< Waamuzi 6 >
1 Waisraeli wakafanya tena yaliyo maovu mbele za Bwana, naye kwa miaka saba Bwana akawatia mikononi mwa Wamidiani.
Israel ten Pakai mitmun thilse jeng anabol tauvin ahi. Hijeh chun Pakaiyin amaho chu kum sagi sungin Midian mite khutna ana pedoh kittan ahi.
2 Mkono wa Midiani ukawa na nguvu dhidi ya Israeli na kwa ajili ya Wamidiani, Waisraeli wakajitengenezea mahali pa kujificha milimani, kwenye mapango na ngome.
Midiante chu akhoh behseh jengun ahi leh Israel techun ama hole aki hinso theina dingun molchung hole songkoho chuleh kulpi hoilai lai jah kisel nading akisem mun ahi.
3 Kila wakati Waisraeli walipopanda mazao mashambani, Wamidiani, Waamaleki na mataifa mengine ya mashariki walivamia nchi yao.
Israel’ten chang le mim akitu teng’u le Midian mite le Amalek mite chuleh solam mite ahungun Israelte chu ahung ahung delkhum jiuvin ahi.
4 Wakapiga kambi katika mashamba yao na kuharibu mazao ya nchi yote hadi kufikia Gaza, wala hawakuacha kiumbe chochote kilicho hai kwa Waisraeli, iwe kondoo au ngʼombe au punda.
Amaho chu agamsung a chun apansaden jiuvin, alousohga ho asuhsetpeh jiuvin, Gaza changeijin Israel te gancha ho kelngoi ho le kelcha ho chuleh asangan hou achom peh jiuvin, anehdiu imacha anakhen pehji pouvin ahi.
5 Walipanda na mifugo yao na mahema yao, mfano wa makundi ya nzige. Ilikuwa haiwezekani kuwahesabu watu na ngamia zao; wakavamia nchi ili kuiharibu.
Hiche galmi ho chu agancha houleh aponbuh’u toh ahung kon jiuvin khaokho te jat aphaovin, asangongsao tamtah simsenlou ho chutoh ahung tol lutjiuvin ahi. Amaho chun agamsung chu abah gam hel tokah’un aumden jiuvin ahi.
6 Waisraeli wakafanywa kuwa maskini sana na Wamidiani, hata Israeli wakamlilia Bwana kuomba msaada.
Hitichun Israel techu Midian’te jeh in kel in aum jitauvin ahi; chuphat chun Israel te chi Pakai kommah panpi ngehin ana kapjah jeng tauvin ahi.
7 Waisraeli walipomlilia Bwana kwa sababu ya Wamidiani,
Midian ten asuhgenthei jeh uva aka jah jeng phat’un
8 Bwana akawapelekea nabii, ambaye aliwaambia, “Hili ndilo Bwana, Mungu wa Israeli, asemalo: Niliwapandisha mtoke Misri, toka nchi ya utumwa.
Pakaiyin Israelte kommah themgao khat anasoltan ahi. Aman hi tin anaseije, “Hichehi Pakai Israel te Pathenin asei ahi, ‘Ken nangho Egypt’a nasoh channaova kon na kahin puidoh u nahi tauve.
9 Nikawanyakua kutoka mikononi mwa Wamisri na kutoka mikononi mwa watesi wenu wote. Nikawafukuza watoke mbele yenu nami nikawapa ninyi nchi yao.
Egypt mite a konleh nang ho nasugenthei hou jousea kon nin kahin huhdoh’u nahitauve, Keiman nagal mite chu kadel mang pehun hiche gam hi nangho kapeh’u nahi tauve.
10 Nikawaambia, ‘Mimi ndimi Bwana Mungu wenu; msiiabudu miungu ya Waamori, ambayo mnakaa katika nchi yao!’ Lakini ninyi hamkuitii sauti yangu.”
Keima hi Pakai na Pathen u kahi, tua nachon naova agam mi Amor mite pathen ho hi nahou louhel diu ahi, kana tin ahi, ahinlah nang hon kasei na ngai pouvin ahi,” ati.
11 Malaika wa Bwana akaja akaketi chini ya mti wa mwaloni huko Ofra, ambao ulikuwa mali ya Yoashi, Mwabiezeri, ambako Gideoni mwanawe alikuwa akipepeta ngano penye shinikizo la kukamulia zabibu, ili kuificha Wamidiani wasiione.
Hichejou chun Pakai Vantil chu Ophrah kiti munna thingphung lentah noiya chun ahung touvin ahi. Hiche Ophrah kitihi Abiezer phungmi Joash kitipa’a ahi. Joash chapa Gideon chu lengpi theiheh na sung a chu suhlou chang anavoh a Midian mite’a konna achaang chu sel ana go in ahi
12 Malaika wa Bwana alipomtokea Gideoni, akamwambia, “Bwana yu pamoja nawe, Ewe shujaa mwenye nguvu.”
Pakai Vantil chu ahung ki lah’in ajah a, “Mi hat gal-hang nang ma Pakaiyin nang na umpi jinge,” ahintin ahi.
13 Gideoni akajibu, “Ee Bwana wangu, kama Bwana yu pamoja nasi, mbona mambo haya yote yametutokea? Yako wapi basi yale matendo yake makuu baba zetu waliyotusimulia juu yake waliposema, ‘Je, Bwana hakutupandisha kutoka Misri?’ Lakini sasa Bwana ametuacha na kututia katika mkono wa Midiani.”
Gideon’in adonbut in “Hepu, Pakaiyin ei umpiu va ahi leh hitobang hahsat nahi kathoh diu ham? Kapu kapateuvin, Pakaiyin thilkidang anatohdoh peh eina seipeh hochu hoilang geiyah hitam? Pakaiyin Egypt gamma konna eina puidoh’u hitalou ham? Ahin tunvang Pathen in einuse tauvin chule Midian mite khutna eipehdoh’u ahitai,” ati.
14 Bwana akamgeukia na kusema “Enenda kwa uwezo wako huu, ukawaokoe Israeli kutoka mikononi mwa Wamidiani. Je, si mimi ninayekutuma wewe?”
Hiche jouchun Pakaiyin amalam ahin ngan, “Nathahatna chu mangchan lang Midiante a kon in Israelte chu gahuhdoh tan, hiche dinga chu keiman nanghi kasol nahi,” ati.
15 Gideoni akauliza, “Ee Bwana wangu, nitawezaje kuwaokoa Israeli? Ukoo wangu ndio dhaifu kuliko zote katika Manase, nami ndiye mdogo wa wote katika jamaa yangu.”
Ahin, Gideonin adonbutnin, “Pakai ken Israel chu iti kahuhdoh joudingham? Kaphung jonghi Manasseh phung lah a alhasam pen ahin chuleh keima tah jeng jonghi kainsung lah uva aneopen kahibouve” ati.
16 Bwana akamjibu, “Nitakuwa pamoja nawe, nawe utawapiga Wamidiani kana kwamba walikuwa ni mtu mmoja.”
Pakaiyin Gideon komma chun, “Keiman nanga kaumpi jingding ahi. Chuleh nangman mikhatseh toh kisatto banga Midiante chu nasuhmang soh helding ahi,” ati.
17 Gideoni akajibu, “Kama basi nimepata kibali machoni pako, nipe ishara kuonyesha kweli kwamba ni wewe unayesema nami.
Gibeon nin adonbutnin, “Nangin neikithopi mong ding ahileh Pakaiyin kakoma hin thu asei mong monge ti kihettheina dingin melchihna khat neipen,” ati.
18 Tafadhali ninakuomba usiondoke hapa mpaka nitakaporudi na kukuletea sadaka yangu na kuiweka mbele yako.” Naye Bwana akamwambia, “Nitangoja mpaka utakaporudi.”
“Keiman kahung kile kitna nakomma maichamma toding kahin choi tokahin anapotdoh hih beh’in” ati. Hichun Amanjong “nahung kilekit kahsen hikomma hin anaum jing nange,” ati.
19 Gideoni akaingia ndani ya nyumba yake na kuandaa mwana-mbuzi pamoja na kuoka mikate isiyotiwa chachu kutokana na efa moja ya unga. Akaweka nyama kwenye kikapu na mchuzi kwenye chungu, akamletea huyo malaika hapo nje chini ya mti wa mwaloni na kumpa.
Gideon gangtah’in ainlang’a achen, kelcha dongkhat aga hon’in, changbong pochakhat alan, cholsollou changlhah themkhat aga kangin ahi. Hiche jouchun asahon chu pochakhat na ahin dommin atuijong belkhat nah ahin choijin thingphung len noija anatou Vantil kommah aga luipeh tan ahi.
20 Malaika wa Mungu akamwambia, “Itwae nyama na mikate isiyotiwa chachu, uviweke juu ya mwamba huu na umimine huo mchuzi juu yake.” Gideoni akafanya hivyo.
Pathen Vantil chun akommah, “Sa me kihon chuleh cholsolou changlhah chu songpi chunga chun koijinlang chuleh, satuichu achungah sunglhan,” ati. Chuin Gideon chun akiseipeh bangchun abollin ahi.
21 Malaika wa Bwana akainyoosha fimbo iliyokuwa mkononi mwake, ncha yake ikagusa ile nyama na ile mikate isiyotiwa chachu, nao moto ukatoka kwenye mwamba ukateketeza ile nyama na ile mikate. Malaika wa Bwana akatoweka kutoka machoni pake.
Hiche jouchun Pakai Vantillin akhutna achoi atenggol mong hemmachun kelchasa le changlhah chu agah tongkhan ahileh songpi’a konchun mei ahungkou doh’in ahin choiho jouse chu akavam tan ahi. Hiche jouchun Pakai vantil chu amangtan ahi.
22 Gideoni alipotambua kuwa ni malaika wa Bwana, akapiga kelele kwa mshangao, akasema, “Ole wangu, Bwana Mwenyezi! Kwa kuwa nimemwona malaika wa Bwana uso kwa uso!”
Chutah chun Gideonin jong Pakai vantil mong mong ahinai ti ahechen tai, hichejeh chun Gideon in hitin asei tai, “Pakai, keima amangthah kahitai, ajeh chu keiman Pakai vantil chu kimaiton kakimupin ahi,” ati.
23 Lakini Bwana akamwambia, “Amani iwe kwako! Usiogope. Hutakufa.”
Hiche Pakaiyin adonbutnin, “Lungmong in, Imacha tiponte, kicha hih in nathi louding ahi,” ati.
24 Hivyo Gideoni akamjengea Bwana madhabahu mahali pale na kupaita, Yehova-Shalom. Mpaka leo ingalipo imesimama huko Ofra ya Waabiezeri.
Chuphat’in, Gideonin Pakai maicham khat asemmin amin Yahweh Shalom asah in ahi (Hichu Pakai hi chamna ahi tina ahi). Hiche maicham chu Abeizer phung mite gam Ophrah munnah tuni geijin aum jing nalaijin ahi.
25 Usiku ule ule Bwana akamwambia, “Mchukue ngʼombe dume wa baba yako, yaani, yule wa pili mwenye miaka saba, na ubomoe madhabahu ya Baali aliyo nayo baba yako, na ukaikate Ashera iliyo karibu nayo.
Hiche jan machun Pakaiyin Gideon kommah hitin aseipeh tai, “Napa gancha lah a kon in kum sagi lhingsa bongchal anichanna chu hinkaiyin lang, napan anatundoh Baal maicham chu volhu in lang chuleh akomma kitung Asherah doikhom chu satlha jengin.
26 Kisha mjengee Bwana Mungu wako, madhabahu halisi, kwa taratibu zake, juu ya huu mwamba. Kwa kutumia kuni za hiyo nguzo ya Ashera uliyoikatakata, mtoe sadaka huyo dume wa pili kuwa sadaka ya kuteketezwa.”
Chujouteng leh Pakai na Pathen maicham khat hiche thinglhang leh amuntheng’ah khun tungdoh inlang, songho chu phatah in goltoh inlang, Asherah doikhom nasat lhuh chu meitina’n mangin lang bongchal chu maicham chunga chun pumgo thilto in tohdoh in,” ati.
27 Basi Gideoni akawachukua watumishi wake kumi na kufanya kama Bwana alivyomwambia. Lakini kwa kuwa aliwaogopa jamaa yake na watu wa mji, akafanya haya usiku badala ya mchana.
Hijeh chun Gideonin alhachaho mi som akipuijin Pakaiyin bollin ati bang bang chun aboltan ahi. Ahinlah khopi miho leh apa insungmi adangho akichat jeh in jannin abollin ahi.
28 Watu wa mji walipoamka asubuhi, tazama madhabahu ya Baali imebomolewa na nguzo ya Ashera iliyokuwa karibu nayo imekatwakatwa na yule ngʼombe wa pili ametolewa sadaka juu ya madhabahu yaliyojengwa upya!
Ajing jingkah matah in khopi miteho chu ahungtho phat’un Baal doikhom maicham chu anakivo lhutan chuleh akomma kitung Asherah doikhom jong chu ana kisat lhutan ahi, ti amudoh tauvin ahi. Hicheho khelchun maicham thah khat anakitung doh in hiche chung chun bongchal pumgo thiltoa ana kitohdohna jongchu amu uvin ahi.
29 Wakaulizana, “Ni nani aliyetenda mambo haya?” Walipochunguza kwa makini, wakaambiwa, “Ni Gideoni mwana wa Yoashi, ndiye alitenda hivi.”
Mipi hochu khatle khat akihouvin “Koibol ahidem atiuvin ahi?” Hitia akihoutoh leova ahin kholchil phat’un Joash chapa Gideon ahiti ahin hedoh tauve.
30 Watu wa mji wakamwambia Yoashi, “Mlete mwanao hapa. Ni lazima afe, kwa sababu amebomoa madhabahu ya Baali na kukatakata nguzo ya Ashera iliyokuwa karibu nayo.”
Khopi mite hochun Joash kommah “Nachapa chu hin puidoh in, Baal maicham asuhset jehleh Asherah doikhom asat lhuh jeh a amahi thitei teiding ahi,” atiuve.
31 Lakini Yoashi akauambia ule umati uliokuwa umezunguka ukiwa kinyume naye, “Je, ninyi mtamtetea Baali? Mnajaribu kumwokoa? Yeyote mwenye kumpigania atauawa kufikia kesho asubuhi! Kama Baali ni mungu kweli, anaweza kujitetea mwenyewe wakati mtu anapobomoa madhabahu yake.”
Ahinlah Joash chun ama ahung nokhum mipi hochu ale senjah jengin, “Ipi dinga nanghon Baal doi ding a naseipeh uva nahuh’u ham? Koi hileh ama huhna a thusei pen penchu jingle jingkah langa kithat ding ahi. Baal hi pathen dihtah mong ahileh ama chungthu aman kisei nante, chuleh ama maicham asusepen penchu aman kisuhmang nah hihding ham?” ati.
32 Basi siku ile wakamwita Gideoni “Yerub-Baali,” yaani, “Baali na ashindane naye,” kwa sababu alibomoa madhabahu yake.
Hijeh chun hicheni apat chun Gideon chu Jerubbaal asah taove. Hichun “Baal chun amapa chunga aphu kilah hen” tina ahi. Ajeh chu aman Baal maicham ana vohchim ahi.
33 Basi Wamidiani wote, Waamaleki na mataifa mengine ya mashariki wakaunganisha majeshi yao, wakavuka ngʼambo ya Yordani na kupiga kambi katika Bonde la Yezreeli.
Hiche jouchun Midian mite le Amalek mite chuleh solam mipite hochu apangkhom’un Israel te satdingin Jordan vadung ahung galkaijin Jezreel phaichamma chun akikhom uvin ngahmun akisem tauvin ahi.
34 Ndipo Roho wa Bwana akamjia Gideoni, akapiga tarumbeta, akiwaita Waabiezeri ili wamfuate.
Hichun Pakai Lhagao chu Gideon chunga apansatan ahi. Aman saki a kisem sumkon chu amut’in galsat ding mi akou khommin ahileh Abiezer phung mihochu ama kommah ahung tauvin ahi.
35 Akatuma wajumbe waende katika Manase yote, akiwataka wachukue silaha na pia katika Asheri, Zabuloni na Naftali, nao wakakwea ili kukutana nao.
Aman thupo miho chu asollin Manasseh, Asher, Zebulun leh Naphtali galsat ding miho chu aga kousah in ahileh amaho abonchan ahung kon tauvin ahi.
36 Gideoni akamwambia Mungu, “Kama utawaokoa Waisraeli kwa mkono wangu, kama ulivyoahidi:
Hichun Gideonin Pathen hengah ataovin, “Nangin nanasei banga keima hi Israel te jouse huhdoh dinga neimanchah mong mong ding ahileh,
37 tazama, nitaweka ngozi ya kondoo kwenye kiwanja cha kupuria nafaka, na kama utakuwepo umande juu ya ngozi tu, nayo ardhi yote ikiwa kavu, ndipo nitakapojua kuwa utaokoa Israeli kwa mkono wangu, kama ulivyosema.”
Hitichun neihetchet sah in, keiman tujan tengleh amulnei kelngoivun hi changvohna phol chunga kakoiding ahi. Hiche kelngoivun hi jingkah tengleh daitwi anachapnou inlang amavang tol hi anagotna hileh nasei banga chu Israel tehi huhdohna dinga neimanchah got ahite kahet chet nading hihen,” ati.
38 Hivyo ndivyo ilivyotokea. Gideoni akaamka asubuhi na mapema kesho yake, akaikamua ile ngozi, umande ukatoka, maji ya kujaa bakuli.
Hitobang chetchun thilchu anasoh doh tan ahi. Ajing jingkah chun Gideon amatah in athoudoh in kelngoivun chu aheh a ahileh twi khonkhat dimset ahungdoh in ahi.
39 Kisha Gideoni akamwambia Bwana, “Usinikasirikie. Ninaomba nifanye ombi moja lingine. Niruhusu nifanye jaribio jingine moja kwa ngozi hii. Wakati huu uifanye ngozi hii kavu na ardhi yote ifunikwe na umande.”
Chujouchun Gideonin Pathen kommah hitin asei kit’e, “Neilunghan hihbeh in, thilkhat kathumbe nom nalaije. Hiche kelngoivun hi mangcha a hetchetna khat neipehbe nahlai ding kadeije. Tuchung hin hiche kelngoivun hi gotsah inlang, vella tol hi daitwi anachetsah in,” atin ahi.
40 Usiku ule Mungu akafanya hivyo. Ngozi ile ilikuwa kavu, nayo ardhi yote ikafunikwa na umande.
Hiche jan jong chun Pathen’in Gideon ngeh bangchun ana bolkit peh kit in, kelngoivun agotsah in chule tollhang bou chu daitwi in ana chapkot in ahi.