Matendo 1
1 Katika kitabu changu cha kwanza nilikuandikia, mpendwa Theofilo, kuhusu mambo yote Yesu aliyofanya na kufundisha tangu mwanzo,
尊敬的提阿非罗先生：在上一本书中，我从最初开始讲述了耶稣所行之事和所授之道，
2 hadi siku ile alipochukuliwa kwenda mbinguni, baada ya kuwapa maagizo kupitia kwa Roho Mtakatifu wale mitume aliowachagua.
一直写到他通过圣灵向所选择的使徒发出指示，然后被带入天堂。
3 Baada ya mateso yake, alijionyesha kwao na kuwathibitishia kwa njia nyingi kwamba yeye yu hai. Katika muda wa siku arobaini baada ya kufufuka kwake aliwatokea na kunena kuhusu Ufalme wa Mungu.
在他受难以后的四十天中，他又向使徒们显现，以令人信服的证据证明他仍然活着，还向使徒们讲述了上帝之国的一切。
4 Wakati mmoja alipokuwa pamoja nao, aliwapa amri hii, “Msitoke Yerusalemu, bali ingojeni ahadi ya Baba, ambayo mmenisikia nikisema habari zake.
当他与使徒们同在人间时，曾吩咐他们：“不要离开耶路撒冷，要等候天父承诺给予你们的，正如你们从我这里听到的。
5 Yohana aliwabatiza kwa maji, lakini baada ya siku chache mtabatizwa kwa Roho Mtakatifu.”
约翰用水施洗，但在几天后，你们就会接受圣灵的施洗。”
6 Mitume walipokuwa wamekusanyika pamoja, wakamuuliza Yesu, “Bwana, je, huu ndio wakati wa kuwarudishia Israeli ufalme?”
所以当使徒们与复活后的耶稣相见时，便询问耶稣：“主啊，你打算现在就恢复以色列王国吗？”
7 Yesu akawaambia, “Si juu yenu kujua nyakati na majira ambayo Baba ameyaweka katika mamlaka yake mwenyewe.
耶稣回答：“只有天父有权决定这个日期和时间，你们不必知道。
8 Lakini mtapokea nguvu akiisha kuwajilia juu yenu Roho Mtakatifu, nanyi mtakuwa mashahidi wangu katika Yerusalemu, Uyahudi kote na Samaria, hadi miisho ya dunia.”
但当圣灵降临在你们身上，你们就会获得力量，要在耶路撒冷、犹太全地、撒玛利亚乃至大地的极点，作我的见证人。”
9 Baada ya kusema mambo haya, walipokuwa wanatazama, akachukuliwa juu mbinguni mbele ya macho yao na wingu likampokea wasimwone tena.
说罢，他就在使徒们的目视下腾空而起，随后被一朵云遮住了踪迹，再也无法看到。
10 Walipokuwa bado wakikaza macho yao kuelekea juu alipokuwa akienda zake Mbinguni, tazama ghafula, wanaume wawili waliovaa mavazi meupe wakasimama karibu nao,
正当使徒们专心地望着耶稣升天之时，忽然出现两名白衣之人，站在他们旁边，
11 wakasema, “Enyi watu wa Galilaya, mbona mnasimama mkitazama juu angani? Huyu Yesu aliyechukuliwa kutoka kwenu kwenda Mbinguni, atarudi tena jinsi iyo hiyo mlivyomwona akienda zake Mbinguni.”
他们问：“加利利人，你们为什么站在这里望天？这位离开你们去天堂的耶稣，将会以你们所目睹他进入天堂的方式，回到你们身边。”
12 Ndipo waliporudi Yerusalemu kutoka Mlima wa Mizeituni, uliokuwa karibu na Yerusalemu, umbali wa mwendo wa Sabato kutoka mjini.
后来，使徒们从橄榄山回到耶路撒冷，两者之间的距离大约是安息日步行那么远。
13 Walipowasili mjini Yerusalemu, walikwenda ghorofani kwenye chumba walichokuwa wakiishi. Wale waliokuwepo walikuwa: Petro, Yohana, Yakobo, Andrea, Filipo, Tomaso, Bartholomayo, Mathayo, Yakobo mwana wa Alfayo, Simoni Zelote na Yuda mwana wa Yakobo.
来到目的地后，他们来到了下榻之所，需要通过楼梯来走到楼上。他们是：彼得、约翰、雅各、安得烈、腓力、多马、巴多罗迈、马太、亚勒腓的儿子雅各、激进派的西门、雅各的儿子犹大。
14 Hawa wote waliungana pamoja katika maombi. Pamoja nao walikuwepo wanawake kadha, na Maria mama yake Yesu, pamoja na ndugu zake Yesu.
使徒们开始进行祷告，与他们一起的还有几名女性以及耶稣的母亲玛利亚和他的兄弟们。
15 Katika siku hizo Petro akasimama katikati ya waumini (jumla yao wote walikuwa watu wapatao 120), akasema,
这时候大约有 120 名信徒聚在一起，彼得站起来向众人发言：
16 “Ndugu zangu, ilibidi Andiko litimie ambalo Roho Mtakatifu alitabiri kupitia kwa Daudi kumhusu Yuda aliyewaongoza wale waliomkamata Yesu.
“兄弟姐妹们，圣灵在经文上借大卫之口，讲述了犹大带人捉拿耶稣的事，一定会应验。
17 Yuda alikuwa mmoja wetu, kwa maana na yeye alichaguliwa ashiriki katika huduma hii.”
他本是我们中间的一员，共同承担这份侍奉之责。”
18 (Basi Yuda alinunua shamba kwa zile fedha za uovu alizopata; akiwa huko shambani akaanguka, akapasuka na matumbo yote yakatoka nje.
（犹大用这笔不义之财买了一块田，后来在田间一头倒了下去，身体裂开，内脏全部流了出来。
19 Kila mtu Yerusalemu akasikia habari hizi, kwa hiyo wakapaita mahali hapo kwa lugha yao, Akeldama, yaani Shamba la Damu).
住在耶路撒冷的人都知道这件事，所以那块地也被称作“亚革大马”，当地语言的意思就是“血田”）。
20 “Kama vile ilivyoandikwa katika kitabu cha Zaburi, “‘Mahali pake na pawe ukiwa, wala asiwepo yeyote atakayeishi humo,’ na, “‘Mtu mwingine aichukue nafasi yake ya uongozi.’
《诗篇》中曾写到：“让他的住处变为荒芜，无人居住。”还写到：“让别人取代他的侍奉之责。”
21 Kwa hiyo inatubidi tumchague mtu mwingine miongoni mwa wale ambao wamekuwa pamoja nasi wakati wote Bwana Yesu alipoingia na kutoka katikati yenu,
“所以，我们必须再选择一名使徒，他全程一直与我们在一起，
22 kuanzia ubatizo wa Yohana mpaka siku aliyochukuliwa kutoka kwetu kwenda Mbinguni. Kwa kuwa mmoja wao inabidi awe shahidi pamoja nasi wa ufufuo wake.”
从约翰施洗开始，直到耶稣离开我们升入天堂。我们必须选择这样一个人与我们一起，做为耶稣复活的见证人。”
23 Wakapendekeza majina ya watu wawili: Yosefu, aitwaye Barsaba (ambaye pia alijulikana kama Yusto) na Mathiya.
于是他们选择了两个人：约瑟（又名巴撒巴）和马提亚，
24 Kisha wakaomba, wakasema, “Bwana, wewe waujua moyo wa kila mtu. Tuonyeshe ni yupi kati ya hawa wawili uliyemchagua
然后众人开始共同祷告：“主啊！你知道每个人的想法, 请指示你希望从这两人中选择谁，
25 ili achukue nafasi ya huduma ya utume ambayo Yuda aliiacha ili aende mahali pake mwenyewe.”
来承担这使徒的侍奉之责。犹大已放弃这责任，去了他该去的地方。”
26 Kisha wakawapigia kura, nayo kura ikamwangukia Mathiya, naye akaongezwa kwenye wale mitume kumi na mmoja.
他们开始抽签，结果抽中了马提亚，于是他加入了另外 11 名使徒之列。
