< Matendo 28 >
1 Baada ya kufika nchi kavu salama, ndipo tukafahamu kwamba jina la kile kisiwa ni Malta.
Kane wasechopo e lowo motwo ka wangima, ne wayudo ni chulano iluongo ni Malta.
2 Wenyeji wa kile kisiwa wakatufanyia ukarimu usio wa kawaida. Waliwasha moto na kutukaribisha sisi sote kwa sababu mvua ilikuwa inanyesha na kulikuwa na baridi.
Joma nodak e chulano norwakowa duto gi ngʼwono mathoth, mi gimokonwa mach mondo wao, nikech koth ne chue kendo piny ne ngʼich.
3 Paulo alikuwa amekusanya mzigo wa kuni na alipokuwa anaweka kwenye moto kwa ajili ya joto, nyoka mwenye sumu akatoka humo na kujisokotea mkononi mwake.
Paulo nodondo yien moko mokelo mondo omedi e mach, to kane oyudo oketo yien-go e mach, thuol moro ne liet mar mach ogolo momoko e lwete.
4 Wale wenyeji wa kile kisiwa walipomwona yule nyoka akiningʼinia mkononi mwa Paulo, wakaambiana, “Huyu mtu lazima awe ni muuaji, ingawa ameokoka kutoka baharini, haki haijamwacha aishi.”
Kane jo-chulano oneno ka thuol oliero e lwet Paulo, ne giwuoyo kendgi kagiwacho niya, “Ngʼatni nyaka bed ni en janek, mano emomiyo kata obedo ni osetony e nam, to bura mar tho mongʼadne pod luwe.”
5 Lakini Paulo akamkungʼutia yule nyoka ndani ya moto wala yeye hakupata madhara yoyote.
To Paulo notengʼo thuondno oko molwar e mach, kendo onge gima notime.
6 Watu walikuwa wanangoja avimbe au aanguke ghafula na kufa. Lakini baada ya kungoja kwa muda mrefu na kuona kwamba hakuna chochote kisicho cha kawaida kilichomtokea, wakabadili mawazo yao na kuanza kusema kwamba yeye ni mungu.
Jogo ne geno ni lwete biro kuot, kata ni nobiro gore piny apoya mi otho, to negirito gamingʼa mi ok gineno gima otime. Eka negiloko pachgi mi giwacho ni Paulo en nyasaye.
7 Basi karibu na sehemu ile, palikuwa na shamba kubwa la mtu mmoja kiongozi wa kile kisiwa, aliyeitwa Publio. Alitupokea na akatuhudumia kwa ukarimu mkubwa kwa muda wa siku tatu.
But kama newantiereno ne nitie puothe madongo mag ruodh chulano miluongo ni Publio. Ruodhno norwakowa, moritowa maber kaka wende kuom ndalo adek.
8 Baba yake Publio alikuwa mgonjwa kitandani, akiwa anaumwa homa na kuhara damu. Paulo akaingia ndani ili kumwona na baada ya maombi, akaweka mikono juu yake na kumponya.
To wuon-gi nonindo e kitanda nikech notuo, ka en gi midhusi, kendo nodiewo. Paulo nodonjo kama noninde mondo onene, to bangʼ koselamone, noketo lwete kuome mochange.
9 Jambo hili lilipotukia, watu wote wa kisiwa kile waliokuwa wagonjwa wakaja, nao wakaponywa.
Kane mano osetimore, joma tuo duto mane ni e chulano nobiro moyudo chang.
10 Wakatupa heshima nyingi, nasi tulipokuwa tayari kusafiri kwa njia ya bahari, wakapakia melini vitu vyote tulivyokuwa tunavihitaji.
Joma nodak e chulano nomiyowa luor e yore mangʼeny kendo kane koro wadwaro aa, ne gikowowa gi gige konyruok duto mane wachando.
11 Miezi mitatu baadaye tukaanza safari kwa meli iliyokuwa imetia nanga kwenye kisiwa hicho kwa ajili ya majira ya baridi. Hii ilikuwa meli ya Iskanderia yenye alama ya miungu pacha waitwao Kasta na Poluksi.
Bangʼ ka dweche adek nosekalo, ne waidho yie moro mane osebedo karito kanyo e ndalo chwiri. Ne en yie ja-Aleksandria mane oket ne kido mag nyiseche ariyo ma rude, miluongo ni, Kasta gi Poluko.
12 Kituo chetu cha kwanza kilikuwa Sirakusa na tukakaa huko siku tatu.
Ne wakwangʼ waa kanyo nyaka wachopo Sirakusa, kendo kuno ne wabede kuom ndalo adek.
13 Kisha tukangʼoa nanga, tukafika Regio. Siku iliyofuata, upepo mkali wa kusi ukavuma, na siku ya pili yake tukafika Puteoli.
Kane waa kanyo, ne wakwangʼ mi wachopo Regiam, to kinyne, ka yamb milambo nochako kudho, ne wadhi nyime nyaka ne wachopo Puteoli, bangʼ kwangʼ kuom ndalo ariyo.
14 Huko tukawakuta ndugu, nasi tukakaribishwa tukae nao kwa siku saba. Hivyo tukaendelea na safari mpaka Rumi.
Puteoli kanyo ne wayude owete moko ma norwakowa mondo wadag kodgi kuom juma achiel. Bangʼe ne wamedo kwangʼ nyaka Rumi.
15 Ndugu wa huko Rumi waliposikia habari zetu, walikuja mpaka Soko la Apio na mahali paitwapo Mikahawa Mitatu kutulaki. Paulo alipowaona, alimshukuru Mungu akatiwa moyo.
Owete man kuno nosewinjo wach birowa, omiyo ne giwuotho mi gichweyo nyaka Chiro mar Apio, to moko noromonwa kama iluongo ni Tres Tabernae, tiende ni ute adek mag bworo. Kane Paulo oneno jogi, nogoyo ne Nyasaye erokamano, kendo noyudo jip mi chunye noduogo.
16 Tulipofika Rumi, Paulo aliruhusiwa kuishi peke yake akiwa na askari wa kumlinda.
Kane wachopo Rumi, Paulo noyudo thuolo mar dak e ode kende gi askari marite.
17 Siku tatu baadaye Paulo akawaita pamoja viongozi wa Kiyahudi. Walipokwisha kukusanyika akawaambia, “Ndugu zangu, ingawa sikufanya jambo lolote dhidi ya watu wetu au dhidi ya desturi za baba zetu, lakini nilikamatwa huko Yerusalemu nikakabidhiwa kwa Warumi.
Bangʼ bedo Rumi kuom ndalo adek, Paulo noluongo jotend jo-Yahudi mane odak kanyo. To kane gisechokore, nowachonegi niya, “Owetena, kata obedo ni ok asetimo gimoro marach ni jo-Yahudi kata ne timbe machon mag kwerewa, to nomaka Jerusalem moketa e lwet jo-Rumi.
18 Wao walipokwisha kunihoji, wakataka kuniachia huru kwa sababu hawakuona kosa lolote nililolifanya linalostahili adhabu ya kifo.
To Bangʼ yala, negidwaro weya, nikech negiyudo ni aonge gi ketho mowinjore gi tho.
19 Lakini Wayahudi walipopinga uamuzi huo, nililazimika kukata rufaa kwa Kaisari, ingawa sikuwa na lalamiko lolote juu ya taifa langu.
To ka jo-Yahudi nodagi wachno, ne ochuna ni nyaka akwa thuolo mondo abi oyala e buch Kaisar, to ne ok atimo mano nikech an gi wach moro gi jo-Yahudi wetena.
20 Basi hii ndiyo sababu nimewatumania, ili niseme nanyi. Kwa kuwa ni kwa ajili ya tumaini la Israeli nimefungwa kwa minyororo.”
Mano emomiyo asekwayo mondo ubi awuoye kodu matin. En mana nikech geno mar jo-Israel emomiyo otweya gi nyororo.”
21 Wakamjibu, “Hatujapokea barua zozote kutoka Uyahudi zinazokuhusu, wala hapana ndugu yeyote aliyekuja hapa ambaye ametoa taarifa au kuzungumza jambo lolote baya juu yako.
Negidwoke niya, “Wan pok wayudo baruwa moro amora moa Judea ma wuoyo kuomi, kendo kata mana owete manyocha oa kuno machiegni pok okelonwa wach moro, kata wacho pok giwachonwa gimoro misetimo marach.
22 Lakini tungependa kusikia kutoka kwako unalofikiri kwa sababu tunajua kwamba kila mahali watu wanazungumza mabaya kuhusu jamii hii.”
Kata kamano, wadwaro winjo paroni, nikech wangʼeyo ni ji wuoyo kuom kanyakla marach kuonde duto.”
23 Baada ya kupanga siku ya kuonana naye, watu wengi wakaja kuanzia asubuhi hadi jioni akawaeleza na kutangaza kuhusu Ufalme wa Mungu akijaribu kuwahadithia juu ya Yesu kutoka Sheria ya Mose na kutoka Manabii.
Negichano mondo girom gi Paulo odiechiengʼ moro achiel, kendo ji koro ne medo biro mangʼeny ir Paulo kama nodakie. Chakre okinyi nyaka odhiambo, noleronigi tiend wach pinyruoth Nyasaye. Notimo kamano kotemo loko paro mane gin-go kuom Yesu, kokonyore gi weche mondiki e Chik Musa kod jonabi.
24 Baadhi wakasadiki yale aliyosema, lakini wengine hawakuamini.
Moko kuomgi norwako wechene, to moko notamore yie.
25 Hivyo hawakukubaliana, nao walipokuwa wanaondoka, Paulo akatoa kauli moja zaidi: “Roho Mtakatifu alinena kweli na baba zenu aliposema mambo yale yaliyomhusu Bwana Yesu kwa kinywa cha nabii Isaya kwamba:
Ne gipogore e kindgi giwegi mi gichako wuok ka Paulo nowachonegi weche mogik niya, “Roho Maler nowacho adier ni kwereu, kane owuoyo gi dho Isaya janabi, kowacho kama:
26 “‘Nenda kwa watu hawa na useme, “Hakika mtasikiliza lakini hamtaelewa; na pia mtatazama, lakini hamtaona.”
“‘Dhi ir jogo mondo iwachnegi ni, “Ubiro siko kuwinjo weche miwacho, to wach ok nodonjnu ngangʼ; ubiro siko kungʼicho, to ok unune gimoro.”
27 Kwa kuwa mioyo ya watu hawa imekuwa migumu; hawasikii kwa masikio yao, na wamefumba macho yao. Wasije wakaona kwa macho yao, na wakasikiliza kwa masikio yao, wakaelewa kwa mioyo yao, na kugeuka nami nikawaponya.’
Nikech chuny jogi osedinore; gisedino itgi, kendo gisemiyo wengegi. Nono to dipo ka wengegi oneno, kendo itgi owinjo wach, mi chunygi ofwenyo tiend weche, kendo gidwog ira mi achang-gi!’”
28 “Basi na ijulikane kwenu kwamba, huu wokovu wa Mungu umepelekwa kwa watu wa Mataifa, nao watasikiliza.” [
Paulo notieko kawachonegi niya, “Emomiyo adwaro ni ungʼe ni warruok mar Nyasaye osechopo ni joma ok jo-Yahudi, kendo gibiro rwake!” [
29 Naye akiisha kusema maneno haya, Wayahudi wakaondoka wakiwa na hoja nyingi miongoni mwao.]
Bangʼ wacho mano, jo-Yahudi mane winje nowuok odhi, ka gigoyo mbaka matek e kindgi giwegi.]
30 Kwa miaka miwili mizima Paulo alikaa huko kwa nyumba aliyokuwa amepanga. Akawakaribisha wote waliokwenda kumwona.
Kuom higni ariyo, Paulo nodak e ode owuon mochulo, kendo norwako ji duto mane obiro ire mondo onene.
31 Akahubiri Ufalme wa Mungu na kufundisha mambo yale yaliyomhusu Bwana Yesu Kristo, kwa ujasiri wote na bila kizuizi chochote.
Noyalo kuom pinyruoth Nyasaye gichir ma ok ngʼato ogengʼe, kopuonjo ji kuom Ruoth Yesu Kristo.