< Yoshua 10 >
1 Baada ya haya Adoni-Sedeki mfalme wa Yerusalemu alisikia kuwa Yoshua alikuwa ameteka mji wa Ai na kuuangamiza kabisa, tena alikuwa ameua mfalme wake, kama alivyofanya huko Yeriko na mfalme wake, tena ya kuwa watu wa Gibeoni walikuwa wamefanya mapatano ya amani na Waisraeli, na walikuwa wakiishi karibu yao.
Hanki Jerusalemi kini ne' Adonizedekima antahiama, Josuama Jeriko kumate'ma hu'neaza huno Ai rankuma'ene ana kumate kini ne'ene, ha'ma hu agatereno zamahe hanama nehuno kumazmima eri havizama hu'nea ke'ne, Gibioni vahe'mo'zama Israeli naga'enema mago zamarimpa hu'za manisaza zamofo ke'ma huvempama hu'naza kema nentahino'a,
2 Yeye na watu wake wakataharuki mno kwa kuwa Gibeoni ulikuwa mji mkubwa kama mmojawapo ya miji ya kifalme; ulikuwa mkubwa kuliko Ai, nao watu wake wote walikuwa mashujaa wa vita.
agrane vahe'amozanena ana zankura tusi'a zamagogogu hu'naze. Na'ankure Gibioni kumamo'a mago'a kumara agatereno agi me'nea rankumakino, Ai rankuma'enena rugaterene. Hagi ana rankumapina hanavenentake sondia veneneraminke mani'naze.
3 Hivyo Adoni-Sedeki mfalme wa Yerusalemu akaomba msaada kwa Hohamu mfalme wa Hebroni, Piramu mfalme wa Yarmuthi, Yafia mfalme wa Lakishi, na Debiri mfalme wa Egloni.
E'ina hu'negu Jerusalemi kini ne Adonizedekia 4'a rankumate kini vahetega kea atrezamante'ne. Ana vahera Hebroni kini ne' Hohamuma, Piramu kini ne' Jarmutima, Jafia kini ne' Lakisima, Debiri kini ne' Eklonima huno kea atre'zamante'ne.
4 Akawaambia, “Njooni mnisaidie kuipiga Gibeoni, kwa sababu imefanya mapatano ya amani na Yoshua na Waisraeli.”
Ana kini nagakura amanage hu'ne, tamagra etma eme naza hinketa Gibioni nagara hara huzmantaneno. Na'ankure zamagra Josuane Israeli vahe'enena huvempa hu'za hara osu'za, mago zamarimpa hu'za manisnaza naneke huhagerafi'naze.
5 Ndipo hao wafalme watano wa Waamori, ambao ni wafalme wa Yerusalemu, Hebroni, Yarmuthi, Lakishi na Egloni, wakaunganisha majeshi yao. Wakapanda na vikosi vyao vyote, nao wakajipanga dhidi ya Gibeoni na kuishambulia.
Hanki 5fu'a Amori kini vahe'ma eme eri atruma hu'nazana, Jerusalemi kini neki, Hebroni kini neki, Jarmuti kini ne'ki, Lakisine Ekloni kini netre'ne hu'za sondia vahe'zamia eri tru hu'za seli nona ome ki'za avazagigagi'za manine'za, Gibioni vahera hara huzmante'naze.
6 Nao Wagibeoni wakatuma ujumbe kwa Yoshua kwenye kambi ya Gilgali na kumwambia, “Usiwatelekeze watumishi wako. Panda haraka uje kwetu kutuokoa! Tusaidie, kwa sababu wafalme wote wa Waamori wakaao kwenye nchi ya vilima wameunganisha majeshi yao pamoja dhidi yetu.”
Anante Gibioni vahe'mo'za Israeli vahe'ma Gilgalima kuma eme ante'za mani'nare Josuantega kea atrente'za amanage hu'naze, eri'za vahekamota kamefira huoraminka ame hunka emrerinka tagu'vazinka taza huo. Na'ankure Amori kini vahetamima agonamofo asoparegama nemaniza kini vahe'mo'za eri tru hu'za ha' eme hurante'za nehaze.
7 Basi Yoshua akaondoka Gilgali pamoja na jeshi lake lote, wakiwepo watu wote mashujaa wa vita.
Hanki Josua'ma ananke'ma nentahino'a, sondia vahe'ane knare'ma hu'za ha'ma nehaza vahera maka zamavareno Gilgalia atreno Gibioni vahe'mokizmia zamaza hunaku marerino vu'ne.
8 Bwana akamwambia Yoshua, “Usiwaogope watu hao, nimewatia mkononi mwako. Hakuna yeyote atakayeweza kushindana nawe.”
Hanki Ra Anumzamo'a Josuana amanage huno asami'ne, Kagra korora zamagrikura osuo. Na'ankure zamagrira ko kagri kazampi zamavare ante'nogu, mago ne'mo'e huno kagrira hara hu kagateoregahie.
9 Baada ya Yoshua kutembea usiku kucha kutoka Gilgali, akawashambulia ghafula.
Anante Josua'ene ana maka sondia vahe'mo'za ana kenageke vu'za Amori vahe'ma eritru hu'zama mani'nafi antri hazaza hu'za ame hu'za hara ome huzmante'naze.
10 Bwana akawafadhaisha mbele ya Waisraeli, nao wakawashinda kwa ushindi mkuu huko Gibeoni. Israeli wakawafukuza kuelekea njia iendayo Beth-Horoni wakiwaua mpaka kufikia njia iendayo Azeka na Makeda.
Ana'ma hazageno'a Ra Anumzamo Israeli naga'mokizmi zamavufi Amori vahera zamazeri neginagi hige'za, rama'a vahe Gibioni kumatera zamahete'za, mago'a vahera zamarotago hu'za Bet-horonima mareneri'za karanka zamaheme vu'za Azekane, Makeda kumate'ene uhanati'naze.
11 Walipokuwa wakikimbia mbele ya Israeli kwenye barabara iteremkayo kutoka Beth-Horoni hadi Azeka, Bwana akawavumishia mawe makubwa ya mvua kutoka mbinguni, na wengi wao wakauawa na hayo mawe kuliko wale waliouawa kwa upanga wa Waisraeli.
Hanki Israeli vahe'mokizmi zamagoro'ma hu'za Amori vahe'mo'za Bet-horoniti'ma fre'za Azekama urami'nea kantega nevazageno, Ra Anumzamo'a tusinasi ko'mopa ko atregeno havegna huno herafiramino, Amori vahera zamahe fri'ne. Hagi Israeli vahe'mo'zama bainati kazinteti'ma zamahe fri'nazama'a ruzamagatereno haveretira zamahe fri'ne.
12 Katika siku ile ambayo Bwana aliwapeana Waamori kwa Israeli, Yoshua akanena na Bwana akiwa mbele ya Waisraeli akasema: “Wewe jua, simama juu ya Gibeoni, wewe mwezi, tulia juu ya Bonde la Aiyaloni.”
Hagi Ra Anumzamo'ma Israeli vahe'ma zamaza hige'za, Amori vahe'ma ha'ma hu zamagateraza knazupa Josua'a Israeli vahe'mokizmi zamufi Ra Anumzamofona amanage huno asami'ne, zagemoka uoraminka Gibioni megeno, ikamoka Azaloni agupofi megahane.
13 Hivyo jua likasimama, nao mwezi ukatulia, hadi taifa hilo lilipokwisha kujilipizia kisasi kwa adui wake, kama ilivyoandikwa katika Kitabu cha Yashari. Jua likasimama kimya katikati ya mbingu, likachelewa kuzama muda wa siku moja nzima.
Higeno zagemo'a anante megeno, ikamo'enena ohanatine. Ana hu'nege'za Israeli naga'mo'za ha' vahezamia hara huzmagatere'naze. Ana zupa zagemo'a uofreno anuntumpi me'nege'za hara hu'naze. Hagi ana'ma hu'naza zamofo agenkea Jashariema nehaza avontafepi krente'naze. (Jasahariema hu'neana fatgo vahe'mokizmi avontafere hu'ne.)
14 Haijakuwepo siku nyingine kama hiyo kabla au baada, siku ambayo Bwana alimsikiliza mwanadamu. Hakika Bwana alikuwa akiwapigania Israeli.
Korapa knareti'ma eno meninte'ma ehanati'neana, Ra Anumzamo'a nunamuna antahizamino e'inahukna zana erifore osu'neankna kna efore hu'neankino, henkanena anara osugahie. Na'ankure Ra Anumzamo'a magoke ne'mofo ke antahimino Israeli vahetega anteno Agra hara hu'ne.
15 Ndipo Yoshua akarudi kambini huko Gilgali pamoja na Israeli yote.
Hagi ha'ma huvagarete'za Josua'ene ana maka Israeli sondia vahe'mo'za Gilgalima kuma'ma eme ante'za mani'narega ete vu'naze.
16 Basi wale wafalme watano wakawa wamekimbia kujificha kwenye pango huko Makeda.
Anama hutazageno'a 5fu'a kini vahe'mo'za koro fre'za vu'za Makida kuma tavaonte mago havegampi ome fraki'naze.
17 Yoshua alipoambiwa kuwa wafalme hao watano wamekutwa wakiwa wamejificha ndani ya pango huko Makeda,
Hanki mago'a vahe'mo'za ana 5fu'a kini vahe'ma Makida havegampi fra'maki'nazana kete'za, Josuana eme asamizageno,
18 akasema, “Vingirisheni mawe makubwa kwenye mdomo wa hilo pango, tena wekeni walinzi wa kulilinda.
Josua'a sondia vahera zamasamino, ranra haverami atufetma ana havegana renkanineretma, mago'a sondia vahera huzmantenke'za anante kva hu'za maniho.
19 Lakini msiwaache! Wafuatieni adui zenu, washambulieni kutoka nyuma, wala msiwaache wafike kwenye miji yao, kwa kuwa Bwana Mungu wenu amewatia mkononi mwenu.”
Ana'ma nehutma tamagra manigasa osutma, ha' vahetamia zamefi zamarotgo hutma kuma'zmifina uofre'nesagetama hara ome huzmanteho. Na'ankure Ra Anumzana tamagri Anumzamo ana vahetamina ko tamazampi zamavarente'ne.
20 Hivyo Yoshua pamoja na Waisraeli wakawaangamiza kabisa karibu wote, lakini wachache waliosalia walifika kwenye miji yao yenye maboma.
Hanki Josua'ene Israeli ha' vahe'zamia zamarotgo hu'za zamahe hana hu'za kantega vazage'za, osi'a naga'mo'za koro fre'za rankuma zamimofo vihufi ufre'naze.
21 Basi jeshi lote likarudi salama kwa Yoshua huko kambini Makeda, na hakuna yeyote aliyetoa neno kinyume cha Waisraeli.
Ana'ma hute'za ana maka Israeli sondia vahe'mo'za zamavufarera hazenkea e'ori, Makida kuma'ma omente'zama mani'nare Josua'a mani'nege'za ete e'naze. Ana'ma hazage'za magore hu'za Kenani mopare vahe'mo'za Israeli vahetega mago kea huozmante'naze.
22 Ndipo Yoshua akasema, “Haya fungueni mdomo wa pango, mniletee hao wafalme watano.”
Anante Josua'a amanage hu'ne, Havegama renkanimare'naza haveramina eri atretma ana 5fu'a kini vahera havegampintira zamavareta nagrite eho.
23 Kwa hiyo wakawatoa hao wafalme watano nje ya pango: wafalme wa Yerusalemu, Hebroni, Yarmuthi, Lakishi na Egloni.
Hanki kema hia ke amagente'za ana kini vahera havegampintira ome zamavaremegi atre'za zamavare'zama e'nazana, Jerusalemi kinigi Hebroni kinigi, Jarmuti kinigi, Lakisi kinigi, Ekloni kini neki hu'za zamavare'za Josuante e'naze.
24 Walipokuwa wamewaleta hawa wafalme kwa Yoshua, akawaita watu wote wa Israeli, na kuwaambia majemadari wa vita waliokwenda pamoja naye, “Njooni hapa mweke nyayo zenu juu ya shingo za hawa wafalme.” Basi wakaja wakaweka nyayo zao shingoni.
Ana kini vahera zamavare'za etageno, Josua'a maka Israeli vahera kehu tru huteno, sondia vahete kva vahe'ma agranema ha'ma ome hu'naza vahe'mokizmia amanage huno zamasami'ne, amare etma tamaganuti ama kini vahe'mokizmi zamanankena rentroko hiho, hige'za Josuankea amage ante'za ana hu'naze.
25 Yoshua akawaambia, “Msiogope, wala msivunjike moyo. Kuweni hodari na wenye ushujaa. Hili ndilo Bwana atakalowatendea adui zenu wote mnaokwenda kupigana nao.”
Hanki Josua'a Israeli vahe'mokizmia amanage huno zamasami'ne, Tamagra korora huge, antahintahi hakarea osiho. Na'ankure Ra Anumzamo'a amama hiaza huno maka ha' vahetamima ha'ma huzmante'nazana anahu zanke hugahie.
26 Ndipo Yoshua akawapiga na kuwaua wale wafalme na kuwatundika juu ya miti mitano, nao wakaachwa wakiningʼinia juu ya ile miti hadi jioni.
Anage huteno Josua'a ana kini vahera zamahe friteno, 5fu'a zafare zamufga hantintegeno me'negeno vuno kinaga zagea ufre'ne.
27 Wakati wa kuzama jua Yoshua akaamuru, nao wakawashusha kutoka kwenye ile miti na kuwatupa kwenye lile pango ambalo walikuwa wamejificha. Kwenye mdomo wa lile pango wakaweka mawe makubwa, ambayo yapo hadi leo.
Hagi zagema ufregeno'a Josua'a huzmantege'za ana vahe zamavufaga zafaretira erifenka atre'za, ko'ma fra'makiza mani'naza havegampi ome zamatrete'za ana havegantera ranra havenuti renkani razageno meno eno, ama knarera ehanatine.
28 Siku ile Yoshua akateka Makeda. Akamuua kila mmoja katika ule mji, pamoja na mfalme wake kwa upanga. Hakubakiza mtu yeyote. Akamfanyia mfalme wa Makeda kama vile alivyokuwa amemfanyia mfalme wa Yeriko.
Hagi ana zupage Josua'a Makida rankumara hara hu zamagtereno kini ne'zamine ana maka vahera kazinteti zamahe fri vagare'ne. Ana kumapina mago'zane huno otreno ana maka'zana eri haviza nehuno, mago vahera atregeno omani'ne. Hagi Jeriko kini ne'ma hunte'neaza huno, Makida kumate kini nera ana zanke hunte'ne.
29 Ndipo Yoshua akaondoka Makeda akiwa pamoja na Israeli yote mpaka mji wa Libna na kuushambulia.
Hanki Makida rankumama ha'ma huzamagaterete'za, Josua'ene sondia naga'mo'za Makida atre'za vu'za Libna kumate vahera hara ome huzmante'naze.
30 Bwana pia akautia huo mji wa Libna pamoja na mfalme wake mikononi mwa Israeli. Yoshua akaangamiza ule mji na kila mtu aliyekuwa ndani yake kwa upanga. Hakubakiza huko mtu yeyote. Akamfanyia mfalme wa Libna kama alivyokuwa amemfanyia mfalme wa Yeriko.
Hanki Ra Anumzamo anahukna huno Israeli vahera zamaza hige'za, Libna kini ne'ene ana maka vahe'anena kazinteti zamahe vagare'naze. Ana kumapina Josua'a mago'zane huno otreno, ana maka'zana eri haviza nehuno mago vahere huno atregeno omani'ne. Hagi Jeriko kini ne'ma hunte'neaza huno, Libna kini nera ana zanke hunte'ne.
31 Kisha Yoshua akaondoka Libna kwenda Lakishi akiwa pamoja na Israeli yote; wakajipanga dhidi yake na kuushambulia.
Ana'ma hute'za, Josua'ene Israeli sondia naga'mo'za Libna kumara atre'za vu'za, Lakisi kumara ome avazagigagi'za mani'ne'za hara huzmante'naze.
32 Bwana akautia Lakishi mikononi mwa Israeli, Yoshua akauteka siku ya pili. Yoshua akauangamiza mji na kila kilichokuwa ndani yake kwa upanga, kama tu vile alivyokuwa ameufanyia mji wa Libna.
Hanki Ra Anumzamo Israeli vahe'mokizmia zamaza huno hara higeno, nampa 2 knarera Josua'a Lakisi vahera hara hu zamagaterege'za, ana maka vahera Libna kumate vahe'ma hu'nazaza hu'za bainati kazinteti zamahe fri vagare'naze.
33 Wakati huo huo, Horamu mfalme wa Gezeri alikuwa amepanda ili kusaidia Lakishi, lakini Yoshua akamshinda pamoja na jeshi lake, hadi hapakubakia mtu yeyote.
Anante Gezeri kini ne' Horamua Lakisi vahetami hara huzmaza hu'naku mrerino egeno, Josua'a ana kini ne'ene naga'anena hara nehuno, mago vahere huno ozmantre'neanki zamahe fri vagare'naze.
34 Ndipo Yoshua akaondoka Lakishi kwenda Egloni akiwa pamoja na Israeli yote; wakajipanga dhidi yake na kuushambulia.
Ana'ma huteno'a Josua'a miko Israeli vahe'ene Lakisia atre'za Ekloni vu'za, kafo ome ante'za mani'ne'za avazagi kagiza hara huzmante'naze.
35 Wakauteka mji huo siku ile ile, wakaupiga kwa upanga na kumwangamiza kila mmoja aliyekuwa ndani yake, kama vile walivyokuwa wameufanyia Lakishi.
Ana zupage Ekloni kumara hara hu zamagtere'za eri vaganere'za, maka zantamina eri haviza nehazageno, Josua'a Lakisi kumapi vahe'ma hu'neaza huno maka vahera kazinteti zamahe fri vagare'ne.
36 Kisha Yoshua akapanda kutoka Egloni kwenda Hebroni akiwa pamoja na Israeli yote na kuushambulia.
Ana'ma huteno'a Josua'a miko Israeli vahe'ene Ekloni kumara atre'za Hebroni vu'za hara ome huzmante'naze.
37 Wakauteka mji na kuupiga kwa upanga, pamoja na mfalme wake, vijiji vyake na kila mmoja aliyekuwa ndani yake. Hawakubakiza mtu yeyote. Kama vile huko Egloni, waliuangamiza kabisa pamoja na kila mmoja aliyekuwa ndani yake.
Ana kumara omeneri'za ana kumate kini ne'ene maka vahera kazinknonu zamahe fri vaganere'za, ana kuma tavaonte'ma nemaniza vahe'ene kuma'zminena, Ekloni kumate vahe'ma hu'nazaza hu'za bainati kazinknonteti maka zamahe fri vagare'naze.
38 Ndipo Yoshua na Israeli wote wakageuka na kuushambulia Debiri.
Ana'ma hute'za Josua'ene miko Israeli vahe'mo'za ete rukrahe hu'za vu'za Debiri kumate vahera ha' ome huzmante'naze.
39 Wakauteka mji, mfalme wake na vijiji vyake, na kuupiga kwa upanga. Kila mmoja aliyekuwa ndani yake wakamwangamiza kabisa. Hawakubakiza mtu yeyote. Wakaufanyia Debiri na mfalme wake kama vile walivyokuwa wameifanyia miji ya Libna na Hebroni na wafalme wao.
Ana'ma huteno Josua'a ana kumate kini ne'ene, ana kumapi vahetamina zamahe fri vaganereno, tavaozmire'ma me'nea kumatamina Hebroni kumate vahe'ene Libna kumate vahe'ene, kini vahetaminte'ma hu'neaza huno Debiri kumate vahera magore huno ozamatreno bainati kazinteti zamahe fri vagare'ne.
40 Hivyo Yoshua akalishinda eneo hilo lote, ikiwa ni pamoja na nchi ya vilima, na Negebu, na sehemu ya magharibi chini ya vilima, materemko ya milima, pamoja na wafalme wake wote. Hakubakiza mtu yeyote. Akaangamiza kabisa kila kitu chenye pumzi, kama vile Bwana, Mungu wa Israeli, alivyokuwa ameamuru.
Ana higeno Josua'a ana mopafima me'nea rankuma'tamina hara hu zamagaterevaga nereno, agonaregama me'nea kumatamine, kini zamine, Nigevi kazigama me'nea kumatamine, kini zamine, zage fre kaziga me'nea agonaramimofo agiafi me'nea kumatamine kini zamine, Jodani agupofima nemaniza vahe'ene kini zamia, Ra Anumzama Israeli vahe'mokizmi Anumzamo'ma huo huno'ma hunte'nea kante anteno, Josua'a magore huno ozamatreno, ana maka zamahe fri vagare'ne.
41 Yoshua akawashinda kuanzia Kadesh-Barnea hadi Gaza na kutoka eneo lote la Gosheni hadi Gibeoni.
Hagi Josua'ma ha'ma hu zamagatere vagamare'neana, sauti kaziga Kedes Baneati agafa huno marerino, hageri ankena tavaonte Gaza eteno, noti kaziga ana maka Goseni mopa'a eri vagareno vuno Gibioni rankumate anagamu uhanati'ne.
42 Wafalme hawa wote pamoja na nchi zao Yoshua aliwashinda kwa wakati mmoja, kwa sababu Bwana, Mungu wa Israeli, aliwapigania Israeli.
Higeno ana mopafima nemaniza kini vahe'ene mopa'zaminena, Israeli vahe'mokizmi Ra Anumzamo zamaza huno hara huzmantegeno, Josua'a ana knafinke hara huno zamazeri atre vagare'ne.
43 Ndipo Yoshua akarudi pamoja na Israeli yote kwenye kambi huko Gilgali.
Ana'ma hute'za Josua'ene Israeli sondia vahe'mo'za atre'za Gilgalima kuma'ma eme ante'zama mani'narega ete vu'naze.