< Luka 12 >
1 Wakati huo, umati mkubwa wa watu maelfu, walipokuwa wamekusanyika hata wakawa wanakanyagana, Yesu akaanza kuzungumza kwanza na wanafunzi wake, akawaambia: “Jihadharini na chachu ya Mafarisayo, yaani, unafiki wao.
Hiche pet chun, mihonpi chu asang ajan ahung khang in akisucheh chuh un chule khat le khat kichonkha ton aumun, Yeshuan hichun aseijuite henglam ahin ngan agih sal in, “Pharisee ho chol a konin kihong phauvin”—aphat lhemnauva kon'in.
2 Hakuna jambo lolote lililositirika ambalo halitafunuliwa, au lililofichwa ambalo halitajulikana.
Phat ahung lhunge, thil akikhukhum jouse kiphongdoh ding ahi, chule aguh'a umjouse jong mijouse koma kihetsah ding ahi.
3 Kwa hiyo, lolote mlilosema gizani litasikiwa nuruni. Na kile mlichonongʼona masikioni mkiwa kwenye vyumba vya ndani, kitatangazwa juu ya paa.
Muthim'a nasei jouseu chu khovah a kija ding ahi, chule kot kikhakhum na a olcha nakiseipeh toujong chu inchunga mijouse jah'a kisamphong ding ahi! Gin Ding Koipen Ham?
4 “Nawaambieni rafiki zangu, msiwaogope wale wauao mwili, lakini baada ya hilo hawawezi kufanya lolote zaidi.
“Ngailut umtah jol le gol te, natahsa that thei hochu kicha hih'un.” Hiche jou le chun nachungah ima abolthei tapouve.
5 Lakini nitawaambia nani wa kumwogopa: Mwogopeni yule ambaye baada ya kuua mwili, ana mamlaka ya kuwatupa motoni. Naam, nawaambia, mwogopeni huyo! (Geenna )
Ahin kichat ding koi ham naseipeh unge. Pathen kichauvin, aman nangho tha nathei le damun'a lelut nathei thilboltheina tha anei ahi. Henge, ama ahi kichat ding. (Geenna )
6 Mnajua kwamba shomoro watano huuzwa kwa senti mbili? Lakini Mungu hamsahau hata mmoja wao.
“Vasah nga man ijat ham–paisa ni man ham?” Ahin Pathen in khat jeng jong asumil pon ahi.
7 Naam, hata nywele za vichwa vyenu zote zimehesabiwa. Hivyo msiogope, kwa maana ninyi ni wa thamani kubwa kuliko shomoro wengi.
Chuleh nalu'a na samjang ho jengjong aboncha kisimtoh soh ahitai. Hijeh chun kicha hih'un; nangma vasah honpi jouse sanga manlujo nahi.
8 “Ninawaambia kwamba yeyote atakayenikiri mbele ya watu, Mwana wa Adamu naye atamkiri mbele za malaika wa Mungu.
Kaseipeh nahiuve, koi hileh hiche leiset'a lhangphonga keima eiseidoh chan chu, Mihem Chapan jong Pathen Vantilte jaona'a aseidoh ding ahi.
9 Lakini yeye atakayenikana mimi mbele ya watu, Mwana wa Adamu naye atamkana mbele ya malaika wa Mungu.
Amavang koi hileh hiche leiset'a eiseilep chan chu Pathen Vantilte masanga kiseilep diu ahi.
10 Naye kila atakayenena neno baya dhidi ya Mwana wa Adamu atasamehewa, lakini yeyote atakayemkufuru Roho Mtakatifu hatasamehewa.
Koihileh Mihem Chapa douna thusei chan chu kingaidam ding ahi, amavang koi hileh Lhagao Theng taitom'ah vang chu kingaidam louding ahi.
11 “Watakapowapeleka katika masinagogi, na mbele ya watawala na wenye mamlaka, msiwe na wasiwasi kuhusu namna mtakavyojitetea au mtakavyosema.
“Chuleh kikhopna in'a vaipo hole thuneiho anga athu tan dinga nahin kai teng uleh, iti nakiven ding ham ahiloule ipi nasei ding thu ah lunggim hih un.
12 Kwa maana Roho Mtakatifu atawafundisha wakati huo huo mnachopaswa kusema.”
Ajeh chu Lhagao Theng chun apettah a seiding napeh diu ahi,” ati.
13 Mtu mmoja katika umati wa watu akamwambia Yesu, “Mwalimu, mwambie ndugu yangu tugawane naye urithi wetu.”
Chuin koiham khat'in mipi lah'a kon chun ahin kouvin, “Houhil, kasopipa jah'a kapa nei le gou eikihoppi nadingin seiyin,” ati.
14 Lakini Yesu akamwambia, “Rafiki, ni nani aliyeniweka mimi kuwa hakimu wenu au msuluhishi juu yenu?”
Yeshuan adonbut'in, “Jol, kon nangni kah'a thutan'a eipansah'a, hiti khati iti kagel lhah ding ham?” ati.
15 Ndipo Yesu akawaambia, “Jihadharini! Jilindeni na aina zote za choyo. Kwa maana maisha ya mtu hayatokani na wingi wa mali alizo nazo.”
Chuin aman aseiben, “Chingtheiyun! Neipap kiloset kiti jouseah kivengun. Hinkho hi naneijat a kisim ahipoi,” ati.
16 Kisha akawaambia mfano huu: “Shamba la mtu mmoja tajiri lilizaa sana.
Chuin aman thusim khat aseipeh tai: “Mihao khat hin loumun khat, alei phatah, ga hoitah tah sodoh aneiyin ahi.
17 Akawaza moyoni mwake, ‘Nifanye nini? Sina mahali pa kuhifadhi mavuno yangu.’
Amapa achangin akihoulim in, ‘Ipi kabol ding hitam? Ka lousoh ga jouse koina ding mun la kanei pon,’” ati.
18 “Ndipo huyo tajiri akasema, ‘Nitafanya hivi: Nitabomoa ghala zangu za nafaka na kujenga nyingine kubwa zaidi na huko nitayahifadhi mavuno yangu yote na vitu vyangu.
Chuin aman aseiyin, Kahetai! Kachangsal jouse phelhangting asanga lenjo cheh thahsah inge. Chutileh keiman ka chang le mim jouse kholkhomna ding dan ninglhingset in nei tange.
19 Nami nitaiambia nafsi yangu, “Nafsi, unavyo vitu vingi vizuri ulivyojiwekea akiba kwa miaka mingi. Pumzika; kula, unywe, ufurahi.”’
Chutengleh keima nomtah'a katouva keima le keiman hitia hi kasei ding ahi, “Kajol, nangman kumsottah a ding ninglhing set'a kikhol khom naneiye. Tun lung olmo hih in! nen lang, don'in lang, chule kipah in!” tinge ati.
20 “Lakini Mungu akamwambia, ‘Mpumbavu wewe! Usiku huu uhai wako unatakiwa. Sasa hivyo vitu ulivyojiwekea akiba vitakuwa vya nani?’
Ahivangin Pathen in amapa jah'a chun, “Mingol! Tujan ma ma'a nathi ding ahitai. Chuteng leh nanatoh ga jouse hi koi chang tantem?” ati.
21 “Hivyo ndivyo ilivyo kwa wale wanaojiwekea mali lakini hawajitajirishi kwa Mungu.”
“Henge, lei gouthil bouseh kholkhom'a Pathen toh haosatah'a kiguijopna neilou mi chu angol ahi” ati.
22 Kisha Yesu akawaambia wanafunzi wake: “Kwa hiyo nawaambia, msisumbukie maisha yenu kwamba mtakula nini; au msumbukie miili yenu kwamba mtavaa nini.
Chuin, aseijuite kom lang ngan Yeshuan aseitai, “Hiche jeh'a hi keiman nitin hinkho a dingin lunggim hih'un kati ahi”—neh le chah ninglhing set'a chule sil le chen lhingset'a kanei ding hinam tin.
23 Maisha ni zaidi ya chakula, na mwili ni zaidi ya mavazi.
Ajeh chu hinkho hi anneh ding sanga lujo, chule natahsa jong sille chen sanga lujo ahi.
24 Fikirini ndege! Wao hawapandi wala hawavuni, hawana ghala wala popote pa kuhifadhi nafaka; lakini Mungu huwalisha. Ninyi ni wa thamani zaidi kuliko ndege!
Va-ah ho khu veuvin, amahon tula atu pouvin, at la a-at pouvin ahiloule khol la akholkhom pouvin, ajeh chu Pathen in avahnai. Chule nangho vacha ho sanga ama dinga loupijo nahiuve!
25 Ni nani miongoni mwenu ambaye kwa kujitaabisha kwake anaweza kujiongezea hata saa moja zaidi katika maisha yake?
Nalunggim nau jousen nahinkho phat bihkhat ajopbe theiyem?
26 Kama hamwezi kufanya jambo dogo kama hilo, kwa nini basi kuyasumbukia hayo mengine?
Chule lunggim nan imacha chutobang thil neocha jong alolhin sah theilouleh, thil lentah chunga jong lunggim chu ipi phachom ding ham?
27 “Angalieni maua jinsi yameavyo: Hayafanyi kazi wala hayafumi. Lakini nawaambia, hata Solomoni katika fahari yake yote hakuvikwa vizuri kama mojawapo ya hayo maua.
“Lily pah ho le akhan doh dan khu veuvin. Amahon na jong atong pouvin chule avon hou jong akisem thei pouvin, ahin, Solomon jeng jong, aloupina jouse a akivon chun amaho tobang lom'in ahoijou poi.
28 Basi ikiwa Mungu huyavika hivi majani ya shambani, ambayo leo yapo, na kesho yanatupwa motoni, si atawavika ninyi vizuri zaidi, enyi wa imani haba!
Chuleh Pathen in pahcha ho tunia uma jing a meilhum sunga selut ding bon kidangtah'a akhohsah'a ahileh, aman nangma thonlouva nakhohsah teitei ding ahi. Ipi bol'a hibanga tahsan na neo hi naneiyu ham?”
29 Wala msisumbuke mioyoni mwenu mtakula nini au mtakunywa nini. Msiwe na wasiwasi juu ya haya.
“Chuleh ipi kaneh ding ham ipi kadon ding ham tin lungboi hih'un. Hiche ho thil'a chun lunggim hih'un.
30 Watu wa mataifa ya duniani husumbuka sana kuhusu vitu hivi vyote, lakini Baba yenu anafahamu kuwa mnahitaji haya yote.
Hiche thil hohin vannoi pumpia atahsanlou ho lungsung alodim'in ahi, ahivangin Napauvin nangaichat changseu chu ahemasa jitai.
31 Bali utafuteni Ufalme wa Mungu, na haya yote atawapa pia.
Pathen lenggam chu thil jouse sangin hol'un, chule aman nangaichat chan'u napeh diu ahi.”
32 “Msiogope enyi kundi dogo, kwa maana Baba yenu ameona vyema kuwapa ninyi Ufalme.
“Hijeh chun kicha hih'un, hon lhom ho, ajeh chu nangho lenggam peh ding hi napau dinga kipana lentah ahi.”
33 Uzeni mali zenu mkawape maskini. Jifanyieni mifuko isiyochakaa, mkajiwekee hazina mbinguni isiyokwisha, mahali ambapo mwizi hakaribii wala nondo haharibu.
“Nanei nagou ho joh'un lang angaicha ho peuvin. Hichun van'a gou nakhol peh dingu ahi! Chule van-gam a sumdip hon chultih aneipouvin chule atovang aum khapoi. Nagou khol chu bitkeiya umding ahi; guchan jong aguhmang theilou ding ahi chule nget'in jong asuhset thei lou ding ahi.”
34 Kwa sababu mahali hazina yako ilipo, hapo ndipo moyo wako utakapokuwa pia.
Nanei nagou umna'a chu nalung ngaichat jong aum ding ahi. Hetman Louva Yeshua Hung Kit Ding
35 “Kuweni tayari mkiwa mmevikwa kwa ajili ya huduma na taa zenu zikiwa zinawaka,
“Natohna dingin kivontup san umun chule nathaomei vahjing'un;
36 kama watumishi wanaomngojea bwana wao arudi kutoka kwenye karamu ya arusi, ili ajapo na kubisha mlango waweze kumfungulia mara.
Na Pakai pa moupui golvah na'a kon ahung kile ding nanga bangin. Chutileh ahung lhun'a kot ahinsuh teng leh kot nahonpeh a nalutsah thei nadia phasadema naum ding ahi.
37 Heri wale watumishi ambao bwana wao atakapokuja atawakuta wakiwa wanakesha. Amin, nawaambia, atajifunga mkanda wake na kuwaketisha ili wale, naye atakuja na kuwahudumia.
Soh ho kiging jinga umho le ahung kile ding ngah jing ho chu kipaman kipediu ahi. Thutah kaseipeh nahiuve, amatah in amaho chu atousah ding, atai akikhi ding, amaho chu atou uva aneh laiyuva chu ajen ding ahi.
38 Itakuwa heri kwa watumwa hao ikiwa bwana wao atakapokuja atawakuta wamekesha hata kama atakuja mnamo usiku wa manane, au karibu na mapambazuko.
Ama jankim lah ahilou le khovah kon'a hung maithei ahi. Ahin, ahung pet a kiging jinga um sohte chu kipaman apehding ahiuve.”
39 Lakini fahamuni jambo hili: Kama mwenye nyumba angalijua saa mwizi atakuja, asingaliiacha nyumba yake kuvunjwa.
“Hiche hi hethem in, in-neipan itih phatchet'a gucha hung ding ham ti heleh, aman a-in chu veihonga aumsah lou ding ahi.
40 Ninyi nanyi hamna budi kuwa tayari, kwa sababu Mwana wa Adamu atakuja saa msiyotazamia.”
Nangjong kiging jinga naum jing ding ahi ijeh inem itile Mihem Chapa chu naginchat lou pettah uva hung ding ahi,” ati.
41 Ndipo Petro akamuuliza, “Bwana, mfano huu unatuambia sisi peke yetu au watu wote?”
Peter in adong in, “Pakai hiche thutekah chu keihoa ding bou hai mijousea ding ham?” ati.
42 Yesu akamjibu, “Ni yupi basi wakili mwaminifu na mwenye busara, ambaye bwana wake atamfanya msimamizi juu ya watumishi wake wote, ili awape watumishi wengine chakula chao wakati unaofaa?
Chuin Pakaiyin adonbut in, “Soh kitah le lung limgeh chu apakai pan insung pumpi le sohdang ho chunga jong mopohna apeh'a avahsah ho chu ahi.
43 Heri mtumishi yule ambaye bwana wake atakaporudi atamkuta akifanya hivyo.
Apakai pa ahung kile a asohpan na phatah'a atoh ahung mu leh, kipaman umding ahi.”
44 Amin nawaambia, atamweka mtumishi huyo kuwa msimamizi wa mali yake yote.
Thutah kaseipeh nahiuve, hitobang soh chu apakai pan anei jouse chunga mopohna apehding ahi.
45 Lakini kama yule mtumishi atasema moyoni mwake, ‘Bwana wangu anakawia kurudi,’ kisha akaanza kuwapiga wale watumishi wa kiume na wa kike, na kula na kunywa na kulewa.
Ahinlah, iti tantem asohpa chun, “Kapakai pa hi tem'in hung ponte” tin gelhen lang, asohdang ho vo hen, neh nom ne hen, ju kham kham jeng taleh?
46 Basi bwana wa mtumishi huyo atakuja siku asiyodhani na saa asiyoijua. Atamkata vipande vipande na kumweka katika sehemu moja pamoja na wale wasioamini.
Apakai pachu seiphong masa lou leh ginchat umlou pettah in hungin tin, chuteng aman asohpa chu asat goi goi ding mikitah louho toh asolmang tha ding ahitai.
47 “Yule mtumishi anayefahamu vyema mapenzi ya bwana wake na asijiandae wala kufanya kama apendavyo bwana wake, atapigwa kwa mapigo mengi.
“Chule soh khat apakai pa dei he'a, ahivanga kigongtup lou chule akihilchah na ho tongdoh lou chu, nasatah a bolgimna ato ding ahi.
48 Lakini yeyote ambaye hakujua naye akafanya yale yastahiliyo kupigwa, atapigwa kidogo. Yeyote aliyepewa vitu vingi, atadaiwa vingi; na yeyote aliyekabidhiwa vingi, kwake vitatakiwa vingi.
Ahivanga ahelou khattou chun thilse abol leh, ama chu gihsa louva kigimbol ding ahi. Koiham khat chu tamtah akipeh le, ama a kona chu tamtah kile ngeh ding ahi; chuleh khattou chu mopohna tamtah akipeh le, asanga tamjo chu kingeh ding ahi.”
49 “Nimekuja kuleta moto duniani; laiti kama ungekuwa tayari umewashwa!
“Keima vannoi hi meiya tih dinga kahung ahi, chule akoudoh hitaleh katilheh jenge!
50 Lakini ninao ubatizo ambao lazima nibatizwe, nayo dhiki yangu ni kuu mpaka ubatizo huo ukamilike!
Keiman thoh hahsa tah baptize chanding kamakho'ah kaneiye chule hichu akimolso kah a kalung khamna iti san tam!
51 Mnadhani nimekuja kuleta amani duniani? La, nawaambia sivyo, nimekuja kuleta mafarakano.
Leiset a chamna hinpo dinga hunga nei gel'um? Ahipoi, keima miho kibung khensah dia hung'ah kahi!
52 Kuanzia sasa, kutakuwa na watu watano katika nyumba moja, watatu dhidi ya wawili, na wawili dhidi ya watatu.
Tua pat'a insung ho kikhentel diu ahitai, thum'in eijop uva, nin eidoudal ding–ahiloule nin eijop'a thum'in eidou ding ahi.
53 Watafarakana baba dhidi ya mwanawe na mwana dhidi ya babaye, mama dhidi ya bintiye na binti dhidi ya mamaye, naye mama mkwe dhidi ya mkwewe na mkwe dhidi ya mama mkwe wake.”
Mipa chu chapa douna'a chule chapa chu mipa douna a kibungkhen ding ahi; chanu douna minu chule minu douna'a chanu; chuleh ateh in mou douna chule mouvin ateh douna'a kikhenna um ding ahi” ati. Phat Kihei-Dan Hetna
54 Pia Yesu akauambia ule umati wa watu, “Mwonapo wingu likitokea magharibi, mara mwasema, ‘Mvua itanyesha,’ nayo hunyesha.
Chuin Yeshuan mihonpi lam aven aseiye, “Nanghon meibol lhumlam langa ahung umdoh phat le, nasei jiuvin, ‘go hung juding ahi’ natiuve. Chuleh nangho nadih uve.
55 Nanyi mwonapo upepo wa kusini ukivuma, ninyi husema, ‘Kutakuwa na joto,’ na huwa hivyo.
Lhanglam hui ahung nun teng leh, naseijiuvin, ‘Tuni chu salheh ding ahi’ natiuvin, chule achuti ji'e.
56 Enyi wanafiki! Mnajua jinsi ya kutambua kuonekana kwa dunia na anga. Inakuwaje basi kwamba mnashindwa kutambua wakati huu wa sasa?
Nangho mingolho! nanghon leiset chunga van umje nasuto theiyun, ahin nanghon tuphat umdan naledoh thei pouve.”
57 “Kwa nini hamwamui wenyewe lililo haki?
“Ipi jeh'a nangho dinga adih chu naki gellhah thei lou u ham?”
58 Uwapo njiani na mshtaki wako kwenda kwa hakimu, jitahidi kupatana naye mkiwa njiani. La sivyo, atakupeleka kwa hakimu, naye hakimu atakukabidhi kwa afisa, naye afisa atakutupa gerezani.
“Nangho thukitanna muna nahehse hou toh nache teng uleh, amun nalhun masang in kihoutoh pi ding gon. Achuti louleh thutan vaihompa masanga nahehse pan nakai ding, aman vaipopa henga napehdoh a, aman songkul'a nakhum ding ahi.
59 Nakuambia, hautatoka humo hadi uwe umelipa senti ya mwisho.”
Chule hichu aso leh nangman achainapen sum geiya napeh doh masang sea itinama jong leh nakilhadoh louhel ding ahi,” ati.