Kutoka 21
1 “Hizi ndizo sheria utakazoweka mbele ya Waisraeli:
“Nansi imithetho ozayethula phambi kwabo.”
2 “Kama ukimnunua mtumwa wa Kiebrania, atakutumikia kwa miaka sita. Lakini katika mwaka wa saba, atakuwa huru naye atakwenda zake pasipo kulipa chochote.
“Nxa ungathenga isisebenzi esingumHebheru kumele sikusebenzele okweminyaka eyisithupha. Kodwa emnyakeni wesikhombisa kuzamele usikhulule kungelanhlawulo.
3 Kama akija peke yake, atakwenda huru peke yake, lakini kama akija na mke, ataondoka pamoja naye.
Nxa sifike sodwa, kumele sikhululwe sihambe sodwa kodwa nxa silomfazi ekufikeni kwasokumele sihambe laye.
4 Kama bwana wake alimpatia mke naye akamzalia wana au binti, mwanamke pamoja na watoto wake watakuwa mali ya bwana wake na huyo mwanaume ataondoka peke yake.
Nxa umqhatshi waso angasipha umfazi asizalele amadodana lamadodakazi, owesifazane labantwabakhe bazakuba ngabomqhatshi, njalo indoda izazihambela yodwa ikhululekile.
5 “Lakini kama mtumishi akisema, ‘Ninampenda bwana wangu, mke wangu pamoja na watoto na sitaki kuwa huru,’
Kodwa nxa isisebenzi singathi, ‘Ngiyayithanda inkosi yami lomkami labantwabami, njalo kangifuni kukhululwa,’
6 ndipo bwana wake atakapolazimika kumpeleka mbele ya waamuzi. Kisha atampeleka kwenye mlango au kizingiti na kutoboa sikio lake kwa shazia. Naye atamtumikia bwana wake maisha yake yote.
ngakho inkosi yaso kumele isihambise kubahluleli. Izasisa emnyango kumbe emgubazini abesesibhoboza indlebe yaso ngosungulo. Ngakho-ke sizakuba yisisebenzi sayo okwempilo yaso yonke.
7 “Kama mtu akimuuza binti yake kuwa mtumwa, hataachwa huru kama watumwa wa kiume waachiwavyo.
Nxa indoda ingathengisa indodakazi yayo njengesigqili, indodakazi kayingakhululeki njengalokho okwenza ezinye inceku.
8 Kama hakumpendeza bwana wake aliyemchagua, huyo bwana atamwacha akombolewe. Hatakuwa na haki ya kumuuza kwa wageni, kwa sababu huyo bwana atakuwa amekosa uaminifu.
Nxa singathokozisi umnini waso oyabe esikhethile ukuze sibe ngesakhe kumele asiyekele sihlengwe. Akalamvumo yokusithengisa kwabezizwe, ngoba esikhohlisile.
9 Kama akimchagua aolewe na mwanawe, ni lazima ampe haki za kuwa binti yake.
Angasikhethela indodana yakhe kumele asinike amalungelo alingana lawendodakazi yakhe.
10 Ikiwa huyo mwana aliyeozwa mtumwa mwanamke ataoa mwanamke mwingine, ni lazima aendelee kumtosheleza huyo mke wa kwanza kwa chakula, mavazi na haki zote za ndoa.
Angathatha omunye umfazi akumelanga asincitshe ukudla, izigqoko lamalungelo okwenda.
11 Iwapo hatamtosheleza kwa mambo hayo matatu, huyo mke wa kwanza ataondoka na kuwa huru bila malipo yoyote ya fedha.
Angayekela ukusipha izinto lezi ezintathu sikhululekile ukuthi sizihambele kungahlawulwanga mali.”
12 “Yeyote ampigaye mtu na kumuua ni lazima auawe hakika.
“Wonke umuntu otshaya omunye ambulale laye kumele abulawe.
13 Hata hivyo, kama hakumuua kwa makusudi, lakini Mungu akaruhusu itendeke, basi atakimbilia mahali nitakapomchagulia.
Kodwa nxa engakwenzanga ngabomo, uNkulunkulu evumele ukuba kwenzakale, kumele abalekele endaweni engizayiphawula.
14 Lakini kama mtu akipanga na kumuua mwingine kwa makusudi, mwondoe katika madhabahu yangu na kumuua.
Kodwa umuntu angaceba ukubulala omunye ngabomo, msuseni e-alithareni lami liyembulala.
15 “Yeyote amshambuliaye baba yake au mama yake ni lazima auawe.
Wonke umuntu ohlasela uyise kumbe unina kumele abulawe.
16 “Yeyote amtekaye nyara mwingine akamuuza au akamweka kwake, akikamatwa ni lazima auawe.
Wonke umuntu othumba omunye abesemthengisa kumbe aficwe elaye kumele abulawe.
17 “Yeyote atakayemlaani baba yake au mama yake ni lazima auawe.
Wonke umuntu othuka uyise kumbe unina kumele abulawe.
18 “Kama watu wakigombana na mmoja akimpiga mwingine kwa jiwe au kwa ngumi yake na hakufa bali akaugua na kulala kitandani,
Nxa amadoda angaxabana omunye abesetshaya omunye ngelitshe kumbe ngenqindi, angafi kodwa agule alale phansi,
19 yule aliyempiga ngumi hatahesabiwa kuwa na hatia kama mwenzake ataamka na kujikongoja kwa fimbo yake, lakini hata hivyo, ni lazima amlipe fidia ya muda wake aliopoteza na awajibike mpaka apone kabisa.
lowo ophose inqindi kasoze anikwe umlandu nxa omunye angavuka abesehambahamba ephethe intonga yakhe; lanxa kunjalo kumele ahlawule indoda elimeleyo ngokulahlekelwa yisikhathi njalo ayelaphise.
20 “Kama mtu akimpiga mtumwa wake wa kiume au wa kike kwa fimbo na mtumwa huyo akafa papo hapo, ni lazima aadhibiwe
Nxa umuntu angatshaya isigqili sakhe sesilisa kumbe esesifazane ngomqwayi, isigqili besesisifa ngenxa yalesisenzo, kumele ajeziswe,
21 lakini ikiwa mtumwa ataamka baada ya siku moja au mbili, hataadhibiwa, kwa sababu yule mtumwa ni mali yake.
kodwa kasoze ajeziswe nxa isigqili singasila ngemva kwelanga elilodwa kumbe insuku ezimbili, ngoba isigqili siyimpahla yakhe.
22 “Ikiwa watu wawili wanapigana na wakamuumiza mwanamke mjamzito, naye akazaa kabla ya wakati lakini hakuna majeraha makubwa, mhalifu atatozwa mali kiasi cha madai ya mume wa yule mwanamke, na jinsi mahakama itakavyoamua.
Nxa amadoda alwayo angatshaya umfazi ozithweleyo abesebeletha isikhathi sakhe singakafiki, kodwa engalimalanga kakubi, owonileyo kumele ahlawuliswe lokho okuyabe kubizelwe yindoda yomfazi kwasekuvunywa ngumthethwandaba.
23 Lakini kukiwa na jeraha kubwa, ni lazima ulipe uhai kwa uhai,
Kodwa kungangabi lokulimala okubi, kumele impilo ibhadalwe ngempilo,
24 jicho kwa jicho, jino kwa jino, mkono kwa mkono, mguu kwa mguu,
ilihlo ngelihlo, izinyo ngezinyo, isandla ngesandla, unyawo ngonyawo.
25 kuchomwa moto kwa kuchomwa moto, jeraha kwa jeraha, mchubuko kwa mchubuko.
Ukutshiswa ngokutshiswa, isilonda ngesilonda, ukulimala ngokulimala.
26 “Ikiwa mtu atampiga mtumwa mwanaume au mwanamke kwenye jicho na kuliharibu, ni lazima amwache huru yule mtumwa kama fidia ya hilo jicho.
Nxa umuntu angatshaya isigqili sakhe sesilisa kumbe esesifazane elihlweni alipatshaze, kumele asiyekele isisebenzi sizihambele kube yinhlawulo yelihlo.
27 Kama akimvunja jino mtumwa wa kiume au wa kike, ni lazima amwache huru huyo mtumwa kwa kufidia hilo jino.
Angatshaya akhumule izinyo lesigqili sesilisa kumbe esesifazane, kumele asiyekele isisebenzi sizihambele kube yinhlawulo yezinyo.
28 “Kama fahali akimuua mwanaume au mwanamke kwa kumpiga kwa pembe, fahali huyo ni lazima auawe kwa kupigwa mawe, na nyama yake haitaliwa. Lakini mwenye fahali huyo hatawajibika.
Nxa inkunzi ingahlaba indoda kumbe umfazi afe, leyonkunzi kumele itshaywe ngamatshe ize ife njalo inyama yayo kayingadliwa. Kodwa umnikazi wenkunzi akumelanga etheswe umlandu.
29 Lakini hata hivyo, ikiwa huyo fahali amekuwa na tabia ya kupiga kwa pembe, na mwenyewe ameonywa na hakutaka kumfungia naye akamuua mwanaume au mwanamke, huyo fahali ni lazima auawe kwa mawe na mwenye fahali pia auawe.
Kodwa nxa inkunzi ivele ilomkhuba wokuhlaba abantu, njalo umnikazi eseke wakhuzwa kodwa wekela ukuyivalela ibisibulala indoda kumbe umfazi, inkunzi kumele ibulawe ngamatshe lomnikazi abulawe.
30 Lakini ikiwa malipo yatatakiwa kwake, basi anaweza kulipa kinachodaiwa ili kuukomboa uhai wake.
Kodwa kungathiwa kahlawule, angahlenga impilo yakhe ngokuhlawula lokho okuyabe kubiziwe.
31 Sheria hii pia itatumika ikiwa fahali atampiga kwa pembe mwana au binti.
Umthetho lo uyasebenza njalo nxa inkunzi ingahlaba indodana kumbe indodakazi.
32 Ikiwa fahali atampiga mtumwa wa kike au wa kiume, mwenye fahali atalipa shekeli thelathini za fedha kwa bwana mwenye mtumwa, na fahali ni lazima auawe kwa mawe.
Nxa inkunzi ingahlaba isigqili sesilisa kumbe esesifazane, umnikazi kumele ahlawule amashekeli angamatshumi amathathu esiliva kumnini wesigqili, njalo inkunzi kumele ibulawe ngamatshe.
33 “Kama mtu akiacha shimo wazi, ama akachimba shimo kisha asilifukie, na ngʼombe au punda akatumbukia ndani yake,
Nxa umuntu etshiya umgodi ukhamisile, loba esimba umgodi angawusibekeli kuwele kuwo inkabi ingabe ubabhemi,
34 mwenye shimo ni lazima alipe hasara iliyotokea; ni lazima amlipe mwenye mnyama. Mnyama aliyekufa atakuwa wake.
umninimgodi kahlawule; kahlawule umnikazi, isifuyo esifileyo besesisiba ngesakhe.
35 “Kama fahali wa mtu fulani atamuumiza fahali wa mtu mwingine na akafa, watamuuza yule aliye hai na wagawane sawa fedha pamoja na mnyama aliyekufa.
Nxa inkunzi yomuntu ingalimaza eyomunye kuzamele ukuthi bathengise leyo ephilayo, babelane imali lesidumbu saleyo efileyo ngokulinganayo.
36 Hata hivyo, kama ikifahamika kwamba fahali huyo alikuwa na tabia ya kupiga kwa pembe na mwenyewe hakumfunga, ni lazima mwenye fahali alipe mnyama kwa mnyama, na mnyama aliyekufa atakuwa wake.
Kodwa nxa kusaziwa ukuthi inkunzi ivele ilomkhuba wokuhlaba ezinye, kodwa umnikazi engayivaleli esibayeni, umnikazi kumele ahlawule isifuyo ngesinye isifuyo, njalo isifuyo esifileyo sizakuba ngesakhe.”
