Ayubu 28

1 “Kuna machimbo ya fedha, na mahali dhahabu isafishwapo.

مردم می‌دانند چگونه نقره را از معدن استخراج نمایند، طلا را تصفیه کنند،

2 Chuma hupatikana ardhini, nayo shaba huyeyushwa kutoka mawe ya madini.

آهن را از زمین بیرون آورند و مس را از سنگ جدا سازند.

3 Mwanadamu hukomesha giza; huyatafuta hadi sehemu iliyo mbali, kwa ajili ya kuchimbua mawe yenye madini katika giza jeusi sana.

آنها می‌دانند چطور معادن تاریک را روشن کنند و در جستجوی سنگهای معدن تا عمقهای تاریک زمین فرو روند.

4 Huchimba shimo jembamba mbali na makao ya watu, mahali paliposahaulika na nyayo za wanadamu; mbali na wanadamu huningʼinia na kupembea kwa kamba.

آنها در نقاطی دور دست، جایی که پای بشری بدان راه نیافته، در دل زمین نقب می‌زنند و از طنابها آویزان شده، به عمق معادن می‌روند.

5 Ardhi, ambako chakula hutoka, chini hugeuzwa kwa moto;

مردم می‌دانند چگونه از روی زمین غذا تهیه کنند، در حالی که در زیر پوستهٔ همین زمین، آتش نهفته است.

6 yakuti samawi hutoka katika miamba yake, nalo vumbi lake lina vipande vya dhahabu.

آنها می‌دانند چگونه از سنگهای آن یاقوت و طلا به دست بیاورند.

7 Hakuna ndege awindaye aijuaye njia ile iliyofichika, wala hakuna jicho la mwewe lililoiona.

حتی پرندگان شکاری راه معادن را نمی‌دانند و چشم هیچ عقابی آن را نمی‌تواند ببیند؛

8 Wanyama wa porini wanaotamba hawajawahi kupakanyaga, wala simba azungukaye huko.

پای شیر یا جانور درندهٔ دیگری به این معادن نرسیده است؛

9 Mikono ya mwanadamu hushambulia miamba migumu sana, na kuiacha wazi mizizi ya milima.

ولی مردم می‌دانند چطور سنگهای خارا را تکه‌تکه نموده، کوهها را از بیخ و بن برکنند،

10 Hutoboa shimo refu la kupenya chini kwa chini kwenye miamba; macho yake huona hazina zake zote.

صخره‌ها را بشکافند و به سنگهای قیمتی دست یابند.

11 Hutafuta vyanzo vya mito na kuvileta vitu vilivyofichika katika nuru.

آنها حتی سرچشمهٔ رودها را کاوش می‌کنند و گنجهای مخفی از آن بیرون می‌آورند.

12 “Lakini hekima inaweza kupatikana wapi? Ufahamu unakaa wapi?

مردم همهٔ اینها را می‌دانند، ولی نمی‌دانند فهم و حکمت را در کجا بیابند.

13 Mwanadamu hatambui thamani yake; haiwezi kupatikana katika nchi ya walio hai.

حکمت در بین انسانها پیدا نمی‌شود و هیچ‌کس ارزش آن را نمی‌داند.

14 Kilindi husema, ‘Haiko ndani yangu’; bahari nayo husema, ‘Haiko pamoja nami.’

اقیانوسها می‌گویند: «در اینجا حکمت نیست.» و دریاها جواب می‌دهند: «در اینجا هم نیست.»

15 Haiwezi kununuliwa kwa dhahabu safi kuliko zote, wala thamani yake haiwezi kupimwa kwa fedha.

حکمت را با طلا و نقره نمی‌توان خرید،

16 Haiwezi kununuliwa kwa dhahabu ya Ofiri, kwa shohamu ya thamani kubwa au yakuti samawi ya thamani kubwa.

و نه با طلای خالص و سنگهای قیمتی.

17 Dhahabu wala mawe maangavu haviwezi kulinganishwa nayo, wala haiwezi hubadilishwa na vito vya dhahabu.

حکمت از طلا و الماس بسیار گرانبهاتر است و آن را نمی‌توان با جواهرات خریداری کرد.

18 Marijani na yaspi hazistahili kutajwa; thamani ya hekima ni zaidi ya akiki nyekundu.

مرجان و بلور در برابر حکمت هیچ ارزشی ندارند. قیمت آن از لعل بسیار گرانتر است.

19 Yakuti manjano ipatikanayo Kushi haiwezi kulinganishwa nayo, wala haiwezi kununuliwa kwa dhahabu safi.

نه می‌توان آن را با زبرجد مرغوب خرید و نه با طلای ناب.

20 “Ni wapi basi hekima itokako? Ufahamu hukaa wapi?

پس حکمت را از کجا می‌توان به دست آورد؟ در کجا پیدا می‌شود؟

21 Imefichika machoni pa kila kitu kilicho hai, imesitiriwa hata kwa ndege wa angani.

زیرا از چشمان تمامی افراد بشر پنهان است. حتی از چشمان تیزبین پرندگان هوا نیز مخفی است؛

22 Uharibifu na Mauti husema, ‘Ni uvumi wake tu uliotufikia masikioni mwetu.’

هلاکت و مرگ می‌گویند: «ما فقط شایعاتی در مورد مکان حکمت شنیده‌ایم.»

23 Mungu anaifahamu njia ya kuiendea hekima na ndiye peke yake anayefahamu inakokaa,

فقط خدا می‌داند که حکمت را کجا می‌توان پیدا کرد؛

24 kwa maana yeye huitazama miisho ya dunia na huona kila kitu chini ya mbingu.

زیرا او تمامی زمین را زیر نظر دارد و آنچه را که در زیر آسمان است مشاهده می‌کند.

25 Alipofanyiza nguvu za upepo na kuyapima maji,

او باد را به حرکت درمی‌آورد و حدود اقیانوسها را تعیین می‌کند.

26 alipofanya maagizo kwa ajili ya mvua na njia kwa ajili ya umeme wa radi,

به باران فرمان می‌دهد که ببارد و مسیر برق آسمان را تعیین می‌کند.

27 ndipo alipoitazama hekima na kuikadiria thamani yake, akaithibitisha na kuihakikisha.

پس او می‌داند حکمت کجاست. او آن را آزمایش کرده و تأیید نموده است،

28 Naye Mungu akamwambia mwanadamu, ‘Kumcha Bwana: hiyo ndiyo hekima, nako kujitenga na uovu ndio ufahamu.’”

و به افراد بشر می‌گوید: «بدانید که ترس از خداوند، حکمت واقعی، و دوری نمودن از شرارت، فهم حقیقی می‌باشد.»