Mwanzo 27
1 Isaki alipokuwa mzee na macho yake yalipokuwa yamekosa nguvu asiweze kuona tena, akamwita Esau mwanawe mkubwa, akamwambia, “Mwanangu.” Akajibu, “Mimi hapa.”
以撒年老，眼睛昏花，不能看見，就叫了他大兒子以掃來，說：「我兒。」以掃說：「我在這裏。」
2 Isaki akasema, “Mimi sasa ni mzee na sijui siku ya kifo changu.
他說：「我如今老了，不知道哪一天死。
3 Sasa basi, chukua silaha zako, podo na upinde, uende nyikani, ukawinde nyama pori kwa ajili yangu.
現在拿你的器械，就是箭囊和弓，往田野去為我打獵，
4 Uniandalie aina ya chakula kitamu nikipendacho uniletee nile, ili niweze kukubariki kabla sijafa.”
照我所愛的做成美味，拿來給我吃，使我在未死之先給你祝福。」
5 Basi Rebeka alikuwa akisikiliza Isaki alipokuwa akizungumza na mwanawe Esau. Esau alipoondoka kwenda nyikani kuwinda nyama pori na kuleta,
以撒對他兒子以掃說話，利百加也聽見了。以掃往田野去打獵，要得野味帶來。
6 Rebeka akamwambia Yakobo mwanawe, “Tazama, nimemsikia baba yako akimwambia ndugu yako Esau,
利百加就對她兒子雅各說：「我聽見你父親對你哥哥以掃說：
7 ‘Niletee mawindo, kisha ukaniandalie chakula kitamu nile, ili niweze kukubariki mbele za Bwana kabla sijafa.’
『你去把野獸帶來，做成美味給我吃，我好在未死之先，在耶和華面前給你祝福。』
8 Sasa, mwanangu, nisikilize kwa makini na ufanye yale ninayokuambia:
現在，我兒，你要照着我所吩咐你的，聽從我的話。
9 Nenda sasa katika kundi ukaniletee wana-mbuzi wawili wazuri, ili niandalie chakula kitamu kwa ajili ya baba yako, kama vile anavyopenda.
你到羊群裏去，給我拿兩隻肥山羊羔來，我便照你父親所愛的給他做成美味。
10 Kisha umpelekee baba yako ale, ili apate kukubariki kabla hajafa.”
你拿到你父親那裏給他吃，使他在未死之先給你祝福。」
11 Yakobo akamwambia Rebeka mama yake, “Lakini ndugu yangu Esau ana nywele mwilini, mimi nina ngozi nyororo.
雅各對他母親利百加說：「我哥哥以掃渾身是有毛的，我身上是光滑的；
12 Itakuwaje kama baba yangu akinigusa? Itaonekana kwake kama niliyemfanyia ujanja na kuleta laana juu yangu badala ya baraka.”
倘若我父親摸着我，必以我為欺哄人的，我就招咒詛，不得祝福。」
13 Mama yake akamwambia, “Mwanangu, laana na iwe juu yangu. Fanya tu ninalokuambia, nenda ukaniletee hao wana-mbuzi.”
他母親對他說：「我兒，你招的咒詛歸到我身上；你只管聽我的話，去把羊羔給我拿來。」
14 Kwa hiyo alikwenda akawaleta, akampa mama yake, akaandaa chakula kitamu, kama vile alivyopenda baba yake.
他便去拿來，交給他母親；他母親就照他父親所愛的做成美味。
15 Kisha Rebeka akachukua nguo nzuri za Esau mwanawe wa kwanza, alizokuwa nazo nyumbani, akamvika Yakobo mwanawe mdogo.
利百加又把家裏所存大兒子以掃上好的衣服給她小兒子雅各穿上，
16 Pia akamfunika mikononi na sehemu laini ya shingo kwa ngozi za mbuzi.
又用山羊羔皮包在雅各的手上和頸項的光滑處，
17 Hatimaye akampa Yakobo hicho chakula kitamu pamoja na mkate aliouoka.
就把所做的美味和餅交在她兒子雅各的手裏。
18 Akamwendea baba yake akasema, “Baba yangu.” Akajibu, “Naam, mwanangu, wewe ni nani?”
雅各到他父親那裏說：「我父親！」他說：「我在這裏。我兒，你是誰？」
19 Yakobo akamwambia baba yake, “Mimi ni Esau mzaliwa wako wa kwanza. Nimefanya kama ulivyoniambia. Tafadhali uketi, ule sehemu ya mawindo yangu ili uweze kunibariki.”
雅各對他父親說：「我是你的長子以掃；我已照你所吩咐我的行了。請起來坐着，吃我的野味，好給我祝福。」
20 Isaki akamuuliza mwanawe. “Umepataje haraka namna hii, mwanangu?” Akajibu, “Bwana Mungu wako amenifanikisha.”
以撒對他兒子說：「我兒，你如何找得這麼快呢？」他說：「因為耶和華－你的上帝使我遇見好機會得着的。」
21 Kisha Isaki akamwambia Yakobo, “Mwanangu tafadhali sogea karibu nami ili nikupapase, nione kama hakika ndiwe Esau mwanangu, au la.”
以撒對雅各說：「我兒，你近前來，我摸摸你，知道你真是我的兒子以掃不是。」
22 Yakobo akasogea karibu na baba yake Isaki, ambaye alimpapasa na kusema, “Sauti ni ya Yakobo, bali mikono ni ya Esau.”
雅各就挨近他父親以撒。以撒摸着他，說：「聲音是雅各的聲音，手卻是以掃的手。」
23 Hakumtambua, kwa sababu mikono yake ilikuwa na nywele kama ya ndugu yake Esau, kwa hiyo akambariki.
以撒就辨不出他來；因為他手上有毛，像他哥哥以掃的手一樣，就給他祝福；
24 Akamuuliza, “Hivi kweli wewe ni mwanangu Esau?” Akajibu, “Mimi ndiye.”
又說：「你真是我兒子以掃嗎？」他說：「我是。」
25 Kisha akasema, “Mwanangu, niletee sehemu ya mawindo yako nile, ili nipate kukubariki.” Yakobo akamletea naye akala, akamletea na divai akanywa.
以撒說：「你遞給我，我好吃我兒子的野味，給你祝福。」雅各就遞給他，他便吃了，又拿酒給他，他也喝了。
26 Kisha Isaki baba yake akamwambia, “Njoo hapa, mwanangu, unibusu.”
他父親以撒對他說：「我兒，你上前來與我親嘴。」
27 Kwa hiyo akamwendea akambusu. Isaki aliposikia harufu ya nguo zake, akambariki, akasema, “Aha, harufu ya mwanangu ni kama harufu ya shamba ambalo Bwana amelibariki.
他就上前與父親親嘴。他父親一聞他衣服上的香氣，就給他祝福，說： 我兒的香氣 如同耶和華賜福之田地的香氣一樣。
28 Mungu na akupe umande kutoka mbinguni na utajiri wa duniani: wingi wa nafaka na divai mpya.
願上帝賜你天上的甘露， 地上的肥土， 並許多五穀新酒。
29 Mataifa na yakutumikie na mataifa yakusujudie. Uwe bwana juu ya ndugu zako, na wana wa mama yako wakusujudie. Walaaniwe wale wakulaanio, nao wale wakubarikio wabarikiwe.”
願多民事奉你， 多國跪拜你。 願你作你弟兄的主； 你母親的兒子向你跪拜。 凡咒詛你的，願他受咒詛； 為你祝福的，願他蒙福。
30 Baada ya Isaki kumaliza kumbariki na baada tu ya Yakobo kuondoka kwa baba yake, ndugu yake Esau akaingia kutoka mawindoni.
以撒為雅各祝福已畢，雅各從他父親那裏才出來，他哥哥以掃正打獵回來，
31 Naye pia akaandaa chakula kitamu akamletea baba yake. Kisha akamwambia, “Baba yangu, keti ule sehemu ya mawindo yangu, ili upate kunibariki.”
也做了美味，拿來給他父親，說：「請父親起來，吃你兒子的野味，好給我祝福。」
32 Isaki baba yake akamuuliza, “Wewe ni nani?” Akajibu, “Mimi ni mwanao, mzaliwa wako wa kwanza, Esau.”
他父親以撒對他說：「你是誰？」他說：「我是你的長子以掃。」
33 Isaki akatetemeka kwa nguvu sana, akasema, “Alikuwa nani basi, ambaye aliwinda mawindo akaniletea? Nilikula kabla tu hujaja na nikambariki, naye hakika atabarikiwa!”
以撒就大大地戰兢，說：「你未來之先，是誰得了野味拿來給我呢？我已經吃了，為他祝福；他將來也必蒙福。」
34 Esau aliposikia maneno haya ya baba yake, akalia sauti kubwa na ya uchungu, na kumwambia baba yake, “Nibariki mimi, mimi pia, baba yangu!”
以掃聽了他父親的話，就放聲痛哭，說：「我父啊，求你也為我祝福！」
35 Lakini akasema, “Ndugu yako amekuja kwa udanganyifu na akachukua baraka yako.”
以撒說：「你兄弟已經用詭計來將你的福分奪去了。」
36 Esau akasema, “Si ndiyo sababu anaitwa Yakobo? Amenidanganya mara hizi mbili: Alichukua haki yangu ya kuzaliwa na sasa amechukua baraka yangu!” Kisha akauliza, “Hukubakiza hata baraka moja kwa ajili yangu?”
以掃說：「他名雅各，豈不是正對嗎？因為他欺騙了我兩次：他從前奪了我長子的名分，你看，他現在又奪了我的福分。」以掃又說：「你沒有留下為我可祝的福嗎？」
37 Isaki akamjibu Esau, “Nimemfanya yeye kuwa bwana juu yako, pia nimewafanya ndugu zako wote kuwa watumishi wake, nimemtegemeza kwa nafaka na divai mpya. Sasa nitaweza kukufanyia nini, mwanangu?”
以撒回答以掃說：「我已立他為你的主，使他的弟兄都給他作僕人，並賜他五穀新酒可以養生。我兒，現在我還能為你做甚麼呢？」
38 Esau akamwambia baba yake, “Je, baba yangu una baraka moja tu? Unibariki mimi pia, baba yangu!” Kisha Esau akalia kwa sauti kubwa.
以掃對他父親說：「父啊，你只有一樣可祝的福嗎？我父啊，求你也為我祝福！」以掃就放聲而哭。
39 Baba yake Isaki akamjibu, akamwambia, “Makao yako yatakuwa mbali na utajiri wa dunia, mbali na umande wa mbinguni juu.
他父親以撒說： 地上的肥土必為你所住； 天上的甘露必為你所得。
40 Utaishi kwa upanga, nawe utamtumikia ndugu yako, lakini wakati utakapokuwa umejikomboa, utatupa nira yake kutoka shingoni mwako.”
你必倚靠刀劍度日， 又必事奉你的兄弟； 到你強盛的時候， 必從你頸項上掙開他的軛。
41 Esau akawa na kinyongo dhidi ya Yakobo kwa ajili ya baraka ambazo baba yake alikuwa amembariki. Akasema moyoni mwake, “Siku za kuomboleza kwa ajili ya baba yangu zimekaribia, ndipo nitamuua ndugu yangu Yakobo.”
以掃因他父親給雅各祝的福，就怨恨雅各，心裏說：「為我父親居喪的日子近了，到那時候，我要殺我的兄弟雅各。」
42 Rebeka alipokwisha kuambiwa yale aliyoyasema Esau mwanawe mkubwa, alimwita Yakobo mwanawe mdogo, akamwambia, “Ndugu yako Esau anajifariji kwa wazo la kukuua.
有人把利百加大兒子以掃的話告訴利百加，她就打發人去，叫了她小兒子雅各來，對他說：「你哥哥以掃想要殺你，報仇雪恨。
43 Sasa basi, mwanangu, fanya nisemalo: Kimbilia haraka kwa Labani ndugu yangu kule Harani.
現在，我兒，你要聽我的話：起來，逃往哈蘭、我哥哥拉班那裏去，
44 Ukae naye kwa muda mpaka ghadhabu ya ndugu yako itulie.
同他住些日子，直等你哥哥的怒氣消了。
45 Wakati ndugu yako atakapokuwa hana hasira nawe tena na amesahau uliyomtendea, nitakupelekea ujumbe urudi. Kwa nini niwapoteze wote wawili kwa siku moja?”
你哥哥向你消了怒氣，忘了你向他所做的事，我便打發人去把你從那裏帶回來。為甚麼一日喪你們二人呢？」
46 Kisha Rebeka akamwambia Isaki, “Nimechukia kuishi kwa sababu ya hawa wanawake wa Kihiti. Ikiwa Yakobo ataoa mke miongoni mwa wanawake wa nchi hii, wanawake wa Kihiti kama hawa, sitakuwa na faida kuendelea kuishi.”
利百加對以撒說：「我因這赫人的女子連性命都厭煩了；倘若雅各也娶赫人的女子為妻，像這些一樣，我活着還有甚麼益處呢？」
