Danieli 11
1 Nami katika mwaka wa kwanza wa utawala wa Dario Mmedi, nilisimama kumsaidia na kumlinda.)
瑪待人達理阿王元年，他前來堅固我，協助我。
2 “Sasa basi, ninakuambia kweli: Wafalme watatu zaidi watatokea Uajemi, kisha atatokea mfalme wa nne, ambaye atakuwa tajiri sana kuliko wengine wote. Wakati atakapokuwa amekwisha kujipatia nguvu kwa utajiri wake, atamchochea kila mmoja dhidi ya ufalme wa Uyunani.
現在我要把真事告訴你：看，在波斯還要興起三位君王，第四位要擁有大量的財富，遠遠超過以前所有的君王；他因財富而強盛，於是煽動萬國對抗雅汪國。
3 Ndipo mfalme mwenye nguvu atatokea, ambaye atatawala kwa nguvu nyingi na kufanya anavyopenda.
以後要興起一位英勇的君王，他獨掌大權，統治一切，為所欲為。
4 Baada ya kujitokeza, milki yake itavunjwa na kugawanyika katika pande nne za mbinguni. Hautakwenda kwa wazao wake, wala hautakuwa na nguvu alizotumia, kwa sababu milki yake itangʼolewa na kupewa wengine.
但當他極盛的時候，他的國必要瓦解，他的天下必要四分五裂，而不歸於他的後裔；也沒有相似他所有的統治權，他的國必要滅亡，歸屬不是他後裔的外人。
5 “Mfalme wa Kusini atakuwa na nguvu, lakini mmoja wa majemadari wake atakuwa na nguvu zaidi kuliko mfalme, naye atatawala ufalme wake mwenyewe kwa nguvu nyingi.
南方的君王要強盛起來，但他的將領中，有一個比他更強的要獲得政權；他王國的勢力非常強大。
6 Baada ya miaka kadha, wataungana. Binti wa mfalme wa Kusini ataolewa kwa mfalme wa Kaskazini ili kuimarisha mapatano, lakini huyo binti nguvu zake hazitadumu; hata mfalme hatadumu wala nguvu zake. Katika siku hizo atafukuzwa, pamoja na hao wasindikizaji wake wa kifalme, watoto wake, na yeyote aliyemuunga mkono.
幾年以後他們要締結同盟，南方君王的公主要嫁給北方的君王，以求修好；但是她得不到勢力，她和她所生的也不能久存；她和她的侍從，她的兒子以及輔助她的都要被殺害。到那時，
7 “Mmoja kutoka jamaa ya huyo binti atainuka na kuchukua nafasi yake. Atashambulia majeshi ya mfalme wa Kaskazini na kuingia katika ngome yake; atapigana dhidi yao naye atashinda.
必從她根上出生一個嫩枝，繼承父位；他必興師出征，進入北方君王的保壘，將他們擊敗，獲得勝利；
8 Tena ataitwaa miungu yao, vinyago vyao vya chuma, na vitu vyao vya thamani vya fedha na dhahabu, na kuvichukua hadi Misri. Kwa miaka kadha atamwacha mfalme wa Kaskazini bila kumsumbua.
並將他們的神像、鑄像和金銀寶器劫往埃及，從此數年之久與北方的君王對峙；
9 Kisha mfalme wa Kaskazini atashambulia nchi ya mfalme wa Kusini, lakini atarudi nyuma hadi kwenye nchi yake.
但北方的君王終要侵入南方君王的國土，事後仍返回本國。
10 Wana wa mfalme wa Kaskazini watajiandaa kwa vita na kukusanya jeshi kubwa, ambalo litafagia nchi kama mafuriko yasiyozuilika na kuendelea na vita hadi kwenye ngome ya mfalme wa Kusini.
他的兒子必要備戰，招募強大的勁旅，親自出征；衝過時，相似洪水氾濫；他必猛攻，直逼敵軍的保壘。
11 “Kisha mfalme wa Kusini atatoka kwa ghadhabu na kupigana dhidi ya mfalme wa Kaskazini, ambaye ataunda jeshi kubwa, lakini litashindwa.
南方的君王必然大怒，出師與北方的君王交戰，北方的君王也必調集大軍，但這支大軍必被交在敵方手中。
12 Wakati jeshi litakapokuwa limechukuliwa, mfalme wa Kusini atajawa na kiburi na atachinja maelfu mengi, hata hivyo hatabaki na ushindi.
這支大軍被擄去以後，南方的君王便心高氣傲，不過他雖擊斃千萬大軍，仍不能強盛，
13 Kwa maana mfalme wa Kaskazini atakusanya jeshi jingine kubwa kuliko lile la kwanza; na baada ya miaka kadha, atasonga mbele na jeshi kubwa mno lililoandaliwa vizuri.
因為北方君王必再調集大軍，比以前更為龐大，數年以後，再率領大軍，帶著大量的輜重，出征南下。
14 “Katika nyakati hizo wengi watainuka dhidi ya mfalme wa Kusini. Watu wenye ghasia miongoni mwa watu wako mwenyewe wataasi ili kutimiza maono, lakini bila mafanikio.
那時，將有許多人起來攻擊南方君王，你百姓中的匪徒也要起來，為應驗異象，但他們終必失敗。
15 Ndipo mfalme wa Kaskazini atakuja na kuuzunguka mji kwa majeshi, na kuuteka mji wa ngome. Majeshi ya Kusini yatakosa nguvu za kuyazuia; naam, hata vikosi vyao vya askari vilivyo bora zaidi, havitakuwa na nguvu ya kuwakabili.
北方的君王就前來，興建壁壘，攻取堅城，南方的軍隊不能抵抗，連精銳的部隊也無力抵禦。
16 Huyo mvamia nchi atafanya apendavyo; hakuna yeyote atakayeweza kumpinga. Atajiimarisha katika Nchi ya Kupendeza, na atakuwa na uwezo wa kuiangamiza.
來攻南方君王的，必任意而行，沒有人能抵抗；他還要立足在華麗之地，破壞之權操在他手中。
17 Ataamua kuja na nguvu za ufalme wake wote na kufanya mapatano ya amani na mfalme wa Kusini. Naye atamtoa binti yake aolewe naye ili kuuangusha ufalme, lakini mipango yake haitafanikiwa wala kumsaidia.
他企圖征服整個南國，遂與南方君王立約通婚，將自己的女兒嫁給他，好傾覆他的國，但是他的企圖沒有成功，也沒有見效。
18 Ndipo atabadili nia yake kupigana na nchi za pwani na ataziteka nyingi, lakini jemadari mmoja atakomesha ufidhuli wake na kurudisha ufidhuli wake juu yake.
此後，他要轉向各島嶼，佔據了許多島嶼；但有一個將官要阻止他的蠻橫，使他的蠻橫害了自己。
19 Baada ya hili atazigeukia ngome za nchi yake mwenyewe, lakini atajikwaa na kuanguka, wala hataonekana tena.
他遂轉身回到他國內的保壘裏，終於一蹶不振，從此消失不見。
20 “Atakayetawala baada yake atamtuma mtoza ushuru ili kudumisha fahari ya kifalme. Hata hivyo, baada ya miaka michache ataangamizwa, lakini si katika hasira wala katika vita.
以後另有一人代他興起，他要派橫徵暴歛的人遍行國內華麗之地，但他沒有過幾天，就喪了命，不是由於叛變，也不是由於作戰。
21 “Atakayetawala baada yake atakuwa mtu wa kudharauliwa ambaye hajapewa heshima ya kifalme. Atauvamia ufalme wakati watu wake wanapojiona wako salama, naye atautwaa kwa hila.
這以後將有一個下賤的人代他興起；原來人沒有將治國的權力授給他，他卻乘人不備，以陰謀篡奪了王位。
22 Ndipo jeshi kubwa litafagiliwa mbele yake; jeshi pamoja na mkuu mmoja wa agano wataangamizwa.
來進攻他的大軍要被他完全擊潰，同盟之君也要被擊敗。
23 Baada ya kufanya mapatano naye, atatenda kwa udanganyifu, na akitumia watu wachache tu ataingia madarakani.
有人與他聯合，他即施行騙術；他借助少數的人民，就漸漸強大起來。
24 Wakati majimbo yaliyo tajiri sana yanajiona salama, atayavamia, naye atafanikisha kile ambacho baba zake wala babu zake hawakuweza. Atagawa nyara, mateka na utajiri miongoni mwa wafuasi wake. Atafanya hila ya kupindua miji yenye maboma, lakini kwa muda mfupi tu.
他又乘人不備，侵入省內肥沃之區，實行他祖先及他祖先的祖先所未行過的事，將戰利品、掠奪物和財產分給自己的黨羽；又策劃陰謀進攻保壘，但只到某一限期。
25 “Pamoja na jeshi kubwa atachochea nguvu zake na ushujaa wake dhidi ya mfalme wa Kusini. Mfalme wa Kusini atafanya vita na jeshi lenye nguvu sana, lakini hataweza kusimama kwa sababu ya kwa hila zilizofanywa dhidi yake.
他要竭盡自己的精力，鼓起勇氣，率領大軍進攻南方君王；南方君王亦率領極強大的勁旅奮起迎戰，但無法抵禦，因為有人籌劃陰謀陷害他；
26 Wale wanaokula kutoka kwenye ruzuku za mfalme watajaribu kumwangamiza; jeshi lake litafagiliwa mbali, nao wengi watakufa vitani.
那些破壞他的，正是吃他飯的人；他的勁旅將潰不成軍，傷亡的極多。
27 Wafalme hawa wawili, mioyo yao ikiwa imekusudia mabaya, wataketi kwenye meza moja na kudanganyana wao kwa wao, lakini pasipo faida, kwa sababu bado mwisho utakuja katika wakati ulioamriwa.
兩位君王都存心不良，同坐一桌，各說謊話，而毫無成就，因為必須到所定的時期，纔有結局。
28 Mfalme wa Kaskazini atarudi katika nchi yake na utajiri mwingi, lakini atakuwa ameukaza moyo wake kinyume na agano takatifu. Atachukua hatua dhidi ya hilo agano, kisha atarudi nchi yake.
北方的君王卻要帶著大量的財物返回本國；他既存心與聖約作對，也必採取行動，然後纔回國。
29 “Wakati ulioamriwa, atavamia tena Kusini, lakini wakati huu matokeo yake yatakuwa tofauti na yale ya wakati wa kwanza.
到了預定的時期，他必再度南征，但是第二次卻不如第一次，
30 Meli za nchi ya Kitimu zitampinga, naye atavunjika moyo. Ndipo atarudi nyuma na kutoa wazi hasira yake dhidi ya agano takatifu. Atarudi na kuonyesha fadhili kwa wale waliachao agano takatifu.
因為此次基廷的船必來攻擊他，他只得驚慌而歸。他遂遷怒於聖約，任意妄為；回去以後，他必重用那些背棄聖約的人士。
31 “Majeshi yake yenye silaha yatainuka ili kunajisi ngome ya Hekalu, na kuondolea mbali sadaka ya kuteketezwa ya kila siku. Ndipo watalisimamisha chukizo la uharibifu lisababishalo ukiwa.
那些迎合他意思的軍隊，也去褻瀆聖所的保壘，廢除日常祭，在那裏設立了那招致荒涼的可憎之物。
32 Kwa udanganyifu atapotosha wale walionajisi agano, lakini watu wanaomjua Mungu wao watampinga kwa uthabiti.
至於那些作惡違犯聖約的人士，他要用詐術使他們更加敗壞，但那認識自己天主的人民必也更加堅強有力。
33 “Wenye hekima watawafundisha wengi, ingawa kwa kitambo watauawa kwa upanga au kuchomwa moto, au kukamatwa au kufanywa mateka.
民間賢明之士必要訓誨民眾，但他們有很多日子要受刀劍、烈火、充軍和劫掠的迫害。
34 Watakapoanguka, watapokea msaada kidogo, nao wengi ambao si waaminifu wataungana nao.
在他們受迫害時，稍微得到一些援助，但是有許多人卻懷著奸詐的心與他們聯合。
35 Baadhi ya wenye hekima watajikwaa, ili waweze kusafishwa, kutakaswa na kufanywa wasio na waa mpaka wakati wa mwisho, kwa maana bado litakuja kwa wakati ulioamriwa.
有些賢明之士要受迫害，是為鍛鍊、洗滌和潔淨他們，直到時期結束，因為預定的時期尚未來到。
36 “Mfalme atafanya apendavyo. Atajikweza na kujitukuza juu ya kila mungu, naye atasema mambo ambayo hayajasikiwa dhidi ya Mungu wa miungu. Atafanikiwa hadi wakati wa ghadhabu utimie, kwa maana kile kilichokusudiwa lazima kitokee.
這位君王要任意妄為，妄自尊大，高舉自己在眾神之上，要發出怪謬的言論，反抗萬神之神，他暫時行事順利，直到天主的義怒洩盡，因為天主決定的事必要應驗。
37 Hataonyesha heshima kwa miungu ya baba zake au kwa yule aliyetamaniwa na wanawake, wala hatajali mungu yeyote, bali atajikweza mwenyewe juu yao wote.
他不尊重自己祖先的神，也不尊重婦女們所愛的神，他不尊重任何神明，因為他將自己高舉在一切之上；
38 Badala ya kuwajali miungu, ataheshimu mungu wa ngome; mungu ambaye hakujulikana na baba zake ndiye atamheshimu kwa dhahabu na fedha, kwa vito vya thamani na zawadi za thamani kubwa.
卻去敬拜保壘之神，以金銀、寶石和珍品恭奉他祖先所不認識的神。
39 Atashambulia ngome zenye nguvu mno kwa msaada wa mungu wa kigeni naye atawaheshimu sana wale watakaomkubali yeye. Atawafanya watawala juu ya watu wengi, na atagawa nchi kwa gharama.
他要憑藉外神的助佑，攻擊堅固的保壘；凡附和他的，他必增加他們的光榮，使他們治理民眾，分封土地，做為賞報。
40 “Katika wakati wa mwisho, mfalme wa Kusini atapigana naye vita, naye mfalme wa Kaskazini atamshambulia kwa magari ya vita, askari wapanda farasi, na idadi kubwa ya meli. Atavamia nchi nyingi na kuzikumba nchi hizo kama mafuriko.
到末期，南方的君王將要與他交戰；北方的君王也要率領戰車、騎兵和許多戰艦，像旋風般向他還擊，侵入他的國土；所經之地，有如洪水破堤。
41 Pia ataivamia Nchi ya Kupendeza. Nchi nyingi zitapinduliwa, bali Edomu, Moabu na viongozi wa Amoni wataokolewa kutoka mkono wake.
他要侵入華麗之地，千萬人要喪亡，但是厄東、摩阿布和大部分阿孟子民，卻要逃脫他的手。
42 Atapanua mamlaka yake juu ya nchi nyingi; hata Misri haitaepuka.
他又要伸手攻擊各國，埃及地亦不能幸免；
43 Atamiliki hazina za dhahabu, fedha na utajiri wote wa Misri, pamoja na Walibia na Wakushi kwa kujisalimisha.
他要佔有金銀府庫和埃及的一切寶物。利比亞和雇士人也要來與他聯合。
44 Lakini taarifa kutoka mashariki na kaskazini zitamshtua, naye ataondoka kwa ghadhabu nyingi ili kuangamiza na kuharibu kabisa wengi.
但是來自東方和北方的消息要使他震驚；他遂懷著盛怒去討伐，要許多人殺盡滅絕。
45 Atasimika hema zake za ufalme kati ya bahari na mlima mtakatifu wa kupendeza. Hata hivyo, atafikia mwisho wake, wala hakuna yeyote atakayemsaidia.
他要在海洋和美麗聖山之間，支搭他堂皇的帳幕，但此時已到了他的末日，已沒有任何人能援助他。
