Mhubiri 8
1 Ni nani aliye kama mtu mwenye hekima? Ni nani ajuaye maelezo ya mambo? Hekima hungʼarisha uso wa mtu na kubadili ugumu wa uso wake.
En ngʼa machalo gi ngʼama nigi rieko matut? En ngʼa mongʼeyo wacho tiend gik moko? Rieko miyo ngʼato bedo mamor kendo otieko ich wangʼ ma en-go.
2 Nawaambia, Tii amri ya mfalme, kwa sababu uliapa mbele za Mungu.
Luor chik ruoth, awacho kamano, nikech ni kwongʼori e nyim Jehova Nyasaye.
3 Usiharakishe kuondoka mbele ya mfalme. Usiendelee kutenda lililo baya, kwa maana mfalme atafanya lolote apendalo.
Kik irikni ka ia e nyim ruoth. Kik ichwak ngʼama timo richo, nimar obiro timo gimora amora mohero.
4 Kwa kuwa neno la mfalme ndilo lenye mamlaka ya mwisho, nani awezaye kumwambia, “Je, wewe unafanya nini?”
Nimar wach ruoth nigi teko, en ngʼa manyalo wachone niya, “Angʼo ma itimo?”
5 Yeyote anayetii agizo lake hatadhurika, moyo wa hekima utajua wakati muafaka na jinsi ya kutenda.
Ngʼato angʼata moluoro chikne ok noyud hinyruok moro amora, to chuny man-gi rieko biro ngʼeyo sa mowinjore mar timo gimoro kod chenro miluwo.
6 Kwa maana kuna wakati muafaka na utaratibu wa kila jambo, ingawa huzuni ya mwanadamu huwa nzito juu yake.
Nimar nitiere sa mowinjore kod chenro miluwo e gimoro amora, kata kamano dhier mar dhano pek moloye.
7 Kwa vile hakuna mtu ajuaye siku zijazo, ni nani awezaye kumwambia linalokuja?
Nimar dhano ok ongʼeyo gima biro, en ngʼa manyalo nyise gima biro?
8 Hakuna mwanadamu awezaye kushikilia roho yake asife, wala hakuna mwenye uwezo juu ya siku ya kufa kwake. Kama vile hakuna yeyote arudishwaye nyuma wakati wa vita, kadhalika uovu hautawaweka huru wale wautendao.
Onge ngʼama nigi teko ewi yamo mondo ochike, omiyo onge ngʼama nigi teko e odiechieng thone. Mana kaka jalweny ok mi thuolo mar yweyo e kinde mag kedo, e kaka joricho bende ok yud thuolo kuom timbegigo.
9 Yote haya niliyaona, nilipokuwa natafakari kila kitu kinachotendeka chini ya jua. Kuna wakati ambapo mtu hujifanya bwana juu ya wengine kwa madhara yake mwenyewe.
Magi duto ne aneno, kane aketo pacha e gik moko duto mitimo e piny. Nitie kinde moro ma ngʼato sandoe jowetegi to en owuon ema ohinyore.
10 Ndipo pia, nikaona waovu wakizikwa, wale ambao walizoea kuingia na kutoka mahali patakatifu na kupewa sifa katika mji ambapo walikuwa wamefanya haya. Hili nalo ni ubatili.
Aseneno joma timbegi richo ka iyiko, jogo mane osiko kadonjo kendo wuok e kama ler kendo ne yudo pak e dala maduongʼ kuom gik ma ok mi Nyasaye duongʼ. Ma bende en tim manono.
11 Wakati hukumu juu ya tendo ovu haitekelezwi upesi, mioyo ya watu hujaa mipango ya kutenda maovu.
Ka ngʼado bura ne janjore ok otim, to chuny ji pongʼ gi chenro mar timo marach.
12 Ingawa mtu mwovu hufanya maovu mia moja na akaendelea kuishi maisha marefu, najua kwamba itakuwa bora zaidi kwa watu wanaomwogopa Mungu, wamchao Mungu.
Kata obedo ni joma timbegi richo nyalo timo richo mathoth, to pod ginyalo dak kuom kinde mangʼeny, to gima angʼeyo en ni joma oluoro Nyasaye to biro dhi maber e nyim Nyasaye.
13 Lakini kwa sababu waovu hawamwogopi Mungu, hawatafanikiwa, maisha yao hayatarefuka kama kivuli.
Nikech joma timbegi mono ok oluoro Nyasaye, ok ginine maber kendo ngimagi nolal mana ka tipo.
14 Kuna kitu kingine ambacho ni ubatili kinachotokea duniani: Watu waadilifu kupata yale yanayowastahili waovu, nao waovu kupata yale yanayowastahili waadilifu. Hili nalo pia, nasema ni ubatili.
Nitiere gimoro machielo maonge tiende matimore e piny: joma kare mayudo gigo ma joma mono ema onego yudi, kod joma timbegi mono mayudo gigo monego joma kare ema yudi. Ma bende, awacho, ni onge tiende.
15 Kwa hiyo mimi ninasifu kufurahia maisha, kwa sababu hakuna kitu bora zaidi kwa mwanadamu chini ya jua kuliko kula, kunywa na kufurahi. Kisha furaha itafuatana naye kazini mwake siku zote za maisha yake ambazo amepewa na Mungu chini ya jua.
Omiyo ayie ni mondo ji owinj maber e ngima margi, nikech onge gima ber ne dhano e piny moloyo chiemo, metho kod bedo gimor. Bangʼe obiro bedo mamor kuom tije matek motiyo e kinde mar ngimane ma Nyasaye omiye ngima e piny ka.
16 Nilipotafakari akilini mwangu ili nijue hekima na kuangalia kazi ya mwanadamu duniani, jinsi ambavyo macho yake hayapati usingizi mchana wala usiku,
Kane aketo pacha mondo angʼe rieko kendo mondo anon tich matek mar dhano e piny-ka ka nindo ok tere odiechiengʼ gotieno,
17 ndipo nikaona yale yote ambayo Mungu ameyafanya. Hakuna yeyote awezaye kuelewa yale yanayotendeka chini ya jua. Licha ya juhudi zake zote za kutafuta, mtu hawezi kugundua maana yake. Hata ingawa mtu mwenye hekima anadai kuwa anafahamu, kwa hakika hawezi kutambua.
to ne afwenyo ni gigo duto Nyasaye ema timo. Omiyo onge ngʼama ongʼeyo gigo matimore e piny. Kata dabed ni oketo chunye manade mar ngʼeyo tiendgi, to ok onyal ngʼeyo tiendgi. Bende kata ngʼama riek par ni ongʼeyo, to ok onyal winjo tiendgi maber.
