Matendo 13
1 Katika kanisa huko Antiokia ya Shamu walikuwako manabii na walimu, yaani: Barnaba, Simeoni aitwaye Nigeri, Lukio Mkirene, Manaeni aliyekuwa amelelewa pamoja na Mfalme Herode Agripa, na Sauli.
Antioch-ki Singlupta Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousing amadi tambiba ojasing kayamuk leirammi. Makhoising adudi Barnabas, Niger hainasu kouba Simeon, Cyrene-dagi Lucius, Manaen (Mahak Herod tetrarch-ka houminnarakpa) amadi Saul-ni.
2 Walipokuwa wakimwabudu Bwana na kufunga, Roho Mtakatifu akasema, “Nitengeeni Sauli na Barnaba kwa kazi ile maalum niliyowaitia.”
Makhoina Ibungobu khurumjaringei amadi chara hellingeida Thawai Asengbana makhoida hairak-i, “Eina makhoibu tounanaba koukhraba thabak adugidamak Barnabas amadi Saul-bu eigidamak khaidok-u.”
3 Ndipo baada ya kufunga na kuomba, wakawawekea mikono yao na wakawatuma waende zao.
Maram aduna makhoina chara henduna haijaraba matungda makhoigi mathakta khut thambiraga makhoibu thare.
4 Hivyo, wakiwa wametumwa na Roho Mtakatifu, wakashuka kwenda Seleukia na kutoka huko wakasafiri baharini mpaka kisiwa cha Kipro.
Thawai Asengbana makhoibu thabiduna makhoina Seleucia-da chatlammi aduga mapham adudagi Cyprus tanna hida chatlammi.
5 Walipowasili katika mji wa Salami, wakahubiri neno la Mungu katika sinagogi la Wayahudi. Pia walikuwa na Yohana Marko kuwa msaidizi wao.
Makhoina Salamis-ta thungba matamda Jihudisinggi Synagogue-singda chattuna Tengban Mapugi wa sandoklammi. Makhoibu mateng pangnanaba John Mark-su makhoiga loinarammi.
6 Walipokwisha kupita katika nchi zote hizo wakafika Pafo, ambapo walikutana na Myahudi mmoja mchawi aliyekuwa nabii wa uongo, jina lake Bar-Yesu.
Makhoina ithat adu phaoduna chatlaga Paphos-ta thunglammi. Mapham aduda masana masabu Tengban Mapugi wa phongdokpa maichou amani haijaba Bar-Jisu kouba hikap yaikap touba Jihudi nupa ama thengnarammi.
7 Mtu huyu alikuwa pamoja na Sergio Paulo, mtu mwenye hekima aliyekuwa msaidizi wa mwakilishi wa mtawala wa kile kisiwa. Sergio Paulo akawaita Sauli na Barnaba akitaka kusikia neno la Mungu.
Mahak asi ithat adugi heisinglaba leingak mapu Sergius Paulus-ka tinnabani. Leingak mapu asina Tengban Mapugi wa taningbadagi Barnabas amadi Saul-bu kourammi.
8 Lakini Elima yule mchawi (hii ndiyo maana ya jina lake), aliwapinga Barnaba na Sauli na kujaribu kumpotosha yule mkuu wa kile kisiwa aiache imani.
Hikap yaikap touba Elymas-na (Ming asi Greek londani) makhoigi mayokta leplammi amadi leingak mapu adubu thajabadagi leithok-hannaba hotnarammi.
9 Ndipo Sauli, ambaye pia aliitwa Paulo, akiwa amejawa na Roho Mtakatifu, akamkazia macho Elima huyo mchawi,
Paul hainasu kouba Saul-na Thawai Asengbana thalladuna Elymas-ta munna yengduna hairak-i,
10 akamwambia, “Ewe mwana wa ibilisi, wewe ni adui wa kila kilicho haki! Umejaa kila aina ya udanganyifu na ulaghai. Je, hutaacha kuzipotosha njia za Bwana zilizonyooka?
“Nahak asi aphaba pumnamakki yeknaba amadi Devil-gi machani. Nahakti makhal-makha pumnamakki lounamba amadi marei mara pumnamakna thallaba mini. Ibungogi achumba lambising adubu serannahannaba hotnaba nahak keidounungda toklaroidra?
11 Nawe sasa sikiliza, mkono wa Bwana u dhidi yako. Utakuwa kipofu, wala hutaona jua kwa muda.” Mara ukungu na giza vikamfunika, naye akaenda huku na huko akitafuta mtu wa kumshika mkono ili amwonyeshe njia.
Houjik Mapu Ibungogi khut adu nahakki maiyokta lei, nahak matam khara numitki mangal uroi.” Khudak aduda amamba leichin amana mahakki mit kupsinkhre aduga mahakpu chingbinaba kanagumba amabu phangnaba mahakna koima marammi.
12 Yule mkuu wa kile kisiwa alipoona yaliyotukia, akaamini kwa sababu alistaajabishwa na mafundisho kuhusu Bwana.
Thoudok adu leingak mapu aduna ubada mahak thajarammi maramdi Ibungogi maramda tambiba aduda mahak ngaklammi.
13 Kisha Paulo na wenzake wakasafiri toka Pafo wakafika Perga huko Pamfilia. Lakini, Yohana Marko akawaacha huko, akarejea Yerusalemu.
Paul amadi mahakka loinabasing adu Paphos-tagi Pamphylia-gi sahar Perga-da hi tongduna laklammi. Mapham aduda John Mark-na makhoibu thadoklamlaga Jerusalem-da hankhirammi.
14 Kutoka Perga wakaendelea hadi Antiokia ya Pisidia. Siku ya Sabato wakaingia ndani ya sinagogi, wakaketi.
Madudagi makhoina Perga-dagi chatkhiduna Pisidia-gi Antioch-ta thunglammi aduga Potthaba numitta synagogue-ta changduna phamtharammi.
15 Baada ya Sheria ya Mose na Kitabu cha Manabii kusomwa, viongozi wa sinagogi wakawatumia ujumbe wakisema, “Ndugu, kama mna neno la kuwafariji watu hawa, tafadhali lisemeni.”
Wayel Yathang amadi Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousinggi lairiktagi paraba matungda synagogue-ki luchingbasing aduna makhoida pao asi pirak-i, “Ichil inaosa, misingda pukning thougatnaba wa leirabadi madu haibiyu.”
16 Paulo akasimama, akawapungia mkono na kusema: “Enyi wanaume wa Israeli na ninyi nyote mnaomcha Mungu.
Maduda Paul-na lepkhattuna mahakna haiba wa tuminna tabinaba makhut thanggatlaga hairak-i, “Israel-gi mising amadi Tengban Mapubu khurumjaba atoppa phurupki mioi pumnamak, eina haiba tabiyu!
17 Mungu wa watu hawa wa Israeli aliwachagua baba zetu, akawafanya kustawi walipokuwa huko Misri, kwa uwezo mwingi akawaongoza na kuwatoa katika nchi ile.
Israel phurup asigi Tengban Mapuna eikhoigi ipa ipusingbu khandokpire amadi makhoina Egypt-ta lamlanba oina leiringeida Ibungona makhoibu achouba phurup ama oihanbire aduga Ibungogi panggallaba khutna makhoibu Egypt-tagi puthokpirakle
18 Kwa muda wa miaka arobaini alivumilia matendo yao walipokuwa jangwani.
amasung chahi niphu chupna lamjao lamhanggi lamdamda Ibungona makhoigi lamchatsingbu khaangbikhi.
19 Naye baada ya kuyaangamiza mataifa saba waliokuwa wakiishi katika nchi ya Kanaani, akawapa Waisraeli nchi yao iwe urithi wao.
Aduga Ibungona Canaan-gi phurup taretpu mang-hallaga makhoigi leibak adu Ibungogi misingda makhoigi lam oina pibikhi.
20 Haya yote yalichukua kama muda wa miaka 450. “Baada ya haya, Mungu akawapa waamuzi mpaka wakati wa nabii Samweli.
Pumnamak asi chahi chamari yangkheirom changlammi.” “Masigi matungda Tengban Mapuna makhoida Tengban Mapugi wa phongdokpa maichou Samuel phaoba wayel mapusing pibikhi.
21 Ndipo watu wakaomba wapewe mfalme, naye Mungu akawapa Sauli mwana wa Kishi wa kabila la Benyamini, aliyetawala kwa miaka arobaini.
Makhoina ningthou ama pibinaba nijabada Tengban Mapuna makhoida Benjamin salaidagi Kish-ki machanupa Saul-bu makhoigi ningthou oina pibikhi aduga mahakna chahi niphu pankhi.
22 Baada ya kumwondoa Sauli katika ufalme, akawainulia Daudi kuwa mfalme wao. Mungu pia alimshuhudia, akisema, ‘Nimemwona Daudi mwana wa Yese, mtu anayeupendeza moyo wangu, atakayetimiza mapenzi yangu yote.’
Adubu Tengban Mapuna Saul-bu louthoklaba matungda David-pu makhoigi ningthou oihanbikhi. Mahakki maramda Ishworna haikhiba adu asini, ‘Eina Jesse-gi machanupa eigi thamoina khoidajaba David-pu phangle, eina mahakpu touhanningba pumnamak mahakna tougani.’
23 “Kutoka uzao wa mtu huyu, Mungu amewaletea Israeli Mwokozi Yesu, kama alivyoahidi.
Tengban Mapuna wasakpikhibagi matung-inna David-ki charol suroldagi Israel-da Kanbiba Mapu Jisubu pubirakle.
24 Kabla ya kuja kwa Yesu, Yohana alihubiri toba na ubatizo kwa watu wote wa Israeli.
Jisuna mahakki thabak houdringei mamangda John-na Israel-gi mi pumnamakta paptagi pukning hongnaba amadi baptize lounaba sandoklammi.
25 Yohana alipokuwa anakamilisha kazi yake, alisema: ‘Ninyi mnadhani mimi ni nani? Mimi si yeye. La hasha, lakini yeye yuaja baada yangu, ambaye mimi sistahili kufungua kamba za viatu vya miguu yake.’
Aduga John-na mahakki thabak loisillamdaida hairak-i, ‘Nakhoina Eihak kanani haina khanbage? Nakhoina ngairiba Ibungo mahak adu ei natte. Adubu Ibungo mahakti eigi tungda lakli, eidi Ibungo mahakki sandal mari louthokpa phaoba matik chade.’”
26 “Ndugu zangu, wana wa Abrahamu, nanyi watu wa Mataifa mnaomcha Mungu, ujumbe huu wa wokovu umeletwa kwetu.
“Abraham-gi charol surol oiriba ichil inaosa amadi Tengban Mapubu khurumjaba atoppa phurupki mioi pumnamak, aran-khubhamgi paojel asi eikhoida thabirakle.
27 Kwa sababu wakaao Yerusalemu na viongozi wao hawakumtambua wala kuelewa maneno ya manabii yasomwayo kila Sabato, bali waliyatimiza maneno hayo kwa kumhukumu yeye.
Jerusalem-gi mising amadi makhoigi luchingbasingna Jisubu Kanbiba Mapuni haiba khanglamde aduga Potthaba numit khudingda paba Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousinggi wa adusu khanglamde. Adubu makhoina Ibungoda maral theijinduna maichousing adugi wa adu thung-halle.
28 Ijapokuwa hawakupata sababu yoyote ya kumhukumu kifo, walimwomba Pilato aamuru auawe.
Makhoina Ibungobu hatnanaba maram phangdrabasu, Ibungobu hatnanaba Pilate-ta haijakhi.
29 Walipokwisha kufanya yale yote yaliyoandikwa kumhusu, walimshusha kutoka msalabani na kumzika kaburini.
Mapugi Puyada ikhiba Ibungogi maram khudingmak makhoina pangthoklabada makhoina Ibungobu cross-tagi loutharaga mongpham amagi manungda thamkhi.
30 Lakini Mungu alimfufua kutoka kwa wafu.
Adubu Tengban Mapuna Ibungobu sibadagi hinggat-hanbikhi
31 Naye kwa siku nyingi akawatokea wale waliokuwa pamoja naye kuanzia Galilaya hadi Yerusalemu. Nao sasa wamekuwa mashahidi wake kwa watu wetu.
aduga Galilee-dagi Jerusalem tanna Ibungoga chatminnakhiba makhoisingna Ibungobu ujakhi. Houjik makhoina Israel-gi misingda sakhi oiri.
32 “Nasi tunawaletea habari njema, kwamba yale Mungu aliyowaahidi baba zetu
Eikhoina Aphaba Pao asi nakhoida purakli: Tengban Mapuna eikhoigi ipa ipusingda toubigani haina wasakpikhiba adu Jisubu sibadagi hinggat-hanbiduna makhoigi macha masu oiriba eikhoigidamak toubire. Thagat Iseigi anisuba iseida ibagumbani; ‘Nahak eigi Ichanupani; ngasi eihak nahakki Napa Ibungo oirabani.’
33 sasa ameyatimiza kwetu sisi watoto wao, kwa kumfufua Yesu, kama ilivyoandikwa katika Zaburi ya pili: “‘Wewe ni Mwanangu; leo mimi nimekuzaa.’
34 Kwa kuwa Mungu alimfufua kutoka kwa wafu asioze kamwe, alitamka maneno haya: “‘Nitakupa wewe baraka takatifu zilizo za hakika nilizomwahidi Daudi.’
Ibungobu sibadagi hinggat-hanbiba amadi Ibungogi hakchangbu mongphamda patthahalloi haibagi maramda Tengban Mapuna haibiba adudi asini: ‘Eina David-ta wasakpikhiba asengba amadi lengdraba yaipha thoujal adu eina nangonda pibigani.’
35 Kama ilivyosemwa mahali pengine katika Zaburi, “‘Hutamwacha Aliye Mtakatifu wako kuona uharibifu.’
Thagat Iseigi atoppa mapham amada asumnasu hai, ‘Tengban Mapugi asengba mahak adugi hakchang adu Tengban Mapuna keidoungeida pattha pumthahalloi.’
36 “Kwa maana Daudi akiisha kulitumikia kusudi la Mungu katika kizazi chake, alilala; akazikwa pamoja na baba zake na mwili wake ukaoza.
David-na mahakki mirolgi matamda Tengban Mapugi aningba matung inna Tengban Mapubu thougal touramlaga mahak sikhi amadi mahakki mapa mapusingga loinana leirol chankhi aduga mahakki hakchang mongphamda pattha pumthakhi.
37 Lakini yule ambaye Mungu alimfufua kutoka kwa wafu hakuona uharibifu.
Adubu Tengban Mapuna asibadagi hinggat-hanbikhraba Ibungo mangondadi pattha pumthaba thokte.
38 “Kwa hiyo ndugu zangu, nataka ninyi mjue kwamba kwa kupitia huyu Yesu msamaha wa dhambi unatangazwa kwenu.
Maram aduna eigi ichil inaosing, Jisugi mapanna pap kokpiba asi nakhoida sandokpani haibasi nakhoina khangba adu eina pammi. Moses-ki Wayel Yathanggi mapanna nakhoibu chumhanbiba ngamdaba adu Ibungogi mapanna thajaba mi khudingmakpu paptagi ningtamle.
39 Kwa kupitia yeye, kila mtu amwaminiye anahesabiwa haki kwa kila kitu ambacho asingeweza kuhesabiwa haki kwa sheria ya Mose.
40 Kwa hiyo jihadharini ili yale waliyosema manabii yasiwapate:
Tengban Mapugi wa phongdokpibasingna haikhiba adu nakhoida thoktanaba nakhoi cheksillu:
41 “‘Angalieni, enyi wenye dhihaka, mkastaajabu, mkaangamie, kwa maana nitatenda jambo wakati wenu ambalo hamtasadiki, hata kama mtu akiwaambia.’”
‘Yeng-u, karemnabasa ngaksu ngaklo mangsu manglo! Maramdi nakhoigi haktakta eina thabak ama tou-i madu kanagumba amana nakhoida hairaba phaoba nakhoina keidoungeidasu thajaroi!’”
42 Paulo na Barnaba walipokuwa wakitoka nje ya sinagogi, watu wakawaomba wazungumze tena mambo hayo Sabato iliyofuata.
Paul amadi Barnabas-na synagogue-tagi thorakpada mising aduna mathanggi Potthaba numitta makhoida waramsing adu makha tana haibinaba haijarammi.
43 Baada ya kusanyiko la Sinagogi kutawanyika, wengi wa Wayahudi na waongofu wa dini ya Kiyahudi wakawafuata Paulo na Barnaba, wakazungumza nao na kuwahimiza wadumu katika neema ya Mungu.
Synagogue-ta tinnaba adu kainarabada Jihudising amadi Jihudi laining louraba laining chetpa Jihudi nattaba mi mayam amana Paul amadi Barnabas-ki matung illammi. Tengban Mapugi thoujalda chetna leinanaba Pakhonchatpasing aduna makhoida wari saduna pukning thougatpirammi.
44 Sabato iliyofuata, karibu watu wote wa mji walikuja kusikiliza neno la Bwana.
Mathanggi Potthaba numitta sahar adugi mi ayambana Mapu Ibungogi wa tanaba laklammi.
45 Lakini Wayahudi walipoona ule umati mkubwa wa watu walijawa na wivu, wakayakanusha maneno Paulo aliyokuwa akisema.
Jihudisingna miyam adu ubada kallakpana thallammi; maram aduna Paul-na haiba wasing aduda makhoina yettuna mahakpu thina nganglammi.
46 Ndipo Paulo na Barnaba wakawajibu kwa ujasiri, wakisema, “Ilitupasa kunena nanyi neno la Mungu kwanza. Lakini kwa kuwa mmelikataa, mkajihukumu wenyewe kuwa hamstahili uzima wa milele, sasa tunawageukia watu wa Mataifa. (aiōnios g166)
Adubu Paul amadi Barnabas-na thouna phana paokhum pirak-i, “Eikhoina Tengban Mapugi wa adu nakhoida hanna haiba tabani adubu nakhoina madu loudrabanina nakhoi lomba naidana hingba phangba matik chade haina nasana khanjare. Houjikti eikhoi nakhoibu thadoktuna Jihudi nattaba phurupsingda chatlagani. (aiōnios g166)
47 Kwa maana hili ndilo Bwana alilotuamuru: “‘Nimewafanya ninyi kuwa nuru kwa watu wa Mataifa, ili mpate kuuleta wokovu hadi miisho ya dunia.’”
Mapu Ibungona eikhoida pibiba yathang adu asini: ‘Malemgi aroiba maphamsing phaoba kanbiba phangnanaba Eina nahakpu Jihudi nattaba phurupsinggi mangal oihalle.’”
48 Watu wa Mataifa waliposikia haya wakafurahi na kulitukuza neno la Bwana; nao wote waliokuwa wamekusudiwa uzima wa milele wakaamini. (aiōnios g166)
Jihudi nattaba mising aduna madu tabada makhoi haraorammi amadi Mapu Ibungogi wa adu thagatcharammi aduga lomba naidana hingba phangnaba khandokpirabasingna thajare. (aiōnios g166)
49 Neno la Bwana likaenea katika eneo lile lote.
Lam adu sinba thungna Mapu Ibungogi wa sandoklammi.
50 Lakini Wayahudi wakawachochea wanawake wenye kumcha Mungu, wenye vyeo pamoja na watu maarufu katika mji, wakachochea mateso dhidi ya Paulo na Barnaba na kuwafukuza kutoka eneo hilo.
Adubu sahar adugi athoiba nupasing amadi ikai khumnaba yabi laining chetpi nupisingbu Jihudisingna thoujillammi. Makhoina Paul amadi Barnabas-ki maiyokta irang thok-handuna ot-neihallaga makhoibu makhoigi lamdagi tanthoklammi.
51 Hivyo Paulo na Barnaba wakakungʼuta mavumbi ya miguu yao ili kuwapinga, nao wakaenda Ikonio.
Maram aduna Paul amadi Barnabas-na yaningdaba oina makhonggi khongyagi uphul makhoigi maiyokta kanthoklamlaga Iconium-da chatlammi.
52 Wanafunzi wakajawa na furaha na Roho Mtakatifu.
Aduga Antioch-ta leiba thajabasingdu haraobaga amadi Thawai Asengbagana thallammi.
