Waamuzi 11
1 Basi Yefta Mgileadi alikuwa mtu shujaa. Baba yake alikuwa Gileadi, naye mama yake alikuwa kahaba.
基肋阿得人依弗大是一個英勇的壯士，是妓女的兒子；父親名基肋阿得。
2 Mke wa Gileadi akamzalia wana wengine, nao watoto hao walipokua, wakamfukuza Yefta na kumwambia, “Wewe huwezi kupata urithi katika jamii yetu, kwa sababu wewe ni mwana wa mwanamke mwingine.”
基肋阿得的妻子也給他生了幾個兒子，正妻的兒子長大之後，把基肋阿得逐出，他說：「你在我們父家不能承受產業，因為你是外婦的兒子。」
3 Basi Yefta akawakimbia ndugu zake akaenda kuishi katika nchi ya Tobu, mahali ambako watu waasi walijiunga naye na kumfuata.
依弗大就從他兄弟面前逃走，定居於托布地方；有些流氓聚集在他那裏，同他來往。
4 Baada ya muda Waamoni wakafanya vita na Israeli,
過了一些時候，阿孟子民與以色列交戰。
5 viongozi wa Gileadi wakaenda kumchukua Yefta katika nchi ya Tobu.
當阿孟子民同以色列交戰的時候，基肋阿得的長老到托布地方去請依弗大回來。
6 Wakamwambia Yefta, “Uwe jemadari wetu, ili tuweze kupigana na Waamoni.”
他們同依弗大說：「請你來作我們的統帥，攻打阿孟子民。」
7 Yefta akawaambia, “Je, hamkunichukia mimi na kunifukuza katika nyumba ya baba yangu? Kwa nini mnanijia sasa, wakati mna matatizo.”
依弗大回答基肋阿得的長老說：「你們不是恨我，將我逐出我的父家﹖現在你們遭難，為什麼來找我﹖」
8 Viongozi wa Gileadi wakamwambia Yefta, “Lakini sasa tumegeuka kukuelekea wewe, ili uende pamoja nasi kupigana na Waamoni, nawe utakuwa kiongozi wetu juu ya watu wote wa Gileadi.”
基肋阿得的長老對依弗大說：「我們現在來找你正是為此。請你和我們一同回去，攻打阿孟子民，作我們，作基肋阿得所有居民的首領。」
9 Yefta akawaambia, “Ikiwa mtanirudisha kwetu kupigana na Waamoni, naye Bwana akanisaidia kuwashinda, Je, ni kweli nitakuwa kiongozi wenu?”
依弗大對基肋阿得的長老說：「你們領我回去，同阿孟子民作戰，如果上主將他們交給我，那麼我就作你們的首領! 」
10 Viongozi wa Gileadi wakamjibu Yefta, “Bwana ndiye shahidi yetu. Kwa hakika tutafanya kama usemavyo.”
基肋阿得的長老對依弗大說：「上主在我們中間作證：我們必照你的話實行。」
11 Basi Yefta akaenda na viongozi wa Gileadi, nao watu wakamfanya kiongozi na jemadari wao. Naye akarudia maneno yake yote mbele za Bwana huko Mispa.
依弗大就與基肋阿得的長老一同回去，百姓立他做他們的首領和統帥；依弗大在米茲帕，在上主面前，又把他這一切話陳述了一遍。依弗大與阿孟交涉
12 Ndipo Yefta akatuma wajumbe kwa mfalme wa Waamoni akisema, “Una nini juu yetu, hata umekuja kushambulia nchi yetu?”
依弗大就派使者到阿孟子民王那裏說：「你與我何干﹖竟來我這裏攻打我的土地﹖」
13 Mfalme wa Waamoni akawajibu wajumbe wale wa Yefta, “Wakati Waisraeli walipopanda kutoka Misri, waliichukua nchi yangu kuanzia Arnoni mpaka Yaboki, hadi kufikia Yordani. Sasa rudisha kwa amani.”
阿孟子民的君王對依弗大的使者說：「因為以色列從埃及上來的時候，侵佔了我的領土，從阿爾農河到雅波克河，直到約但河；現在你應和平交還! 」
14 Yefta akarudisha wajumbe kwa mfalme wa Waamoni,
依弗大再打發使者去見阿孟子民的君王，
15 kusema: “Hili ndilo asemalo Yefta, Israeli hawakuchukua nchi ya Moabu wala ya Waamoni.
對他說：「依弗大這樣說：以色列並沒有侵佔摩阿布的土地和阿孟子民的土地，
16 Lakini walipopanda kutoka Misri, Israeli walipitia katika jangwa hadi Bahari ya Shamu na wakafika Kadeshi.
因為以色列從埃及上來的時候，是經過曠野，到了紅海，而來到卡德士。
17 Ndipo Israeli wakatuma wajumbe kwa mfalme wa Edomu, wakisema, ‘Tupe ruhusa kupita katika nchi yako,’ Lakini mfalme wa Edomu hakutusikia. Wakapeleka pia wajumbe kwa mfalme wa Moabu, naye akakataa. Kwa hiyo Israeli wakakaa huko Kadeshi.
以色列曾派使者對厄東王說：請讓我們經過你的領土! 但是厄東王不肯答應；又打發使者到摩阿布王那裏，但是他也不肯；於是以色列便逗留在卡德士。
18 “Baadaye wakasafiri kupitia jangwa, wakiambaa na nchi za Edomu na Moabu, wakapitia upande wa mashariki wa nchi ya Moabu na kupiga kambi upande mwingine wa Arnoni. Hawakuingia katika nchi ya Moabu, kwa kuwa Arnoni ilikuwa mpaka wake.
以後他們經過曠野，繞過厄東地和摩阿布地，從摩阿布東面而行，在摩阿農河那邊安營；他們並沒有進入摩阿布的境界，因為阿爾農是摩阿布的邊界。
19 “Kisha Israeli wakatuma wajumbe kwa Sihoni mfalme wa Waamori, aliyetawala Heshboni, na kumwambia, ‘Tupe ruhusa kupita katika nchi yako ili kufikia mahali petu.’
以色列又派使者到阿摩黎王息紅，即赫市朋王那裏；以色列向他說：請讓我們經過你的領土，到我們的地方去。
20 Hata hivyo, Sihoni hakuwaamini Waisraeli kupita katika nchi yake. Akaandaa jeshi lake lote na kupiga kambi huko Yahasa, nao wakapigana na Israeli.
然而息紅不信任以色列，不准他們經過他的境界；並且息紅還召集他所有的人民，在雅哈茲安營，同以色列交戰。
21 “Ndipo Bwana, Mungu wa Israeli, akamtia Sihoni na watu wake wote mikononi mwa Israeli, nao wakawashinda. Israeli wakaitwaa nchi yote ya Waamori, waliokuwa wakiishi katika nchi hiyo,
但是上主以色列的天主將息紅及他全體百姓交於以色列手中，擊殺他們；於是以色列便取得住在那地的阿摩黎人所有的土地，
22 wakiiteka nchi yote kuanzia Arnoni mpaka Yaboki, na kutoka jangwani mpaka Yordani.
取得阿摩黎人，從阿爾農河到雅波克河，從曠野到約但河所有的土地。
23 “Basi kwa kuwa Bwana, Mungu wa Israeli, amewafukuza Waamori watoke mbele ya watu wake Israeli, wewe unayo haki gani ya kuitamalaki?
現今上主以色列的天主，由自己的百姓以色列面前驅逐了阿摩黎人，難道你還要佔據這地嗎﹖
24 Je, haikupasi kuchukua kile ambacho mungu wako Kemoshi amekupa? Vivyo hivyo, chochote kile Bwana Mungu wetu alichotupa sisi, tutakimiliki.
你豈不是應佔據你的神革摩士賜你佔領的地，而我們應佔領我們的天主上主，由我們前所驅逐之人的地嗎﹖
25 Je, wewe ni bora kuliko Balaki mwana wa Sipori, mfalme wa Moabu? Je, yeye alishagombana na Israeli au kupigana nao wakati wowote?
現在，難道你比摩阿士王漆頗爾的兒子巴拉克還強麼﹖他何曾與以色列爭鬥過，或者與他們交戰過﹖
26 Kwa maana kwa miaka 300 Israeli wameishi Heshboni na vijiji vyake, Aroeri na vijiji vyake, na katika miji yote iliyo kando ya Arnoni. Kwa nini wewe haukuyachukua wakati huo?
以色列住在赫市朋及其附近村鎮，阿洛厄爾及其附近村鎮，阿爾農河沿岸各城鎮裏，已有三百年之久，為什麼在這期間，你們沒有收回呢﹖
27 Mimi sijakukosea jambo lolote, bali wewe ndiye unayenikosea kwa kufanya vita nami. Basi Bwana, aliye Mwamuzi, leo na aamue ugomvi kati ya Waisraeli na Waamoni.”
所以我並沒有得罪你，而你竟要加害我，與我交戰；願裁判者上主今天在以色列子民與阿孟子民中間判斷是非! 」
28 Hata hivyo, Mfalme wa Waamoni, hakuyajali maneno ya ujumbe wa Yefta.
但是阿孟子民的君王不肯聽從依弗大向他傳報的這些話。依弗大許願
29 Ndipo Roho wa Bwana akaja juu ya Yefta. Akapita katikati ya Gileadi na Manase, pia akapita katika Mispa ya Gileadi, na kutokea huko akasonga mbele kushambulia Waamoni.
那時上主的神降於依弗大身上，他就走遍基肋阿得和默納協，來到基肋阿得的米茲帕，又從基肋阿得的米茲帕，到了阿孟子民那裏。
30 Naye Yefta akaweka nadhiri mbele za Bwana akisema, “Ikiwa utawatia Waamoni mikononi mwangu,
依弗大向上主許願說：「若你把阿孟子民交於我手中，
31 chochote kile kitakachotoka katika mlango wa nyumba yangu cha kwanza ili kunilaki nirudipo kwa amani katika kuwashinda Waamoni, kitakuwa ni cha Bwana na nitakitoa kuwa sadaka ya kuteketezwa.”
當我由阿孟子民那裏平安回來時，不論誰由我家門內出來迎接我，誰就應歸上主，我要把他獻作全燔祭。」
32 Ndipo Yefta akavuka kupigana na hao Waamoni, naye Bwana akawatia mkononi mwake.
於是依弗大到阿孟子民那裏與他們交戰，上主把他們交在他手中，
33 Akawapiga kwa ushindi mkubwa kuanzia Aroeri mpaka karibu na Minithi na kuendelea mpaka Abel-Keramimu, miji yote iliyopigwa ni ishirini. Basi Israeli wakawashinda Waamoni.
於是他從阿洛厄爾擊殺他們直到米尼特，直到阿貝耳革辣明，共二十座城，實在是一場大追擊戰；於是阿孟子民在以色列子民前區服了。依弗大還願
34 Yefta aliporudi nyumbani Mispa, tazama, binti yake akatoka ili kumlaki kwa matari na kucheza. Alikuwa ndiye mtoto pekee, hakuwa na mwana wala binti mwingine.
依弗大回到米茲帕自己家中時，看，他的女兒出來，擊鼓跳舞前來迎接他。她是依弗大的獨生女，除她以外，沒有別的子女。
35 Alipomwona akararua mavazi yake akalia, “Ee! Binti yangu! Umenifanya niwe na huzuni na kunyongʼonyea sana, kwa kuwa nimeweka nadhiri kwa Bwana, ambayo siwezi kuivunja.”
當依弗大一見了她，就撕破衣服說：「哎呀! 我的女兒，你真使我苦惱，太叫我作難了! 因為我對上主開過口不能收回。」
36 Akajibu, “Baba yangu, umetoa neno lako kwa Bwana. Nitendee mimi kama vile ulivyoahidi, kwa kuwa Bwana amekupa ushindi dhidi ya adui zako Waamoni.”
她回來他說：「我的父親，你既然對上主開過口，就照你說出的對待我罷! 因為上主已對你的敵人阿孟子民，為你報了仇。」
37 Naye akamwambia baba yake, “Naomba nifanyiwe jambo hili. Nipewe miezi miwili ili kuzunguka vilimani nikaulilie ubikira wangu, mimi na wenzangu.”
她又向父親說：「請你許我一件事：給我兩個月的期限，讓我與我的伴侶到山上去，哀哭我的童貞。」
38 Baba yake akamwambia, “Waweza kwenda.” Naye akamwacha aende kwa miezi miwili. Hivyo akaondoka pamoja na wasichana wenzake, naye akaulilia ubikira wake huko vilimani kwa sababu asingeolewa kamwe.
他答應說：「你去罷! 」就讓她離去兩個月的時間。她就去了，與她的伴侶在山上哀哭自己的童貞。
39 Baada ya hiyo miezi miwili, alirejea kwa baba yake, naye baba yake akamtendea kama alivyokuwa ametoa nadhiri yake. Naye alikuwa bikira. Nayo ikawa desturi katika Israeli,
過了兩個月，她回到父親那裏，父親就在她身上還了所許的願；她還沒有認識男子。於是在以色列成為一種風俗：
40 kwamba kila mwaka binti wa Israeli huenda kwa siku nne ili kumkumbuka huyo binti wa Yefta, Mgileadi.
每年以色列少女要哀弔基肋阿得人依弗大的女兒，一年四天。
