yedi o: “Canbaa, diidi, n baa pa a luoda n piama boagidima. N ya den janbi yua ki ga o kani bonlaba mo, n baa guani o la taalima naa.”
9 Ndipo Yesu akamwambia, “Leo, wokovu umeingia nyumbani humu, kwa sababu huyu naye ni mwana wa Abrahamu.
Jesu den yedi o: “Mi faabima kua ku naa diegu nni dinla, kelima one moko tie Abalaŋama puoliŋuanu.
10 Kwa maana Mwana wa Adamu amekuja kutafuta na kuokoa kile kilichopotea.”
Kelima o Ja Bijua cua ki baa lingi ki go faabi yaaba n yaadi.”
11 Walipokuwa wanasikiliza haya, Yesu akaendelea kuwaambia mfano, kwa sababu alikuwa anakaribia Yerusalemu na watu walikuwa wakidhani ya kuwa Ufalme wa Mungu ulikuwa unakuja saa iyo hiyo.
Bi niba n den cengi laa maama, Jesu go den pua ba mi kpanjama, kelima o den nagi leni jelusalema ke bi niba tama ke U Tienu diema baa doagidi lanyogunu liga.
12 Hivyo akawaambia: “Mtu mmoja mwenye cheo kikubwa alisafiri kwenda nchi ya mbali ili akapokee madaraka ya kuwa mfalme, kisha arudi.
Lanyaapo o den yedi: “O badija den gedi yaa dogu n fuagi, ki baan je li bali ki goa ki kpeni.
13 Hivyo akawaita kumi miongoni mwa watumishi wake, na akawapa kila mmoja fungu la fedha. Akawaambia, ‘Fanyeni biashara na fedha hizi mpaka nitakaporudi.’
Hali ke o daa gedi, o den yini o naacenba siiga bonba piiga ki yedi ba: 'ya kpendi mani ŋali min baa goa ki kpeni na.'
14 “Lakini raiya wa nchi yake walimchukia wakapeleka ujumbe na kusema, ‘Hatutaki huyu mtu awe mfalme wetu.’
Ama u dogu nni yaaba n den nani o ki yuandi ki soani o puoli bi tondiba ke ban ban yedi: 'Tii bua ya ja n tie na n yaa die ti.'
15 “Hata hivyo alirudi akiwa amekwisha kupokea mamlaka ya ufalme, akawaita wale watumishi wake aliokuwa amewaachia fedha, ili afahamu ni faida kiasi gani kila mmoja wao aliyopata kwa kufanya biashara.
To, bi den dini o badija yeni li bali, ke o goa ki kpeni o dogu nni. o den yini bi naacenba yaaba ke den teni i ligi yeni, ki baa bandi ban den kpendi ki ba yaala.
16 “Wa kwanza akaja na kusema, ‘Bwana, kutokana na fedha uliyoniachia, nimepata faida mara kumi zaidi.’
O nikpialo den cua ki yedi: 'N daano, a wula kujapienli cuani ti nuadi wula kujapiena piiga.'
17 “Yule bwana akamjibu, ‘Umefanya vizuri mtumishi mwema! Kwa sababu umekuwa mwaminifu katika wajibu mdogo sana, nakupa mamlaka juu ya miji kumi.’
O bado yeni den yedi o: 'Li ŋani, n naacenŋamo a teni ke n fidi dugi apo li bonwaala nni, lanwani, n dini a li bali ŋan ya die dociami piiga.'
18 “Wa pili naye akaja. Akasema, ‘Bwana, fedha yako imeleta faida mara tano zaidi.’
O naacenlielo den cua ki yedi: “N Daano, a wula kujapienli cuani ti ñuadi wula kujapiena muu.”
19 “Bwana wake akajibu, ‘Nakupa mamlaka juu ya miji mitano.’
O canbaa den o: “N dini a moko li bali ŋan ya die dociami muu.”
20 “Kisha akaja yule mtumishi mwingine, akasema, ‘Bwana, hii hapa fedha yako. Niliitunza vizuri kwenye kitambaa.
Naacentoa moko den cua ki yedi: “N Daano, ga a wula kujapienli, n den gbini li li cabili nni ki bili.
21 Nilikuogopa, kwa sababu wewe ni mtu mgumu. Unachukua ambapo hukuweka kitu, na unavuna mahali ambapo hukupanda kitu.’
N den jie ŋa kelima a pia ki mabinga, a taani ŋan kaa bili yaala, ki yendi ŋan kaa buli yaala.”
22 “Bwana wake akamjibu, ‘Nitakuhukumu kwa maneno yako mwenyewe, wewe mtumishi mwovu! Kama ulifahamu kwamba mimi ni mtu mgumu, nichukuaye mahali ambapo sikuweka kitu na kuvuna mahali ambapo sikupanda,
O bado den yedi o: 'o naacenbiado na, n cuo ŋa a maceli nni. A den bandi ke n tie ya nilo n pia ki mabinga, ki taani min kaa bili yaala.
23 kwa nini basi hukuweka fedha zangu kwa watoa riba, ili nitakaporudi nichukue iliyo yangu na riba yake?’
Be nan teni ke ŋaa den bili n ligi ku ligidiegu nni ke n goakpenma min bi ga yi leni ti ñuadi?'
24 “Ndipo akawaambia wale waliokuwa wamesimama karibu, ‘Mnyangʼanyeni fungu lake la fedha, mkampe yule mwenye kumi.’
Lani o den yedi yaaba n ye likani: 'Ga mani o kani li wula kujapienli yeni ki teni yua n pia wula kujapiena piiga yeni.'
25 “Wakamwambia, ‘Bwana, mbona; tayari anayo mafungu kumi!’
Bi den goa ki yedi o: 'Ti Daano, o pia wula kujapiena piiga no.'
26 “Akawajibu, ‘Nawaambia kwamba kila aliye na kitu, ataongezewa. Lakini yule asiye na kitu, hata alicho nacho atanyangʼanywa.
O den goa ki yedi: 'N waani yi i moamoani ke bi baa pa ki pugini yua pia kuli, ama yua n kaa pia, bi baa ga o kani ba wan pia yaala.
27 Lakini wale adui zangu ambao hawakutaka mimi niwe mfalme juu yao. Waleteni hapa mkawaue mbele yangu.’”
N yibalinba mo, bani yaaba n kaa den bua nni leni li bali yeni, cuani ba mani ki kpa ba n nintuali.
28 Baada ya Yesu kusema haya, alitangulia kupanda kwenda Yerusalemu.
Jesu n den maadi laa maama, o den ga liiga ki do ki caa Jelusalema.
29 Naye alipokaribia Bethfage na Bethania kwenye mlima uitwao Mlima wa Mizeituni, aliwatuma wanafunzi wake wawili, akawaambia,
Wan den nagidi Betifaje leni Betani ya dobila, ki kuu Olifie Tiidi juali, o den soani o ŋoadikaaba siiga bi lie ki yedi ba:
30 “Nendeni katika kijiji kilichoko mbele yenu. Na mtakapokuwa mnaingia kijijini, mtamkuta mwana-punda amefungwa hapo, ambaye hajapandwa na mtu bado. Mfungueni, mkamlete hapa.
“Suagi mani ki gedi ya dobiga n ye liiga na. Yi ya baa kua lienni ya yogunu, yi ba le ya ŋunbisaagili ke oba daa jagini li, ke li luo. Yin loti li mani ki cuani na.
31 Kama mtu akiwauliza, ‘Mbona mnamfungua?’ Mwambieni, ‘Bwana anamhitaji.’”
Nilo ya yedi yi: 'Be n teni ke yi loti o?' Yin yedi mani daa: 'Ti Daano n bua o.'”
32 Wale waliotumwa wakaenda, wakakuta kila kitu kama vile Yesu alivyokuwa amewaambia.
Bi tondiba yeni den gedi ki ban sua ke likuli tie nani Jesu n bi yedi ba maama.
33 Walipokuwa wanamfungua yule mwana-punda, wenyewe wakawauliza, “Mbona mnamfungua huyo mwana-punda?”
Ban den loti li ŋunbisaagili ya yogunu, li danba den yedi ba: “Be n teni ke yi lodi li ŋunbisaagili na?”
34 Wale wanafunzi wakajibu, “Bwana anamhitaji.”
Bi den goa ki yedi: “Ti Daano n bua o.”
35 Wakamleta kwa Yesu, nao baada ya kutandika mavazi yao juu ya huyo mwana-punda, wakampandisha Yesu juu yake.
Lani bi den cuani o Jesu kani ki lu ki maani bi kpaliti opo, ki teni ke Jesu jagini.
36 Alipokuwa akienda akiwa amempanda, watu wakatandaza mavazi yao barabarani.
Jesu den jagi ki suagi liiga, ke bi niba ladi bi tiadi u sanu nni.
37 Alipokaribia mahali yanapoanzia materemko ya Mlima wa Mizeituni, umati wote wa wafuasi wake wakaanza kumsifu Mungu kwa furaha kwa sauti kuu kwa ajili ya matendo yote ya miujiza waliyoyaona. Wakasema:
Wan den nagini jelusalema ki ji Olifie Tiidi juali, o ŋoadikaaba yaaba n yaba den ye leni li pamanli ki kpaani ki pagi U Tienu kelima ban laa ya banciama kuli po.
38 “Amebarikiwa Mfalme ajaye kwa Jina la Bwana!” “Amani mbinguni na utukufu huko juu sana.”
Bi den tua: U Tienu n seligi o bado Yua n kpendi wani o Diedo yeli nni. Mi yanduanma n ya ye tanpoli po. U Tienu yua n ye ŋali tanpolijoma n baa ti kpiagidi.
39 Baadhi ya Mafarisayo waliokuwamo miongoni mwa ule umati wa watu wakamwambia, “Mwalimu, waamuru wanafunzi wako wanyamaze.”
Ama falisieninba tianba yaaba n den ye ku niligu siiga den yedi Jesu: “Canbaa, fu leni a ŋoadikaaba ban suoni.”
40 Yesu akawajibu, “Nawaambia ninyi, kama hawa wakinyamaza, mawe yatapiga kelele.”
Jesu den goa ki yedi ba: “N waani yi, bi yaa suoni, a tana baa kpaani.”
41 Alipokaribia Yerusalemu na kuuona mji, aliulilia,
Jesu n go den nagini Jelusalema ki pugidi ki laa u, o den buudi upo
42 akisema, “Laiti ungalijua hata wewe leo yale ambayo yangeleta amani, lakini sasa yamefichika machoni pako.
ki yedi: “A moko ya bi bani dinli daali ya bonla n baa teni ŋan baa mi yanduanma. Ama moala li nan duagi a nuni po.
43 Hakika siku zinakujia, ambazo adui zako watakuzingira, nao watakuzunguka pande zote na kukuzuilia ndani.
Fala dana baa cua apo, a yibalinba baa kpa li nagili ki lindi ki cebini a ki baa ŋa,
44 Watakuponda chini, wewe na watoto walioko ndani ya kuta zako. Nao hawataacha hata jiwe moja juu ya jingine, kwa sababu hukutambua wakati wa kujiliwa kwako.”
ki bolini a, fini u dogu yeni leni a niba kuli, ki mudi a diena, ki kan ŋa baa tanyenli n ya maa li yali po. Lanikuli baa tieni kelima ŋaa den bani U Tienu n den cua ki baa faabi a ya yogunu.”
45 Ndipo akaingia eneo la Hekalu, akaanza kuwafukuza wale waliokuwa wakiuza vitu humo.
Jesu den kua U Tienu diegu luolu nni ki deli ki ñani yaaba n kuadi
46 Naye akawaambia, “Imeandikwa, ‘Nyumba yangu itakuwa nyumba ya sala,’ lakini ninyi mmeifanya kuwa ‘pango la wanyangʼanyi.’”
ki tua ba: “Li diani ki yedi: “N diegu baa tie li jaandieli, ama yinba yi teni ke li tua a sugida wuonkaanu.”
47 Kila siku alikuwa akifundisha Hekaluni. Lakini viongozi wa makuhani, walimu wa sheria na viongozi wa watu walikuwa wakitafuta njia ili kumuua.
Daali kuli Jesu den bangi bi niba U Tienu diegu nni. Bi kopadicianba yudanba leni li balimaamaa bangikaaba leni bi yudanba den lingi ki ba kpa o.
48 Lakini hawakupata nafasi kwa sababu watu wote walimfuata wakiyasikiliza maneno yake kwa usikivu mwingi.
Ama baa den bani ban baa ga maama ki kpa kelima bi niba kuli den cengi o leni fangicianli.
