Mwanzo 29
1 Kisha Yakobo akaendelea na safari yake na akafika kwenye nchi za mataifa ya mashariki.
雅各起行，到了東方人之地，
2 Huko akaona kisima katika shamba, pamoja na makundi matatu ya kondoo yamelala karibu na kisima hicho kwa sababu walikuwa wanakunywa maji kutoka kwenye kisimani hicho. Jiwe lililokuwa mdomoni mwa kisima lilikuwa kubwa.
看見田間有一口井，有三群羊臥在井旁；因為人飲羊群都是用那井裏的水。井口上的石頭是大的。
3 Wakati kondoo wanapokuwa wamekusanyika hapo, wachungaji huvingirisha jiwe hilo kutoka kwenye mdomo wa kisima na kunywesha kondoo. Kisha hulirudisha jiwe mahali pake juu ya mdomo wa kisima.
常有羊群在那裏聚集，牧人把石頭轉離井口飲羊，隨後又把石頭放在井口的原處。
4 Yakobo aliwauliza wachungaji, “Ndugu zangu, ninyi mmetoka wapi?” Wakamjibu, “Tumetoka Harani.”
雅各對牧人說：「弟兄們，你們是哪裏來的？」他們說：「我們是哈蘭來的。」
5 Aliwaambia, “Je, mnamjua Labani, mjukuu wa Nahori?” Wakamjibu, “Ndiyo, tunamfahamu.”
他問他們說：「拿鶴的孫子拉班，你們認識嗎？」他們說：「我們認識。」
6 Kisha Yakobo akawauliza, “Je, yeye ni mzima?” Wakasema, “Ndiyo, ni mzima, na hapa yuaja Raheli binti yake akiwa na kondoo.”
雅各說：「他平安嗎？」他們說：「平安。看哪，他女兒拉結領着羊來了。」
7 Akasema, “Tazama, jua bado liko juu, si wakati wa kukusanya mifugo. Nywesheni kondoo na mwarudishe malishoni.”
雅各說：「日頭還高，不是羊群聚集的時候，你們不如飲羊，再去放一放。」
8 Walijibu, “Haiwezekani, mpaka kondoo wote wakusanyike na jiwe liwe limevingirishwa kutoka mdomo wa kisima. Ndipo tutanywesha kondoo.”
他們說：「我們不能，必等羊群聚齊，人把石頭轉離井口才可飲羊。」
9 Alipokuwa akizungumza nao, Raheli akaja pamoja na kondoo wa baba yake, kwa maana alikuwa mchunga kondoo.
雅各正和他們說話的時候，拉結領着她父親的羊來了，因為那些羊是她牧放的。
10 Yakobo alipomwona Raheli binti Labani, ndugu wa mama yake, pamoja na kondoo wa Labani, alikwenda na kulivingirisha jiwe kutoka mdomoni mwa kisima na kuwanywesha kondoo wa mjomba wake.
雅各看見母舅拉班的女兒拉結和母舅拉班的羊群，就上前把石頭轉離井口，飲他母舅拉班的羊群。
11 Kisha Yakobo akambusu Raheli na akaanza kulia kwa sauti.
雅各與拉結親嘴，就放聲而哭。
12 Yakobo alikuwa amemwambia Raheli kuwa yeye alikuwa jamaa ya baba yake, na kwamba ni mwana wa Rebeka. Basi Raheli alikimbia na kumweleza baba yake.
雅各告訴拉結，自己是她父親的外甥，是利百加的兒子，拉結就跑去告訴她父親。
13 Mara Labani aliposikia habari kuhusu Yakobo, mwana wa ndugu yake, aliharakisha kwenda kumlaki. Akamkumbatia na kumbusu, halafu akamleta nyumbani kwake, kisha Yakobo akamwambia mambo yote.
拉班聽見外甥雅各的信息，就跑去迎接，抱着他，與他親嘴，領他到自己的家。雅各將一切的情由告訴拉班。
14 Ndipo Labani akamwambia, “Wewe ni nyama yangu na damu yangu mwenyewe.” Baada ya Yakobo kukaa kwa Labani mwezi mzima,
拉班對他說：「你實在是我的骨肉。」雅各就和他同住了一個月。
15 Labani akamwambia, “Kwa vile wewe ni jamaa yangu, ndiyo sababu unifanyie kazi bila ujira? Niambie ujira wako utakuwa nini.”
拉班對雅各說：「你雖是我的骨肉，豈可白白地服事我？請告訴我，你要甚麼為工價？」
16 Labani alikuwa na binti wawili, binti mkubwa aliitwa Lea na binti mdogo aliitwa Raheli.
拉班有兩個女兒，大的名叫利亞，小的名叫拉結。
17 Lea alikuwa na macho dhaifu, lakini Raheli alikuwa na umbo la kupendeza na mzuri wa sura.
利亞的眼睛沒有神氣，拉結卻生得美貌俊秀。
18 Yakobo akampenda Raheli, akamwambia Labani, “Nitakutumikia kwa miaka saba kwa ajili ya kumpata Raheli binti yako mdogo.”
雅各愛拉結，就說：「我願為你小女兒拉結服事你七年。」
19 Labani akasema, “Ni bora zaidi nikupe Raheli kuliko kumpa mtu mwingine yeyote. Kaa pamoja na mimi hapa.”
拉班說：「我把她給你，勝似給別人，你與我同住吧！」
20 Kwa hiyo Yakobo akatumika miaka saba ili kumpata Raheli, lakini ilionekana kwake kama siku chache tu kwa sababu ya upendo wake kwa Raheli.
雅各就為拉結服事了七年；他因為深愛拉結，就看這七年如同幾天。
21 Ndipo Yakobo akamwambia Labani, “Nipe mke wangu. Muda wangu umekamilika, nami nataka nikutane naye kimwili.”
雅各對拉班說：「日期已經滿了，求你把我的妻子給我，我好與她同房。」
22 Basi Labani akaalika watu wote wa mahali pale na akafanya karamu.
拉班就擺設筵席，請齊了那地方的眾人。
23 Lakini ilipofika jioni, akamchukua Lea binti yake akampa Yakobo, naye Yakobo akakutana naye kimwili.
到晚上，拉班將女兒利亞送來給雅各，雅各就與她同房。
24 Naye Labani akamtoa Zilpa, mtumishi wake wa kike, kuwa mtumishi wa Lea, binti yake.
拉班又將婢女悉帕給女兒利亞作使女。
25 Kesho yake asubuhi, Yakobo akagundua kuwa amepewa Lea! Basi Yakobo akamwambia Labani, “Ni jambo gani hili ulilonitendea? Nilikutumikia kwa ajili ya Raheli, sivyo? Kwa nini umenidanganya?”
到了早晨，雅各一看是利亞，就對拉班說：「你向我做的是甚麼事呢？我服事你，不是為拉結嗎？你為甚麼欺哄我呢？」
26 Labani akajibu, “Si desturi yetu kumwoza binti mdogo kabla ya kumwoza binti mkubwa.
拉班說：「大女兒還沒有給人，先把小女兒給人，在我們這地方沒有這規矩。
27 Maliza juma la arusi ya binti huyu, kisha pia nitakupa huyu binti mdogo, kwa kutumika miaka mingine saba.”
你為這個滿了七日，我就把那個也給你，你再為她服事我七年。」
28 Naye Yakobo akafanya hivyo. Akamaliza juma na Lea, kisha Labani akampa Raheli binti yake kuwa mke wake.
雅各就如此行。滿了利亞的七日，拉班便將女兒拉結給雅各為妻。
29 Labani akamtoa Bilha mtumishi wake wa kike kwa Raheli ili kuwa mtumishi wake.
拉班又將婢女辟拉給女兒拉結作使女。
30 Pia Yakobo akakutana na Raheli kimwili, naye akampenda Raheli zaidi kuliko Lea. Yakobo akamtumikia Labani kwa miaka mingine saba.
雅各也與拉結同房，並且愛拉結勝似愛利亞，於是又服事了拉班七年。
31 Bwana alipoona kwamba Lea hapendwi, akampa watoto, lakini Raheli alikuwa tasa.
耶和華見利亞失寵，就使她生育，拉結卻不生育。
32 Lea akapata mimba akazaa mwana. Akamwita Reubeni, kwa maana alisema, “Ni kwa sababu Bwana ameona huzuni yangu. Hakika mume wangu sasa atanipenda.”
利亞懷孕生子，就給他起名叫呂便，因而說：「耶和華看見我的苦情，如今我的丈夫必愛我。」
33 Akapata tena mimba, naye alipozaa mwana, akasema, “Kwa sababu Bwana alisikia kwamba sipendwi, amenipa tena huyu mwana.” Kwa hiyo akamwita Simeoni.
她又懷孕生子，就說：「耶和華因為聽見我失寵，所以又賜給我這個兒子」，於是給他起名叫西緬。
34 Akapata tena mimba, naye alipozaa mwana, akasema, “Sasa afadhali mume wangu ataambatana na mimi, kwa sababu nimemzalia wana watatu.” Kwa hiyo akamwita Lawi.
她又懷孕生子，起名叫利未，說：「我給丈夫生了三個兒子，他必與我聯合。」
35 Akapata tena mimba, naye alipozaa mwana, akasema, “Wakati huu nitamsifu Bwana.” Kwa hiyo akamwita Yuda. Kisha akaacha kuzaa watoto.
她又懷孕生子，說：「這回我要讚美耶和華」，因此給他起名叫猶大。這才停了生育。
