2 Wafalme 10
1 Wakati huu katika Samaria walikuwepo wana sabini wa nyumba ya Ahabu. Kwa hiyo Yehu akaandika barua na kuzituma Samaria: kwa maafisa wa Yezreeli, kwa wazee, na kwa walezi wa watoto wa Ahabu. Akasema,
Hanki Ahapu ne'mofavreramine, mago'a agri agehe'za 70'a venene Sameria rankumapina mani'naze. Ana hu'nageno Jehu'a, Sameria rankumate ranra vahe'ene, kva vahete'ene, Ahapu ne'mofavre nagate'ma kegavama hunezmante'za vahetega amanage huno avona kretre'ne.
2 “Mara tu barua hii itakapokufikia, kwa kuwa wana wa bwana wako wapo pamoja nawe, nawe una magari ya vita na farasi, mji wenye ngome na silaha,
Menina tamagra hanave have kegina agu'afi mani'netma, hosi afutamine karisine, ha'zantaminena antazageno, kva ne'tami Ahapu ne'mofavre naga'mo'zanena tamagra mani'naze. E'ina hu'negu tamagrama ama nagri avoma hamprita antahisutma,
3 mchague mwenye uwezo zaidi kati ya wana wa bwana wako, na umweke juu ya kiti cha enzi cha baba yake. Kisha upigane kwa ajili ya nyumba ya bwana wako.”
kva ne'tmimofo Ahapu ne'mofavre naga'pinti'ma mago knare huno kinima maniga'ma hu'nesia ne' azeri otinkeno kinitamia manino. Ana hu'nesigeta nefa agima fanane hu'zankura, aza huta hara nehinkeno kinia manino vino.
4 Lakini wakaogopa sana na kusema, “Ikiwa wafalme wawili hawakuweza kupambana na Yehu, sisi tutawezaje?”
Hianagi ugagota vahe'ene, ranra kva vahemo'zanena ana avoma hampri'za nege'za tusi zamagogogu nehu'za, amanage hu'za hu'naze, Jehu'a ko tare kini netre'na hara hu zanagatere'ne. E'ina hu'negu tagra amuhara osu'nonankita, hara huontegahune.
5 Basi msimamizi wa jumba la mfalme, mtawala wa mji, na wazee na walezi wakatuma ujumbe huu kwa Yehu: “Sisi tu watumishi wako, na tutafanya kila kitu utakachosema. Hatutamteuwa mtu yeyote kuwa mfalme. Wewe fanya uonalo kuwa ni bora.”
Hanki kini ne'mofo nonte'ma kvama hu'nea neki, rankumate'ma kvama hu'nea neki, mago'a ugota kva vaheki, Ahapu mofavre nagate'ma kvama hu'naza vahe'mo'zanena amanage hu'za Jehuna kea atrente'naze. Tagra kagri eri'za vahe mani'nonankita kagrama hana nanekege'za antahigahune. Tagra mago kini nera azeri oraotigahune. E'ina hu'negu nazanoma huku'ma hananazana amne hugahane.
6 Kisha Yehu akawaandikia barua ya pili, akisema, “Ikiwa ninyi mko upande wangu na mtanitii mimi, twaeni vichwa vya wana wa bwana wenu, na mnijie huku Yezreeli kesho wakati kama huu.” Wakati huo wana sabini wa mfalme walikuwa wakiishi pamoja na viongozi wa mji wa Samaria, waliokuwa wakiwalea.
Anagema hazageno'a, mago'ene anante avona Jehu'a amanage huno kretre'ne. Hanki tamagrama nagri kazigama mani'neta nagri kema antahinaku'ma hanuta, okina ama ananknare Ahapu mofavre nagamokizmi zamasenia akafrita erita Jesrili kumate eho, huno kea atrezmante'ne. Hanki Ahapu ne'mofavre'ramine, mago'a agri agehe'mozanena 70'a venene mani'nage'za, Sameria rankumapi ranra kva vahe'mo'za rempi hunezmi'za kegava huzmantage'za mani'naze.
7 Hiyo barua ilipowafikia, watu hawa wakawachukua wale wana sabini wa mfalme na kuwachinja wote. Wakaweka vichwa vyao ndani ya makapu na kumpelekea Yehu huko Yezreeli.
Hanki ana kva vahe'mo'za Jehu'ma kretre'nea avoma erite'za, Ahapu ne'mofavreramina 70'a zamahe fri'naze. Anama hute'za zamanankena kitagiza ekaeka kutamimpi eririte'za atrazage'za Jehu'ma Jesrili kumate mani'nerega eri'za vu'naze.
8 Mjumbe alipofika, akamwambia Yehu, “Wameleta vichwa vya wana wa mfalme.” Ndipo Yehu akaagiza, “Viwekeni malundo mawili katika ingilio la lango la mji mpaka asubuhi.”
Hanki kema erino e'nea ne'mo'a Jehuna eme asamino, hago Ahapu ne'mofavre'ramimofo zamasenia eri'za neaze huno asmi'ne. Anagema higeno'a, Jehu'a asamino, erita vutma kuma kafante tarefi kevu ome antenkeno me'nenigeno vuno nanteraseno hu'ne.
9 Asubuhi yake, Yehu akatoka nje. Akasimama mbele ya watu wote na akasema, “Hamna hatia. Ni mimi niliyefanya shauri baya dhidi ya bwana wangu na kumuua, lakini ni nani aliyewaua wote hawa?
Hanki ko'matigeno'a Jehu'a atiramino ome oti'neno, ana maka vahera amanage huno zamasami'ne, nagra kva ne'ni'a Joramuna azeri atresue hu'na antahintahi hu'ne'na ahe fri'noankino, tamagripina keaga omne'ne. Hu'neanagi ama vahetamina iza zamahe fri'ne?
10 Fahamuni basi kwamba, hakuna neno ambalo Bwana amesema dhidi ya nyumba ya Ahabu ambalo halitatimia. Bwana amefanya lile aliloahidi kupitia mtumishi wake Eliya.”
Anage nehuno Jehu'a zamasamino, Menina antahiho ana maka kema Ra Anumzamo'ma eri'za vahe'a Elaija agipima huvazino'ma Ahapu nagaku'ma huama'ma hu'nea kemo'a, ana maka nena raga fore hie.
11 Hivyo Yehu akaua kila mtu huko Yezreeli aliyekuwa amebaki wa nyumba ya Ahabu, ikiwa ni pamoja na wakuu wake, rafiki zake wa karibu, na makuhani wake. Hakuacha yeyote anusurike.
Nehuno Jehu'a Ahapu naga'nofima mago'a Jesrilima mani'naza naga'ene, Ahapu eri'za vahe'ene, knare rone'aramine, agri pristi eri'za vahe'anena, magore huno zamatrege'za ofre'nazanki, ana maka zamahe fri vagare'ne.
12 Kisha Yehu akaondoka kuelekea Samaria. Alipokuwa njiani karibu na nyumba ya kukatia manyoya ya kondoo, yaani, Beth-Ekedi ya wachunga kondoo,
Hanki Jehu'a sondia naga'ane Jesrilitira atreno otino Sameria vunaku karanka nevuno, mago kumara sipisipi kva vahe'mo'za atru nehaza kuma agi'a, Bet-Eketi vu'ne.
13 Yehu akakutana na watu wa jamaa ya Ahazia mfalme wa Yuda, akauliza, “Ninyi ni nani?” Wao wakasema, “Sisi ni jamaa ya Ahazia, nasi tumeshuka kuwasalimu jamaa ya mfalme na ya mama malkia.”
Anante nevuno Jehu'a Juda kini ne' Ahazia naga ome nezamageno anage hu'ne, tamagra iza nagare, huno zamantahige'ne. Hanki zamagra kenona'a hu'za, tagra Ahazia nagamota Jesrili vuta kini ne' Joramune, agri nerera kuini a' Jesebeli naga ome zamagenaku neone.
14 Yehu akaagiza, “Wakamateni wakiwa hai!” Kwa hiyo wakawachukua wakiwa hai, watu arobaini na wawili, na kuwachinja kando ya kisima cha Beth-Ekedi. Hakuacha yeyote anusurike.
Anagema Jehu'a nentahino'a naga'amofo zamasamino, zamazeriho hige'za zamazerite'za zamavare'za vu'za Bet-Eketi tinkeri tva'onte ana maka 42'a vahera magore hu'za ozmatre'za zamahe vagare'naze.
15 Baada ya kuondoka hapo, alimkuta Yehonadabu mwana wa Rekabu, aliyekuwa akienda kumlaki. Yehu akamsalimu na kusema, “Je, moyo wako ni mnyofu kwangu kama moyo wangu ulivyo kwako?” Yehonadabu akajibu, “Ndiyo.” Yehu akasema, “Kama ndivyo, nipe mkono wako.” Yeye akampa mkono, naye Yehu akampandisha kwenye gari lake la vita.
Hagi ananteti'ma atre'za nevu'za, Rekabu nemofo Jehonadabu'a Jehu keku ne-ea ne' ome negeno, Jehu'a hu frufra kea amanage huno hunte'ne. Nagra kagrira mago narimpa hugante'noanki, kagra mago krimpa nagrira hunenantano? Higeno Jehonadabu'a huno, Izo nagra mago narimpa hunegantoe. Anage higeno e'inama hu'nesiana kza ante'nagamato higeno, azana ante anagamutegeno Jehu'a azante avazuhu anagama karisi'afi atre'ne.
16 Yehu akasema, “Twende pamoja ukaone wivu wangu kwa ajili ya Bwana.” Hivyo wakasafiri pamoja kwenye gari lake.
Anante Jehu'a amanage huno asami'ne, Nagrane ne-enka Ra Anumzamofoma hanavematina amage'manentoa avu'avara ko, huno higeke, magoka karisifi vu'na'e.
17 Yehu alipofika Samaria, akawaua wale wote waliokuwa wamesalia wa jamaa ya Ahabu, akawaangamiza, sawasawa na neno la Bwana alilosema kupitia Eliya.
Hagi Sameriama ete'za, anampima Ahapu naga'ma mago'a mani'naza vahera Jehu'a eme zamahe vagare'ne. E'inama hu'neana Ra Anumzamo eri'za ne'a Elaija agipima huvazino huama hu'nea kemo nena raga'a fore hu'ne.
18 Kisha Yehu akawaleta watu wote pamoja na kuwaambia, “Ahabu alimtumikia Baali kidogo. Lakini Yehu atamtumikia zaidi.
Anante Jehu'a ana maka vahe zamavare atru huteno amanage huno zamasami'ne, Ahapu'a avamente havi anumza Balintera monora hunte'ne. Hianagi nagra rugatere'na havi anumza Balintera monora huntegahue.
19 Sasa waiteni manabii wote wa Baali, watumishi wake wote na makuhani wake wote. Hakikisheni kwamba hakuna hata mmoja atakayekosekana, kwa sababu ninakwenda kutoa kafara kubwa sana kwa Baali. Yeyote atakayeshindwa kuja hataendelea kuishi.” Lakini Yehu alifanya hivyo kwa hila ili apate kuwaangamiza watumishi wote wa Baali.
E'ina hu'negu menina havi anumza Balimofo kasnampa vaheki, pristi eri'za vahe'agi, ana maka Balinte'ma mono'ma hunentaza vahe'enena kehinke'za evagareho. Na'ankure nagra Balintega tusi'a ofa kresramna vunte'za nehue. Hanki omesimofona ahe frigahue. E'inagema hu'neana Jehu'a havige huno Bali havi anumzante mono'ma hunentaza vahe zamahe friku anagea hu'ne.
20 Yehu akasema, “Itisheni kusanyiko kwa heshima ya Baali.” Basi wakatangaza jambo hilo.
Anante Jehu'a zamasamino, Hanki Bali havi anumzamofo agifi mago kna erinteta monora huntesune, huno hige'za mago kna erintete'za ana knagura maka vahe zamasami vagare'naze.
21 Kisha Yehu akapeleka ujumbe katika Israeli yote, nao watumishi wote wa Baali wakaja, hakuna hata mmoja ambaye hakufika. Wakasongana ndani ya hekalu la Baali hadi likajaa tangu mlango hadi mwisho wake.
Hagi Jehu'a maka Israeli mopafima havi anumza Balima mono hunentaza vahera ke hige'za, mono no zmifina eme mani avite'naze.
22 Naye Yehu akamwambia yule aliyekuwa mtunza chumba cha mavazi, “Leta majoho kwa ajili ya watumishi wote wa Baali.” Basi akawaletea majoho.
Hagi anante antanine'za Balima mono'ma hunentaza kukenama nentaza bogisire'ma kvama nehia nera Jehu'a asamino, Bogisifintira kukena erinka Balinte'ma mono'ma hunentaza vahera zamio, higeno ana ne'mo'a kema hiaza huno ana kukenaramina eri fegi atre'ne.
23 Kisha Yehu na Yehonadabu mwana wa Rekabu wakaingia ndani ya hekalu la Baali. Yehu akawaambia watumishi wa Baali, “Tazameni kila mahali mhakikishe kwamba hakuna hata mtumishi mmoja wa Bwana aliye hapa pamoja nanyi, ila ni watumishi wa Baali tu.”
Anante Jehu'ene Rekabu nemofo Jehonadabukea ana havi anumza Balimofo mono nompi ufreteke, Jehu'a amanage huno Bali havi anumzante mono'ma hunentaza vahera zamasami'ne. Tamagrake'za amafina manigahaze. Hanki amu'nontamifima Ra Anumzamofoma mono'ma hunentesaza vahe'ma mani'nesagura haketa ke so'e hiho.
24 Kwa hiyo wakaingia ndani ili kutoa kafara na sadaka ya kuteketezwa. Wakati huu, Yehu alikuwa amewaweka watu wake themanini akiwa amewapa onyo kwamba, “Ikiwa mmoja wenu atamwachia mtu yeyote ninayemweka mikononi mwake atoroke, itakuwa uhai wako kwa uhai wake.”
Anagema hutekea Jehu'ene Jehonadabukea umrerike havi anumza Balimofoma kresramnama vunentaza itare tevefima kre fanenehu ofane, mago'a ofanena Balintega ofa hunte'na'e. Hanki korapara ana vahe'ma nompima emareorinageno, megi'a kva hiho huno, 80'a sondia vahe Jehu'a huzamantege'za kva nehazageno, amanage huno zamasami'ne, Balinte'ma mono'ma hunentaza vahera ana maka zamahe fri vagareho. Hagi iza'o mago vahe'ma atresigeno'ma koro fre'nia nera, anama fre'nia ne'mofo nona'a huno agra frigahie.
25 Mara baada ya Yehu kutoa sadaka ya kuteketezwa, akawaamuru walinzi na maafisa: “Ingieni ndani, waueni; asitoroke hata mmoja.” Basi wakawakatakata kwa upanga. Walinzi na maafisa wakazitupa zile maiti nje, kisha wakaingia mahali pa ndani pa kuabudia miungu katika hekalu la Baali.
Anante Jehu'ma tevefima kre fanenehu ofama huteno'a, sondia vahe'ane kva vahe'anena huzamanteno, nompi ufreta magore huta ozamatreta ana maka zamahe vagareho. Anagema hige'za ufre'za ana maka vahera kazinteti zamahe vagarete'za, zamavufaga'a eri'za kumamofo fegi'a ome atre'naze. Anama hute'za ete e'za Balima mono hunentaza nomofo agu'afi ufre'naze.
26 Wakaileta ile nguzo ya kuabudiwa nje ya hekalu la Baali, na wakaichoma moto.
Hanki ana mono nompi ufre'za, zafare'ma antre'za antene'za mono'ma hunentaza zafa ome eri'za, megi'a teve eme hanavazi'za kre'naze.
27 Wakabomoa ile nguzo ya kuabudiwa ya Baali pamoja na hekalu la Baali, nao watu wakapafanya kuwa choo hadi leo.
Ana nehu'za Bali havi anumzamofo amema'ama tro'ma hunte'naza zane, mono'ma hunentaza nonena tapage tapagu huza eri havizantfa hazageno, rifa kerigna huno me'neno eno meninte'enena ehanati'ne.
28 Kwa hiyo Yehu akaangamiza kuabudiwa kwa Baali katika Israeli.
Hanki Jehu'ma e'inama hiazamo higeno, Israeli mopafintira Bali havi anumzante'ma mono'ma hunentaza zamo'a vagare'ne.
29 Hata hivyo, Yehu hakuziacha dhambi za Yeroboamu mwana wa Nebati, ambazo alikuwa amesababisha Israeli kuzitenda, yaani kuabudu ndama za dhahabu huko Betheli ya Dani.
Hianagi Nebati nemofo Jeroboamu'ma Beteline Dani kumatrente'ma, golireti bulimakao anentatrena havi anumzama tro huntege'za Israeli vahe'mo'za mono hunte'za kumi hu'nazaza huno, Jehu'a anazanke huno havi anumzana monora hunteno vu'ne.
30 Bwana akamwambia Yehu, “Kwa kuwa umefanya vyema kwa kutimiza yaliyo sawa machoni pangu, na umetenda kwa nyumba ya Ahabu yale yote niliyokuwa nimekusudia kutenda, wazao wako wataketi juu ya kiti cha enzi cha Israeli hadi kizazi cha nne.”
Ana hutegeno Ra Anumzamo'a Jehuna asmino, Nagri navesiza'ma amage antenka Ahapu naganofi'ma zamazeri haviza hu'nanku, kagri nagapintira zamatresuge'za 4'a zupama fore hu anante ante'ma hu'za vanaza vahepina Israeli vahe kinia maniza vugahaze.
31 Lakini Yehu hakuwa mwangalifu kushika sheria za Bwana, Mungu wa Israeli, kwa moyo wake wote. Hakuziacha dhambi za Yeroboamu, ambazo alikuwa amesababisha Israeli kuzitenda.
Hianagi Jehu'a agu'aretira huno, Ra Anumzana Israeli vahe'mokizmi Anumzamofo kasegea amagera onte'ne. Ana nehuno ko'ma Jeroboamu'ma Israeli vahe'ma zamavazu hige'za havi anumzante mono hunte'za kumi'ma hu'nazaza huno, Jehu'a ana avu'avaza hu'ne.
32 Katika siku hizo, Bwana akaanza kupunguza ukubwa wa Israeli. Hazaeli akawashinda Waisraeli sehemu zote za nchi yao
Hanki Jehu'ma kinima mani'nea knafina, Ra Anumzamo'a Siria kini ne' Hazaeli atregeno Israeli vahe'mokizmi mopa mago'a eri'ne. Siria kini ne' Hazaeli'a Israeli vahera ha'huzmagatereno, ana mopazamia eri'ne.
33 mashariki ya Yordani, katika nchi yote ya Gileadi (eneo la Gadi, Reubeni na Manase), kutoka Aroeri karibu na Bonde la Arnoni kupitia Gileadi hadi Bashani.
Anama eri'neama'a, Jodani timofo zage hanati kaziga, Gati mopama, Rubeni mopama, Manase mopanena eri'ne. E'ina mopa Anoni ti kazontu me'nea tva'onte, Aroeri kumateti agafa huteno vuno, sauti kaziga Giliatine Basani kaziga vu'nea mopa eri'ne.
34 Kwa matukio mengine ya utawala wa Yehu, yote aliyofanya na mafanikio yake yote, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Israeli?
Hanki ruga'a zantamima Jehu'ma kini mani'neno tro'ma hu'nea zamofo agenkea, Israeli vahe kini vahe'mokizmi zamagi zamagenkema krenentaza avontafepi krente'naze.
35 Yehu akalala pamoja na baba zake, naye akazikwa huko Samaria. Naye Yehoahazi mwanawe akawa mfalme baada yake.
Anante Jehu'a frige'za, agehemo'zama frizagezama asezmante'naza matipi Sameria asente'naze. Ana hazageno ne' mofavre'amo, Jehoahazi agri kumara erino kinia mani'ne.
36 Muda Yehu aliotawala juu ya Israeli huko Samaria ilikuwa miaka ishirini na minane.
Hanki Jehu'a 28'a kafufi kinia fore huno Sameria mani'neno, Israeli vahera kegava huzmante'ne.
