Yohana 8
1 Lakini Yesu akaenda katika Mlima wa Mizeituni.
但耶稣开始去往橄榄山。
2 Alfajiri na mapema Yesu akaja tena Hekaluni, watu wote wakakusanyika, akakaa akaanza kuwafundisha.
黎明时分，他返回圣殿，坐下来教导身边围坐的众人。
3 Walimu wa sheria na Mafarisayo wakamleta mwanamke mmoja aliyefumaniwa akizini. Wakamsimamisha katikati ya umati wa watu wote.
宗教老师和法利赛人带来一个妇人，她在通奸之时被抓住，叫她站在众人面前。
4 Wakamwambia Yesu, “Mwalimu, huyu mwanamke amekutwa akizini.
他们就对耶稣说：“老师，这妇人在通奸的时候被抓住。
5 Katika sheria, Mose alituamuru kuwapiga kwa mawe wanawake wa namna hii, mpaka wafe. Sasa wewe wasemaje?”
摩西在律法上的裁决是：我们应该用石头将这样的妇人打死，你觉得呢？”
6 Walimuuliza swali hili kama mtego ili wapate sababu ya kumshtaki. Lakini Yesu akainama akaanza kuandika ardhini kwa kidole chake.
他们这样说，其实是想找到耶稣言语中的把柄来控告他。但耶稣却弯下身，用手指在地上写字。
7 Walipoendelea kumuulizauliza akainuka, akawaambia, “Kama kuna mtu yeyote miongoni mwenu ambaye hana dhambi na awe wa kwanza kumtupia jiwe.”
他们不停地要求耶稣给出回答。耶稣直起身对他们说：“你们中谁没有罪，谁就可以先拿起石头打她。”
8 Akainama tena na kuandika ardhini.
然后他又弯下身在地上写字。
9 Waliposikia haya, wakaanza kuondoka mmoja mmoja, wakianzia wazee, hadi Yesu akabaki peke yake na yule mwanamke akiwa amesimama mbele yake.
听到这番话，控诉者中从最年长的那个人开始一个接一个地离开了，，最后人群中只留下耶稣和站在原地的那位妇人。
10 Yesu akainuka na kumwambia, “Wako wapi wale waliokuwa wanakuhukumu kuwa mwenye hatia?”
耶稣站直身问她：“他们哪儿去了？没有人留下来定你的罪吗？”
11 Yule mwanamke akajibu, “Hakuna hata mmoja Bwana.” Yesu akamwambia, “Hata mimi sikuhukumu. Nenda zako, kuanzia sasa usitende dhambi tena.”]
她说：“先生，没有人。” 耶稣说：“我也不会定你的罪。走吧，不要再犯罪了。”
12 Kisha Yesu akasema nao tena akawaambia, “Mimi ni nuru ya ulimwengu. Mtu yeyote akinifuata hatatembea gizani kamwe, bali atakuwa na nuru ya uzima.”
耶稣又对众人说：“我就是这世界的光，如果你跟随我，就不会走进黑暗，因为你将拥有赐予你生命的光。”
13 Mafarisayo wakamwambia, “Ushuhuda wako haukubaliki kwa kuwa unajishuhudia mwenyewe.”
法利赛人反驳：“你不能为自己作证！你所说的无法证明任何事！”
14 Yesu akawajibu, “Hata kama najishuhudia mwenyewe, ushuhuda wangu ni kweli kwa sababu najua nilikotoka na ninakokwenda. Lakini ninyi hamjui nilikotoka wala ninakokwenda.
耶稣告诉他们：“即使我为自己作证，我的证言仍是真实。因为我知道我从哪里来，要到哪里去，但你们却不知道我从哪里来，要到哪里去。
15 Ninyi mnahukumu kwa kufuata vipimo vya kibinadamu, mimi simhukumu mtu yeyote.
你们以人类最常见的方式做出判断，但我不会做出评判。
16 Lakini hata kama nikihukumu, uamuzi wangu ni sahihi kwa sababu sitoi hukumu yangu peke yangu, bali niko pamoja na Baba, aliyenituma.
即使我要做出评判，我的判断也是正确的，因为并非一个人在做这件事情，派我前来的天父与我同在。
17 Imeandikwa katika Sheria yenu kwamba, ushahidi wa watu wawili ni thabiti.
你们的律法上也写着：‘两个人的见证才有效。’
18 Mimi najishuhudia mwenyewe, naye Baba aliyenituma hunishuhudia.”
我为自己作证，派我前来的天父也为我作证。”
19 Ndipo wakamuuliza, “Huyo Baba yako yuko wapi?” Yesu akawajibu, “Ninyi hamnifahamu mimi ni nani, wala hammfahamu Baba yangu. Kama mngenifahamu mimi, mngemfahamu na Baba yangu.”
他们问耶稣：“你的父在哪里？”耶稣回答：“你们不认识我或我的天父，如果你们认识我，就会认识我父。”
20 Yesu alisema maneno haya alipokuwa akifundisha katika chumba cha hazina Hekaluni. Lakini hakuna mtu aliyemkamata kwa kuwa saa yake ilikuwa haijawadia.
耶稣是在圣殿银库附近教导众人时，做出了这番解释。但没有人逮捕他，因为他的时候尚未到来。
21 Yesu akawaambia tena, “Ninaenda zangu, nanyi mtanitafuta, lakini mtakufa katika dhambi zenu. Niendako mimi ninyi hamwezi kuja.”
耶稣又对他们说：“我要走了，你们将会寻找我，但你们会因自己的罪而死去，我要去的地方，你们无法抵达。”
22 Ndipo wale Wayahudi wakasema, “Je, atajiua? Je, hii ndiyo sababu amesema, ‘Niendako mimi ninyi hamwezi kuja’?”
犹太人思索着，然后大声说：“他要自杀吗？他说‘我要去的地方，你们无法抵达。’是这个意思吗？”
23 Akawaambia, “Ninyi mmetoka chini, mimi nimetoka juu. Ninyi ni wa ulimwengu huu, mimi si wa ulimwengu huu.
耶稣告诉他们：“你们来自人间，我来自天上。你们属于这个世界，我却不属于这世界。
24 Niliwaambia kuwa mtakufa katika dhambi zenu, kwa maana msipoamini ya kwamba ‘Mimi Ndiye,’ mtakufa katika dhambi zenu.”
所以我对你们说，你们会因自己的罪而死去。因为如果你们不相信我即‘我是’，你们就会因自己的罪而死去。”
25 Wakamuuliza, “Wewe ni nani?” Naye Yesu akawajibu, “Mimi ndiye yule ambaye nimekuwa nikiwaambia tangu mwanzo.
他们又问：“那你到底是谁？” 耶稣回答：“我从一开始就告诉你们的了。
26 Nina mambo mengi ya kusema juu yenu na mengi ya kuwahukumu. Lakini yeye aliyenituma ni wa kweli, nami nanena na ulimwengu niliyoyasikia kutoka kwake.”
关于你们，我有很多可以说的，我可以对你们大加谴责，但派我来此的天父讲述的却是真相，我在这个世界对你们所说的，就是从他那里听来的。”
27 Hawakuelewa kuwa alikuwa akiwaambia juu ya Baba yake wa Mbinguni.
他们不明白耶稣所说的就是天父。于是耶稣解释说：
28 Kisha Yesu akawaambia, “Mtakapokwisha kumwinua juu Mwana wa Adamu, ndipo mtakapojua kuwa, ‘Mimi ndiye yule niliyesema na kwamba mimi sitendi jambo lolote peke yangu bali ninasema yale tu ambayo Baba yangu amenifundisha.
“如果你们看到人子被高举，必定知道我即‘我是’，知道我的所作所为并非源于自己，我的言语都是遵循天父的教导。
29 Yeye aliyenituma yu pamoja nami, hajaniacha, kwa kuwa siku zote nafanya mapenzi yake.’”
那派我来此之人与我同在，他未弃我，因为我的所行皆令其喜悦。”
30 Wengi waliomsikia Yesu akisema maneno haya wakamwamini.
很多人在听到耶稣的这番话后，便相信了他。
31 Kisha Yesu akawaambia wale Wayahudi waliomwamini, “Kama mkidumu katika maneno yangu, mtakuwa wanafunzi wangu kweli kweli.
于是耶稣对信他的犹太人说：“你们若遵循我的道，就真正是我的门徒。
32 Ndipo mtaijua kweli nayo kweli itawaweka huru.”
你们将知晓真理，真理会让你们自由。”
33 Wao wakamjibu, “Sisi tu wazao wa Abrahamu, nasi hatujawa watumwa wa mtu yeyote. Wawezaje kusema kwamba tutawekwa huru?”
众人问到：“我们是亚伯拉罕的后裔，从未被奴役过，你说我们会自由，又是何意呢？”
34 Yesu akajibu, “Amin, amin nawaambia, kila atendaye dhambi ni mtumwa wa dhambi.
耶稣答道：“说实话，每个罪人都是罪的奴隶。
奴隶在家庭中无法拥有永远的地位，只有儿子才是家庭中永远的成员。 (aiōn g165)
36 Hivyo Mwana akiwaweka huru mtakuwa huru kweli kweli.
当上帝之子让你自由，你就真正获得自由。
37 Ninajua ya kuwa ninyi ni wazao wa Abrahamu, lakini mnatafuta wasaa wa kuniua kwa sababu ndani yenu hamna nafasi ya neno langu.
我知道你们是亚伯拉罕的后裔，但你们不愿接收我的道，所以想杀我。
38 Ninasema yale niliyoyaona mbele za Baba yangu, nanyi inawapa kufanya yale mliyosikia kutoka kwa baba yenu.”
我所说的一切皆为我父显示给我的，但你们只是遵循你们的父亲行事。”
39 Wakajibu, “Baba yetu ni Abrahamu.” Yesu akawaambia, “Kama mngekuwa wazao wa Abrahamu mngefanya mambo yale aliyofanya Abrahamu.
他们说：“亚伯拉罕就是我们的父亲。” 耶稣说：“你们若真是亚伯拉罕的子孙，就必做亚伯拉罕所行之事。
40 Lakini sasa ninyi mnatafuta kuniua, mtu ambaye nimewaambia kweli ile niliyosikia kutoka kwa Mungu, Abrahamu hakufanya jambo la namna hii.
但现在，只因我讲述了从上帝那里听见的真理，你们便想杀我，亚伯拉罕绝不会这么做。
41 Ninyi mnafanya mambo afanyayo baba yenu.” Wakamjibu, “Sisi hatukuzaliwa kwa uzinzi. Tunaye Baba mmoja, Mungu pekee.”
你们只是遵循你们的父亲。” 他们回答：“我们不是非法子孙，上帝是我们唯一的父亲。”
42 Yesu akawaambia, “Kama Mungu angekuwa Baba yenu, mngenipenda, kwa maana nilitoka kwa Mungu na sasa niko hapa. Sikuja kwa ajili yangu mwenyewe, ila yeye alinituma.
耶稣说：“如果上帝真是你们的父亲，你们就该爱我，因我来自上帝，现在我就在这里。这不是我的决定，而是派我前来之人的决定。
43 Kwa nini hamwelewi ninayowaambia? Ni kwa sababu hamwezi kusikia nisemacho.
为什么你们无法理解我的话？因为你们不肯听我所传递的讯息！
44 Ninyi ni watoto wa baba yenu ibilisi, nanyi mnataka kutimiza matakwa ya baba yenu. Yeye alikuwa muuaji tangu mwanzo, wala hakushikana na kweli maana hamna kweli ndani yake. Asemapo uongo husema yaliyo yake mwenyewe kwa maana yeye ni mwongo na baba wa huo uongo.
你们的父是魔鬼，你们也喜欢遵循其魔鬼的欲望行事。他从一开始就是杀人犯，不讲真理，因他心里没有真理。当他说谎时便显露了他的本性，因为他就是一个说谎者，是谎言之父。
45 Lakini kwa sababu nimewaambia kweli hamkuniamini!
我说的都是真理，你们却因此而不相信我！
46 Je, kuna yeyote miongoni mwenu awezaye kunithibitisha kuwa mwenye dhambi? Kama nawaambia yaliyo kweli, mbona hamniamini?
你们中有谁能指证我有罪？我既然讲真理，你们为什么不信我？
47 Yeye atokaye kwa Mungu husikia kile Mungu asemacho. Sababu ya ninyi kutosikia ni kwa kuwa hamtokani na Mungu.”
归属于上帝之人就会聆听上帝之语。你们不听，因为你们并不归属于上帝。”
48 Wayahudi wakamjibu Yesu, “Je, hatuko sahihi tunaposema ya kwamba wewe ni Msamaria na ya kwamba una pepo mchafu?”
犹太人对耶稣说：“我们说你是魔鬼附体的撒玛利亚人，难道不对吗？”
49 Yesu akawajibu, “Mimi sina pepo mchafu, bali ninamheshimu Baba yangu, nanyi mnanidharau.
耶稣回答：“我不是魔鬼附体。我尊敬我父，你们却侮辱我。
50 Lakini mimi sitafuti utukufu wangu mwenyewe, bali yuko anayetaka kunitukuza, naye ndiye mwamuzi.
我来此并非追求自己的荣耀，但确有一人为我寻求荣耀，来此对人做出审判。
告诉你们实话，遵守我的教导将永远不会死去。” (aiōn g165)
52 Ndipo Wayahudi wakamwambia, “Sasa tumejua kwamba una pepo mchafu. Ikiwa Abrahamu alikufa na vivyo hivyo manabii, nawe unasema ‘Mtu akitii neno langu hatakufa milele.’ (aiōn g165)
犹太人对他说：“现在我们知道你的确是魔鬼附身。亚伯拉罕死了，先知们也死了，你居然还说‘遵守我的教导将永远不会死去’， (aiōn g165)
53 Je, wewe ni mkuu kuliko baba yetu Abrahamu ambaye alikufa na manabii ambao nao pia walikufa? Hivi wewe unajifanya kuwa nani?”
难道你比我们的祖先亚伯拉罕还伟大吗？他死了，先知们也死了，你把自己当做什么人呢？”
54 Yesu akawajibu, “Kama nikijitukuza utukufu wangu hauna maana. Baba yangu, huyo ambaye ninyi mnadai kuwa ni Mungu wenu, ndiye anitukuzaye mimi.
耶稣回答：“如果我只获得自己的荣耀，那荣耀就不值一提；让我荣耀之人是上帝，正如你们所说的‘他就是上帝’。
55 Ingawa hamkumjua, mimi ninamjua. Kama ningesema simjui, ningekuwa mwongo kama ninyi, lakini mimi ninamjua na ninalitii neno lake.
你们不认识他，我却认识。如果我说不认识他，就会像你们一样说谎。但我的确认识他，也遵守他的道。
56 Baba yenu Abrahamu alishangilia kwamba angaliiona siku yangu, naye akaiona na akafurahi.”
你们的祖先亚伯拉罕，因为期待我降临的日子而充满喜悦。当看到指示便感到如此幸福。”
57 Wayahudi wakamwambia, “Wewe hujatimiza hata miaka hamsini, wewe wasema umemwona Abrahamu?”
犹太人回答：“你还不到五十岁，怎会见过亚伯拉罕呢？”
58 Yesu akawaambia, “Amin, amin nawaambia, kabla Abrahamu hajakuwako, ‘Mimi niko.’”
耶稣说：“告诉你们实话，亚伯拉罕出生以前，我就已存在。”
59 Ndipo wakaokota mawe ili kumpiga, lakini Yesu akajificha, naye akatoka Hekaluni.
于是他们捡起石头要去砸他。耶稣躲开他们，离开了圣殿。
