Yakobo 2
1 Ndugu zangu, kama waaminio katika imani ya Bwana wetu Yesu Kristo, Bwana wa utukufu, msiwe na upendeleo kwa watu.
Toronoo nggare! Saa de mae hei mimihere neu Yesus Kristus, hita malangga manaselin naa, te hei feꞌe mete mataꞌ? Afiꞌ taꞌo naa!
2 Kwa maana kama akija mtu katika kusanyiko lenu akiwa amevaa pete ya dhahabu na mavazi mazuri, pia akaingia mtu maskini mwenye mavazi yaliyochakaa,
Onaꞌ hambu atahori rua risiꞌ hei ume hule-oꞌe ma. Esa pake bꞌua makahahadꞌoꞌ ma ndeli liloꞌ sofe liman. Esa fai pake bꞌua manggenggeoꞌ.
3 nanyi mkampa heshima yule aliyevaa mavazi mazuri na kumwambia, “Keti hapa mahali pazuri,” lakini yule maskini mkamwambia, “Wewe simama pale,” au “Keti hapa sakafuni karibu na miguu yangu,”
De hei mutumue simbo atahori mana pake bꞌua makahahadꞌoꞌ a, ma fee ne mamana maloleꞌ sia mataꞌ, te mana pake bꞌua manggenggeoꞌ a, hei denu e mae, “Mumburiꞌ sia deaꞌ naa! Hokoꞌ na endoꞌ muꞌ a raeꞌ a!”.
4 je, hamjawabagua na kuwa mahakimu mioyoni mwenu mkihukumu kwa mawazo yenu maovu?
Mete ma hei mete mataꞌ taꞌo naa, hei onaꞌ mana nggero dedꞌeat nda tungga ndoon sa. Hambu dudꞌuꞌa deꞌulakaꞌ nauli nggi taꞌo naa.
5 Ndugu zangu, sikilizeni: Je, Mungu hakuwachagua wale walio maskini machoni pa ulimwengu kuwa matajiri katika imani na kuurithi Ufalme aliowaahidi wale wampendao?
Toronoo susue nggare! Lamatualain pili nala atahori mana tudꞌa-loloeꞌ sia raefafoꞌ ia, fo ramahere tebꞌe-tebꞌeꞌ neu E, naa onaꞌ suꞌit sia rala nara. Ana o pili nala se fo dadꞌi Eni rau-inggun boe. Ana helu-fuli basa naa fee neu atahori mana sue Eni.
6 Lakini ninyi mmemdharau yule aliye maskini. Je, hao matajiri si ndio wanaowadhulumu na kuwaburuta mahakamani?
No mete mataꞌ taꞌo naa, hei miloe-midꞌae atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra. Tao-tao te ara nda tao deꞌulaka saa neu nggi sa boe. Liliiꞌ, do? Atahori mamasuꞌi ra mana tuni-ndeni nggi. Ara o soaꞌ a rapepenggo, lea-nore nggi misiꞌ mamana nggero-furiꞌ a. Ara soa mina-maꞌen, ma hei hambu seen.
7 Je, si wao wanaolikufuru Jina lile lililo bora sana mliloitiwa?
Hei ia ra, Lamatuaꞌ Yesus atahori nara. Te atahori mamasuꞌiꞌ ra akaꞌ olaꞌ ralutu Lamatuaꞌ Yesus nara malolen! Saa de ama akaꞌ sangga ralaꞌ mo se?
8 Kama kweli mnaitimiza ile sheria ya kifalme inayopatikana katika Maandiko isemayo, “Mpende jirani yako kama unavyoipenda nafsi yako,” mnafanya vyema.
Malole lenaꞌ, ama tao tungga Lamatuaꞌ hohoro-lalanen esa meulaun lenaꞌ oi, “musi sue atahori laen onaꞌ aom.” Hohoro-lalaneꞌ naa nenesuraꞌ sia Lamatualain Susura Meumaren.
9 Lakini kama mnakuwa na upendeleo kwa watu, mnatenda dhambi, na sheria inawahukumu kuwa ninyi ni wakosaji.
Te mete ma hei akaꞌ mete mataꞌ ma haꞌi ralaꞌ mo atahori mamasuꞌiꞌ a, hei milena-langga Lamatuaꞌ hohoro-lalanen ena. Tungga Lamatuaꞌ hohoro-lalanen, na, hei sala ena.
10 Kwa maana mtu yeyote anayeishika sheria yote lakini akajikwaa katika kipengele kimoja tu, ana hatia ya kuivunja sheria yote.
Mete ma atahori tao tungga basa Lamatuaꞌ hohoro-lalanen, te ana nalena-langga akaꞌ atoran esa o, naa onaꞌ ana nalena-langga basa se.
11 Kwa sababu yeye aliyesema, “Usizini,” alisema pia, “Usiue.” Basi kama huzini lakini unaua, umekuwa mvunjaji wa sheria.
Lamatuaꞌ fee basa atoran nae, “Afiꞌ hohongge.” Ana o fee atoran laen nae, “Afiꞌ tao misa atahori.” Dadꞌi mete ma hei nda hohongge sa, te tao misa atahori, naa onaꞌ hei milena-langga basa Lamatualain hohoro-lalanen ena.
12 Hivyo semeni na kutenda kama watu watakaohukumiwa kwa sheria ile iletayo uhuru.
De mete ma hei mae olaꞌ do tao dalaꞌ sa, hei musi misinedꞌa taꞌo ia: dei fo Lamatualain mana naꞌetuꞌ nae hita tao tungga Eni atoran na fo sue atahori do hokoꞌ. Atoran naa, mana mboꞌi hendi nggita mia Lamatuaꞌ huku-dꞌokin.
13 Kwa kuwa hukumu bila huruma itatolewa kwa mtu yeyote asiyekuwa na huruma. Huruma huishinda hukumu.
Lamatuaꞌ nda kasian atahori mana nda kasian atahori laen sa. Te mete ma hei miꞌena kasian mbali atahori laen, na, Lamatuaꞌ o naꞌena kasian neu nggi boe. Afi mimitau simbo Lamatuaꞌ huku-dꞌokin, Huu Ana ito-reken basa naa ra ena.
14 Ndugu zangu, yafaa nini ikiwa mtu atadai kuwa anayo imani lakini hana matendo? Je, imani kama hiyo yaweza kumwokoa?
Toronoo nggare! Mete ma atahori sa nae eni namahere Lamatuaꞌ, te nda tao saa-saa natudꞌu nemeheren sa, na, nda ngguna saa sa boe. Nemehereꞌ mataꞌ naa nda fee ne masodꞌaꞌ sa.
15 Ikiwa ndugu yako au dada hana mavazi wala chakula,
Onaꞌ hambu aꞌa touꞌ do aꞌa inaꞌ sa toꞌa saa esa tebꞌe-tebꞌeꞌ, onaꞌ nda ma bꞌua-bꞌaꞌuꞌ sa, do nda naꞌena nanat fai-fai esa sa.
16 mmoja wenu akamwambia, “Enenda zako kwa amani, ukaote moto na kushiba,” pasipo kumpatia yale mahitaji ya mwili aliyopungukiwa, yafaa nini?
Mete ma hei mifadꞌeꞌ maeꞌ a, “mumuhena Lamatuaꞌ fee papala-babꞌanggiꞌ neu nggo”! Afiꞌ mumuhedꞌi, ma afi mate-ndoes, e!” Olaꞌ taꞌo naa nggunan sa, mete ma hei nda tao saa-saa fo tulun neu se sa?
17 Vivyo hivyo, imani peke yake kama haikuambatana na matendo, imekufa.
Dadꞌi mumuhereꞌ a na, nda feꞌe dai sa! Mete ma nemehere, te nda tao tungga nemehereꞌ naa sa, naa nda naran ‘nemehere’ sa. Nemehereꞌ naa mate ena, huu nda naꞌena ngguna saa sa boe.
18 Lakini mtu mwingine atasema, “Wewe unayo imani; mimi ninayo matendo.” Nionyeshe imani yako pasipo matendo nami nitakuonyesha imani yangu kwa matendo.
Hambu atahori rareresi rae, “Atahori mamahereꞌ ruma ramahere rae sia hambu masodꞌaꞌ huu nemehere nara neu Lamatua, te ruma ramahere rae sira hambu masodꞌaꞌ huu sira tatao malolen.” Te dꞌalan taꞌo ia: bukti mia nemeherem na, naeni tatao malole mara. Mete ma nda tao dꞌala maloleꞌ ra sa, au nda ita bukti mia nemeherem sa. Au bisa utudꞌu nemehere ngga, no dꞌala maloleꞌ fo au taoꞌ ra.
19 Unaamini kwamba kuna Mungu mmoja. Vyema! Hata mashetani yanaamini hivyo na kutetemeka.
Tungga nenoriꞌ mana nae, “Lamatualain naa, mesaꞌ ne, nda hambu laen sa.” Naa, malole boe! Te nitu ra rahine lena nggo, huu ara o ramehere taꞌo naa boe, losa ara nggenggeꞌer ramatau, te huu nemehere nara nda nendi fee se masodꞌaꞌ sa. Dadꞌi afiꞌ duꞌa mae, muhine mendiꞌ a utam na dai ena. Hokoꞌ! Nggoaꞌ ee! Matetun, nemehereꞌ mana nda naꞌena bukti sa, nda ma ngguna saa sa boe.
20 Ewe mpumbavu! Je, wataka kujua kwamba imani bila matendo haifai kitu?
21 Je, Abrahamu baba yetu hakuhesabiwa haki kwa kile alichotenda, alipomtoa mwanawe Isaki madhabahuni?
Hai conto mia baꞌi Abraham. Leleꞌ naa, ana tao tungga saa fo Lamatuaꞌ parenda neu e, de nendi anan Isak fo ndae neu mei tutunu-hohotuꞌ ata. Huu naa, Lamatualain nae “Abraham tao ndaa ena.”
22 Unaona jinsi ambavyo imani yake na matendo yake vilikuwa vinatenda kazi pamoja, nayo imani yake ikakamilishwa na kile alichotenda.
Abraham namahere neu Lamatuaꞌ, losa ana simbo fo tao tungga Lamatuaꞌ parendan. Dadꞌi tahine tae, ana namahere teme-ao neu Lamatuaꞌ, huu ana tao tungga parendaꞌ naa.
23 Kwa njia hiyo yakatimizwa yale Maandiko yasemayo, “Abrahamu alimwamini Mungu na ikahesabiwa kwake kuwa haki,” naye akaitwa rafiki wa Mungu.
Dadꞌi basa ia ra dadꞌi onaꞌ saa manasuraꞌ sia susura meumareꞌ oi, “Abraham namahere neu Lamatuaꞌ, ma Lamatuaꞌ simbo nala e dadꞌi atahori rala ndoos.” Ma nenesuraꞌ boe oi, Abraham naa, Lamatuaꞌ nonoon.”
24 Mnaona ya kwamba mtu huhesabiwa haki kwa yale anayotenda wala si kwa imani peke yake.
Mihine ena, to! Hita tahine tae, Lamatualain simbo atahori, mete ma ana namahere neu Lamatualain ma hiiꞌ a tao dꞌala maloleꞌ ra boe. Akaꞌ nemehereꞌ a, naa nda feꞌe dai sa.
25 Vivyo hivyo, hata Rahabu, yule kahaba, hakuhesabiwa haki kwa yale aliyotenda alipowapokea wale wapelelezi na kuwaambia waende njia nyingine?
Nekendandaaꞌ esa fai mia ina Rahab. Inaꞌ naa langga fatu eniꞌ a maꞌahulun. Leleꞌ atahori Jeriko ra sangga rae risa atahori Israꞌel mana maku-maꞌu nara, Rahab neu naꞌakekekeꞌ se. Ana denu se rela tungga dalaꞌ laen, fo atahori ra nda humu rala se sa. De Lamatuaꞌ simbo nala e dadꞌi ina rala ndoos, huu tatao malolen.
26 Kama vile ambavyo mwili pasipo roho umekufa, kadhalika nayo imani pasipo matendo imekufa.
Nemehereꞌ mana nda naꞌena bukti sa, ona ao-sisiꞌ nda naꞌena ani-hahaeꞌ sa, naa mates ena. Onaꞌ naa boe, mete ma atahori sa namahere Lamatuaꞌ, te nda tao dꞌala maloleꞌ sa, naa ombo-koson! Naa nda nemehereꞌ matetuꞌ sa.
