Kutoka 22
1 “Kama mtu akiiba maksai au kondoo na kumchinja au kumuuza, ni lazima alipe ngʼombe watano badala ya maksai mmoja na kondoo wanne badala ya kondoo mmoja.
“Kapau ʻe kaihaʻa ʻe ha tangata ha pulu pe ha sipi, mo tāmateʻi ia, pe fakatau ia; te ne totongi ʻae pulu ʻaki ʻae pulu ʻe nima, mo e sipi ʻe taha ʻaki ʻae sipi ʻe fā.
2 “Kama mwizi akishikwa anavunja nyumba akapigwa hata akafa, aliyemuua hana hatia ya kumwaga damu;
Kapau ʻe maʻu[poʻuli ]ha kaihaʻa lolotonga ʻene fai, pea taaʻi ia pea mate, ʻe ʻikai lilingi ha toto koeʻuhi ko ia.
3 lakini jambo hilo likitokea wakati jua limechomoza, huyo mtu atakuwa na hatia ya kumwaga damu. “Mwizi huyo sharti alipe, lakini kama hana kitu, lazima auzwe ili alipe kwa ajili ya wizi wake.
Kapau kuo ʻalu hake ʻae laʻā kiate ia, ʻe ʻikai teʻia ia: ka te ne ʻatu hono totongi kotoa: kapau ʻoku ʻikai haʻa ne meʻa, pehē ʻe fakatau ia koeʻuhi ko ʻene kaihaʻa.
4 “Kama mnyama aliyeibwa akikutwa hai mikononi mwake, ikiwa ni maksai au punda au kondoo, lazima alipe mara mbili.
Kapau ʻoku ʻilo pau ʻene kaihaʻa ʻi hono nima ʻoku kei moʻui, pe ko ha pulu, pe ha ʻasi, pe ha sipi; ʻe totongi ʻaki ia ʻae ua.
5 “Kama mtu akichunga mifugo yake katika shamba au shamba la mizabibu, na akawaachia wajilishe katika shamba la mtu mwingine, ni lazima alipe vitu bora kutoka kwenye shamba lake mwenyewe au kutoka shamba lake la mizabibu.
“Kapau ʻe fai ʻe ha tangata ke keina ha ngoue, pe ha ngoue vaine, ʻo ne tuku ki ai ʻene manu, ke kai ʻi he ngoue ʻae tangata kehe: ʻe totongi ki ai ia ʻaki hono fua lelei ʻo ʻene ngoue, mo e lelei ʻo ʻene ngoue vaine.
6 “Kama moto ukiwaka na kuenea kwenye vichaka vya miiba na kuteketeza miganda ya nafaka au nafaka ambayo haijavunwa, au kuteketeza shamba lote, mtu yule aliyewasha moto lazima alipe.
“Kapau ʻe tupu ha afi, pea hoko ki he ʻakau talatala, pea vela ai ʻae ngaahi fokotuʻunga uite, pe ko e ngoue, ʻo ʻauha ai; ko ia naʻa ne tutu ʻae afi te ne totongi moʻoni.
7 “Kama mtu akimpa jirani yake fedha au mali nyingine amtunzie, na kama vikiibwa kutoka nyumba ya huyo jirani, kama mwizi atashikwa, lazima alipe mara mbili.
“Kapau ʻe tuku ʻe ha tangata ʻae ngaahi paʻanga, pe ha meʻa ki hono kaungāʻapi, ke ne vakai ki ai, pea kapau ʻe kaihaʻasia ia mei he fale ʻoe tangata: kapau ʻe ʻilo ʻae kaihaʻa, tuku ke ne totongi ʻaki ʻae ua.
8 Lakini mwizi asipopatikana, mwenye nyumba atafika mbele ya waamuzi ili kuthibitisha kuwa hakuchukua mali ya mwenzake.
Kapau ʻoku ʻikai ʻilo ʻae kaihaʻa, pea ʻe toki ʻomi ʻae ʻeiki ʻoe fale ki he kau fakamaau, ke ʻilo, pe kuo ne ai hono nima ki he meʻa ʻa hono kaungāʻapi.
9 Pakiwepo jambo lolote la mali isiyo halali, ikiwa ni maksai, punda, kondoo, mavazi, ama mali yoyote iliyopotea ambayo fulani atasema, ‘Hii ni mali yangu,’ pande zote mbili wataleta mashauri yao mbele ya waamuzi. Yule ambaye waamuzi watamwona kuwa na hatia atamlipa jirani yake mara mbili.
“ʻI he ngaahi anga fakakaihaʻa kotoa pē, ʻoku kau ki he pulu, pe ki he ʻasi, pe ko e sipi, pe ki he kofu, pe ki he meʻa kuo mole, ʻaia ʻoku lea fakapapau ki ai ha tokotaha ʻo pehē ko ʻene meʻa, ʻe fakahā fakatouʻosi pe ʻena meʻa ki he kau fakamaau; pea ko ia ʻe tuku ko e halaia ʻe he kau fakamaau, te ne totongi ke tuʻo ua ki hono kaungāʻapi.
10 “Kama mtu akimpa jirani yake punda, ngʼombe, kondoo au mnyama mwingine yeyote amtunzie, akifa au akijeruhiwa au akichukuliwa wakati haonekani na mtu yeyote,
“Kapau ʻe tuku ʻe ha tangata ki hono kaungāʻapi, ha ʻasi, pe ha pulu, pe ha sipi, pe ha manu ʻe taha ke ne tauhi; pea mate ia, pe lavea, pe fakahēʻi ke mamaʻo, kae ʻikai ha tangata kuo mamata ki ai;
11 jambo hili kati yao wawili litaamuliwa kwa kuapa kiapo mbele za Bwana, kwamba huyo jirani hakuhusika na wizi wa mali ya jirani yake. Mwenye mali itampasa akubali jambo hili, na hakuna malipo yatakayohitajika.
Pea ʻe fuakava ʻakinaua ki he ʻEiki, ʻo pehē naʻe ʻikai te ne mafao atu hono nima ki he meʻa ʻa hono kaungāʻapi; pea ko ia ʻoku ʻaʻana ʻae meʻa te ne tui ki ai, pea ʻe ʻikai totongi ia.
12 Lakini kama mnyama aliibwa kwa jirani, itampasa amlipe mwenye mnyama.
Pea kapau kuo kaihaʻasi meiate ia, pea te ne ʻatu ʻae totongi kiate ia ʻoku ʻaʻana ia.
13 Kama ameraruliwa na mnyama pori, ataleta mabaki ya mnyama kama ushahidi, naye hatadaiwa kulipa mnyama aliyeraruliwa.
Kapau kuo mahaehae, ʻoku lelei ʻene ʻomi ia ke fakamoʻoni, pea ʻe ʻikai te ne totongi ʻaia kuo mahaehae.
14 “Kama mtu akimwazima mnyama kutoka kwa jirani yake, na kama akiumia au akafa na mwenye mnyama hayupo, lazima amlipe huyo mnyama.
“Pea kapau ʻe nō ʻe ha tangata ha meʻa ʻe taha ʻi hono kaungāʻapi, pea hoko ʻo lavea ia, pe mate, kae ʻikai ʻi ai ʻaia ʻoku ʻaʻana, ko e moʻoni te ne totongi ia.
15 Lakini mwenye mnyama akiwa angalipo na mnyama wake, mwazimaji hatalazimika kumlipa. Kama mnyama alikuwa amekodishwa, fedha iliyolipwa kwa kukodisha inatosha kwa kufidia hasara.
Pea kapau naʻe ʻi ai ia ʻaia ʻoku ʻaʻana, pea ʻe ʻikai totongi ia; kapau ko e ngāue totongi, naʻe haʻu ia ko e totongi.
16 “Kama mtu akimshawishi bikira ambaye hajaposwa na akilala naye, lazima alipe mahari, kisha atamwoa msichana huyo.
“Pea kapau ʻe fakatauveleʻi ʻe ha tangata ha taʻahine ʻoku teʻeki poloʻi pea na mohe, ko e moʻoni te ne vahe koloa maʻana, pea hoko ko hono mali.
17 Baba wa msichana akikataa katakata kumpa huyo mtu huyo msichana wake, bado ni lazima huyo mtu atalipa mahari kama inavyostahili malipo ya ubikira.
Pea kapau ʻe ʻikai ʻaupito tuku ia ʻe heʻene tamai kiate ia, pea ke totongi paʻanga ia ʻo fakatatau ki he koloa fakatau ʻae kau taʻahine.
18 “Usiruhusu mwanamke mchawi aishi.
“ʻOua naʻa ke tuku ke moʻui ʻae fefine taulafaʻahikehe.
19 “Mtu yeyote aziniye na mnyama lazima auawe.
“Ko ia ʻe mohe mo e manu ko e moʻoni ʻe tāmateʻi ia.
20 “Mtu awaye yote anayemtolea mungu mwingine dhabihu isipokuwa Bwana, lazima aangamizwe.
“Ko ia ʻoku feilaulau ki ha ʻotua kehe, ka ʻoku ʻikai kia Sihova pe, ko e moʻoni ʻe tāmateʻi ia.
21 “Usimtendee mgeni vibaya au kumwonea, kwa kuwa nanyi mlikuwa wageni huko Misri.
“ʻE ʻikai te ke fakamamahiʻi ha muli, pe taʻomia ia, he naʻa mou nofo ʻi ʻIsipite ko e kau muli.
22 “Usimdhulumu mjane wala yatima.
“ʻE ʻikai te mou fakamamahi ha fefine kuo pekia hono mali, pe ko e tamasiʻi tuēnoa.
23 Kama ukifanya hivyo nao wakinililia, hakika nitasikia kilio chao.
Kapau te ke tautea ʻakinautolu ʻi ha meʻa, pea nau tangi mai kiate au, ko e moʻoni te u ongoʻi ʻenau tangi;
24 Hasira yangu itawaka, nami nitawaua kwa upanga, wake zenu watakuwa wajane na watoto wenu watakuwa yatima.
Pea ʻe tupu ʻo lahi ai ʻeku houhau, pea te u tāmateʻi ʻakimoutolu ʻaki ʻae heletā; pea ʻe hoko homou ngaahi mali ko e kau paea, mo hoʻomou fānau ko e tamai mate.
25 “Kama ukimkopesha mmojawapo wa watu wangu fedha ambaye ni mhitaji, usiwe kama mtu mkopesha fedha; usimtoze riba.
“Kapau ʻoku tuku atu hoʻo koloa ki ha niʻihi ʻi hoku kakai masiva ʻoku ofi kiate koe, ʻoua naʻa ke fai kiate ia hangē ha tangi koloa totongi, pea ʻoua naʻa ke tala kiate ia ʻae totongi.
26 Kama ukichukua vazi la jirani kama rehani, ulirudishe kwake kabla jua kuzama,
Kapau ʻoku ke toʻo ʻae kofu ʻo ho kaungāʻapi ko e fakamoʻoni, ke ke toe ʻatu ia kiate ia ʻo feʻunga mo e tō ʻae laʻā.
27 kwa kuwa vazi lake ndilo pekee alilo nalo la kumfunika mwili wake. Ni nini kingine atajifunika nacho? Atakaponililia, nitasikia, kwa kuwa nina huruma.
He ko hono kofu pe ia, ko e kofu ʻo hono kili: pea ko e hā ʻe mohe ai ia? Pea ka tangi ia kiate au, pea ʻe pehē, Te u ongoʻi, he ʻoku ou angaʻofa.
28 “Usimkufuru Mungu au kumlaani mtawala wa watu wako.
“ʻOua naʻa ke lauʻikovi ʻae kau fakamaau, pe kapeʻi ʻae pule ʻa hoʻo kakai.
29 “Usiache kutoa sadaka kutoka ghala lako au mapipa yako. “Lazima unipe mzaliwa wa kwanza wa wana wako.
“ʻOua naʻa ke fakatuai ʻi he ʻatu hoʻo ngaahi ʻuluaki fua kuo motuʻa, mo e meʻainu; ko e ʻuluaki ʻi ho ngaahi foha te ke foaki kia Sihova.
30 Ufanye vivyo hivyo kwa ngʼombe wako na kwa kondoo wako. Waache wakae na mama zao kwa siku saba, lakini siku ya nane unipe.
Pea ke fai pehē pe foki ki hoʻo fanga pulu pea mo hoʻo fanga sipi: ʻe nofo ʻae ʻuhiki mo ʻene faʻē ʻi he ʻaho ʻe fitu: ʻi hono ʻaho valu te ke foaki mai ia kiate au.
31 “Ninyi mtakuwa watu wangu watakatifu. Kwa hiyo msile nyama ya mnyama aliyeraruliwa na wanyama pori; mtupieni mbwa.
“Pea te mou ʻiate au ko e kau tangata māʻoniʻoni: pea ʻe ʻikai te mou kai ha kakano kuo haehae ʻe he fanga manu ʻi he vao; ka te mou lī ia ki he fanga kulī.
